Courant 95: Figure it out - VTi

op het vlak van klank, belichting en beeldmateriaal,
worden op de voet gevolgd. elk gezelschap
heeft op zijn manier de conventies van het poppentheater
uit hun voegen doen barsten, en dit zowel
qua scenografie als qua repertoire.
De fIgUUr AlS onDerDeel
VAn HeDenDAAgSe DAnS- en
THeATerVoorSTellIngen
sinds de jaren 1990 zijn objecten en draadpoppen
erg in trek bij theaterregisseurs en choreografen.
Via een aantal dans- en theatervoorstellingen voor
volwassenen palmen theaterpoppen het podium in.
Twin Houses is nog altijd een van de meest beklijvende
dansvoorstellingen van Mossoux-Bonté.
dit gezelschap versmelt theater en dans tot een
nieuw gegeven, tot een nieuwe taal. het vertrekt
daarvoor van concrete thema's, die in bewegingen
worden omgezet. de voorstellingen van Mossoux-
Bonté draaien rond de présence van de acteur/
danser en scheppen een ietwat ongemakkelijke
sfeer, zodat de toeschouwer zich persoonlijk
aangesproken voelt. in Twin Houses (1994) treedt
nicole Mossoux op in het gezelschap van vijf etalagepoppen.
Ze verliest zichzelf in een lichaamsgevecht
waar niet meer uit te maken valt wie – de
actrice of de etalagepop – de andere in zijn macht
heeft. deze bevraging over de relatie tussen een
persoon en zijn evenbeeld is ook terug te vinden in
de voorstelling Light (2003). in een van de recente
voorstellingen van het gezelschap, Kefar Nahum
(2008), creëert nicole Mossoux op basis van de
livemuziek van thomas turine een choreografie
met objecten. het lichaam van de danseres speelt
met de objecten maar lijkt bijwijlen zelf als voorwerp
te fungeren.
een andere danser die de theaterpop als een belangrijk
onderdeel van zijn werk beschouwt, is
José Besprovany. in drie van zijn voorstellingen
zijn draadpoppen terug te vinden: La Princesse de
Babylone (2003), Butterfly (2004) en La Belle au
bois de Dandaka (2007).
in het project Lorsque cinq ans se sont passés gebruikt
regisseur frédéric dussenne de figuur als een
levenloos voorwerp, als een stuk dood speelgoed.
hij werkt daarvoor samen met Bernard Clair, die
studeerde aan de ecole supérieure nationale des
arts de la Marionnette van Charleville-Mézières.
de overleden personages uit het stuk worden uitgebeeld
door twee draadpoppen die doen denken
aan kinderspeelgoed.
Compagnie arsenic doet in Macbeth (2007) een
beroep op regisseurs Petr en Matej forman voor
de creatie van een voorstelling met theaterpoppen.
ook Cie Point Zéro levert een bijdrage tot het figurentheater
met L’école des ventriloques, een stuk
voor acteurs en draadpoppen van alejandro Jo-
Courant 95 >> naar de inhoudstafel
dorowsky op het thema van de identiteit. de haast
levensgrote figuren met bewegende monden zijn
van de hand van natacha Belova. Ze liggen in
het verlengde van eerder werk van deze artiest,
namelijk de op poppen lijkende kostuums/voorwerpen
in de voorstelling Le village en flammes
van fassbinder. het specifieke spel met de figuren
kreeg vorm dankzij de bijdrage van een van de
meest overtuigende acteurs/poppenspelers van
vandaag: neville tranter. in L’école des ventriloques
nemen de acteurs/poppen het podium in.
levensgrote decorelementen doen een spel tussen
werkelijkheid en illusie ontstaan. de voorstelling
lijkt vreemde werelden en artiesten op het podium
bijeen te brengen. die stellen het spel zelf voortdurend
in vraag, en trachten consistentie te brengen
in een theatervorm die voortkomt uit de mysterievolle
relatie tussen objecten, acteurs en figuren.
totaal anders is het concept van plastisch kunstenaar
Patrick Corillon in zijn triptiek Le Diable abandonné
bij het théâtre du Corridor. deze theater- en
beeldperformance stort een episch gedicht uit over
het publiek. de achtereenvolgende decorpanelen
spelen op grafische wijze met vormen, letters en
woorden.
in Wallonië en Brussel beschikken we niet over
specifieke scholen of opleidingen op het niveau
van het hoger kunstonderwijs. er bestaan wel een
aantal losse initiatieven: la Cambre beschikt over
een figurentheateratelier, de dramastudenten van
het conservatorium van Bergen kunnen een initiatie
figurentheater volgen bij frédéric dussenne, en de
académie des Beaux-arts van doornik organiseert
een korte opleiding voor studenten uit alle studierichtingen.
naast deze losse initiatieven van instellingen
voor hoger kunstonderwijs, kan men ook
elders aan stages en workshops deelnemen, georganiseerd
door theaterinstellingen, opleidingscentra,
de algemene directie Cultuur van de franse
Gemeenschap, enzovoort.
ToekoMSTperSpeCTIef
nadat de theaterpop lange tijd binnen de grenzen
van het kindertheater opgesloten bleef, slaagt hij
er vandaag opnieuw in om, in een veelheid aan
vormen, het volwassen theaterpubliek voor zich
te winnen. ook in onze contreien bieden figuren
fundamentele antwoorden op de dramaturgische
vernieuwingen en de kritische theatervisie van de
jongste generatie Belgische regisseurs.
de aanwezigheid van de theaterpop in de podiumkunsten
lijkt ook te groeien door de programmering
van internationale voorstellingen in schouwburgen
en op festivals.
in 2005 maakte het Centre de la Marionnette een
studie over de aanwezigheid van theaterpoppen
in theaterproducties in franstalig België, onder
de titel Quelle place occupe la marionnette dans
32