Glorievolle Mysteries

Antwerpen, Sint-Pauluskerk
Syllabus - Beschrijving - Mariakapel: O.L.V. van de Heilige Rozenkrans
De 5 Glorievolle Mysteries van de Rozenkrans
De duistere ruimte vertolkt het feit dat “de deuren van de verblijfplaats der leerlingen uit vrees voor de
Joden gesloten waren” (Joh. 20:19). Door de keuze van Mattias is het twaalftal opnieuw compleet.
De apostelen (A) zitten geschaard rond Maria (M), die in haar gebedenboek zat te lezen. Compositorisch
vormt zij het centrum van de ruitvormige opstelling van de apostelen, met de zinnebeeldige duif van de
Heilige Geest in de top.
Vanuit de duif die over hen neerdaalt, schieten bovennatuurlijke gebundelde lichtstralen door de
duistere verblijfplaats van de apostelen. Het natuurlijke licht valt geconcentreerd in het midden op
Maria met de typische kledijkleuren en op de figuren op de voorgrond. Ook de gezichten en de handen
van haast alle aanwezigen worden opgelicht. De Heilige Geest (V) manifesteert zich in “iets dat op vuur
geleek en dat zich, in tongen verdeeld, op ieder van hen neerzette.
“Zij werden allen vervuld van de Heilige Geest” (Hand. 2:3-4a). Ten gevolge van hun nieuwe dynamiek
beginnen de apostelen druk te gesticuleren. Zij ontvangen allen de gave om vreemde talen te spreken.
De blote voetzolen van de apostelen zijn donker en dit niet alleen omwille van de schaduwwerking.
De apostel (A1) geknield in de linkerbenedenhoek, een hand rustend op de schouder, is met zijn
geel-blauwe kledijkleuren, kortere ringbaard en kaalheid als Petrus te identificeren.
De baardloze apostel (A2) die geknield en voorovergebogen aan Maria’s voeten zit, de handen biddend
gevouwen, moet ongetwijfeld Johannes zijn, ook al is zijn mantel groen i.p.v. het traditionele rood.
De tweede baardloze apostel (A8) links boven, moet Bartolomeüs zijn.
De apostel rechts op de voorgrond, met een opvallend geel kleed, zit schrijlings op een (eenpotig)
tafeltje en wordt kameraadschappelijk in de rug gesteund door de collega in het rood, die achter hem de
trappen opkomt en zelf naar het hoofd grijpt, omdat het gebeuren zijn verstand te boven gaat.
De apostel in de rechterbovenhoek, met starre, wijde ogen, houdt een geopend boek omhoog, maar de
onleesbare lettertekens staan grotendeels in de schaduw. Ook de apostel vóór hem bladert in een boek.
Te midden van de spirituele bewogenheid der apostelen blijft Maria (M), gesterkt door haar gebed uit
het boek, er kalm bij. Met ontzag kijkt ze hemelwaarts en houdt ze de hand op de borst.
In de geopende deur verschijnen reeds enkele van de “Joden, vrome mannen, afkomstig uit alle
volkeren, die te hoop lopen” (Hand. 2:5-6b). De tulband van de eerste staat voor het exotische van “alle
volkeren” die vervolgens met naam genoemd worden (v. 9-11). Een knecht (K), staande op de bovenste
treden van een trap, blijkbaar van een kelderkamer, opent de deur en nodigt met zijn andere hand de
gasten uit om binnen te komen.
De compositie is geïnspireerd door Rubens’ ontwerp voor de prent in het Breviarium Romanum.
Cornelis Verbeeck, die de onkosten voor dit paneel op zich heeft genomen, werd in 1639 begraven in
de St.-Pauluskerk.
~ 4 ~