Herbestemming van historische stadshavens - FONV

Recommendations

Info

42 | Herbestemming van historische stadshavens de integrale aanpak die de gemeente op het erfgoedbeleid toepast. Doordat de gemeente duidelijk is in haar visie en consistent in haar beleid ten aanzien van het nautisch erfgoed is er in de gemeente Bunschoten een soepele samenwerking tussen particulieren en overheid ontstaan, en daar hebben beide partijen voordeel van. De conclusie lijkt daarom gerechtvaardigd dat het varend erfgoed wel vaart bij de gemeentelijke ondersteuning op basis van een duidelijke visie en een daaruit voortkomend geïntegreerd beleid op alle beleidsterreinen waarmee het raakvlakken heeft. Was de Spakenburger bottervloot rond het midden van de jaren tachtig vrijwel geheel in handen van niet- Spakenburgers, in 2009 is de interesse van de Spakenburger bevolking voor het eigen erfgoed aanzienlijk toegenomen, getuige het feit dat intussen zeker de helft van de botters in de museumhaven eigendom is van Spakenburgers. Met enige voorzichtigheid zou men hieruit kunnen concluderen dat een door de gemeente en particulier initiatief gezamenlijk gedragen erfgoedbeleid het bewustzijn binnen de bevolking van de waarde van het eigen erfgoed ten goede komt. Opvallend is dat de verschillende elementen rond het Spakenburgs nautisch erfgoed zowel door de gemeente als door verschillende particuliere organisaties in goede harmonie gedragen worden. MuseuMHAVen sPAKenbuRg 5. Leeuwarden Varend erfgoed nooit weggeweest De museumhaven Leeuwarden is nog jong: zij is in 2004 gerealiseerd en in 2005 geopend. Een reden dat de opening van een museumhaven in Leeuwarden, een waterstad bij uitstek, zo lang op zich heeft laten wachten, is dat het varend erfgoed er eigenlijk nooit weg is geweest. Het beleid dat de gemeente al jaren in de praktijk voerde is in de nota ‘Ligplaatsenbeleid op de helling’ uit 2000 schriftelijk vastgelegd. Uitgangspunten van dit beleid zijn onder andere: ‘Uit het oogpunt van volkshuisvesting is het gewenst dat Leeuwarden een ruime keuze biedt aan woningtypen en woonmilieus; het in voldoende mate kunnen (blijven) aanbieden van ligplaatsen voor MuseuMHAVen LeeuwARden verschillende typen woonschepen past in dat beeld.’ Waar elders in het land het bewonen van schepen vaak een probleem vormt, is in Leeuwarden bewoning juist uitgangspunt. Wat hier de aandacht vroeg was welke schepen waar het beste zouden kunnen liggen. Hierbij is als leidraad genomen dat historische schepen het beste tot hun recht komen in de historische binnenstad. In de museumhaven aan de Willemskade NZ zijn zestien ligplaatsen voor historische schepen beschikbaar, die zijn opgenomen in de A- of B-categorie van het Nationaal Register Varende Monumenten van de FONV. Had de gemeente Leeuwarden dus al langere tijd ruimte geschapen voor varend erfgoed, pas met de nota ‘Ligplaatsenbeleid op de helling’ is het voorstel tot inrichting van een 43 | Herbestemming van historische stadshavens
44 | Herbestemming van historische stadshavens speciale museumhaven voor Leeuwarden gepresenteerd. Het idee voor een museumhaven stamt uit de nota ‘Binnenstad Nieuwe Stad’. Via deze weg kreeg het plan voor een museumhaven ook een plaats in ‘Leeuwarden stad van water en cultuur’. Daarin werd uiteindelijk de ambitie om voor Leeuwarden ook een museumhaven te realiseren gecon cre tiseerd. De Stichting Museumhaven Leeuwarden heeft in 2005 het beheer van de haven overgenomen van de gemeente, met dien verstande dat het fysieke beheer bij de gemeente blijft en de stichting zich bezighoudt met het selecteren van schepen en organiseren van activiteiten. Afgezien van de toelating van schepen wil de stichting in en rond de museumhaven meer doen. Zij krijgt daartoe op incidentele basis subsidie van de gemeente, waarbij de gemeente vooral graag ziet dat de stichting grote publieksactiviteiten en -evenementen organiseert. De museumhaven Leeuwarden ambieert naast het bieden van ligplaatsen aan het varend erfgoed ook een actieve sociaal-culturele rol in het Leeuwarder leven. Vanuit de gemeente De gemeente Leeuwarden heeft oog voor de beschikbaarheid van ligplaatsen en voor de kwaliteit van de schepen. In de nota ‘Ligplaatsenbeleid op de helling‘ staat dat ‘de Leeuwarder grachten jarenlang zijn gebruikt voor het vervoer van goederen. De aanblik van al die schepen maakte integraal onderdeel uit van het - fraaie - stadsbeeld. Schepen van toen maken nu vaak deel uit van het zogenaamde industriële erfgoed. In Leeuwarden leeft, zowel aan gemeentelijke als aan particuliere zijde, het idee van het realiseren van een museumhaven, waar de schepen van vroeger een plaats kunnen vinden. […] Als de realisatie van een museumhaven een verlies aan huidige ligplaatsen tot gevolg zou hebben dan zouden die ligplaatsen elders gecompenseerd moeten worden.’ 22) In een beleidsregel wordt het verband tussen het beschermd stadsgezicht in Leeuwarden en de kwaliteit van de daarbinnen liggende schepen nader uitgewerkt: ‘Juist het feit, dat de delen van de grachten zich binnen het beschermd stadsgezicht bevinden, dan wel in historisch waardevolle gebieden liggen, maakt het nood- zakelijk dat er een toetsing van de woonschepen en de omgeving plaatsvindt. De kwaliteit van die omgeving is dus medebepalend voor de strengheid van de eisen. Binnen het beschermd stadsgezicht gelden strengere eisen dan daar buiten en in historisch waardevolle gebieden van de stad zijn de eisen weer strenger dan daar buiten. Voor voormalige binnenvaartschepen en voormalige zeeschepen geldt primair de eis van historiciteit en originaliteit.’ 23) Het Leeuwarder ligplaatsenbeleid richt zich op ensembles van ruimtelijke omgeving en (historische) vaartuigen. Sinds het einde van de jaren negentig is Leeuwarden actief bezig om de binnen stad te verbeteren inclusief het overal volop aanwezige water. De museumhaven is vanaf het begin integraal verbonden aan de herinrichting van de binnenstad. Daarnaast is als samenwerkingsplan tussen de gemeente, de provincie en de waterschappen 24) in het jaar 2000 het pro ject ‘Leeuwarden stad van water en cultuur’ gepresenteerd. Dit plan heeft een integrale opzet met zowel een ruimtelijke als een cultuurhistorische component. En dat is precies het snij vlak van beleidsterreinen waarin 22) Nota Ligplaatsenbeleid op de helling, gemeente Leeuwarden 2000. 23) Beleidsregel welstand ligplaatsen, gemeente Leeuwarden 2005. een museumhaven en het daarin liggende varend erfgoed met eventuele andere daaraan gekoppelde zaken het best lijken te gedijen. In Leeuwarden maakt de museumhaven met het varende erfgoed stevig deel uit van het gemeentelijk ruimtelijk beleid. In de Stadsvisie 2020 (2008) neemt de cultuurhistorie als één van de zeven pijlers voor de toekomstvisie voor de stad een belangrijke plek in: ‘Versterking van de cultuurhistorische potenties van de stad. Accent ligt op de binnenstad. Invulling onder andere door (binnen)stedelijke gebieds ontwikkeling, het vergroten van de ruimtelijke kwaliteit en meer evenementen.’ De museumhaven en het varend erfgoed komen niet expliciet aan bod in de visie 2020. Het lijkt er op dat nautisch erfgoed nu de museumhaven eenmaal gerealiseerd is beleidsmatig wat in de belangstelling afneemt in vergelijking met de periode 2000-2010. Concluderend Lang voordat Leeuwarden een museum haven kreeg, gaf de gemeen te al ruimte aan het bewonen van varend erfgoed in de monumentale omgeving van de binnenstad. Daarbij speelde de 24) Het latere Wetterskip Fryslân is het fusieproduct van zes Friese waterschappen. 45 | Herbestemming van historische stadshavens
Page 1 and 2: Herbestemming van historische stads
Page 3 and 4: 4 | Herbestemming van historische s
Page 5 and 6: 8 | Herbestemming van historische s
Page 7 and 8: 12 | Herbestemming van historische
Page 21: 40 | Herbestemming van historische
Page 37 and 38: Colofon Realisatie FONV en BMC Teks

Herbestemming van historische stadshavens - FONV

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?