nationale beroepscode - Verpleegkundigen & Verzorgenden ...

3 Jouw persoonlijke waarden en normen
en die van de beroepsgroep
Als verpleegkundige/verzorgende heb je persoonlijke waarden en normen. Je hebt je eigen
overtuigingen over wat voor jou belangrijk is, over hoe je wilt leven en over je handelen in
bepaalde situaties. Deze persoonlijke waarden en normen werken in je dagelijkse werk door in
de manier waarop je zorg verleent en in je relatie met de zorgvrager en collega’s.
Op het moment dat je verpleegkundige of verzorgende wordt, heb je ook te maken met de
waarden en normen van de beroepsgroep, zoals die opgenomen zijn in de Nationale
Beroepscode. Als verpleegkundige/verzorgende word je geacht in je werk te handelen volgens
deze professionele waarden en normen. Dat betekent dat je niet alleen maar volgens je eigen
normen en waarden kunt handelen.
Het is daarom zinvol om stil te staan bij de verhouding tussen je persoonlijke waarden en
normen en de professionele waarden en normen.
Hieronder volgt een casus over een euthanasieverzoek. Daarin kan een verschil tussen je
eigen waarden en normen en de waarden en normen van de zorgvrager heel duidelijk naar
voren komen. Toch spelen je eigen waarden en normen niet alleen in een dergelijke bijzondere
situatie een rol, maar ook in de gewone alledaagse zorg.
Casus euthanasieverzoek
Op de oncologieafdeling ligt een zorgvrager met een uitgezaaide vorm van kanker. Hij is
‘uitbehandeld’. Er is niets meer tegen de kanker te doen en hij zal gaan sterven. De kanker
zorgt voor lijden van de zorgvrager. Ook de dood die hem te wachten staat, kan bij deze
vorm van kanker heel naar zijn. De zorgvrager wil de regie over zijn leven in eigen hand
houden. Hij wil een eind aan zijn lijden en wil niet helemaal afhankelijk en ontluisterd
sterven. Hij wil afscheid nemen van zijn naasten op het moment dat hij zichzelf nog ziet als
waardig en zelfstandig. De zorgvrager verzoekt daarom om euthanasie.
Het euthanasieverzoek wordt helemaal volgens de regels getoetst en blijkt aan alle door de
wet gestelde zorgvuldigheidseisen te voldoen. Het verzoek wordt daarom ingewilligd.
Dinsdagavond zal de euthanasie van de zorgvrager plaatsvinden.
De arts verzoekt een van de verpleegkundigen, die bij de verzorging van de zorgvrager
betrokken is geweest, om hem te assisteren bij de euthanasie (voor de handelingen die een
verpleegkundige mag uitvoeren kun je de V&VN-brochure Hoe handel je zorgvuldig bij
euthanasie raadplegen, zie hoofdstuk 10. Meer weten).
Vragen
Het is goed om als verpleegkundige of verzorgende zelf of in je team stil te staan bij aspecten
rond de dood en euthanasie, als je weet dat je daar in je werk mee geconfronteerd kunt
worden. Je kunt jezelf bijvoorbeeld de volgende vragen stellen:
Hoe denk je zelf over euthanasie? Kun je je voorstellen dat je zelf om euthanasie zou vragen in
een dergelijke situatie? Waarom wel of waarom niet? Ben je bereid om aan euthanasie mee te
26