Gerrianne Smits-Baauw interviewde kinderen voor ... - Schipholwakes

Politiehonden, ongeveer twintig politieauto’s kwamen er aan, de hele weg stond vol
met politieauto’s. En toen hadden wij een afspraak met iemand van Groen Links,
uit de gemeenteraad van Ter Apel, dus hij wou bij ons gaan staan. En m’n moeder
is tussen die mensen flauwgevallen, want m’n broer die wilde slaan en de
politieagent heeft een pistool gepakt, m’n moeder is flauwgevallen tussen die
mensen, en tussen de honden. En die man [van Groen Links] die kwam naar mij toe,
ik was aan het huilen, dus hij zegt “als jij mij dat had verteld, ik zou het niet geloven.
Dat in Nederland zoiets gebeurt”. De hele weg was vol met politie.
I: Ja. En wat voel je dan, bijvoorbeeld met dat kleine kindje dat over het hek
gegooid wordt?
S: Heel erg. Ook als ik er nu over praat, als je het zelf ziet, en als je het zelf
meemaakt, dan is het echt heel erg. Ik zal die tijd nooit kunnen vergeten. Echt nooit
van mijn leven.
Temidden van de spanning in de vertrekcentra en gebeurtenissen zoals hierboven beschreven,
moesten kinderen meerdere maanden leven voordat zij in vreemdelingendetentie geplaatst werden.
Het laatste gesprek
Mensen kregen een aankondiging van het laatste gesprek met de COA 39 en/of de IND. Sommigen
verwachtten min of meer dat zij te horen zouden krijgen dat zij in detentie moesten maar voor anderen
kwam de mededeling onverwachts. Mevrouw Lin bijvoorbeeld, die tevergeefs had meegewerkt aan de
terugkeer, had verwacht dat zij op straat gezet zou worden met haar kinderen. Voorheen kregen
mensen volgens haar de keuze om op straat gezet te worden of in detentie te gaan. Zij had al opvang
geregeld. Zij was echter de eerste, nadat uitzettingen in Ter Apel twee weken opgeschort waren in
verband met hongerstakingen, die weer in detentie werd geplaatst. Vanaf dat moment werd het
standaard om mensen tijdens het laatste gesprek te arresteren, zo valt ook te lezen in een uitgave van
Vluchtelingen Vrij (2005) over vertrekcentrum Ter Apel.
Susanna (17/15) beschreef het laatste gesprek in het vertrekcentrum, toen verteld werd dat zij en
haar familie naar de gevangenis moesten:
Ik vroeg, waarom moeten wij naar de gevangenis toe? In het begin werd er gezegd
‘als je meewerkt aan je terugkeer, dan kan je in het vertrekcentrum blijven tot je
teruggaat’. We hebben echt álles aangedaan om terug te gaan, drie keer naar de
Syrische ambassade in Brussel geweest, contact opgenomen met Syrië, brieven
geschreven, alles gedaan wat zij ons vroegen en op het eind zeiden zij toch tegen
ons ‘jullie moeten naar de gevangenis’. En toen heb ik gevraagd oké, waarom, jullie
hebben toch gezegd als je meewerkt ga je niet naar de gevangenis? Wij hebben
meegewerkt, waarom moeten wij naar de gevangenis? En toen zei hij, ja, dat is
gewoon extra ellende voor jullie. En zij hebben ook geen reden, toen wij het laatste
gesprek hadden en gingen zitten, zei iemand van de IND ‘jullie hebben niet
meegewerkt’. Ik zei maar meneer, dat klopt niet, het staat gewoon duidelijk op
papier dat jullie toegegeven hebben dat wij meegewerkt hebben. Toen deed hij het
39 Centraal Orgaan Opvang Asielzoekers, waarvoor ik de afkorting gebruik omdat alle mensen die ik heb
geïnterviewd, dit ook doen.
43