Familie in de langdurige ggz - Trimbos-instituut

avond nemen de betrokken zelf deel aan de therapieën en doen op deze manier een 'mini-ervaring'
op met de behandeling (ergotherapie, sociotherapie of psychomotore therapie).
Betrokkenen begrijpen hierdoor beter wat de behandeling inhoudt. Eén keer in de 6
à 8 weken wordt een familieavond gehouden.
4. Overgangsgesprek met cliënt, ouders, huidige verpleegkundige van kliniek, toekomstige
verpleegkundige van dagkliniek, onder leiding van de familiebegeleider. Tijdens het
gesprek wordt teruggekeken op de verbeteringen van de cliënt in de voorgaande periode
en vooruitgeblikt op wat de cliënt in de dagkliniek kan verwachten.
5. Ontslaggesprek met cliënt, ouders, psychiater waarbij de familiebegeleider het gesprek
leidt. Tijdens dit gesprek worden de diagnostiek en alle bevindingen besproken.
Zowel tijdens de behandeling als in de nazorgperiode zijn er oudergroepen waarbij
lotgenoten maandelijks bij elkaar komen. Naast de genoemde gesprekkencyclus wordt -
in de vorm van individuele gesprekken - naar behoefte gezinsondersteuning geboden. De
gesprekken worden hoofdzakelijk op de kliniek gevoerd en een enkele keer bij familieleden
thuis. Individuele gezinsondersteuning vindt gedurende de gehele behandeling van
de cliënt plaats. Het aantal gesprekken ligt niet vast en varieert sterk per familie, omdat
afhankelijk van de noodzaak en behoefte van de familie ondersteuning wordt geboden.
In de gesprekken worden ouders ook op de hoogte gebracht van de mogelijkheid tot
het volgen van de training Interactievaardigheden en/of Motiverende gespreksvoering.
De familiebegeleider fungeert in overleggen met hulpverleners als woordvoerder van de
ouders en houdt in de gaten dat bij het nemen van beslissingen ook de familiesituatie
wordt meegenomen.
Doelgroep
De ondersteuning wordt geboden aan familieleden van jonge mensen met een schizofrene
stoornis. De doelgroep bestaat voornamelijk uit ouders (meer moeders dan vaders),
maar ook uit broers, zussen of (ex-)partners. Ouders worden erg gestimuleerd om ook
hun andere kinderen voor een gesprek naar de kliniek te laten komen. Broers en zussen
kunnen bang zijn om zelf ook ziek te worden of zich verantwoordelijk voelen en last hebben
van schuldgevoelens. Allochtone familieleden worden minder goed bereikt dan autochtone
familieleden. Dit wordt onder meer veroorzaakt door de taal, maar ook door een
grotere onbekendheid met de psychiatrie en schaamtegevoelens. Wanneer de Nederlandse
taal een probleem vormt, wordt een tolk ingezet. In sommige gevallen treden kinderen
van de ouders op als tolk. Op het gebied van culturele achtergronden en het actief
betrekken van allochtone familieleden moet nog meer expertise ontwikkeld worden.
Cliënten nemen evenals familieleden deel aan het kennismakingsgesprek, het overgangsgesprek
en het ontslaggesprek. Cliënten zijn ook welkom op de voorlichtingsmorgen
en familieavonden, maar de ervaring leert dat zij dat meestal niet volhouden. Bij de
overige gesprekken met familieleden is de cliënt over het algemeen niet aanwezig. Soms
wordt de cliënt bij (een deel van) het gesprek betrokken.
Begeleiders
Het bieden van Individuele gezinsondersteuning vereist ervaring met familieleden en een
afgeronde relevante opleiding (maatschappelijk werk, SPV of SPH). Er bestaat geen specifieke
training voor het uitvoeren van deze interventie.
Familie in de langdurige GGZ, deel 1: Interventies TRIMBOS-INSTITUUT 25