bezoekersgids bij de dossierpresentatie (PDF, 265 kB) - Koninklijk ...

oem van de overwinning wordt onderstreept door twee Fama (personificaties
van de Roem) met trompetten. Rechts van de trofee staat
een tekstaanduiding die is bestemd voor de banieren van de trompetten
(Inde vaenen vande Trompetten van Fama): VICTOR IO en IO
TRIUMPHE (leve de overwinnaar, leve de triomf). In de oudheid
werden de Romeinse overwinnaars met deze kreten toegejuicht tijdens
hun triomftocht.
Providentia, Augusta bestuurt de zegewagen. De inscriptie van haar
naam is naast haar hoofd aangebracht. Providentia betekent Voorzienigheid,
Augusta refereert aan de Romeinse heerser Augustus. Zij
symboliseert de voorzienigheid van de Spaanse koning. Zij draagt een
lauwerkrans als symbool van de overwinning en is afgebeeld met twee
gezichten, een gezicht dat vooruitkijkt naar de toekomst en een gezicht
dat omziet naar het verleden. Zij lijkt op Prudentia (Voorzichtigheid
of Wijsheid), één van de kardinale deugden, die ook wel zo wordt
afgebeeld. Op de grond, naast Providentia, staat een brandende vuurbol.
Achter haar, op een verhoogd plateau, knielen Antverpia en
Audomarum, de stedenmaagden van Antwerpen en St. Omer. Hun
namen staan vermeld in de inscripties boven hun hoofd. Beide stedenmaagden
dragen een kroon in de vorm van een stadsmuur met vestingtorens.
Antverpia’s kroon is versierd met een krans van rozen, zij
draagt de kleuren van de stad Antwerpen: rood en wit. Audomarum,
in een gele mantel, leunt met haar linkerhand op een wapenschild. De
houding en gebaren van de beide stedenmaagden lijken hun vreugde
uit te drukken over de behaalde overwinning.
De personificaties Virtus (Deugd, ook wel Moed of Standvastigheid)
en Fortuna (Fortuin, ook wel Toeval of Geluk) staan op het achtersteven
van het schip. Ook zij zijn gerelateerd aan de overwinning: Virtus
symboliseert de militaire kracht en draagt een helm, een zwaard en
een bliksemschicht en Fortuna is het symbool van het fortuin, het
geluk dat afwisselend soms mee- of tegenwerkt, net zoals de wind die
haar gewaad doet opwaaien. Zij vertegenwoordigt eveneens de goede
vaart, haar hand rust op een scheepsroer. Aan de voet van de trofee zitten
drie krijgsgevangenen, zij verwijzen naar de Hollanders en Fransen
die zijn gevangengenomen na de overwinningen bij Kallo en St.
Omer.
De zegewagen is versierd met festoenen en met golvende decoraties
die uitmonden in kwabachtige motieven. Zeewezens, zoals de dolfijn
met een putto schrijlings op zijn rug en de triton die op zijn kinkhoorn
blaast, lijken al zwemmend het schip te begeleiden. Zij verwijzen naar
de overwinning op en rond het water van de Schelde. In de geopende
bek van een vuurspuwende zeedraak gaat de disselboom van de wagen
schuil.
Boven het achtersteven van het schip is het stadswapen van Antwerpen
geplaatst met de dubbele adelaar boven en de stadsmuren en uitgespreide
handen beneden.
De opdracht van het stadsbestuur voor het ontwerpen van een triomfwagen
kan worden gezien als een vorm van stedelijke propaganda.
Tegelijkertijd was het ontwerp van de triomfwagen een teken van
loyaliteit aan de Spaanse heerser, op wiens bevel een aanval op de stad
Antwerpen succesvol werd afgeslagen.
(24) (25)