Familie in de langdurige ggz - Trimbos-instituut

- Belasting voor de mantelzorger
In meerdere bijeenkomsten wordt aandacht besteed aan de belasting van de betrokkenen.
In de vijfde bijeenkomst ‘Omgaan met jezelf: empowerment’ ligt de nadruk op het
verkennen van de eigen wensen en behoeften van de familieleden, los van de behoeften
van hun zieke familielid. Deze bijeenkomst heeft het ontdekken en versterken van hun
eigen krachten tot doel. In de twee daaropvolgende bijeenkomsten wordt een stappenmethode
voor probleemoplossing aangeleerd om beter met moeilijke situaties te leren
omgaan. Een ander belangrijk thema in de cursus is sociale steun; welke steun heb ik
nodig en wat kan ik doen om die te krijgen?
- Ervaringkennis van familieleden
Bij Mentrum wordt het inzetten van de ervaringskennis van familieleden erg gestimuleerd:
‘U bent de deskundige. U kent uw familielid het beste’. Momenteel begeleidt een
ervaringsdeskundige moeder een Psycho-educatiecursus. Het voornemen is om in de
toekomst de cursus uit te voeren door één hulpverlener en één ervaringsdeskundige. De
ervaringskennis van cliënten wordt in de Psycho-educatiecursussen niet gebruikt.
- Communicatie tussen familieleden en hulpverleners
De laatste bijeenkomst heeft als thema het omgaan met hulpverleners. De triadesamenwerking
wordt besproken en er worden tips voor samenwerking met hulpverleners gegeven.
- Communicatie tussen familieleden en cliënten
In de vierde bijeenkomst ‘Omgaan met uw familielid’ worden algemene richtlijnen voor
een goede omgang en specifieke communicatieve vaardigheden aangeleerd.
Ervaringen en evaluatie
Samenwerking familie en hulpverleners
Het geïnterviewde familielid geeft aan dat ze weinig contact heeft met de hulpverleners.
Alleen rondom een opname, zowel ervoor als erna, is het contact veel frequenter. Kenmerkend
voor het contact met de casemanager is dat het initiatief ontstaat op het moment
dat er praktische dingen, regelzaken moeten worden opgelost. De informatie die ze
kreeg van de hulpverleners was voldoende, maar ze heeft zelf ook veel initiatief moeten
nemen. Ze heeft er bij de hulpverlening op aangedrongen dat ze nauw betrokken wordt
bij de behandeling en begeleiding. Volgens het familielid besteden hulpverleners weinig
aandacht aan de behoefte van familieleden aan ondersteuning. De persoonlijke ondersteuning
aan familieleden zou uitgebreider moeten en actief moeten worden aangeboden.
Ook de cliënt moet actief bij de begeleiding worden betrokken. Nu moeten de ouders
veelal de wensen van de cliënt verwoorden.
Evaluatie van de cursus
Volgens de projectleider zijn de begeleiders tevreden over de opbouw van de cursus.
Alleen de logistiek van het draaiboek levert soms problemen op. Er is een draaiboek voor
deelnemers en een draaiboek voor begeleiders. Als begeleider gebruik je beide draaiboeken,
een samengesteld draaiboek zou overzichtelijker zijn. De huiswerkopdrachten en
artikelen die bij een bepaalde bijeenkomst horen, zijn niet op een logische manier ingedeeld.
Hierdoor ontstaat soms verwarring en lezen cursisten de artikelen die bedoeld zijn
voor een andere bijeenkomst. De begeleiders zoeken daarom de paginanummers op en
vermelden die, zodat dit voorkomen kan worden. Verder verschillen de evaluatieformulie-
Familie in de langdurige GGZ, deel 1: Interventies TRIMBOS-INSTITUUT 21