de sepia - Hippocampus archief - Nelos

Bondsnieuws - COMMISSIE DUIKONDERRICHT
Toepassing van de ARBOwetgeving
op het sportduiken
(Reglementering Nederland)
Enkele NELOS-instructeurs keken vorig jaar raar op toen zij in Zeeland,
bij controle naar aanleiding van een duikongeval, gevraagd
werden om onder andere een ‘RI&E’ voor te leggen.
Een wat? Een RI&E, een Risico-Inventarisatie
en -Evaluatie. Die hoor je
namelijk gemaakt te hebben wanneer
je als instructeur in Nederland aan
‘instructie’ doet, proeven afneemt zeg
maar. Het staat allemaal beschreven
in de zogenaamde ARBO-wet. Deze arbeidsomstandighedenwetgeving
kan men
vergelijken met het Belgische Algemeen
Reglement voor de Arbeidsbescherming
(ARAB) en dient om een veilige werkplek
te realiseren.
Wat heeft ARBO-reglementering nu in
godsnaam met sportduiken te maken, en
waarom is ze plots een ‘hot item’ in Nederland
geworden. Zo’n wet bestaat immers al
jaren, niet?
Van de Nederlandse Arbeidsinspectie vernamen
wij dat zij bij het onderzoeken naar
de toedracht van enkele ernstige duikongevallen
in Nederlandse duikcentra, vaststelden
dat de betrokken instructeurs niet
goed op de hoogte zijn van de Arbeidsomstandighedenwet
(ARBO-wet). In deze wet
zijn regels opgenomen die betrekking hebben
op werken onder overdruk. Instructeurs
werken onder water en daarmee onder
overdruk. De ARBO-wet is echter niet
alleen van toepassing op een werkgeverwerknemer
relatie (bijvoorbeeld tussen
de eigenaar van een duikschool en zijn
instructeur, of tussen een professioneel
instructeur en zijn klant), maar geldt eveneens
wanneer er sprake is van een gezagsverhouding.
Bijvoorbeeld tussen een instructeur
en zijn leerling, ook al is er geen
sprake van bezoldiging van de instructeur.
In concreto betekent dit dat wanneer een
NELOS-instructeur een proef afneemt
van zijn leerling in Nederlandse wateren,
de ARBO-wet van toepassing is. Hetzelfde
geldt voor de organisatie van een duikevenement
in Nederlandse wateren; in dit
geval bestaat er namelijk een gezagsver-
houding tussen de organiserende duiksportvereniging
(en de op dat ogenblik verantwoordelijke
instructeur) enerzijds, en
de deelnemers (de duikers die in ploegen
worden ingedeeld) anderzijds.
In deze gevallen moet de verantwoordelijke
instructeur erover waken dat er aan
de regels zoals geformuleerd in de ARBOwetgeving
voldaan wordt. Voor de sportduikinstructeur
staan de meeste bepalingen
in het, bij de ARBO-wet behorende
Arbeidsomstandighedenbesluit, namelijk
Hoofdstuk 6, Afdeling 5, Artikel 6.13.
Bij de Arbeidsinspectie is thans een fl yer
met toelichting op deze wetgeving in de
maak.
Feitelijk is het zo dat de meeste veiligheidsregels
van het NELOS-Duikonderricht, zoals
vermeld in het Veiligheidsreglement
en in de Infomap, grotendeels in overeenstemming
zijn met de geest van de ARBOreglementering.
Belangrijk om te weten is
dat de Arbeidsinspectie, alsmede andere
bevoegde controlerende instanties − zoals
de politie − blijkbaar veel belang hecht aan
‘schriftelijke bewijzen’ van de veiligheidsmaatregelen
die naar aanleiding van een
duik genomen worden. Een overzicht van
de documenten die men bij zou moeten
hebben.
• een werkinstructie waarin de essentiële
veiligheidsvoorzieningen en noodprocedures
worden genoteerd.
• instructeurmap/kaarten,
instructieboek(en) en/of standaards.
• een inventarisatie van de risico’s van
de duiklocatie te maken, inclusief een
noodplan (Risico-Inventarisatie en
-Evaluatie, RI&E).
• een duikplan, waarbij voor iedere
duiker berekend wordt of er voldoende
ademgas beschikbaar is, zonder
aanspraak te moeten maken op het
reserve-ademgas.
In 2011 mag men zich aan meer controles
Een formulier met de ploegindeling en het
nodige veiligheidsmateriaal is niet meer voldoende.
verwachten! Zeker bij duikongevallen zal
de politie het niet nalaten om te controleren
of er aan de plaatselijke wet- en regelgeving
voldaan is.
JOHN REMUE,
VERANTWOORDELIJKE DUIKONDERRICHT
Meer controle op toepassing
ARBO-wetgeving
Daarom adviseert het NELOS-Duikonderricht
aan de NELOS-instructeurs
om bij proevenduiken of clubduiken in
Nederlandse wateren bovenvermelde
documenten steeds bij te hebben.
In praktijk betekent dit dat er op de
duikplaats, naast het nodige veiligheids-
en noodmateriaal, de NELOS-
Infomap (waarin onder andere het Veiligheidsreglement
en de protocols van
proeven vermeld staan), een ploegenindelingsformulier
(inclusief luchtberekening)
en een RI&E (inclusief noodplan)
aanwezig zijn.
Zorg ervoor dat je formulieren aangepast
zijn aan de duikplaats (voeg desnoods
een plannetje toe).
In de NELOS-cursus staat een voorbeeld
van een noodplan. Via de NELOS-downloadpagina
stelt het Duikonderricht
standaardformulieren ter beschikking,
waarvan er begin maart 2011 een eerste
versie via de NELOS-info naar de
clubs verzonden werd. Binnenkort (van
zodra de nieuwe NELOS-wiki operationeel
zal zijn) zullen er nieuwe formulieren
downloadbaar zijn, waarbij
er specifi eke gegevens zoals een plan,
getijden en meteo automatisch worden
geïntegreerd.
Het staat de NELOS-instructeurs en
-clubs uiteraard vrij om gebruik te maken
van eigen formulieren.
Hippocampus maart/april 2011
5
Foto: Ivo Madder.