Verbintenissenrecht examenvragen - Sofia

53. Theorie van het risico: definitie, wie draagt het risico van toevallig tenietgaan van de zaak die voorwerp van
het contract uitmaakt bij contracten die de eigendomsoverdracht van een welbepaalde zaak meebrengen?
- De theorie van het risico zinspeelt op een specifieke vorm van tenietgaan van wederkerige contracten.
- Wanneer de verbintenis van een der partijen wegens een vreemde oorzaak vervalt, gaat ook de tegenprestatie teniet
ingevolge de innige band die tussen de verbintenissen bestaat in het raam van een wederkerig contract.
- Het contract gaat niét teniet wegens gebrek aan oorzaak:
• Dit wordt namelijk beoordeeld bij de totstandkoming van het contract en niet tijdens het verloop ervan.
• In de theorie van het risico daarentegen wordt men geconfronteerd met een omstandigheid die zich na de
totstandkoming voordoet.
- De theorie van het risico is een constructie van rechtsleer en rechtspraak.
- Bij de behandeling vd theorie vh risico verwijst mens soms naar de rechtspreuk 'Res perit debitori':
• Dit betekent dat de SA die ogv een vreemde oorzaak bevrijd werd van zijn verbintenis, het voordeel verliest vd
wederkerige prestatie.
• Bv.: De verhuurder is verplicht aan zijn huurder het genot te verstrekken van een onroerend goed. Indien dit
onroerend goed door overmacht vernield wordt is de verhuurder bevrijd van zijn verplichting. De huurder wordt
echter eveneens bevrijd van de verplichting zijn verbintenis verder uit te voeren. De verhuurder verliest dus zijn
onroerend goed én de tegenprestatie.
- De regel van art. 1138 BW 'Res perit creditori' is een uitzondering op de theorie vh risico:
• (“wie draagt het risico van toevallig tenietgaan van de zaak die voorwerp van het contract uitmaakt bij contracten
die de eigendomsoverdracht van een welbepaalde zaak meebrengen?”)
• De verbintenis om een zaak te leveren is voltrokken door de loutere toestemming van de contracterende partijen.
Zij maakt de schuldeiser tot eigenaar en heeft tot gevolg dat het risico van de zaak voor hem is, vanaf het ogenblik
dat deze geleverd moest worden, ook al heeft de overgave ervan niet plaatsgehad, tenzij de schuldenaar in gebreke
is ze te leveren.
• Indien bijgevolg de zaak bij louter toeval of overmacht tenietgaat, in de periode tussen het sluiten van de
overeenkomst en de levering, ondergaat de schuldeiser (koper) het verlies. Hij blijft nochtans gehouden aan zijn
verplichting (de betaling van de prijs aan de verkoper) ondanks het feit dat zijn medecontractant (de verkoper)
ingevolge de vreemde oorzaak bevrijdt is van zijn verbintenis.
Alexander Tanguy 2010-2011 44