HERMENEVS - Tresoar

161
Alle bedilzucht sterft op de eerste treden van de Propylaeën.
En meer dan dat. Ook de toch wel te vergeven belangstelling voor
het detail, het redelijk voornemen om nu eens een dorische zuil tebekijken
naast een jonische, hun basementen, hun cannelures en
hun kapiteelen, om zich goed in den geest te prenten gevelveld en.
friezen en triglyphen en wat dies meer zij, vragen omtrent de bestemming
van het Erechtheion, den opzet en den afbouw van de:
Propylaeën, de lotgevallen van het Parthenon onder Franken en
Turken, — dat alles vervliegt in deze wereld van marmer en maanlicht
voor een steeds stijgende bewondering voor het geheel, zooals
het daar is, een bewondering, die enkel dringt tot rustig aanschouwen.
Het Nike-tempeltje op het puntje van het plateau glanst even
hel aan alle zijden; de Propylaeën hebben ruime hallen tusschen
forsche zuilen; daar glijdt het maanlicht om en door en langs de
wanden van den uitbouw links, in een geheimzinnig spel van lichten
schaduw. Het eigenlijke tempelveld lijkt een sneeuwland, de
schaduwen vallen er donker en scherp.
Links rijzen de jonische zuilen van het Erechtheion met zuivere
gratie omhoog, het licht streelt langs de plooien van het kleed der
Karyatiden, die in rijzige rust het dak van de hal, die haar naam
draagt, zwevende houden op het hoofd.
Het Parthenon overweldigt in blanken luister. Waar het dak vernietigd
is, daar heffen de zuilen, in hun opgang gestuit, de geschonden
kop, in naakte glinstering naar de hooge sterrenlucht. In de
gave deelen valt het licht langs de cannelures, langs de wanden van
de cella, om den voet van een hoek-zuil met groenige, stalen.
glanzen.
En vanaf de tempeltreden ziet men naar het Noorden in de
diepte de stad met de tallooze lichten, naar het Westen is het lichtend
verschiet van haven en zee en vandaar komt een weldadige
frischheid aangedreven.
Het zal mij niet gelukken mijn indruk van dezen tempel voelbaar
te maken voor eiken lezer. Misschien verstaat iemand het volgende :
Mij sprak het Parthenon dezelfde taal als Thucydides Pericles laat
spreken in de lijkrede op de eerste gesneuvelden in den Peloponnesischen
oorlog.
Daarin klinkt een triumpheerend zelfbewustzijn van een welvarend
volk, pieus jegens goden en vaderen, die het geweld van de