Glorievolle Mysteries

Antwerpen, Sint-Pauluskerk
Syllabus - Beschrijving - Mariakapel: O.L.V. van de Heilige Rozenkrans
De 5 Glorievolle Mysteries van de Rozenkrans
Het 2de Glorievolle Mysterie: de Hemelvaart
(toegeschreven aan Artus Wolffort; voorheen aan Aernout Vinckenborgh)
Jezus’ hemelvaart speelt zich af de 40 ste dag na Zijn verrijzenis, op de Olijfberg (Hand. 1:12).
Christus, met een rode mantel losjes om, de kruiswonden in voet en hand zichtbaar, stijgt ten hemel.
Van de wolk die “Hem aan hun ogen onttrok” (Hand. 1:9) wordt nuttig gebruik gemaakt om er Jezus op
te laten plaats nemen. Dat de zegening van de apostelen (Lc. 24:50-51) reeds gebeurd is, valt op te
maken uit de houding van Jezus’ rechterhand die net als Zijn blik hemelwaarts is gericht.
Het hemelse licht dat Jezus omgeeft, staat voor de ware toedracht van dit 2 de Glorievolle Mysterie: Jezus
deelt voortaan in de glans of ‘heerlijkheid’ van God. Maar dit licht zet de onderkant van de wolken
alsook de apostelen op de achtergrond in de schaduw.
Christus wordt niet geflankeerd door engelen, maar – getrouw de Bijbeltekst (Hand. 1:10) – door “twee
mannen in witte gewaden”, wier wapperende kledij wel iets weg heeft van (engelen-)vleugels. Aan de
hand van hun gesticulaties kan men de tekst van Hand. 1:11 woordelijk lezen in chronologische
volgorde, van links naar rechts. De man links ondersteunt met de linkerhand de aanwijzing “deze Jezus”.
Met de rechterhand geeft de man rechts de richting aan die vervat is in de omschrijving “die van u is
weggenomen naar de hemel” terwijl zijn neerwaartse linkerhand de aankondiging suggereert: “zal op
dezelfde wijze [naar de aarde] wederkeren”.
Maria en de leerlingen “staren Hem gespannen na” (Hand. 1:10); sommigen verwonderd in aanbidding
(Lc. 24:52), anderen vol verbazing.
Twee van de drie uitverkoren apostelen, Petrus en Johannes, herkenbaar aan de traditionele fysionomie
en kleuren van de kledij, nemen de voornaamste plaats in op de voorgrond. Door hun opstelling in de
benedenhoeken openen zij a.h.w. de ruitvormige compositie.
Petrus valt achterover van het ‘verschieten’, de rechterhand in de lucht. Zijn positie links van Christus
valt te verklaren doordat Johannes in het gezelschap van “zijn moeder” Maria hoort te staan, want haar
ereplaats aan Jezus’ rechterzijde is onbetwist. Johannes, getypeerd door de roodachtige kleur van zijn
mantel, knielt deemoedig. Merkwaardig dragen deze beide apostelen, tegen de traditie in, wel sandalen.
Mogelijk is de oudere apostel in het midden, die voorover leunt, met beide handen op een gesloten
boek, de 3 de uitverkoren apostel die intiem getuige mocht zijn van Jezus’ meest glorieuze alsook meest
droeve momenten, nl. Jacobus de Meerdere.
Wat echter geenszins strookt met de Bijbel is de aanwezigheid van de 12 de apostel, Mattias, die net
nadien pas ter vervanging van Judas Iskariot aangeduid wordt (Hand. 1:12-26). Ofschoon in de Bijbel
evenmin bij Jezus’ heengaan vermeld, wordt Maria’s aanwezigheid logischerwijze verondersteld. De
rechterhand opgeheven, kijkt zij vol verbazing toe hoe haar Zoon de wereld verlaat. Dat Maria en
Mattias in deze voorstelling bij de apostelen staan, moet illustreren dat Jezus een volwaardige
Kerkgemeenschap achterlaat.
Schenker Jan Colijns, koopman van beroep († 1634), is tweemaal kapelmeester van de
Rozen-kransbroederschap, nl. in 1602, maar ook in 1617: de aannemelijke aanleiding voor de
schenking van het paneel aan de kapel. Samen met zijn echtgenote Maria Verluyten († 1638) wordt
hij begraven in de predikherenkerk.
~ 2 ~