Familie in de langdurige ggz - Trimbos-instituut

Uitvoering van de interventie
In de GGz-instelling in Dongen is de oorspronkelijke opzet van het Project De zorg gaat
door! aangehouden. In juni 2008 is het eerste project na de proefprojecten van start gegaan.
Voor 2009 staan er drie familiebijeenkomsten gepland. Voorafgaand aan de bijeenkomst
wordt een nieuwsbrief verstuurd, waarin het project wordt aangekondigd en
het management de reden van het project kort verwoord. De bijeenkomst duurt ongeveer
anderhalf uur. Vragen die bij een bijeenkomst centraal stonden zijn bijvoorbeeld
‘Waar hebben familieleden behoefte aan?, Hoe zijn de onderlinge verhoudingen? Zijn
familieleden voldoende geïnformeerd?’ Op een flap-over worden alle punten die ze veranderd
willen zien, opgeschreven. Op basis hiervan worden verbeteracties geformuleerd
en uitgevoerd.
De afdeling waar de methode van De zorg gaat door! gehanteerd wordt, is onderdeel
van Zorggroep volwassenen 1. Het project is op deze afdeling van start gegaan vanwege
het verwaarloosde contact met familie. Het is nog onduidelijk of het project verspreid
wordt naar andere afdelingen. Zowel binnen de afdeling als bij het management, de clientenraad
en familieraad is voldoende draagvlak voor de methodiek. Het draagvlak onder
medewerkers en management wordt vergroot door de visiebijeenkomsten voorafgaand
aan de bijeenkomst en de terugkoppeling achteraf. Bovendien wordt het verbeterplan
gezamenlijk met het team en het management opgesteld.
Thema’s
- Familielid als mantelzorger
Het project beoogt de betrokkenheid en participatie van mantelzorgers te vergroten, teneinde
de kans van slagen van de behandeling in de zorgvoorzieningen te verhogen. In
het verbeterplan zijn ook acties opgenomen die mantelzorgers zelf gaan uitvoeren. Het
project is niet specifiek gericht op de belasting van mantelzorgers. Door GGz Midden-
Brabant, waar Dongen onderdeel van is, worden wel cursussen voor familieleden aangeboden.
- Ervaringskennis van familieleden
Een actieve betrokkenheid van de cliënten- en familieraad is een belangrijke voorwaarde
voor de methode, omdat zij binnen de instelling de belangen vertegenwoordigen van clienten
en naastbetrokkenen. Een andere voorwaarde is dat de mening van familieleden
het uitgangspunt is. Het project is gestoeld op de ervaringskennis van naastbetrokkenen.
Zij kunnen vanuit hun ervaringskennis en betrokkenheid bij de cliënt, vraaggericht leefen
woonomstandigheden van de cliënt bevorderen. Ideeën en meningen van hen vormen
de input voor de verbeteracties. Naastbetrokkenen kunnen belangrijke thema’s of knelpunten
aandragen en ook meedenken in de oplossingsmogelijkheden daarvoor. Familieleden
spelen ook een belangrijke rol in de evaluatiefase. Zij krijgen een evaluatieformulier
opgestuurd waarin gevraag wordt naar hun ervaring met de participatiemethode, in
hoeverre zij resultaat zien en of er nog andere verbeterpunten zijn (Rietveld en Pepels,
2007).
- Ervaringskennis van cliënten
Zoals eerder is vermeld, is actieve betrokkenheid van de cliëntenraad een voorwaarde
voor een succesvol traject. In de handleiding wordt benadrukt dat de positie van zowel
betrokkenen als cliënten van groot belang is binnen het project. De cliëntenraad krijgt
Familie in de langdurige GGZ, deel 1: Interventies TRIMBOS-INSTITUUT 39