OnderwijsInnovatie - Jacob van Kokswijk

BOX 2: KARDINALE DEUGDEN
Rechtvaardigheid (doen). Een goed bestuurder deelt elk het zijne
toe. Hij respecteert en vertrouwt de hoeders van het bestaande
niet minder dan de hervormers (Burns en Stalker; 1961).
Verstandigheid (denken). Een goed bestuurder bezit niet alleen
technisch-instrumentele kennis (dit is nuttig!), maar beschikt
ook over mensenkennis en levenswijsheid. Hij weet voldoende
om te kunnen beoordelen of het de goede kant uitgaat met geïnitieerde
veranderingen en of ‘anders denken’ wordt toegelaten
(Burns en Stalker; 1961). Hij kan voorspellen wat de gevolgen
zijn van de vernieuwing, en wéét wat bij anderen leeft over de
voor- en nadelen van de innovatie. Hij begrijpt ook echt iets van
de wereld die hij bestuurt.
Moed (willen). Een goed bestuurder is geen lafaard, maar ook
geen waaghals. Hij durft wel fouten te maken. Hij hoont kritiek
op zijn beleid niet weg, maar stimuleert het.
Gematigdheid (voelen). Een goed bestuurder is geen prooi van
zijn eigen affecten, aandriften, emoties en stemmingen, waaronder
afgunst, hebzucht en eerzucht.‘De basisvorming was van
Wallage, het studiehuis van Ginjaar-Maas; Netelenbos wilde met
het vmbo háár standbeeld neerzetten’. (NRC; maart 2004)
ben: klein, fijn, gericht op het individu, gevoel van betrokkenheid,
en dat op enkele mislukte onderwijsinnovaties het etiket
groot, grof, massa, en wil tot beheersing mag worden geplakt.
Dit verschil in kenmerken zegt iets over de regievoerders zelf, althans
over de paradigma’s van waaruit zij handelen. Over één
daarvan lijken vriend en vijand het steeds meer eens te worden:
weg met het gelijkheidsdenken.
Uit het voorgaande zal duidelijk zijn dat dit lang niet genoeg is.
De goede bestuurder onderscheidt zich van de minder goede
door te handelen vanuit een paar kardinale deugden.
Literatuur
Burns,T. en G. Stalker (1961), The management of innovation,Tavistock
Publications, Londen.
Covey, S. (1989), The Seven Habits of Highly Effective People,in:
Management Classics nr. 2.
Hetebrij, M. (2000), Communicatief management, tussen macht en communicatie,
Samsom, Alphen aan den Rijn.
Hoogendijk, A. (1992), Filosofie voor managers, Contact, Amsterdam.
Kinneging, A. (1999), Een beschouwing over de vier kardinale deugden,in:
dagblad Trouw.
Vinkenburg, C. (1997), Managerial behavior and effectiviness,Thesis publicers,
Amsterdam.
Vinkenburg, H. (1995), Stimuleren tot perfectie,Kluwer
Bedrijfswetenschappen, Deventer.
OnderwijsInnovatie juni 2004 13