JellinekMinnesota

Foto: Kees C. Keuch
‘Stoppen doe je zelf, maar
niet alleen.’
Door Bani da Lima
Op 3 augustus opent het JellinekMinnesota-behandelcentrum zijn
deuren aan het Surinameplein in Amsterdam. Vanaf die datum biedt
Arkin een nieuwe behandeling, die principieel anders is dan het
bestaande aanbod.
Anders, omdat het uitgangspunt is de cliënt te zien als
‘gelijkwaardig mens’. De cliënt wordt namelijk niet met zijn
verslaving vereenzelvigd: hij is iemand mét een verslaving.
Anders, omdat als gevolg van dat uitgangspunt de cliënt zichzelf
geen ex-verslaafde meer noemt, maar ex-gebruiker.
Anders, omdat stoppen met gebruiken van alle middelen, dus ook
van anti-trek of van vervangende middelen,
bovenal een gevolg is van de keus voor
een andere levensstijl, en omdat de cliënt
leert inzien dat hij – en niemand anders –
verantwoordelijk is voor die keus. Anders,
omdat de cliënt besluit dat hij geen
slachtoffer meer is. Anders, omdat in elke
fase van de behandeling het creëren van
verbondenheid essentieel is voor herstel.
Behandeling bij JellinekMinnesota betekent
ook dat nergens plek is voor moreel oordeel;
nooit is sprake van goed/slecht, sterk/
zwak of goed/fout. Bovendien zet het JellinekMinnesotateam zijn
energie in om de cliënt – én zijn partner, familie en andere dierbare
betrokkenen – te helpen inzien dat verslaving niet een kwestie is
van wilskracht. Verslaving is nl. een chronische hersenaandoening.
Herstel van deze aandoening is een proces van verandering.
Verandering van levensstijl, verandering van keuzes; herstel is
een kwestie van spirituele groei. De JellinekMinnesotabehandeling
is vooral anders, omdat de behandelaar de cliënt dit alles ook
daadwerkelijk vertelt.
Dit “anders zijn, en dus anders doen” heeft meer consequenties
voor behandelaar en cliënt. Zo krijgen de JellinekMinnesota-cliënten
van het hele team en van elkaar hulp om uit hun isolement – zo
typerend voor de ziekte verslaving – te komen. Het motto van
10
JellinekMinnesota is dan ook niet voor niets: stoppen doe je zelf, maar
niet alleen. Cruciaal hierbij is dat onze cliënt vanaf de eerste dag van
zijn behandeling wordt ondergedompeld in een sfeer van hoop op een
“leven in herstel”. Hoop op de mogelijkheid andere keuzes te maken.
Hoop op een toekomst zonder gebruik van middelen; een toekomst
die binnen handbereik ligt en reëel is. Onze cliënt went er langzaam
aan bewuste keuzes te maken en de verantwoordelijkheid voor die
keuzes te nemen. Hij leert vooral ook de gevolgen van die keuzes te
accepteren en er gezond mee om te gaan.
Stap voor stap zien onze cliënten in hoe belangrijk het is
anderen te betrekken in hun herstel. Actieve deelname aan 12stappenzelfhulpgroepen
is om die reden dan ook geen optie, maar
een onlosmakelijk onderdeel van de behandeling.
Zo simpel als het klinkt, zo moeizaam verloopt dat proces vaak.
Schuldgevoel, schaamte, angst en, simpelweg trots, vormen vaak
de drempels die op de weg naar herstel dwars kunnen liggen.
Geduld, compassie en het zichzelf gunnen van een ander leven
blijken dan belangrijke elementen in dat broze herstelproces.
Voor de JellinekMinnesota-behandelaar ligt vervolgens de
uitdaging in het meegaan met het tempo van onze cliënt. Niet
sneller, niet langzamer, niet te ver vooruit of achter lopend, maar
“dáár zijn, waar de cliënt zich in zijn proces bevindt”. Minstens zo
uitdagend is het loslaten van de gedachte of de wens een
afgeronde behandeling te (moeten) geven. Onze cliënt
begint tijdens de JellinekMinnesota-behandeling zijn
proces van herstel, dat door actieve deelname aan 12stappenzelfhulpgroepen
wordt voortgezet.
Niet meer, niet minder.
Regelmatig wordt mij gevraagd of cliënten erin
slagen om nu ook meteen clean te blijven. Het
antwoord is heel simpel: nee, niet elke cliënt lukt
dat. Het team maakt er dan ook geen geheim
van dat terugval hoort bij verslaving, bij een soms
wankel proces van herstel. Het omgaan met terugval betekent
“slechts” dat alle medecliënten worden betrokken in het
uitpluizen van wat er precies is gebeurd. In de feedback ligt
namelijk de kracht van de herkenning. Het groepsproces biedt de
kracht en de mogelijkheid om hulp te vragen en om hulp te geven.
Meer nog dan wanneer het alleen een zaak is tussen behandelaar
en de betreffende cliënt.
Hoe succesvol is deze behandeling? Voor het Jellinek-
Minnesotateam betekent succes dat onze cliënten weten dat ze
er niet meer alleen voor staan; dat ze zónder en zeker ook mét
eventuele terugvallen de verbondenheid voelen met anderen in
herstel; dat ze de verantwoordelijkheid nemen voor hun herstel.
Succes is vóór alles wanneer onze cliënten ons laten weten dat hun
veranderingsproces is begonnen en nog steeds voortduurt. Hoe
moeizaam en hoe broos het soms ook is. Boven alles is het juist die
verbondenheid die JellinekMinnesota zo anders maakt.
9