Verbintenissenrecht examenvragen - Sofia

29. Geweld: definitie en 7 voorwaarden
Begrip
- Geweld is de bedreiging gebruikt om de toestemming van iemand te bekomen.
Voorwaarden (art. 1111-1115 BW)
1 Kwaad van fysieke, materiële of morele aard
- Het kwaad waarmee gedreigd is, moet van fysieke, materiële (bv financiële ondergang) of morele aard zijn.
2 Het geweld moet doorslaggevend zijn geweest
- Zonder het geweld zou het slachtoffer het contract niet hebben gesloten.
- Indien het geweld de wederpartij er enkel toe gebracht heeft minder gunstige voorwaarden te aanvaarden, gaat het
om incidenteel geweld.
3 Het 'dadelijk' karakter van het geweld
- Het kwaad waarmee gedreigd wordt moet nakend zijn, zodat het een onmiddellijke vrees doet ontstaan.
4 Het aanzienlijk karakter van het geweld
- Het geweld moet indruk maken op een redelijk mens. (abstract criterium) (art. 1112, lid 1 BW)
- Er wordt gelet op de leeftijd, het geslacht en de stand vd persoon (subjectief criterium) (art. 1112, lid 2 BW)
5 Het onrechtmatig karakter van het geweld
- Het geweld mag niet voortvloeien uit de normale uitoefening van een recht of uit normale sociale, economische of
andere gezagsverhoudingen.
- Normaal gebruik van rechten en bevoegdheden:
• Cass.: Overwegende dat morele dwang de geldigheid vd wil slechts aantast in zoverre hij onrechtmatig of
ongeoorloofd is; dat de enkele omstandigheid dat een werknemer ontslag neemt, omdat de werkgever dreigt hem zo
niet ontslag te geven wegens een dringende reden en te dien einde een rechtsvordering tegen hem in te stellen, niet
als zodanis geweld kan opleveren in de zin vd artt. 1109 ev BW.
• Dreigen met op zichzelf geoorloofde rechtsmiddelen of geoorloofde rechtsuitoefening om voordelen te verkrijgen
die niet onwettig zijn, levert geen geweld op.
• Anders is het indien misbruik wordt gemaakt van op zichzelf geoorloofde drukkingsmiddelen. Dit is bv het geval
wnnr men een drukkingsmiddel aanwendt om abnormale voordelen af te dwingen.
- Gezagsverhoudingen:
• De vrees in het raam van een nrmle gezagsverhouding, bv vh kind ten opzichte van zijn ouders of vd werknemer tov
zijn werkgever, is opzichzelf geen voldoende grond voor een nietigverklaring van een contract wegens geweld. (art.
1114 BW)
• Evenwel wordt de morele druk ten gevolge van een gezagsverhouding met dwang gelijkgesteld als er misbruik is van
invloed, di wnnr men deze machtpositie aanwendt om abnormale voordelen af te dwingen of wnnr deze druk gepaard
gaat met andere, onaanvaardbare intimidatiemiddelen.
6 Herkomst van het geweld
- Het geweld kan ook uitgaan van een derde. (art. 1111 BW)
- Geweld wordt ook gesanctioneerd wnnr het het gevolg is van natuurlijke omstandigheden of van een noodtoestand. De
wederpartij buit dan de omstandigheden te zijnen behoeve uit.
7 Geweld gericht op wederpartij of derde
- Rechtsleer en rechtspraak aanvaarden dat opsomming van art. 1113 BW niet beperkend bedoeld is.
Bewijs en sanctie
- Geweld is een feit en mag worden bewezen door alle rechtsmiddelen, vermoedens inbegrepen.
- Relatieve nietigheid en bijkomende SV is mogelijk.
Alexander Tanguy 2010-2011 22