Herbestemming van historische stadshavens - FONV

30
| Herbestemming van historische stadshavens
midden van de jaren negentig een
ligplaats in de museumhaven van
Zierikzee vonden een toeristische
trekpleister, maar daar stonden voor
de Stichting Museumhaven geen
inkomsten tegenover. Ook werden de
schepen niet bewoond.
Zowel de provincie Zeeland als de
gemeente Zierikzee promootten
begin jaren ’90 cultuurhistorie als
belangrijk aspect van het toeristischrecreatief
beleid. De Stichting
Museum haven liet in dat verband in
1995 een haalbaarheidsanalyse uitvoeren
naar de ontwikkeling van een
Zeeuws kustvisserij-, binnen- en
beurtvaartmuseum annex een
scheeps reparatie- en restauratiewerkplaats,
later aangevuld met
horeca en een nautische souvenirshop.
De plannen voor de museumhaven
hadden een integrale opzet:
oude HAVen ZieRiKZee
men wilde economische, maatschappelijke,
educatieve en culturele
opbrengsten behalen door een toeristische
trekpleister te zijn met openluchtevenementen
en exposities, waar
vrijwilligers en werkloze jongeren
scheepsonderhoud konden leren. De
gemeenteraad van de nieuwe
gemeente Schouwen-Duiveland wees
de plannen in 1998 echter af vanwege
de vrees dat de exploitatie niet rond
zou komen door de hoge restauratie-
en onderhoudskosten van de schepen.
De museumhaven kwam na dit
besluit in zwaar weer. De noodzaak
voor een eigen reparatie- en restauratiewerf
werd nog groter: hiermee
konden de onderhoudskosten van de
schepen ingeperkt worden. In 2002
werd door de Stichting Renesse een
oude houtloods verkregen, waarin de
Stads- en Commerciewerf werd
gere ali seerd. De werf opende in 2004.
Vrijwilligers restaureren nu de
schepen en kijkers op de werf brengen
middels giften geld in het laatje. De
exploitatie is daarmee aanzienlijk
verbeterd. Toch bleven de cijfers in
het rood en pas nadat de stichting in
2004 gedreigd had alle schepen uit de
museumhaven weg te halen, haalde
de gemeente bakzeil en kwam er een
structurele subsidie voor de exploitatiekosten
van de museumhaven.
Vanuit de gemeente
De relatie tussen de gemeentelijke
overheid en de Stichting Museumhaven
valt uiteen in twee periodes: tot
1998 trokken stichting en gemeente
samen op bij het tot stand brengen
van de museumhaven. Maar na de
gemeentelijke herindeling in 1997
kwamen de nieuwe gemeente
Schouwen- Duiveland en de stichting
tegenover elkaar te staan.
Water en ontwikkeling
Ondanks de voorzichtigheid van de
gemeente ten aanzien de exploitatie
van de stichting onderkent zij het
belang van historisch erfgoed voor de
stad Zierikzee. In het Meerjaren
Ontwikkelingsplan stedelijke
vernieuwing 2005-2009 ligt de
nadruk op de cultuurhistorische
waarden van de stad: ‘Het beleid is
erop gericht om het historisch-
stedelijk karakter van de stad te
versterken. […] Zierikzee is een plaats
met geweldig cultuurhistorisch
potentieel dat op dit moment
onvol doende wordt benut. […] Ook
door structurele ingrepen in de
verblijfskwaliteit en in de ruimtelijke
omgeving kan een culturele kwaliteitsslag
worden gemaakt. Centraal in
deze kwaliteitsslag dient te staan de
versterking van de samenhang (door
verbindingszones) tussen de gebieden:
Nieuwe Kerk, Nieuwe Haven,
Havenplein, Oude Haven. Door deze
kwaliteitsslag en door het benutten
van de cultuurhistorie, wordt
Zierikzee zowel aantrekkelijker voor
de eigen bewoners om te wonen als
voor de toeristen als verblijfplaats.’
Water en ruimte
Ook uit de ruimtelijke nota blijkt dat
de gemeente oog heeft voor het
belang van het cultuurhistorische erfgoed
voor de gemeente. In het
bestem mingsplan ‘Bebouwde kom
Zierikzee’ dat in 2009 in werking is
getreden, wordt gesteld dat ‘het
historische karakter van de binnenstad
voor een hoeveelheid van
functies van essentieel belang is en
dan ook nadrukkelijk beschermd en
waar mogelijk uitgebouwd en versterkt
dient te worden.’ De Oude
Haven krijgt in het bestemmingsplan
de bestemming van museumhaven
toegekend. Dit biedt goede kansen
om instrumenten te ontwikkelen
31
| Herbestemming van historische stadshavens