HERMENEVS - Tresoar

152
zelfs de aandacht van den keizer trok. Daarom geeft Taylor een
andere interpretatie : de oorsprong van al deze ver uiteenloopende
en toch onderling verwante verhalen zou liggen in een hallucinatie
van het gehoor. In bosch en veld, ver van de bewoonde wereld,
daar hoort men onbestemde geluiden, niet zelden gelijkend op de
kreten van een menschelijke stem. Ze spellen niets goeds, die geluiden
! Wie ze hoort, siddert; zijn fantasie roept schrikbeelden op,
en niet meer zijn het de gewaarwordingen der zintuigen, die zijn
denkbeelden teweegbrengen, maar omgekeerd dicteeren hem de
beelden van zijn denken datgene, wat hij gehoord en misschien
ook gezien heeft.
Terwijl er zoowel in Gerhards als in Taylors verklaring aantrekkelijke
elementen zijn, bevredigen zij m. i. geen van beide geheel.
Zoo oordeelt ook Weinreich, 1 die van meening is, dat men de oplossing
toch wel in Oostersche of Grieksch-Egyptische sfeer zal moeten
zoeken. Vroeger had Salomon Reinach reeds den naam van den
stuurman Thamous in verband gebracht met Tammuz, den Syrisch-
‘Babylonischen Adonis, wiens sterven immers jaarlijks in bittere
klacht door zijn volgelingen beweend wordt. Volgens Reinach zou
nu het geheele verhaal zijn ontstaan te danken hebben aan de geheel
verkeerd begrepen uitroep: ΘΑΜΟΥΣ ΘΑΜΟΥΣ ΘΑΜΟΥΣ
ΠΑΝΜΕΓΑΣ ΤΕΘΝΗΚΕ. Het epitheton πανµέγας („de algroote”)
zou dan verstaan zijn als Πν µέγας. De hypothese was even
schrander als verleidelijk, en vond dan ook instemming bij een man
als Frazer, den schrijver van „The golden bough.” Niettemin zijn
er ernstige bezwaren ; dat Grieken in dezen tijd den Syrischen naam
voor den god gebruiken zouden, is beslist vreemd, afgezien nog
van de vraag, of men dan moet aannemen, dat er aan de kust van
Epirus gemeenten waren van Graeco-Syrische Adonisvereerders.
! Weinreich komt nu aan het eerste bezwaar eenigszins tegemoet
“door te onderstellen, dat de gehoorde kreet luidde : Θαµος Θαµος
Θαµος µέγας Πν τέθνηκεν. Dan zou dus aan den Syrischen
naam het Grieksche aequivalent zijn toegevoegd, gelijk men wel
meer deed. Van veel belang m. i. en sterk pleitend voor Oosterschen
oorsprong is een parallel, waarop W. nog wijst. Elders 2 vertelt
1
a. w. 330, 1. Weinreich behandelt ook het motief van Paus dood in de
nieuwste poëzie en roman-litteratuur.
2
De Iside et Osiride 12, p. 355 E. Onafhankelijk blijkbaar van Weinreich
kwam later Georges Méautis nog eens met dezelfde parallel voor den dag
(Musée Belge, 31—1927—52).