Veer 5 juist - VGK

26° jaargang, Maart 2009
aanwezigheid en bijgevolg de externe controle van de centrale autoriteiten
bemoeilijkt. De “hoofdstraat” van de gemeenschap, het commerciële en sociale
hart, is steeds een plaats van confrontatie met de politie, die op zoek is naar
representatieve symbolische ruimtes om de autoriteit van de centrale macht te
affirmeren.
Een deel van de informele gemeenschappen organiseren zich volgens
verwantschap, origine of moment van aankomst en scheppen zo nieuwe
vormen van sociale differentiatie, hiërarchie en controle. Vanwege hun
autonomie tegenover de staat en hun sociaalruimtelijke structuren vormen de
ashwaiyyat in zekere zin een voortzetting van de oude, traditionele kwartieren
in een moderne context. De bewoners komen terecht in een hybride, meestal
informele, arbeidsmarkt die enerzijds in de lokale gemeenschap is ingebed,
waar economische activiteiten door sociale – vaak nog prekapitalistische –
structuren en praktijken worden genegotieerd, en anderzijds deel uitmaakt van
een neoliberale grootstedelijke en globale economie.
Na dit uiterst bondige overzicht in vogelvlucht is het waarschijnlijk al duidelijk
dat het stadschap van Cairo een belangrijke rol in haar sociale geschiedenis
speelt. Stedelijke architectuur en ruimtes vormen zowel passieve
weerspiegelingen van machtsrelaties en leefwerelden, als actieve structuren
die sociale subjecten controleren, disciplineren en constitueren. Het
premoderne kwartier, Europees Cairo, het arbeiderswoonblok, de neoliberale
gated community en de informele gemeenschap verlenen groepen een
sociaalruimtelijke structuur en identiteit. Deze subjectconstitutie is echter
nooit neutraal, maar steeds ingebed in historische machtsverhoudingen, een
politieke economie en een wisselwerking tussen verzet en zelfdiscipline.
Brecht De Smet
Het Veer www.vgk.gent.be 73