Verbintenissenrecht examenvragen - Sofia

38. Interpretatieve, aanvullende en beperkende werking van goede trouw
- Hfdstk V. De gevolgen van het contract – A. De gevolgen tussen partijen – III. Uitvoering te goeder trouw
- Art. 1134, lid 3 BW bepaalt dat de overeenkomst steeds te goeder trouw ten uitvoer moet worden gebracht. Tijdens
de 19 e eeuw werd deze bepaling vnl. als interpretatieregel opgevat. In het begin van de 20 e eeuw werd de aanvullende
werking erkend en thans staat het Hof van Cassatie op het punt de beperkende werking van de goede trouw te
erkennen.
Interpretatieve werking
- Het beginsel vd uitvoering te goeder trouw houdt vooreerst in dat de contractpartijen hun verbintenissen veeleer naar
de geest vh contract, dus overeenkomstig de gemeenschappelijke bedoeling vd partijen, dan naar de letter moeten
uitvoeren.
- Gaat niet om de interpretatie vh contract (zoals bij art. 1156 BW) maar wel om de uitvoering vh contract.
Aanvullende werking
- Vrij algemeen wordt thans erkend dat art. 1134, lid 3 BW vooral een gedragsregel formuleert: de SE en de SA van een
contractuele prestatie dienen zich bij de uitvoering van hun contract, behoorlijk, correct te gedragen.
- De aanvullende werking vd goede trouw impliceert dat, naast de overeengekomen verbintenissen, de SE en de SA
gehouden zijn tot een aantal bijkomende verplichtingen. (samenwerkingsplicht)
- Deze aanvullende verplichtingen formuleert de rechter via het referentiegedrag vd zorgvuldige contractant, geplaatst
in dezelfde externe omstandigheden.
Beperkende werking
- Gaat om de vraag of de rechter in bepaalde omstandigheden de bevoegdheid heeft om het contractueel bepaalde te
beperken of opzij te zetten.
- Cass. 1983 (arrest 29, p 249 cursus):
• Stelt perken aan de uitoefening van contractuele rechten door een sanctie te verbinden aan het misbruik maken van
contractuele rechten. In die zin wordt door Cass de beperkende werking vh goede trouw-beginsel erkend.
• Sinds dit arrest is het vaststaande rechtspraak v Cass dat de uitvoering te goeder trouw van overeenkomsten moet
worden beoordeeld met toepassing vh criterium vh verbod vh misbruik van contractuele rechten.
- Cass. 2001 (arrest 30):
• De sanctie bestaat in het opleggen vd normale uitoefening vh desbetreffende contractuele recht of in het herstel
vd schade die is veroorzaakt door het misbruik dat van dat recht is gemaakt.
• Wnnr het misbruik bij de uitoefening van een contractueel recht betrekking heeft op de toepassing van een
contractueel beding, kan het herstel vd daardoor veroorzaakte schade erin bestaan dat aan de SE het recht wordt
ontzegd om op dat beding een beroep te doen.
Toepassing vd beperkende werking: Rechtsverwerking:
- Begrip:
• Hierbij gaat een subjectief recht teniet of het kan althans niet meer worden aangevoerd wnnr de houder van dat
recht, zonder vrijwillig uitdrukkelijk of stilzwijgend ervan afstand te doen, een houding aanneemt die objectief
onverenigbaar is met de uitoefening van dat recht, waardoor hij aldus het gewettigd vertrouwen van de SA en van
derden misleidt.
- Voorbeeld:
• Een aannemer had zijn recht op schadeloosstelling wegens het foutief verbreken vd aannemingsovereenkomst door
de opdrachtgever verloren, daar hij 3m had laten voorbijgaan alvorens te reageren en hij zich al die tijd niet meer
op de bouwwerf had vertoond, zodat hij zichzelf vd mogelijkheid had beroofd om tot gehele of gedeeltelijke
uitvoering vh werk over te gaan.
Alexander Tanguy 2010-2011 28