Politieke discoursen over natuurbeleid en draagvlak - Raad voor de ...

1.3.2 Bevindingen omtrent maatschappelijk draagvlak voor natuur (Buijs et al., 2012)
In het rapport van Buijs et al. (2012) worden de belangrijke discoursen over en ontwikkelingen in het
maatschappelijke draagvlak voor natuur en natuurbeleid weergegeven. Hier vatten we op hoofdlijnen de
bevindingen van Buijs et al. (2012) samen. Zie tabel 1.1. voor de maatschappelijke discoursen over draagvlak
en natuurbeleid.
– Er is nog steeds een breed draagvlak voor natuurbeheer en -beleid in Nederland. De meeste
Nederlanders vinden natuurbescherming belangrijk. Wel is de beleidsprioriteit die Nederlanders aan
natuurbeleid toekennen dalend, zo is er bijvoorbeeld weinig draagvlak voor het aan banden leggen van
economische ontwikkeling voor natuurbescherming. Ook laten de lidmaatschappen van
natuurorganisaties een licht dalende lijn zien, hoewel sommige organisaties qua ledenaantallen nog
steeds groeien.
– Barsten in het draagvlak lijken vooral op lokaal niveau te ontstaan, waar burgers de gevolgen van het
natuurbeleid zelf merken.
– Draagvlak voor beleid kan ook strategisch worden gebruikt in discussies over de hervormingen van het
natuurbeleid. Ten tijde van de vernieuwingen in het natuurbeleid van het kabinet Rutte I (2010-2012),
was bijvoorbeeld zichtbaar dat het maatschappelijke discours 'Breed draagvlak voor natuurbeleid’,
wordt gebruikt om kritiek op de hervormingen te ventileren.
– De maatschappelijke discoursen over natuur en draagvlak variëren van ‘Breed draagvlak’ voor het
‘oude’ natuurbeleid, tot discoursen die juist kritisch zijn over het natuurbeleid dat grofweg tussen 1990
en 2010 dominant was (‘Kloof tussen beleid en beleving’, ‘Nederland op slot’, en ‘Bestuurlijke onwil’).
Tenslotte hecht het discours ‘Biodiversiteit boven draagvlak’ minder belang aan maatschappelijk
draagvlak. De intrinsieke waarde van natuur staat voorop; draagvlak is secundair.
– Draagvlak is in de samenleving van vandaag meer dan alleen de acceptatie van beleid. Betrokkenheid
bij natuur is een verdieping van het draagvlak. Deze vormen van betrokkenheid uiten zich vaak in lokale
en flexibele arrangementen, bijvoorbeeld burgerinitiatief. Hierbij is verscheidenheid een kenmerk, omdat
iedereen eigen betekenissen toekent aan natuur.
– Burgers en maatschappelijke partijen hanteren vaak andere natuurbeelden dan beleidsmakers. Zij gaan
vaak meer uit van emotionele overwegingen en hebben natuurbeelden waarin beleving en
natuurervaringen een belangrijke rol spelen.
Alterra-rapport 2411 13