studentenbrochure - UZ Gent

4. STAMCELTRANSPLANTATIECENTRUM K12IBO9
DV/DEF/DEF/200201833/lec - 19/09/2011 1
SCT
4. 1. VOORSTELLING VAN DE DIENST
Het Stamceltransplantatiecentrum (SCT) dat deel uitmaakt van de dienst Hematologie situeert
zich, samen met de hospitalisatieafdeling, op de negende verdieping van het kliniekge bouw
K12 IB.
De toegang tot het SCT is gelegen in het midden van de gang van de hospitalisatieafdeling.
Aangezien de patiënten gedurende een bepaalde periode van de behandeling in totale
beenmergaplasie worden gebracht, moeten ze steriel worden verpleegd; volgens het principe
van omgekeerde ( beschermende) isolatie. Omdat deze werkwijze niet verenigbaar is met het
onsteriele karakter van een hospitalisatieafdeling, is het centrum volledig gebouwd als een
autonoom werkende en geïsoleerde eenheid.
Het sas vlak naast de ingang van de SCT wordt gebruikt als omkleedruimte waar consulenten
en bezoekers overschoenen aantrekken en iedereen de handen grondig ontsmet vooraleer het
SCT te betreden.
De eigenlijke unit bestaat uit acht steriele patiëntenkamers en de nodige dienstruimtes voor het
personeel: keuken, linnenkamer, spoelruimte, bergingen, verpleeglabo, badkamer en toilet.
Elke kamer bestaat uit een voorsas en de eigenlijke patiëntenkamer.
In het voorsas vindt men de nodige bergruimte voor divers materiaal, n odig voor de verzorging
van de patiënt. Het is ook hier dat het bezoek kan plaatsnemen (max. 2 bezoekers tegelijk).
Het voorsas is van de eigenlijke kamer gescheiden door een glazen wand annex schuifdeur.
Communicatie tussen patiënt en bezoek is vlot mogelijk.
Tot de patiëntenkamer zelf wordt enkel de naaste familie toegelaten (liefst steeds dezelfde
persoon).
De kamer is gemeubileerd zoals deze op de gewone hospitalisatieafdeling; TV, ijskast, telefoon
en hometrainer zijn standaard.
Er is een aparte badkamer, voorzien van toilet en wastafel.
In de kamer wordt gezorgd voor een continue steriele luchtstroom om de steriliteit van de
kamers te waarborgen. De steriele lucht wordt via het rooster in het plafond verticaal de kamer
ingeblazen en wordt achter de glazen wanden terug aangezogen om via hepa filters in het
plafond, opnieuw dezelfde weg te gaan. Er is steeds overdruk in de kamer aanwezig.
De dienstruimtes van het personeel bevinden zich rechtover de patiëntenkamers.
4.2. GRONDPLAN
In bijlage.

4.3. ORGANISATORISCH
4.3.1. MEDISCH TEAM
Medisch diensthoofd:
Prof. Dr. L. NOENS, Hematoloog
De continue begeleiding van de patiënten is toevertrouwd aan:
het medisch diensthoofd Prof. Dr. L. NOENS, Hematoloog
Prof. Dr. F. OFFNER, Hematoloog
Dr. T. KERRE, Hematoloog
4.3.2. VERPLEEGKUNDIG TEAM
Samenstelling van het team:
- hoofdverpleegkundige: Mevr. VAN DE WINCKEL BERNADETTE
- bachelor verpleegkundigen
- gegradueerde verpleegkundigen
- twee poetsvrouwen
De hoofdverpleegkundige is verantwoordelijk voor de algemene leiding van het verpleegkundig
team.
De stafverpleegkundigen werken volgens een rouleersysteem met de afdeling Hematologie.
Het onderhoudspersoneel staat in voor het dagelijks onderhoud van de patiëntenkamers, de
dienstruimten en de gang.
Uit hygiënische overwegingen dragen de verpleegkundigen een wit en het
onderhoudspersoneel een blauwwit pakje, dat dagelijks wordt ververst.
4.3.3. ADMINISTRATIEF PERSONEEL
INGELS MARIANNE, afdelingssecretaresse, bekommert zich om onder andere volgende
administratieve taken:
- de patiëntenadministratie
- het bijhouden van dossiers
- …
4.3.4. SOCIALE DIENST
Mevr. K. Jouret van de sociale dienst is verantwoordelijk voor o.a.:
- het zoeken naar oplossingen voor sociale problemen van de patiënten
- het onderzoeken van de financiële tegemoetkoming en waar de patiënt recht op heeft
(invaliditeitsvergoeding, terugbetaling vervoerkosten, enz…)
DV/DEF/DEF/200201833/lec - 19/09/2011 2

- psychische ondersteuning
- …
Mevr. Jouret maakt het multidisciplinair overleg mee.
4.3.5. PSYCHOLOOG
Mevr. CASTEELS BARBARA en Mevr. VAN DE MOORTELE NAOMI begele iden de patiënten
die in isolatie liggen of in de toekomst een transplantatie moeten ondergaan, ook pa tiënten
opgenomen op de gewone kamers worden zo goed mogelijk door hen opgevolgd.
Zij maken het multidisciplinair overleg mee.
4.3.6. KINESIST
Dhr. VAN WASSENHOVE TIM geeft, op voorschrift van de arts, kinesitherapie aan de
patiënten. Ook hij is aanwezig op het wekelijks multidisciplinair overleg.
DV/DEF/DEF/200201833/lec - 19/09/2011 3

4.4. INFORMATIE OVER DE DIENST
4.4.1. SPECIFIEKE AANDACHTSPUNTEN
Bij aanvang van de stage dient de student zich aan te melden aan de receptie van Hematologie.
Op de eerste stagedag zal de student worden geïnformeerd en rondgeleid op de afdeling door
de hoofdverpleegkundige of door een stafverpleegkundige.
Na een algemene kennismaking met de dienst wordt de student voorgesteld aan de
stafverpleegkundigen van dienst op het SCT.
Vooraleer men het SCT betreedt ontsmet men in het sas grondig de handen.
De stafverpleegkundige van dienst leidt de student rond in het SCT, legt de gewoonten en
werkwijzen uit en schetst in het kort het ziektebeeld van de patiënten.
Na dit inleidend gesprek worden de doelstellingen en de verwachtingen t.o.v. de studenten
overlopen:
- verzorgen van patiënten die in aanmerking komen voor stamceltransplantatie of
getransplanteerd zijn
- goed en vlot de voorschriften i.v.m. steriliteit hanteren (isolatiekamer, kledij, voeding)
- transplantatie bijwonen
- patiënten zo nauwkeurig mogelijk volgen tijdens de voorbereiding op SCT
- bijwonen van de totale lichaamsbestraling en de voorbereiding ervan
- gevolgen van cytostaticabehandeling en bestraling bij patiënten leren onderkennen +
gerichte observeren
- zo goed mogelijk patiënten begeleiden
In het SCT wordt gewerkt met patiëntentoewijzing.
De stafverpleegkundige draagt samen met haar student de verantwoordelijkheid voor een aantal
patiënten:
- basiszorgen en hulp aan de patiënt
- detailzorg (mondtoilet, nagelverzorging)
- toedienen medicatie en perfusies
- controle van de parameters
- hulp bij voeding
- in orde brengen van de kamers
- administratie
- maken van afspraken
- assisteren bij onderzoeken
DV/DEF/DEF/200201833/lec - 19/09/2011 4

- aanvullen van het materiaal
- bloedafnames + afname van kweken;
- technische handelingen
Enkele algemene richtlijnen
- Aandacht voor persoonlijke hygiëne: proper pakje, verzorgd kapsel, steeds naamplaatje
dragen en reglementaire voorschri ften betreffende uniform respecteren!
- SCT patiënten zijn zeer vatbaar voor infecties. Er moet dus extra aandacht worden
besteed aan de handhygiëne: verzorgde nagels, geen juwelen.
De handen wassen met Hibiscrub bij aanvang en op het einde van de shift.
Tussendoor aanvullen met frequente handontsmetting.
- Op een beloproep moet zo vlug mogelijk worden gereageerd, dus NOOIT voorbijlopen.
- Er is voor de studenten een koffiepauze voorzien van 15 minuten, de pauze wordt
genomen samen met de stafverpleegkundigen op een tijdstip afhankelijk van het te
verrichten werk, yoghurt en koffie kunnen vrij gebruikt worden.
- In aansluiting met de verzorging worden de observaties genoteerd in het EPD.
- Om 12u45 wordt het middagmaal opgediend, eventueel patiënt helpen installeren en hulp
bieden bij de maaltijd.
Gezien de complexiteit van de behandeling ( totale lichaamsbestraling, agressieve
chemotherapie, nauwgezette intraveneuze medicatie, strikte steriliteit in alle manipulaties met
betrekking tot de patiënten) is het wel duidelijk dat aan de verpleegkundigen, die in het SCT
tewerkgesteld zijn, zeer hoge kwalitatieve eisen worden gesteld.
Het op verantwoorde wijze combineren van de zorgen vraagt een grondige organisatie en
planning van het werk.
Ook de aard van de mogelijke complicaties ( infecties, bloedingen, bijwerkingen van
radiotherapie, leveraandoeningen door chemotherapie, afstotingsverschijnselen) en de eerste
symptomen ervan bij de patiënt, stellen aan de stafverpleegkundige hoge eisen.
De psychologische begeleiding van de patiënt is een zeer belangrijk onderdeel van de taak van
de stafverpleegkundigen. De stafverpleegkundige zal meestal als eerste persoon de patiënt en
zijn familie in crisissituaties moeten opvangen.
DV/DEF/DEF/200201833/lec - 19/09/2011 5

4.4.2. MEDISCH PATIENTENPROFIEL
De patiënten die in aanmerking komen voor een stamceltransplantatie lijden aan een bepaalde
kwaadaardige of niet kwaadaardige bloedziekte, klierziekte of aangeboren stoornis in de
immuunafweer of in de stofwisseling.
Aplastische anemie
beenmergaplasie
Leukemie
Eén van de belangrijkste afwijkingen i.v.m. de witte bloedcellen: niet controleerbare woekering
van jonge witte bloedcellen, gepaard gaande met een uitgesproken stoornis van de celrijping,
verlies van de celfunctie en aanwezigheid van het perifeer bloed van abnormale jonge cellen. In
het beenmerg worden de normale elementen verdrongen.
Men onderscheidt:
- Acute leukemie (myeloblasten – lymfoblasten of monoblastenleukemie)
- Chronische myeloïde leukemie
- Chronische lymfatische leukemie
Lymfoom
Tumorale klierzwellingen, vb. de non-Hodgkin-lymfomen.
Multipel Myeloom
Testiscarcinoom
…
Men onderscheidt twee vormen van stamceltransplantatie:
- de transplantatie van stamcellen van een geselecteerde donor (allogene SCT)
- de transplantatie van eigen, gezuiverde stamcellen (autol oge SCT)
Vóór de transplantatie krijgt de patiënt hoge dosissen cytostatica/ bestraling toegediend met de
bedoeling het beenmerg van de patiënt volledig leeg en ziektevrij te maken.
De toediening van het transplant zorgt ervoor dat de patiënt terug eigen beenmerg kan
aanmaken.
DV/DEF/DEF/200201833/lec - 19/09/2011 6

De donor hoeft niet noodzakelijk een verwant van de patiënt te zijn, ook een niet verwante
persoon, met identieke HLA typering kan optreden als donor.
Het grootste risico bij allogene SCT is de reactie die kan ontstaan als gevolg van de
toegediende stamcellen: de transplant – tegen - gastheer reactie.
Dit verschijnsel doet zich niet voor bij autologe SCT.
4.4.3. VERPLEGING
4.4.3.1. VERPLEEGKUNDIG DOSSIER
Alle informatie betreffende zorgen aan en behandeling van de patiënt wordt teruggevonden in
het EPD. Zowel het zorg_en behandelplan als de medicatiemodule zijn in gebruik op de
afdeling. Ook de toe te dienen chemotherapie wordt elektronisch voorgeschreven.
4.4.3.2. MEDISCH DOSSIER
Hierin worden uitsluitend medische gegevens bijgehouden, de artsen zijn verantwoordelijk voor
het bijhouden van het dossier.
De studenten verpleging moeten op de hoogte zijn van het bestaan van het beroepsgeheim en
het toepassen ervan.
Zij bespreken nooit met de hen toevertrouwde patiënten, het ziektebe eld en/of de evolutie van
de ziekte. Zij zorgen ervoor geen nota’s achter te laten op de kamers en geven geen informatie
door aan de familie en/of andere patiënten. Bij vragen of problemen moet steeds worden
doorverwezen naar de arts of de verantwoordelijk e stafverpleegkundige.
4.4.3.3.BASISZORGEN EN OBSERVATIES
Bij het stage lopen op het SCT moeten de studenten zich bewust zijn van het feit dat zij in
aanraking zullen komen met zwaar zieke en verzwakte patiënten waarbij de verzorging en het
toezicht optimaal moeten gebeuren.
Het uitvoeren van de basiszorgen moet tot in detail gebeuren en een nauwkeurige observatie en
verslaggeving aan de verantwoordelijke stafverpleegkundige én in het EPD is noodzakelijk.
De meest voorkomende basiszorgen met hun observa ties zijn:
Bedbad: hier moet vooral aandacht worden besteed aan het goed en zorgvuldig wassen van de
patiënt (ook de huidplooien, vulva, enz.) teneinde infecties te voorkomen, ook observatie van
DV/DEF/DEF/200201833/lec - 19/09/2011 7

eginnende decubitus is belangrijk, zeer goede controle op onderhuidse bloedingen mag niet
ontbreken
Hulp bij toilet: dezelfde observaties zoals bij het bedbad, op te merken valt dat men de patiënt
mag stimuleren om zich gedeeltelijk zelf te wassen maar dat men ook moet toezien of hij dit
werkelijk kan en/of doet
Mondtoilet: heel belangrijk, zowel op preventief als op curatief vlak, de mondverzorging en
mondspoelingen moeten worden uitgevoerd zoals voorgeschreven in de aanwezige standaard,
het kunstgebit wordt 2xdaags gereinigd
Scheren: dit moet dagelijks gebeuren met een elektrisch scheerapparaat teneinde kwetsuren,
bloedingen en mogelijke infecties te voorkomen
Nagelverzorging: kan op aanvraag gebeuren door een pedicure voor wat de teennagels betreft,
indien student nagels knipt, dient er goed te worden opgelet voor kwetsuren en is een grondige
ontsmetting vereist.
Haarverzorging: haaruitval door chemotherapie komt frequent voor, dit betekent voor sommige
patiënten een extra psychische belasting; een goede verzorging van de hoofdhuid is dan ook
vereist, het haar van de patiënt wordt, indien nodig, door de verpleegkundige zelf afgeschoren
Preventie decubitus: de richtlijnen voor preventie en behandeling van decubitus dienen te
worden gevolgd, aangepaste matrassen kunnen besteld worden
Houding van de patiënt : het is van belang dat de patiënt zo c omf ortabel mogelijk
gepositioneerd wordt, elke patiënt heeft een elektrisch bed
Urinecollectie: controle op hematurie, urine 24 uur collectie gebeurt op vraag van de arts, het
vernieuwen van blaassonde gebeurt zoals voorgeschreven op het zorgenplan
Aanleggen van ijszakken: kan aangewend worden bij patiënten met hoge koorts
O2-therapie: aandacht voor het wekelijks vernieuwen van O2 bril of O2masker
Wondverzorging: volgens de voorschriften op het zorgenplan (vb. ver wijderen hechtingen na
biopsie)
Controle infusen: controle van de insteekplaats van de centrale katheter is heel belangrijk; in
geval van roodheid, zwelling, nat verband onmiddellijk rapporteren; nooit infusen laten leeg
hangen, bij vervangen van infuus steriel werken, bij elke patiënt met infuus wordt een
infuusstaander en twee infuuspompen voorzien
Hulp bij de maaltijd: zorgen voor een aangepaste houding, eventueel hulp aan de patiënt bij
verminderde eetlust, braken, enz…; rappo rteren van voedingsstatus is belangrijk
DV/DEF/DEF/200201833/lec - 19/09/2011 8

4.4.3.4.SPECIFIEKE ZORGEN
4.4.3.4.1.Beschermende isolatie
- Wat is beschermende isolatie?
Het is het isoleren van een patiënt, met de bedoeling hem te beschermen tegen infectie van
buitenaf.
De SCT patiënt heeft geen natuurlijke weerstand meer, beschermende isolatie, zelfs tegenover
banale infecties (vb. verkoudheid), kan voor hem van levensbelang zijn.
Soorten isolatie :
Geen isolatie
Beperkte isolatie
Strikte isolatie
Op de kaart aan de deur van de kamer vindt u de vereiste voorzorgsmaatregelen.
- Algemene principes
Vóór het in gebruik nemen van de kamer wordt deze volledig gereinigd en ontsmet.
Tijdens het verblijf van de patiënt wordt de kamer dagelijks nat gereinigd maar niet geboend.
Men moet ervoor zorgen de isolatiekamer zo weinig binnen en buiten te lopen, dus combineren
van de verschillende zorgen is zeker aangewezen!
Het voorziene materiaal zoals vb. RR meter, stethoscoop thermometer, dient op de kamer te
blijven.
- Praktische toepassingen
Vooraleer men een isolatiekamer betreedt, moet men de maatregelen opvolgen die vermeld
staan op de isolatiekaart.
- Bijkomende aandachtspunten
- Indien de student verkouden is af andere infectietekenen vertoont, signaleert hij dit best
aan de hoofdverpleegkundige of verantwoordelijke stafverpleegkundige.
- Vóór de verzorging wordt steeds een nieuwe linnenverpakking aangebroken, het bed_ en
badlinnen wordt dagelijks ververst.
- In aansluiting met de verzorging worden tweemaal daags urinaal en bedpan geledigd en
gewassen.
- Na de verzorging worden d e kasten in het voorsas van de kamer aangevuld.
DV/DEF/DEF/200201833/lec - 19/09/2011 9

4.4.3.4.2.Psychische begeleiding
Naast de optimale verzorging van de patiënt op fysisch vlak moet ook de nodige aandacht
worden besteed aan de psyche van de patiënt. Er wordt van de studenten verwacht dat zij een
goed contact proberen op te bouwen met de patiënten en dat zij bij het opmerken van
problemen of moeilijke situaties de verantwoordelijke stafverpleegkundige verwittigen.
4.4.3.5.VERPLEEGTECHNISCHE HANDELINGEN
Mondtoilet
Dit is van zeer groot belang bij Hematologische patiënten, door hun verzwakte toestand zijn ze
immers enorm vatbaar voor infecties en mondinfecties zijn het eerst voor de hand liggend.
Daarom wordt zowel preventief als curatief de standaard mondzorg voor de hematologische
patiënt opgevolgd. Deze standaarden zijn terug te vinden op intranet.
Perfusies
Bij het aanwenden van perfusies worden volgende punt en geacht door de studenten gekend te
zijn en onder toezicht uitgeoefend te worden:
- Assisteren bij het plaatsen van infusen, ervoor zorgen dat de insteekplaats goed wordt
ontsmet en dat de katheter nadien goed gefixeerd en steriel afgedekt wordt.
- Het klaarmaken van perfusies, waaronder het oplossen van de medicatie, het vervangen
van trousses, het overschakelen van infusen en het uitrekenen van de inloopsnelheid van
het infuus.
- Het toedienen van IV-medicatie, waaronder het oplossen van de medicatie, het
klaarmaken van zij-infusen, het aanhangen van zij-infusen; het werken met kranenbalk,
driewegkraan, infuuspomp…
- Observatie van de insteekplaats (vb.: zwelling, roodheid) en van het verband (vb.: nat,
Transfusie
vuil) en eventueel verbandwissel.
Belangrijk voor de student is te weten hoe bloed en zijn derivaten besteld worden en welke de
voorzorgen en de observaties voor, tijdens en na de transfusie zijn:
- Het formulier kennen dat dient ingevuld te worden voor de bestelling van bloed bij de
bloedbank.
- Weten dat er bij bloedtransfusie kruisbloed moet worden meegegeven naar de bloedbank
op te kunnen kruisen met het bloed van de donor.
- Controle van het afgeleverde bloed:
DV/DEF/DEF/200201833/lec - 19/09/2011 10

- Vergelijken met de bestelbon
- Vergelijken met de bloedgroepkaart of het bloedgroepformulier van de patiënt
- Controleren of de nummers op de formulieren corresponderen met het nummer op de
bloedzak
- Alvorens de transfusie toe te dienen, nog eens de identiteit van de patiënt controleren
op de kamer,
- Formulier invullen volgens geldende procedure.
- De observatie gedurende de transfusie is idem zoals bij de perfusie, wel dient extra
geobserveerd te worden op een eventuele reactie bij de patiënt vb. rash, koorts, enz.
Bij elke opgemerkte reactie geldt de volgende regel:
ONMIDDELLIJK TRANSFUSIE STOPZETTEN en de arts en stafverpleegkundige verwittigen.
Centrale katheter
Het voorbereiden en toedienen van transfusies gebeurt enkel door de
DV/DEF/DEF/200201833/lec - 19/09/2011 11
stafverpleegkundigen!!!
Bij alle patiënten op het SCT wordt een centrale katheter geplaatst, transplant patiënten krijgen
soms een dubbellumenkatheter.
Van de studenten wordt verondersteld dat zij:
- Het materiaal kennen dat wordt gebruikt bij het plaatsen van een centrale katheter.
- Kunnen assisteren bij het plaatsen van een centrale katheter.
- De nazorg kennen en kunnen uitvoeren:
- het volgens protocol aanbrengen van het centraal infuusverband
- opvolgen van mogelijke verpleegproblemen
- Als algemene regel geldt dat het verband van het centraal infuus dagelijks moet worden
nagezien en dat het samen met de totale I.V.-lijn wekelijks vernieuwd wordt.
Een nauwkeurige observatie van de insteekplaats is vereist.
- Bij het verwijderen van de centrale katheter wordt frequent gevraagd de kathetertip te
kweken.
- Verdere controles zie perfusies.
Cytostatica
Bij het toedienen van chemotherapie (= cytostatica) wordt van de studenten verwacht dat zij op
de hoogte zijn van de voorzorgsmaatregelen die moeten genomen worden.
Alle info hierover is te vinden op intranet.
De cytostatica worden centraal bereid in de apotheek.

Voor de studenten is het belangrijk dat zij:
- Notie hebben van de mogelijke complicaties bij het toedienen vb. gevaar voor necrose van
de omliggende weefsels bij extravasatie.
- De nodige bijwerkingen kennen voor de patiënt:
- vroegtijdige: vb. misselijkheid
- laattijdige zowel als op fysisch als op psychisch vlak: vb. haaruitval, steriliteit,
- Notie hebben van de bijwerkingen van cortico-therapie: vb. vollemaansgezicht, agitatie.
Puncties
Het voorbereiden en toedienen van cytostatica gebeurt enkel door de
DV/DEF/DEF/200201833/lec - 19/09/2011 12
stafverpleegkundigen!!!
Van de studenten wordt verwacht dat zij op Hematologie de meest voorkomende puncties
kunnen assisteren.
Hiermee wordt bedoeld:
- De voorbereiding van het materiaal kennen.
- De voorbereiding van de patiënt kennen.
- Kunnen assisteren tijdens de puncties.
- De nazorg van het materiaal kennen.
- De nazorg bij de patiënt kennen.
Van iedereen wordt verwacht dat de toerkar na gebruik altijd opgeruimd en afgewassen wordt
en dat het gebruikte niet disposable materiaal in de sterilisatiebak wordt gelegd voor
hersterilisatie.
De meest voorkomende puncties zijn:
- sternale punctie
- lumbale punctie
- botbiopsie
- klierpunctie
- pleurapunctie
- ascitespunctie
- plaatsen centrale katheter
Staalafname
De meest gevraagde staalafnames zijn:
- urine midstream voor kweek en sediment
- faeceskweek

- sputumkweek
- mondkweek
- keeluitstrijk
- wondkweek
Afgenomen stalen mogen niet op de kamer bli jven staan maar moeten direct worden
weggebracht naar het verpleeglabo van Hematologie vanwaar ze via buizenpost naar de diverse
labo’s worden doorgestuurd.
4.4.3.6. ONDERZOEKEN
Alle hierna beschreven onderzoeken kunnen door de student worden bijgewoond, mits overleg
met de stafverpleegkundige.
4.4.3.6.1. HRCT
Of hoog resolutie CT van de longen: d it gebeurt routinegewijs bij de opname en verder
wekelijks volgens aanvraag arts met als doel het tijdig opsporen van complicaties (vb.
pneumonie, schimmelinfectie).
4.4.3.6.2. CT- scan
Of computertomografie: brengt de organen en/of weefsels zeer gedetailleerd in beeld.
Het apparaat maakt dwarsdoorsneden waarop telkens een ander deeltje van het orgaan of
weefsel staat afgebeeld. Soms dient een contraststof ingespoten of ingenomen te worden.
4.4.3.6.3. PET-scan
Of positron emissie tomografie: brengt de kankercellen zichtbaar door suikermoleculen aan een
radioactieve stof te koppelen. Kankercellen hebben immers een verhoogde stofwisseling waarbij
veel suiker wordt verbruikt.
4.4.3.6.4. NMR
Of nucleaire magnetische resonantie: hierbij wordt gebruik gemaakt van een sterk magneetveld,
gecombineerd met radiogolven en computer. Er komt hier geen straling aan te pas. Er worden
dwars_ of lengtedoorsneden gemaakt, waardoor de organen nauwkeurig in beeld komen.
4.4.3.6.5. ECHOGRAFIE
Gebeurt frequent, vooral echografie van het abdomen. Het onderzoek berust op het principe dat
organen geluidsgolven terugkaatsen, naargelang de densiteit van het weefsel worden meer of
DV/DEF/DEF/200201833/lec - 19/09/2011 13

minder golven teruggekaatst en gevisualiseerd op een scherm. Op deze manier kunnen o.a.
ruimte-innemende massa ‘s in het abdomen word en opgespoord (vb. klierpakketten,
levermetastasen, enz.).
4.4.3.6.6. CONSULTEN AAN BED
Artsen van andere specialiteiten komen aan bed de patiënten onderzoeken, meestal bij het
optreden van complicaties. Vb.:
- neuroloog bij hersenbloeding
- dermatoloog bij leukemische huidlokalisaties, zona, enz.
- ORL-arts bij neusbloeding
- cardioloog bij pericarditis
4.4.3.6.7. ROUTINE BLOEDAFNAMES
Alle patiënten die worden opgenomen op het SCT worden dagelijks bloed afgenomen.
4.4.3.6.8. RX THORAX
Na het plaatsen van een centrale katheter, ter controle van juiste lokalisatie of opsporen van
mogelijke pneumothorax. De RX thorax wordt aan bed genomen.
4.4.3.6.9. TOTALE LICHAAMSBESTRALING
Tijdens de pré-transplantperiode van een allogene SCT, worden voorbereidingen getroffen voor
de TBI (Total body Irradiation).
De voorbereidingen en de TBI zelf gebeuren op de dienst radiotherapie.
TBI, samen met chemotherapie hebben als doel:
1. de nog aanwezige kwaadaardige cellen te doden
2. het afweermechanisme van het lichaam volledig stil te leggen zodat de donorcellen niet
worden afgebroken, maar kunnen groeien en zich verspreiden in het lichaam
3. alle eigen stamcellen te doden zodat in het beenmerg plaats vrijkomt voor de donorcellen
Het lichaam en de weefsels zijn niet allemaal even gevoelig voor straling.
De longen zijn zeer gevoelig en moeten derhalve worden afgeschermd om een niet te hoge
dosis te ontvangen, dit om longfibrose als laattijdige complicatie te voorkomen.
Tijdens de TBI wordt de patiënt begeleid en bestendig gecontroleerd door de verpleegkundige,
eventueel een familielid, de arts en de technicus van de dienst Radiotherapie.
DV/DEF/DEF/200201833/lec - 19/09/2011 14

Op de afdeling zijn brochures voorhanden teneinde patiënt en familie op de TBI voor te
bereiden.
4.4.3.7. GENEESMIDDELEN
De meest voorkomende groepen van medicatie gebruikt op STC, worden hierna vermeld:
- Medicatie voor darmdecontaminatie: worden altijd gegeven aan de patiënten op de
isolatiekamers ter preventie van darminfecties en aan de patiënten op de gewone kamers bij
tekenen van infecties.
- Antibiotica worden toegediend per os, I.V. onder vorm van zij-infuus. Het gamma antibiotica
is heel uitgebreid en wordt regelmatig veranderd en/of aangepast naargelang de evolutie in
het ziektebeeld en het antibiogram van de afgenomen kweken.
- Cytostatica: kent een heel grote verscheidenheid van medicatie, worden meestal gebruikt in
schemata die regelmatig worden aangepast. Cytostatica worden op het SCT I.V.
toegediend.
- Corticoïden: worden toegediend langs orale en I.V. weg.
- Antimycotica: worden toegediend bij behandeling van schimmelinfecties, oraal en I.V.
- Behandeling van Herpesinfecties: bijna steeds I.V. toegediend onder de vorm van zij-infuus,
vb. Zovirax,
- Antipyretica: worden enkel toegediend op advies van de arts daar bepaalde medicatie
invloed hebben op de bloedstolling/lever…, vb. Paracetamol.
- Pijnstillers: worden enkel toegediend op advies van de arts, ze worden indien mogelijk oraal
gegeven maar kunnen ook in bolus I.V. worden gegeven of toegevoegd worden aan de
infusen.
- Groeifactoren: worden steeds SC toegediend.
- Immunosuppressiva: ter voorkoming van afstoting.
4.4.3.8. APPARATEN
4.4.3.8.1. AANGEPASTE ANTI DECUBITUSMATRAS
Indien nodig wordt bij bedlegerige patiënten aan de hand van de opgemaakte Bradens chaal
een aangepaste matras besteld.
4.4.3.8.2. ASPIRATIETOESTEL
Twee aspiratietoestellen met wegwerpbokalen staan steeds klaar in de kleine reservekamer.
Het aspiratietoestel dat deel uit maakt van de reanimatiewagen is uitsluitend bestemd
voor reanimatie!
DV/DEF/DEF/200201833/lec - 19/09/2011 15