JellinekMinnesota

Pyjama’s
Zr. Timmer vertelde mij enkele jaren geleden:
“als je ergens aan verslaafd bent, dan komt de
motivatie denk ik op het tweede plan, maar de ellende
van dat moment doet je besluiten om dan hulp te
zoeken. En dan verwacht je niet dat ze meteen je
borreltje willen afnemen, maar dat ze begrip voor je
hebben, een toverstokje hebben die jou wel even van
die alcohol afhelpt, maar dat werkt natuurlijk zo niet.
Wij leerde van onze patiënten, als ze al kwamen om
opgenomen te worden, vol goede voornemens, je
stuurde ze naar huis om de pyjama op te halen, ze
kwamen niet meer terug want ze zaten in het eerste
de beste café wat ze tegen kwamen. Maar wat deden
we, we schaften pyjama’s aan en we lieten ze niet
meer weggaan. We stopten ze in bed, en dan deden
de medepatiënten als het ware de rest. Ik zei: je moet
je béste maatschappelijk werksters bij de opname
gesprekken zetten en niet jonge kinderen die nog
weinig ervaring hebben want die maken geen indruk.
Het contact van het eerste moment dat de mensen bij
je binnen komen is doorslaggevend. Maar nogmaals, ik
zei altijd: zeker mensen die nog een baan en een gezin
hebben enz., die moet je in de nekvel grijpen; ik weet
niet hoeveel mannen ik tegen hun zin het bed ingestopt
heb.
In de tijd hebben we natuurlijk met van alles
geëxperimenteerd. Want wat zeiden ze toen: je kan
leren de mensen matig te laten drinken. Maar het is
zo, je kunt de alcohol met de suikerpatiënt vergelijken;
als een suikerpatiënt niet accepteert dat ie zich moet
onthouden van bepaalde dingen, dan komt ie in
moeilijkheden.
Als je sociaal kunt drinken, dan kom je niet in
moeilijkheden, èn ook niet in de Jellinek. ik zeg altijd:
het is alleen maar de spiegel voorhouden en je moet
hopen dat de mensen erin willen kijken, dan pas kun je
wat beginnen.
Toen we de kliniek op de Keizersgracht begonnen
kwamen in Amsterdam ook de drugsproblemen
opzetten. We hebben op de Keizersgracht nog wel
drugs en alcohol met elkaar behandeld, maar dat is
niet zolang geweest. Op de eerste plaats kreeg je te
maken met het leeftijdsverschil; bij alcoholisten ging
het om mensen met een langdurige carrière, die werk
hadden (gehad), een gezin en waar de alcohol dit
alles ontwrichtte. Drugsklanten waren veel jonger,
terwijl de oudere alcoholisten toch al een stuk meer
levenservaring hadden. Daarbij kwam dat alcoholisten
‘rechts’ zijn: je mag wel verslaafd zijn, maar niet aan
iets wat niet mag. Meneer Krauweel zei: ‘de jongeren
11
moet je leren werken en je moet ze bezig houden met
plezier krijgen in het leven, want die hebben nog nooit
iets gepresteerd’. Krauweel zei: ‘de sociale en culturele
verschillen tussen de patiëntcliëntgroepen zijn zo
groot, we gaan de drugs verzelfstandigen, apart van
de alcoholbehandeling, want die hebben gewoon een
andere benadering nodig”.
In de zeventiger jaren ontstond de mogelijkheid tot
nieuwe huisvesting van de kliniek. Dit leidde tot een
herbezinning op de behandeling. Jarenlang zijn er
oeverloze beraadslagingen aan vooraf gegaan voordat
eindelijk de opdracht kon worden gegeven tot de bouw
van een nieuwe kliniek aan de Jacob Obrechtstraat.
De ‘buurt’ was er niet zo gelukkig mee. Lees zelf
maar hoe men in 73 jaar anders is gaan denken over
alcoholisme.
Op 4 juni 1982 werd het ‘Jellinekhuis’ in gebruik
genomen. Hierin gehuisvest: de mannenkliniek, de
vrouwenkliniek, en de detoxificatieafdeling afgekort
detox. Een totale opnamecapaciteit van 103 bedden.
In een brief van 8 april 1993 berichtte het ministerie
in te stemmen met de beoogde nieuwbouw voor een
drugskliniek met 80 plaatsen. Onbegrijpelijk dat het
tien jaar heeft moeten duren voordat de kliniek aan de
Vlaardingenlaan in maart 2003 in gebruik kon worden
17
Het Parool oktober 1977