Gered van de ondergang? - Jellinek

Met geouwehoer kom je niet verder
Door Hans Altena
Deze variant op de flamboyante leuze (“In geouwehoer
kun je niet wonen”) van wijlen Wethouder Jan
Schaefer (1940 - 1994) in de verkiezingsrace voor de
Gemeenteraad van Amsterdam 1978, is gekozen in
een poging weer te geven waar het naar de mening
van velen aan schort in de verslavingszorg, met name
in de nazorg of vervolgzorg.
Hoewel anno 2008, inmiddels veel heilige huisjes
en stereotiepe stellingen zijn geslecht en de
verslavingszorg een volwassen plaats in de
samenleving heeft veroverd; is er nog steeds sprake
van ernstige versnippering, abominabel slechte
communicatie, verstikkende bureaucratie en bovenal,
oeverloos “geouwehoer”.
Dit laatste is natuurlijk geen nieuws; het is het product
van een generatie die opgroeit met de explosie van
moderne communicatie, e-mail, mobiele telefoon, sms
en meer van dat alles. Het wordt gecomplementeerd
met ongestructureerd “overleg”, het niet nemen van
verantwoordelijkheid, het daarmee uitblijven van
beslissingen en zinloos tijd verspillen op de zoveelste
vergadering, veelal zonder agenda doch steevast
incompleet omdat sommige deelnemers “vergeten”
waren hun e-mail te raadplegen.
In de tijd van Jan Schaefer, praatten we nog met elkaar,
belden we elkaar op met nieuws of een uitnodiging
voor een vergadering, of zeiden we elkaar face to face
de waarheid.
Moderne stijl management en de komst van hierboven
genoemde communicatie producten, die zich uitstekend
lenen voor het spelen van verstoppertje (lees: de
verachtelijke piep van een voice-mail systeem), hebben
ertoe geleid dat er simpelweg minder tot stand komt
van plannen, zeker als deze zich over meerdere
disciplines in het sociaal-maatschappelijk werkveld
uitstrekken.
We verschuilen ons achter de “daar-gaat-mijn-collegaover-en-die-is-vandaag-met-ATV”
mentaliteit, met als
gevolg dat gezonde discussies over dingen, waarvan
eigenlijk iedereen vindt dat die allang geregeld hadden
moeten zijn, verzanden.
Terug naar het onderwerp: de versnippering in de
nazorg van (ex)gebruikers.
Het is soms schrijnend te zien dat bijna perfecte, op
maat gesneden behandelmethodes, zoals bijvoorbeeld
geboden door de Amsterdamse Jellinek kliniek, na de
geplande afloop verzanden in “geouwehoer”, in niets
dus.
Zoals wellicht bekend gaat bijna elke cliënt
van de Jellinek gebukt onder dezelfde sociaalmaatschappelijke
tegenslagen, veelal door hemzelf
(lees: de verslaving) veroorzaakt, doch aangewakkerd
door verschillende vormen van ontmoedigingsbeleid
van opeenvolgende regeringen en lokale overheden:
(huur)schulden, woninguitzetting en dus onvermogen
vorm te geven aan re-socialisatie, zijn gemeengoed
voor deze groep.
het liefst niet gehinderd door
enige kennis van zaken
Met gerust geweten kan worden gesteld dat het niveau
van de behandeling in instellingen als de Jellinek,
inmiddels is uitgegroeid tot een kwaliteit die schreeuwt
om gelijkwaardige opvolging en nazorg.
Wat wordt hier bedoeld? Het veelal ontbreken van
een totaalpakket van maatregelen in de keten van
de verslavingszorg. We zien als samenleving kans
iemand die deze zorg nodig heeft te herkennen, de
weg te wijzen naar de juiste instelling en we hebben
bereikt dat die persoon de drempel naar die zorg heeft
weten te slechten. Na detoxificatie volgt intensieve
begeleiding in de vorm van op maat gesneden
modules, die een individu de kans geven om inzicht
te krijgen in de algemene problematiek en hem/haar
gereedschap aanreiken om “ermee in de toekomst om
te leren gaan”.
Echter, te vaak wordt iemand met deze verse
vaardigheden onnodig en met onvoldoende (hulp)
middelen om de volgende stap te maken op straat
gezet. Overbodig te vermelden dat terugval naar
12 9