Politieke discoursen over natuurbeleid en draagvlak - Raad voor de ...

1 Inleiding
1.1 Achtergrond
De Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (Rli) bereidt een advies voor over het natuurbeleid in
Nederland. In dat kader heeft de Rli begin 2012 bij Alterra Wageningen UR een vraag uitgezet naar het
maatschappelijk draagvlak voor natuur. Onderdeel van dit project is een analyse van discoursen over draagvlak
voor natuur en natuurbeleid zoals die in de maatschappij leven. Deze discoursen zijn gekoppeld aan de
betekenis die mensen aan natuur toekennen en komen tot uitdrukking in verschillende vormen van
betrokkenheid (Buijs et al., 2012). De Rli is, als vervolg op het net genoemde project, geïnteresseerd in
hoeverre deze discoursen in de maatschappij aansluiten bij discoursen over draagvlak voor natuur(beleid) die
in de landelijke politiek leven. De achtergrond van deze vraag is de wens om een inschatting te kunnen maken
van de mogelijke overeenstemming tussen de huidige visies op natuurbeleid in het politieke domein en de
bewegingen in het draagvlak die zich nu in de maatschappij afspelen. Een aanvullende wens van de Rli is om
inzicht te krijgen in de mate waarin provincies met (nieuwe) beleidskoersen aansluiten op ontwikkelingen in het
draagvlak in de maatschappij en hun motivaties hiervoor. Het project is inhoudelijk ondersteunend aan het
proces van adviesverlening van de Rli over het nieuwe natuurbeleid rond het onderwerp draagvlak voor natuur
en natuurbeleid. Deze discours analyse beslaat de periode tussen najaar 2010 en voorjaar 2012, grofweg de
regeerperiode van het kabinet Rutte I.
1.2 Projectdoel- en vraagstelling
Het doel van het project is om inzicht te bieden in de mate waarin 1.) landelijke politieke discoursen en 2.)
provinciale beleidsontwikkelingen aansluiten op discoursen over natuur(beleid) en draagvlak in de
maatschappij. Dit uit zich in de volgende vraagstelling:
1. Welke discoursen over natuurbeleid en draagvlak zijn er in de landelijke politiek en hoe verhouden die
zich met discoursen over het draagvlak voor natuur(beleid) in de maatschappij?
2. In hoeverre sluiten beleidslijnen van provincies aan bij discoursen over het draagvlak voor natuur(beleid)
in de maatschappij?
Sub vragen:
– Welke discoursen over natuurbeleid en draagvlak zijn zichtbaar in het politieke spectrum?
– Door wie (welke partijen/coalities) worden deze discoursen gedragen?
– Op welke manier sluiten ze aan bij de discoursen over natuur en draagvlak voor natuur in de maatschappij?
1.3 Uitgangspunten en aanpak van deze quick scan
1.3.1 Uitgangspunten: draagvlak en discours analyse
Visie op draagvlak
Deze quick scan is een vervolg op de studie van Buijs et al. (2012) naar draagvlak in de maatschappij. Daarom
sluiten we aan bij de betekenis en definities van draagvlak zoals Buijs et al. (2012) die hanteren. Zij geven aan
dat er meerdere opvattingen zijn van draagvlak. Een recht-toe-recht-aan definitie van draagvlak is 'acceptatie
van beleid'. Al snel werd ook een meer actieve component toegevoegd aan het begrip draagvlak en werd
Alterra-rapport 2411 11