Jaarverslag PGB 2012 - PensioenfondsPGB

JAARVERSLAG 2012
PENSIOENFONDS VOOR DE GRAFISCHE BEDRIJVEN

PENSIOENFONDS VOOR DE GRAFISCHE BEDRIJVEN
GRAFIMEDIABRANCHE
UITGEVERIJBEDRIJF
KARTONNAGE- EN FLEXIBELE VERPAKKINGENBEDRIJF
VERF- EN DRUKINKTINDUSTRIE
KUNSTSTOF- EN RUBBERINDUSTRIE

STICHTING PENSIOENFONDS
VOOR DE GRAFISCHE BEDRIJVEN
JAARVERSLAG 2012
60e BOEKJAAR
A.J. ERNSTSTRAAT 595-H
1082 LD AMSTERDAM
TELEFOON: (020) 753 29 50
INTERNET: WWW.PENSIOENFONDSPGB.NL

INHOUD
Algemeen
5 Kerncijfers
6 Fondsorganen en hun samenstelling
9 Voorwoord
Verslag van het bestuur
11 Hoofdlijnen 2012
13 ‘Pension Fund Governance’: over organisatie en besturing
17 Pensioenbeheer
17 Ontwikkeling pensioenregeling
18 Ontwikkeling in pensioenadministratie en werkgevers- en deelnemersbestand
21 Ontwikkeling communicatie
23 Financiële zaken
26 De actuariële analyse
28 Balans- en vermogensbeheer in 2012
30 Beleggingsresultaten in 2012
32 Risicobeheer
34 Kosten pensioenfonds
36 Toekomstverkenning
Jaarrekening 2012
39 Balans per 31 december 2012
40 Staat van baten en lasten over 2012
41 Kasstroomoverzicht over 2012
43 Toelichting behorende tot de jaarrekening 2012
68 Toelichting op de staat van baten en lasten
Overige gegevens
75 Statutaire regeling omtrent de bestemming van het saldo van baten en lasten
76 Controleverklaring van de onafhankelijke accountant
77 Verklaring van de actuaris
78 Verslag van de Visitatiecommissie (VC)
79 Verslag van het Verantwoordingsorgaan
Bijlagen
83 Bijlage 1: Profiel
84 Bijlage 2: Nieuwe aansluitingen
85 Bijlage 3: Belangrijke statuten- en reglementswijzigingen
86 Bijlage 4: Pensioencommunicatie in brochures, digitale nieuwsbrieven en magazines
87 Bijlage 5: Begrippenlijst
PGB JAARVERSLAG 2012
3

ALGEMEEN
Het begint allemaal aan het begin van de vorige eeuw. Concurrentie tussen drukkerijen en een
dreigende wereldcrisis vormen een ideaal klimaat voor samenwerking tussen werkgevers en
werknemers. In plaats van de gebruikelijke controverses tussen ‘patroons’ en werknemers ontstaat
een gevoel van voor elkaar verantwoordelijk zijn. Het leidt in 1929 tot één van de eerste
bedrijfstakpensioenfondsen in Nederland, het Pensioenfonds voor de Grafische Vakken.
4

ALGEMEEN
KERNCIJFERS
Aan het einde van respectievelijk over de jaren 2008 t/m 2012
NB: alle bedragen van de kerncijfers zijn afgerond op miljoenen euro’s. De percentages zijn berekend op basis van de niet-afgeronde bedragen.
2012 2011 2010 2009 2008
Aantal werkgevers
Aangesloten werkgevers 2.221 2.186 2.361 2.485 2.622
Aantal verzekerden
Premiebetalende verzekerden 41.024 35.697 37.920 38.578 40.186
Verzekerden met toerekening
wegens arbeidsongeschiktheid 4.168 4.490 4.563 4.786 5.120
Premievrije verzekerden 122.803 105.359 111.026 153.442 189.107
Totaal 167.995 145.546 153.509 196.806 234.413
Aantal pensioenen
Ingegane ouderdomspensioenen 34.256 28.979 26.871 24.582 23.757
Ingegane partnerpensioenen 15.757 13.826 13.625 12.902 12.753
Ingegane wezenpensioenen 716 608 620 564 607
Totaal 50.729 43.413 41.116 38.048 37.117
Pensioenuitvoering
Premieloon (pensioengrondslag) € 986 € 854 € 900 € 903 € 901
Premiebijdragen € 202 € 167 € 167 € 188 € 172
Pensioenuitvoeringskosten € 15 € 12 € 10 € 8 € 8
Uitkeringen € 407 € 374 € 383 € 305 € 276
Beleggingen
Balanswaarde beleggingen € 13.960 € 11.740 € 11.077 € 11.459 € 10.474
Totale waarde beleggingsportefeuille 1 € 13.756 € 11.440 € 10.962 € 9.291 € 8.208
Beleggingsopbrengst risico fonds € 1.543 € 685 € 1.047 € 1.166 € – 1.776
Beleggingsopbrengst risico deelnemers € 2 € 1 € 1 € 1 € – 1
Totaal rendement in % 2 13,0 6,6 10,7 14,5 – 17,8
Z-score 0,05 0,19 0,35 0,90 – 1,02
Performancetoets 1,49 1,51 1,51 1,66 1,31
Vermogenssituatie en solvabiliteit
Vrije reserve (+)/reservetekort (-) € – 1.896 € – 1.769 € – 1.023 € – 508 € – 1.440
Vereiste reserve € 1.967 € 1.700 € 1.840 € 1.339 € 1.171
Voorziening pensioenverplichtingen € 13.646 € 11.500 € 10.128 € 8.491 € 8.480
Marktrente in % 3 2,42 2,74 3,47 3,88 3,55
Aanwezige dekkingsgraad FTK in % 101 99 108 110 97
Vereiste dekkingsgraad FTK 4 in % 114 115 118 116 114
Verhoging ingegane pensioenen
en aanspraken per 1 januari in %
Toeslag 5 — — — — 2,09
1 Inclusief derivaten met een negatieve balanswaarde van -52 (v.j. -296), beleggingsdebiteuren en -crediteuren voor -347 (v.j. -189) en lopende interest voor 195
(v.j. 185). Deze post is inclusief de beleggingen voor risico deelnemers.
2 Weergegeven is het rendement inclusief renteafdekkingsinstrumenten. Exclusief renteafdekkingsinstrumenten is het rendement in 2012: 11,4% in 2011:
0,5%, in 2010: 10,8%, in 2009: 16,0% en in 2008: -20,7%.
3 Eind 2011 is de marktrente door De Nederlandsche Bank bepaald op basis van een driemaandsgemiddelde marktrente. Eind 2012 is de marktrente bepaald op
basis van een driemaandsgemiddelde marktrente, waarbij rekening wordt gehouden met een Ultimate Forward Rate (UFR).
4 De vereiste dekkingsgraad FTK in de evenwichtssituatie voor de feitelijke beleggingsmix bedraagt 114,4% (reserve 1.967). Voor de strategische mix in de
evenwichtssituatie bedraagt deze 114,7% (reserve 2.003).
5 Het bestuur heeft besloten per 1-1-2013 geen toeslag te verlenen.
PGB JAARVERSLAG 2012
5

ALGEMEEN
FONDSORGANEN EN HUN SAMENSTELLING
Bestuur
Statutair bestaat het bestuur uit maximaal tien leden (vijf
namens de werkgeversorganisatie en eveneens vijf namens de
werknemersorganisaties). Bestuurders worden voor vier jaar
benoemd. Het bestuur bestaat momenteel uit negen leden.
Werkgevers- en werknemersorganisaties dragen kandidaat -
bestuursleden voor. Het bestuur beoordeelt de voordracht op
basis van de functieprofielen.
De bestuursvergaderingen worden voorgezeten door een uit
het bestuur gekozen voorzitter; tevens kiest het bestuur een
plaatsvervangend voorzitter. Het bestuur werkt volgens een
model waarbij de leden gezamenlijk verantwoordelijk zijn voor
de besturing van PGB. Ieder bestuurslid is daarnaast porte -
feuillehouder met een eigen aandachtsgebied en een tweede
aandachtsgebied om de continuïteit en de kwaliteit van de
besluitvorming te waarborgen. Het bestuur vergadert in
beginsel eens in de 14 dagen.
Mevrouw H. Kapteijn was in het verslagjaar aanvankelijk als
vaste adviseur voor het werkgebied risicomanagement voor
het fonds werkzaam. In mei 2012 is zij als bestuurder
toegetreden. Het bestuur wordt op het gebied van beleg -
gingen onder steund door twee vaste externe adviseurs te
weten drs. M.J.M. Jochems en drs. J.L.M.J. Klijnen.
Het bestuur wordt ondersteund door een bestuursbureau.
Directeur is de heer mr. I.J. van Vliet.
In januari 2012 overleed de heer B. Hoogenboom, voormalig
bestuurslid van PGB. De heer Hoogenboom, die sinds enige tijd
ziek was, vervulde vanaf 1980 tot 2011 verschillende bestuurs -
functies bij het fonds. PGB is hem zeer erkentelijk voor zijn
jarenlange inzet voor het fonds.
De samenstelling van het bestuur is ultimo 2012 als volgt:
Bestuurder Functie Portefeuille Aanwijzende Aftreden volgens
organisatie*
rooster
drs. L. Coenradie RA lid 1e: financiële en actuariële zaken KVGO ultimo 2016
2e: pensioeninhoudelijke zaken
drs. R. Degenhardt voorzitter 1e: bestuurlijke zaken KVGO ultimo 2014
2e: uitbesteding
H.A. Elzerman lid 1e: communicatie NVJ ultimo 2015
2e: juridische zaken/compliance
F. de Haan plv. voorzitter 1e: pensioeninhoudelijke zaken FNV KIEM ultimo 2014
2e: bestuurlijke zaken
drs. R.W.J. Heerkens lid 1e: balansmanagement FNV KIEM april 2015
2e: risicomanagement
mr. M.M. Jansen lid 1e: juridische zaken/compliance KVGO april 2015
2e: financiële en actuariële zaken
mw. drs. H. Kapteijn RA lid 1e: risicomanagement KVGO mei 2016
2e: balansmanagement
mw. mr. N. Poelgeest lid 1e: uitbesteding CNV Media ultimo 2014
2e: juridische zaken/compliance
drs. A.M. Verplancke lid 1e: communicatie FNV KIEM maart 2014
2e: medezeggenschap/relatiebeheer
Vacature lid KVGO
* werkgeversorganisatie: Koninklijk Verbond voor Grafische Ondernemingen (KVGO); werknemersorganisaties: FNV Kunsten Informatie en Media (FNV
KIEM), CNV Media, Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ).
6 PGB JAARVERSLAG 2012

ALGEMEEN
Deelnemersraad (DR)
De raad bestaat uit tien leden. De deelnemers en pensioen -
gerechtigden zijn in de raad evenredig op basis van onderlinge
getalsverhoudingen vertegenwoordigd. De leden worden
volgens een rooster van aftreden voor vier jaar aangewezen en
zijn telkens nadien terstond herbenoembaar. Ultimo 2012 was
er in de deelnemersraad één vacature. Tijdens het verslagjaar
trad de heer A.F.A.H. Bergmans terug. Met de benoeming van
de heer H. Jansen werd deze vacature in het verslagjaar ver -
vuld. Wij danken de heer Bergmans voor de wijze waarop hij
zijn functie binnen de deelnemersraad vervuld heeft.
De raad oefent de wettelijk aan haar toegekende bevoegd -
heden uit als medezeggenschapsorgaan. Zo heeft de deel -
nemers raad een advies-, beroeps- en informatierecht. Deze
bevoegdheden zijn vastgelegd in een afzonderlijk reglement.
Jaarlijks worden er ten minste drie reguliere vergaderingen van
de raad gehouden, waarvoor ook het bestuur wordt uitgeno -
digd.
De samenstelling van de deelnemersraad is ultimo 2012 als
volgt:
Naam Groep Aanwijzende Aftreden
organisatie* volgens
rooster
I.J. Akkerman werknemer FNV KIEM april 2015
drs. J.H.M. Brader (plv.vz.) gepension. CNV Media medio 2014
M. van den Brink gepension. CSO maart 2014
W. Dubbeling BBA (vz.) werknemer FNV KIEM april 2015
F.P.M. Haselaar gepension. FNV KIEM ultimo 2015
C.A.M. Hoendervangers werknemer FNV KIEM april 2015
H. Jansen gepension. FNV KIEM april 2015
W.J. Monsieurs werknemer NVJ april 2015
P. Verhorst werknemer CNV Media ultimo 2014
Vacature werknemer Unie
* FNV Kunsten Informatie en Media (FNV KIEM), CNV Media, Nederlandse
Vereniging van Journalisten (NVJ), vakbond voor industrie en
dienstverlening (Unie). Ouderenorganisatie: Coördinatieorgaan voor
Samenwerkende Ouderenorganisaties (CSO).
Verantwoordingsorgaan
Het verantwoordingsorgaan telt 18 leden en kent een
tripartiete verdeling: 1/3 actieve deelnemers, 1/3 pensioen -
gerechtigden en 1/3 werkgevers. De leden worden volgens een
rooster van aftreden voor vier jaar aangewezen en zijn telkens
nadien terstond herbenoembaar.
Ultimo 2012 was er in het verantwoordingsorgaan één
vacature. Tijdens het verslagjaar traden de heren L. van den
Berg en J.C. Smit terug. Met de benoeming van de heren B.
Hoekstra en R. de Bree werden deze vacatures in het
verslagjaar vervuld. Wij danken de teruggetreden leden voor
de wijze waarop zij hun functie vervuld hebben.
Dit college heeft als taak een algemeen oordeel te geven over
het handelen van het bestuur, het door het bestuur uitge -
voerde beleid en beleidskeuzes voor de toekomst. Daartoe
heeft het verantwoordingsorgaan een recht op informatie en
overleg, een adviesrecht en enquêterecht.
Jaarlijks worden er ten minste drie reguliere vergaderingen van
het verantwoordingsorgaan gehouden, waarvoor ook het
bestuur wordt uitgenodigd.
De samenstelling van het verantwoordingsorgaan is ultimo
2012 als volgt:
Naam Groep Aanwijzende Aftreden
organisatie volgens
rooster
I.J. Akkerman werknemer FNV KIEM april 2015
A.F.A.H. Bergmans gepension. FNV KIEM juli 2016
drs. J.H.M. Brader (vz.) gepension. CNV Media medio 2014
R. de Bree werkgever KVGO april 2015
M. van den Brink gepension. CSO maart 2014
W. Dubbeling BBA werknemer FNV KIEM april 2015
drs. L. Dijkema werkgever KVGO ultimo 2015
A. Emmink werkgever KVGO ultimo 2015
F.P.M Haselaar gepension. FNV KIEM ultimo 2015
B. Hoekstra werkgever KVGO april 2015
C.A.M. Hoendervangers werknemer FNV KIEM april 2015
H. Jansen (plv. vz.) gepension. FNV KIEM april 2015
mw. K. Kamp werkgever KVGO ultimo 2012
K.J.M. Langen gepension. FNV KIEM juli 2016
W.J. Monsieurs werknemer NVJ april 2015
P. Verhorst werknemer CNV Media ultimo 2014
R. Warnar werkgever KVGO ultimo 2014
Vacature werknemer Unie
Intern toezicht
Om het functioneren van het bestuur te beoordelen, wordt
voorafgaand aan een visitatie een visitatiecommissie ingesteld.
De visitatiecommissie bestaat uit drie onafhankelijke
deskundigen.
De visitatiecommissie beoordeelt ten minste eens in de drie jaar
de beleids- en bestuursprocedures, bestuursprocessen en de
checks and balances binnen PGB, de wijze waarop PGB wordt
aangestuurd en de risicokeuzes op langere termijn.
Naast recht op alle benodigde informatie om haar functie in
redelijkheid te kunnen uitoefenen, heeft de commissie recht op
overleg met bestuur, externe accountant, interne accountant
van de uitvoeringsorganisatie en externe actuaris. In 2012 is in
overleg met het verantwoordingsorgaan een opdracht aan de
visitatiecommissie verstrekt. De samenstelling van de
visitatiecommissie is in 2012 als volgt: de heer C.G. Boot RA
(voorzitter), mw. drs. O. Bisschop EMFC RC (lid) en de heer drs.
M.W. de Wijs (lid).
Klachtencommissie
PGB kent een klachtencommissie bestaande uit twee
bestuursleden, waarvan één van werkgeverszijde en één van
werknemerszijde. Deze commissie neemt besluiten over
schriftelijke bezwaren van belanghebbenden tegen de wijze
waarop de klantenbehandeling heeft plaatsgevonden.
PGB JAARVERSLAG 2012
7

ALGEMEEN
De bevoegdheden van de commissie en de procedure voor het
indienen van een klacht zijn vastgelegd in een afzonderlijk
reglement. Tijdens het verslagjaar zijn geen klachten bij de
commissie ingediend.
De samenstelling van de klachtencommissie is ultimo 2012 als
volgt:
Naam Functie Aanwijzende
organisatie
mr. M.M. Jansen fungerend voorzitter KVGO
in 2012
drs. A.M. Verplancke fungerend voorzitter FNV KIEM
in 2013
Commissie van bezwaar
PGB kent een onafhankelijke commissie van bezwaar.
Belanghebbenden die het niet eens zijn met een beslissing van
het bestuur over de toepassing van de pensioenregeling
kunnen zich tot die commissie wenden. De bevoegdheden van
de commissie en de procedure voor het indienen van een
bezwaar zijn geregeld in een afzonderlijk reglement. Tijdens
het verslagjaar is geen geschil bij de commissie aanhangig
gemaakt.
De samenstelling van de commissie van bezwaar is ultimo
2012 als volgt:
Naam Functie Aanwijzende
organisatie
R.E. van Kesteren fungerend voorzitter CNV Media
in 2013
J. Spaargaren lid FNV KIEM
T. van Veen lid KVGO
B. Wals fungerend voorzitter KVGO
in 2012
Adviescommissie Balansmanagement
Het bestuur heeft een beleggingsadviescommissie ingesteld die
het bestuur op het gebied van balansmanagement (waaronder
het vermogensbeheer is begrepen) adviseert.
De commissie is samengesteld uit de bestuursleden die de
portefeuilles vermogensbeheer en risicomanagement beheren,
plus de externe beleggingsadviseurs en leden van het
bestuursbureau en van de uitvoeringsorganisatie. Alle
bestuursleden hebben een permanente uitnodiging om de
vergaderingen van de commissie bij te wonen.
Certificerend Actuaris
B. den Hartog AAG van Towers Watson Netherlands
Accountant
N.M. Pul RA van Ernst & Young Accountants LLP
Uitvoeringsorganisatie
PGB heeft het pensioenbeheer, het vermogensbeheer en voor
een deel de beleids- en bestuursondersteuning uitbesteed aan
Timeos, een zelfstandige uitvoeringsorganisatie,
kantoorhoudend te:
Zwaansvliet 3, 1081 AP Amsterdam
Postbus 7855, 1008 CA Amsterdam
Telefoon 020-5418418
Kantoor pensioenfonds
PGB is gevestigd in het kantoorgebouw ‘De Gelder’ aan de
A.J. Ernststraat 595-H, 1082 LD Amsterdam. PGB is bereik -
baar per telefoon 020-7532950 en via de website
www.pensioenfondspgb.nl.
Bezwaren kunnen worden ingediend bij het secretariaat van de
commissie:
Advocatenkantoor Kennedy Van der Laan
mw. mr. S.J. Schijf
Postbus 58188
1040 HD AMSTERDAM
Adviescommissie Audit & Risk
Het bestuur heeft een Adviescommissie Audit & Risk ingesteld.
De commissie heeft een adviserende taak ten aanzien van de
opzet en werking van het risico- en controlesysteem van PGB,
de externe financiële verslaggeving en de assurancerappor -
tages van PGB.
De commissie is samengesteld uit de bestuursleden die de
portefeuilles financieel beleid, actuariaat, vermogensbeheer en
risicomanagement beheren, plus leden van het bestuursbureau
en van de uitvoeringsorganisatie. Alle bestuursleden hebben
een permanente uitnodiging om de vergaderingen van de
commissie bij te wonen.
8 PGB JAARVERSLAG 2012

ALGEMEEN
VOORWOORD
Pensioenen zijn ‘hot’. Het aantal krantenkolommen dat in
2012 was gewijd aan ons Nederlandse pensioenstelsel valt niet
te schatten. Journaals, actualiteitenrubrieken en consumenten -
programma’s besteedden er vele uren aan. En terecht.
Pensioen vormt een vitale inkomstenbron voor de meeste 65-
plussers, naast de AOW als basisvoorziening.
Voor het eerst kregen veel Nederlanders te horen dat hun
pensioen of hun opgebouwde recht moest worden gekort.
Ook de doorsneepremie kwam ter discussie: moeten jong en
oud evenveel pensioenrecht blijven opbouwen voor dezelfde
premie? Begrippen als rekenrente en stijgende levensver -
wachting leken alledaagse kost. Schijn bedriegt. Pensioen blijft
een moeilijk onderwerp en niet alle publiciteit blijkt even
uitgebalanceerd.
Ook de pogingen van de wetgever om ons pensioenstelsel
toekomstbestendiger te maken trokken volop aandacht, zij het
vooral van deskundigen en insiders. Het zogenaamde nominale
contract en het reële contract kregen hun eerste contouren. De
minister rolde het septemberpakket uit. En ter versterking van
de pensioenfondsbesturen nam het parlement eerst een
initiatiefwet aan en begon de minister bijna gelijktijdig aan een
veelomvattender vervangend wetsontwerp.
In al die turbulentie heeft pensioenfonds PGB primair gedaan
waartoe het op aarde is. Alle pensioenen uitbetaald, de nieuwe
pensioenopbouw vastgelegd en het inmiddels tot ruim € 13
miljard uitgegroeide vermogen van deelnemers en gepensio -
neerden verantwoord belegd. Niet dat het fonds zich afzijdig
heeft gehouden van de nieuwsontwikkelingen. Waar mogelijk
zijn interviews gegeven, is informatie verstrekt en meegewerkt
aan tv-programma’s. Intern bereidt het fondsbestuur zich ook
voor op alle veranderingen, in goede samenwerking met de
deelnemersraad en het verantwoordingsorgaan.
Maar de meeste tijd en energie heeft het toch gestoken in het
beleggingsbeleid. Hoe zorgen we voor het zo broodnodige
rendement op het gespaarde pensioengeld, met zo over -
zichtelijk mogelijke risico’s. Dat is in het afgelopen jaar gelukt.
PGB noteert een rendement van ruim 13%. Ondanks alle
tegenwind van lage rente en langer leven is de dekkingsgraad
licht verbeterd en net boven de rode streep geëindigd. Bij PGB
zijn nog geen kortingen nodig, maar indexeringen zijn ook nog
niet mogelijk. Om opgewassen te zijn tegen de lage rentestand
heeft het fonds de premie moeten verhogen en de pensioen -
richtleeftijd een jaar eerder dan wettelijk verplicht verschoven
van 65 naar 67 jaar.
Niet ontevreden, maar zeker niet voldaan, zijn we begonnen
aan alle nieuwe uitdagingen van 2013. In de overtuiging dat
het samen met onze adviseurs, onze uitvoeringsorganisatie, de
deelnemersraad en het verantwoordingsorgaan moet lukken
de opgaande lijn voort te zetten. Dat een groeiend aantal
pensioenfondsen en bedrijven hun pensioenregeling bij PGB
wil onderbrengen, geldt als een extra aanmoediging, maar
geeft ook extra verantwoordelijkheid.
Ruud Degenhardt
bestuursvoorzitter
PGB JAARVERSLAG 2012
9

VERSLAG
VAN HET BESTUUR
In 1953 fuseren het Pensioenfonds voor de Grafische Vakken, het Pensioenfonds voor de Boekbinders
en het Pensioenfonds voor de Illustratiebedrijven tot het Pensioenfonds voor de Grafische Bedrijven
(PGB). En in 1993 worden de ‘chefskas’ en de ‘gezellenkas’ samengevoegd.

VERSLAG VAN HET BESTUUR
HOOFDLIJNEN 2012
Het Pensioenfonds voor de Grafische bedrijven heeft een
spannend jaar achter de rug. De voor 2012 vastgestelde
premie bleek niet kostendekkend. De dekkingsgraad herstelde
zich maar langzaam en zelfs de laatste maand was het nog
onzeker of hij uiteindelijk wel boven het herstelpad zou
uitkomen. De gestegen levensverwachting en de lage reken -
rente maakten dat extra moeilijk. Toch kon PGB het nieuwe
jaar ingaan met een hogere kostendekkende premie en een
zodanige dekkingsgraad, dat het niet nodig was een kortings -
waarschuwing te geven. De dekkingsgraad (die de verhouding
weergeeft tussen wat het fonds werkelijk aan pensioen -
vermogen heeft en wat het volgens de huidige rekenregels zou
moeten hebben) steeg in het verslagjaar van 99,4% naar
100,5%. Daarmee was een kortingswaarschuwing voorkomen,
maar kon PGB helaas opnieuw geen toeslag toekennen om de
pensioenen te indexeren.
Financiële positie en ontwikkeling pensioen
De financiële markten zijn in 2012 in rustiger vaarwater
terechtgekomen. Maar de economie heeft een duidelijke
opgaande lijn nog niet te pakken. De schuldencrisis hangt
onverminderd boven de markt. Volgens de Europese Centrale
Bank blijft de economie zwak en zal die maar langzaam gaan
herstellen.
Ondanks dat economisch klimaat heeft PGB in 2012 op zijn
beleggingsportefeuille een rendement gemaakt van 13,04%
(inclusief het effect van de afdekkingsinstrumenten). Het
pensioenvermogen steeg door deze beleggingsresultaten en
doordat nieuwe bedrijven en fondsen zich aansloten van
€ 11,4 miljard naar € 13,7 miljard. Dit positieve effect werd
grotendeels tenietgedaan doordat ook de verplichtingen fors
stegen: van € 11,5 miljard naar € 13,6 miljard. Dat kwam
door de collectieve waardeovernames die vaak bij nieuwe
aansluitingen horen, door de al eerder genoemde lage rente,
de gestegen levensverwachting en de correctie van de voor -
ziening voor het nabestaandenpensioen.
Dat mensen langer leven en dus langer pensioen zullen krijgen,
zorgde voor een negatief effect van ongeveer 1% op de
dekkingsgraad. Een aanpassing in de actuariële factoren met
betrekking tot het nabestaandenpensioen had een negatief
effect van circa 1,8% op de dekkingsgraad.
Herstelplan
PGB heeft een kortetermijnherstelplan. Dat loopt van 2009 tot
2014. Eind 2012 moest de dekkingsgraad volgens dat plan een
niveau hebben bereikt van minimaal 99,5%. Het fonds bleef
met 100,5% net op schema en hoefde vooralsnog geen
aanvullende maatregelen te nemen of een kortingswaar -
schuwing af te geven. Op 31 december 2013 loopt het
kortetermijnherstelplan af. Dan moet een niveau bereikt zijn
van 104,1%.
Geen toeslag
Op grond van de financiële situatie van het fonds besloot het
bestuur de pensioenen niet te verhogen. Zolang het fonds niet
uit herstel is, blijft toeslagverlening achterwege. Per 1 januari
2012 en per 1 januari 2013 zijn de pensioenuitkeringen en de
opgebouwde aanspraken dus niet geïndexeerd.
Bedrijfsvoering
Als richtsnoer voor het strategisch beleggingsbeleid gelden
zowel koopkrachtbehoud als het beperken van eventuele
kortingen. Het bestuur streeft ernaar de koopkracht van de
pensioenen over 15 jaar gemeten, bij een normale ontwik -
keling van de financiële markten, minimaal te laten uitkomen
op ongeveer 90% van een volledig geïndexeerd pensioen.
Deze doelstelling ligt nog binnen bereik. Voor deze lange -
termijnambitie moet het pensioenfonds beleggingsrisico
nemen. De kans op het korten van pensioenen is echter groter
dan bedoeld doordat de crisis langer duurt en het einde van
het herstelplan nadert. De koopkrachtmeter en de risicometer
laten respectievelijk de verwachte koopkracht en de kans op
verlaging zien (zie volgende pagina).
Pensioenfondsen moeten meer geld voor de toekomstige
uitkeringen reserveren als de rente daalt (lager verwacht
rendement) en ook als de levensverwachting stijgt (langer
uitkeren van pensioenen). Beide ontwikkelingen deden zich in
het verslagjaar voor. De gewogen gemiddelde rente die al laag
was, daalde verder van 2,7% eind 2011 naar 2,4% eind 2012.
De daling werd nog beperkt doordat de overheid overstapte
van de actuele marktrente op de UFR-rente (ultimate forward
rate). Bij deze methode loopt de rente voor vaststelling van de
verplichtingen bij zeer lange looptijden op naar een vast
afgesproken percentage van 4,2%. Deze nieuwe reken -
methodiek gaf de dekkingsgraad van PGB een positieve impuls
van 2,6% punt. Voor de berekening van de toekomstige
verplichtingen heeft PGB rekening gehouden met de nieuwste
prognosetafels (2012 - 2062) van het Actuarieel Genootschap
die opnieuw een stijging van de levensverwachting laten zien.
PGB JAARVERSLAG 2012
1 1

VERSLAG VAN HET BESTUUR
KOOPKRACHTMETER:
verwachte koopkrachtontwikkeling (eind 2012)
Bij een gelijkmatige
ontwikkeling van de econo -
mie en op basis van het
huidige financiële beleid
komen de pensioenen bij
PGB volgens de koopkracht -
meter over 15 jaar gemeten
gemiddeld uit op ongeveer
90% van een volledig
geïndexeerd pensioen.
Deze berekening is geba -
seerd op de dekkingsgraad
van 31 december 2012. Een
jaar eerder lag de verwachte
koopkracht nog op circa
86%. De koopkrachtverwachting is verbeterd door de hogere
premie die wordt gevraagd, de verschuiving van de pensioenricht -
leeftijd van 65 naar 67 jaar voor de opbouw vanaf 2013 en de
nieuwe rentemethode die gebruikt wordt om de pensioen -
verplichtingen te berekenen. Als de prijzen gemiddeld over die 15
jaar met 2% stijgen, verleent het fonds gemiddeld ongeveer 1,3%
per jaar aan toeslag. Per jaar daalt de koopkracht in deze ver -
wach ting dus met 0,7%. De eerste jaren zal volgens de bereke -
ningen geen of minder toeslag worden verleend. Daarna kan naar
verwachting weer meer dan het verwachte gemiddelde aan
toeslag worden verleend.
RISICOMETER:
kans op verlaging van het pensioen in 2014
20
15
25
10
Kans op korten
30
35
40
5
0
kans 31-12-2011
kans 31-12-2012
45
De risicometer geeft de kans
weer dat PGB moet besluiten
de pensioenen in 2014 te
verlagen. Die kans is met
ongeveer 50% hoog. De kans
op korting is zo sterk toe -
genomen omdat het fonds
een jaar minder de tijd heeft
om een dekkingsgraad van
ongeveer 105% te bereiken.
Eind 2013 moet het zover
zijn. PGB heeft daar een
passende set van financiële
stuurmiddelen voor ingezet.
Pensioen fondsen zijn echter in hoge mate afhankelijk van de
ontwikkelingen op de financiële markten.
50
Eind 2012 bedroeg de dekkingsgraad 100,5%. Bij het berekenen
van de kans op verlaging van het pensioen is van deze dekkings -
graad en het huidige financiële beleid uitgegaan. Als het op de
financiële markten gedurende langere tijd erg tegenzit, kunnen de
pensioenen in het uiterste geval worden verlaagd. PGB maakt
daar bij geen onderscheid tussen deelnemers, gewezen deelnemers/
partners of pensioengerechtigden.
Ontwikkeling beleggingsbeleid en risicomanagement
Om een redelijke koopkracht op lange termijn te kunnen
realiseren, continueerde het bestuur in het verslagjaar het
(defensieve) beleggingsprofiel waarvoor het in 2011 mede op
grond van het risicodraagvlak koos. De strategische
renteafdekking is vanwege de verdere daling van de rente in
de tweede helft van 2012 verlaagd van 60% naar 55%. Het
valutarisico wordt strategisch vrijwel volledig met derivaten
afgedekt. Medio 2012 besloot het bestuur de vreemde-valutaafdekking
met het oog op het mogelijk verdiepen van de
eurocrisis te verlagen tot 75%.
Ontwikkeling premie en pensioenregeling
PGB heeft de premie voor de basispensioenregeling moeten
verhogen van 17,5% in 2012 naar 19,5% in 2013. De premie
bleek niet meer kostendekkend als gevolg van de gestegen
levensverwachting en de lage rentestand. In het verslagjaar
maakte het fonds gebruik van een ‘adempauze’. De toezicht -
houder De Nederlandsche Bank (DNB) bood pensioenfondsen
één jaar respijt om te voldoen aan de eisen.
In de pensioenregelingen die PGB uitvoert, zullen met ingang
van 2013 de pensioenrichtleeftijd en de standaardingangs -
datum (ook wel pensioendatum genoemd) veranderen. De
pensioenrichtleeftijd is de leeftijd die wordt aangehouden in de
berekening van de jaarlijkse pensioenopbouw. Die verschuift
per 1 januari aanstaande van 65 jaar naar 67 jaar. De
standaard ingangsdatum van het PGB-pensioen schuift
voortaan mee met de AOW-leeftijd.
Uitbreiding werkingssfeer en nieuwe aansluitingen
In 2012 sloten twee verwante bedrijfstakken zich bij PGB aan.
PGB is nu ook uitvoerder van de pensioenregelingen voor de
bedrijven uit het kartonnage- en flexibele verpakkingenbedrijf
en voor de bedrijven uit de verf- en drukinktindustrie.
Daarnaast sloten zich een zevental bedrijven aan uit het
uitgeverijbedrijf, de papier-, kunststof- en rubberindustrie en
de chemische industrie. De werkingssfeer werd met beide
verwante bedrijfstakken en de chemische en farmaceutische
industrie uitgebreid.
Ten opzichte van eind 2011 steeg het totaal aantal deelnemers
en pensioenontvangers met bijna 15% van 83.600 naar
95.921. Door nieuwe aansluitingen zal het fonds met ingang
van 2013 een verdere groei laten zien.
1 2 PGB JAARVERSLAG 2012

VERSLAG VAN HET BESTUUR
‘PENSION FUND GOVERNANCE’:
OVER ORGANISATIE EN BESTURING
Het bestuur van pensioenfonds PGB is verantwoordelijk voor
de uitvoering van de pensioenregeling en de evenwichtige
belangenbehartiging van deelnemers, gewezen deelnemers,
pensioengerechtigden en werkgevers. Het bestuur is ook
verantwoordelijk voor het behalen van de financiële doel -
stellingen en een solide beheer van het belegde vermogen en
voor het risicomanagement. Bestuurders hebben een profes -
sionele achtergrond en handelen volgens de principes van
goed pensioenfondsbestuur (Pension Fund Governance).
Over de besturing van het pensioenfonds
De bedrijfsvoering binnen het pensioenfonds is verschoven van
het paritair uitvoeren van een pensioenregeling naar het actief
besturen van een financiële instelling met een maatschappelijk
doel. Het bestuur werkt sinds 2010 volgens een model waarbij
de leden gezamenlijk verantwoordelijk zijn voor de besturing
van het fonds. Ieder bestuurslid is daarnaast portefeuillehouder
met een eigen aandachtsgebied en een tweede aandachts -
gebied om de continuïteit en de kwaliteit van de besluit -
vorming te waarborgen. De bestuursleden en hun aandachts -
gebieden zijn opgenomen in het hoofdstuk ‘fondsorganen en
hun samenstelling’.
Het bestuur is in staat zelfstandig, met onder steuning van een
bestuursbureau, op alle onder delen van beleid zijn koers te
bepalen. De werving, selectie en beoordeling van porte -
feuillehouders vindt plaats op basis van functie profielen. Het
functioneren van het bestuurslid dat in principe voor vier jaar is
benoemd, wordt jaarlijks beoor deeld. PGB vraagt van bestuurs -
leden expert kennis en daarmee samen hangende competenties
en een ruime beschikbaar heid voor het actief beheren van de
portefeuilles. De gemid delde werklast voor bestuurders komt
uit op 1,5 tot 3 dagen per week, afhankelijk van de zwaarte
van de portefeuille.
Adviescommissie Balansmanagement
Het bestuur heeft in het verslagjaar een advies commissie
ingesteld die het bestuur op het terrein van balans -
management adviseert. De commissie faciliteert de discussie en
besluit vorming over het beleid en de uitvoering van het
balansmana ge ment in het bestuur. De commissie bereidt
daarvoor onder meer de besluitvorming voor met betrekking
tot ALM-studies, actuariaat, beleggings- en overlaystrategieën,
actief en passief beheerde mandaten, het jaarlijkse
beleggingsplan en alle bijbehorende rapportages.
De commissie is samengesteld uit bestuursleden die de
portefeuilles Balansmanagement en Risicomanagement
beheren, adviseurs van het bestuur, leden van het bestuurs -
bureau en vertegenwoordigers van de uitvoeringsorganisatie.
Sectorcommissies
PGB biedt sectoren waarvoor het de pensioenregeling verzorgt,
de mogelijkheid tot het instellen van een sectorcommissie.
De commissie kan bestaan uit vertegenwoordigers van werk -
gevers- en werknemersorganisaties of uit een delegatie van
opdrachtgevers. Ze zijn een platform voor overleg over de
pensioenregeling in de betreffende sector en voor informatieuitwisseling
met het bestuur van PGB over de algemene
ontwikkelingen bij het fonds. Er zijn momenteel commissies
voor het kartonnage- en flexibele verpakkingenbedrijf, de verfen
drukinktindustrie en het uitgeverijbedrijf.
De organisatie van het pensioenfonds en de besturing kan
schematisch als volgt worden weergegeven:
Besturing pensioenfonds
Deelnemersraad
Verantwoordingsorgaan
Pensioenontvangers
Deelnemers
Werkgevers
Klantenpanel
Commissie
van Bezwaar
Klachtencommissie
Bestuur
Bestuursbureau
Pensioenfonds PGB
Sectorcommissies
Adviescommissie
Balansmanagement
Visitatiecommissie
Adviescommissie
Audit & Risk
De Nederlandsche Bank
Autoriteit
Financiële Markten
Actuaris
Accountant
Uitvoeringsorganisatie
Toelichting positie: het bestuur, dat wordt ondersteund door het bestuurs -
bureau, overlegt met het verantwoordingsorgaan, de visitatiecommissie, de
deelnemersraad en de uitvoeringsorganisatie. De uitvoeringsorganisatie
zorgt ervoor, dat de deel nemer- en werkgevergegevens geregistreerd staan,
de pensioenpremie geïnd en belegd wordt, dat belanghebbenden tijdig en
begrijpelijk geïnformeerd worden en uiteindelijk over een pensioenuitkering
kunnen beschikken. Het pensioenfonds PGB staat onder financieel toezicht van
De Nederlandsche Bank. De Autoriteit Financiële Markten houdt toezicht op de
communicatie-uitingen. Het klantenpanel toetst en adviseert over de begrijpelijk -
heid van de pensioencommunicatie. De relaties tussen PGB en externe organi -
saties zijn in het overzicht weergegeven met een stippellijn. De relaties binnen
PGB, interne commissies en organen zijn weergegeven door middel van een
ononderbroken lijn.
Evaluatie bestuurlijk functioneren
Het bestuur beschikt over een deskundigheidsplan waarin is
vastgelegd aan welke eisen individuele bestuursleden moeten
voldoen en over welke kwalificaties het bestuur als collectief
moet beschikken. Het plan is gebaseerd op het Plan van
Aanpak Deskundigheidsbevordering van de Pensioenfederatie.
Eind 2011 is een deskundigheidstoets door een extern bureau
uitgevoerd, conform de Beleidsregel deskundigheid. Dit vindt
eens per twee jaar plaats. Op collectief niveau zijn de bestuurs -
competenties op orde. Ten aanzien van de aandachtsgebieden
die bestuurders in hun portefeuille hebben, beschikt men over
PGB JAARVERSLAG 2012
1 3

VERSLAG VAN HET BESTUUR
het vereiste deskundigheidsniveau. Ten aanzien van het tweede
aandachtsgebied zitten vrijwel alle bestuurders op het vereiste
niveau. Er zijn in aansluiting op de toets functionerings -
gesprekken gehouden. De voorzitter en de plaatsvervangend
voorzitter evalueren de bestuursleden en twee bestuursleden
de voorzitter en de plaatsvervangend voorzitter. Daarbij wordt
ook de opleidingsbehoefte in kaart gebracht. Het opleidings -
plan wordt jaarlijks aangepast. In 2012 zijn in het kader van
deskundigheidsbevordering diverse workshops georganiseerd
en bezocht.
Bestuursvergoeding
Door sociale partners in de grafimedia en een extern bureau
is voor de bestuursvergoeding een vergoedingensysteem
ontworpen. Dat is gebeurd met behulp van de zgn. CATSmethodiek,
in de grafische sector gebruikelijk voor functie -
waardering. De vergoeding is afhankelijk van de te besteden
tijd (minimaal 1,5 dag en maximaal 3 dagen), de zwaarte van
de functie en de ervaring. Omdat bestuurders niet in dienst zijn
van het fonds zijn de vakantietoeslag, vakantiedagen,
pensioenvoorziening, arbeidsongeschiktheidsvoorziening en
andere lasten die de werkgever normaal gesproken betaalt,
omgerekend en verwerkt in de vergoeding.
Er worden twee groepen onderscheiden. Als een bestuurder in
groep 1 zit, ontvangt hij of zij maximaal € 725 per dag en in
groep 2 maximaal € 950 per dag. In de jaarrekening is een
toelichting op de ontwikkeling van de bestuurskosten
opgenomen.
Crisisplan
Het bestuur heeft in het verslagjaar een plan opgesteld, waarin
beschreven is wat het gaat doen als het fonds in een crisis -
situatie terechtkomt of dreigt te komen. Er is sprake van een
crisissituatie als het fonds niet meer in staat is om binnen de
wettelijk beschikbaar gestelde tijd aan zijn verplichtingen te
voldoen. Als het fonds onder het zgn. minimumherstelpad
uitkomt, loopt het achter op schema en dreigt er een crisis. In
het crisisplan wordt aangegeven hoe het bestuur wenst te
voorkomen dat het zover komt en welke maatregelen het kan
nemen als het toch in een crisissituatie raakt of dreigt te
geraken. Tot slot geeft het bestuur aan, hoe het zal handelen
als zich een crisis voordoet. Het crisisplan is na een positief
advies van de deelnemersraad als bijlage opgenomen in de
Actuariële en Bedrijfstechnische Nota.
Toekomstbestendigheid pensioenstelstel
De overheid werkt aan een nieuw Financieel Toetsingskader.
Met het nieuwe financiële kader wil de overheid een stabielere
toetsing voor pensioenfondsen creëren zodat de afhankelijk -
heid van dagkoersen vermindert en langetermijnbeleids -
beslissingen worden ondersteund. Deze aanpassing is één van
de pijlers om de toekomstbestendigheid van het Nederlandse
pensioenstelsel te versterken.
In dat kader moeten pensioenfondsen straks kiezen voor
uitvoering van een zogeheten nominaal contract of voor een
zogenaamd reëel contract. Bij het eerste stuurt het fonds
vooral op het veiligstellen van het ‘nominale’ (in euro’s
vastgelegde) pensioen. In het tweede type moet het fonds
altijd de inflatie (geldontwaarding) vergoeden. Dat leidt tot
meer wisselende pensioenuitkeringen, zowel omhoog als
omlaag. Fondsen die meer financieel risico nemen, hebben op
de lange duur meer ruimte voor toeslagverlening maar ook
meer kans om tussentijds te moeten korten. Echte garanties
bieden beide contracten niet, evenmin als de huidige
contracten.
Risicobereidheid
PGB heeft tot doel om de pensioenen nu en in de toekomst uit
te betalen en de koopkracht zoveel als mogelijk op peil te
houden. Dat kan alleen als er toeslagen op de pensioenen
worden gegeven die de stijging van de prijzen bijhouden. Maar
voor die toeslagen wordt in het huidige pensioencontract geen
premie betaald. Dat geld moet worden verdiend door extra
rendement te maken op het vermogen. Pensioenfondsen doen
dat door het vermogen te beleggen. Daardoor kunnen de
fondsen extra verdienen, maar lopen zij onvermijdelijk ook
risico. Garanties kunnen daarom niet worden gegeven en in
uitzonderlijke gevallen kunnen de pensioenen zelfs worden
verlaagd.
In het jaarlijkse klanttevredenheidsonderzoek zijn voor het
eerst ook vragen opgenomen naar risicobereidheid en
solidariteit. Uit het onderzoek blijkt dat de overgrote meerder -
heid van de onderzochten ‘ja’ zegt tegen beleggen en dus
(enig) risico durft te aanvaarden met kans op een hoger
rendement. Van de actieven is dat 70% en van de pensioen -
gerechtigden 83%. Op basis van deze eerste uitkomsten van
het verkennende onderzoek lijkt er steun voor het gevoerde
strategisch beleggingsbeleid, dat uitgaat van ongeveer 50%
aandelen en alternatieve beleggingen waaronder onroerend
goed en infrastructuur en 50% vastrentende waarden. Verder
koos de overgrote meerderheid van jong en oud voor solidaire
oplossingen bij het pensioenfonds: de lusten en de lasten
moeten eerlijk worden verdeeld.
Commissie voor nieuw pensioencontract
Het bestuur heeft in het verslagjaar een commissie gevormd
die de keuze voor een nieuw pensioencontract gaat
voorbereiden. Naar welk contract de voorkeur ook uitgaat, de
keuze heeft ingrijpende gevolgen voor de financiële opzet van
het fonds, de pensioenadministratie, het vermogensbeheer, de
communicatie en de besturing.
Het bestuur gebruikt 2013 om tot een keuze te komen, daar
waar nodig aanvullend onderzoek te doen (waaronder het
nagaan van de risicobereidheid onder deelnemers) en
voorstellen te bespreken met sociale partners en opdracht -
gevers die over de pensioentoezegging gaan.
Na besluitvorming door het bestuur en advisering door de
deelnemersraad kunnen in 2014 vervolgens de noodzakelijke
wijzigingen die samenhangen met de invoering van het
contract worden voorbereid. Het nieuwe of aangepaste
pensioencontract gaat dan, naar het zich nu laat aanzien,
vanaf 1 januari 2015 in.
Uitbestedingsovereenkomst
PGB heeft het pensioen- en vermogensbeheer uitbesteed
1 4 PGB JAARVERSLAG 2012

VERSLAG VAN HET BESTUUR
aan een uitvoeringsorganisatie. De taken en verantwoordelijk -
heden van de uitvoeringsorganisatie zijn vastgesteld in een
uitbestedingsovereenkomst (UBO). In 2012 is een nieuwe
meerjarenmantelovereenkomst aangegaan waarbij aparte
contracten zijn gesloten voor pensioenbeheer en
vermogensbeheer.
Alle diensten die in het kader van de UBO worden afgenomen,
vallen onder het regime van de ISAE 3402-verklaring. Deze
verklaring is een internationaal geaccepteerde assurance
standaard. Het stelt organisaties in staat uniforme informatie
over de interne beheersing van de organisatie en de werking
van de risico- en controleprocessen aan haar opdrachtgever te
verstrekken. Onderdeel van de UBO vormen ook het
producten boek (met de toegestane financiële instrumenten) en
de afspraken over het gewenste serviceniveau. PGB en de
uitvoeringsorganisatie zijn overeengekomen om gedurende de
looptijd van het contract via het pensioenfonds te gaan werken
aan verbreding van het draagvlak.
Noodzakelijke aanpassing automatisering
Met de aanstaande verschuiving van de AOW-leeftijd, de
daarmee samenhangende verschuiving van de standaard -
ingangsdatum van het PGB-pensioen, de verhoging van de
pensioenrichtleeftijd en de invoering van het nieuwe of
aangepaste pensioencontract, vragen de IT-ontwikkelingen
meer aandacht. Mede naar aanleiding van de ISAE-verklaring
van de uitvoeringsorganisatie besloot het bestuur tot het
inzetten van een externe audit op de IT-situatie van de
uitvoeringsorganisatie. Het automatiseringssysteem voor de
pensioenadministratie kan voor de bestaande bedrijfsvoering
nog enige tijd worden gebruikt maar het is, mede gezien de
genoemde ontwikkelingen, aan vervanging toe. Om het
bestaande IT-systeem gecontroleerd uit te faseren, wordt
gewerkt aan een programmavoorstel waarover in 2013
verdere besluitvorming zal plaatsvinden.
Uitbestedingsbeleid
Het fonds heeft in 2012 het uitbestedingsbeleid aangescherpt
en vastgesteld. De invoering van het beleid voor uitbesteding
wordt planmatig aangepakt. Voor het pensioenfonds wordt in
kaart gebracht welke uitbestedingen en onderuitbestedingen
er zijn. Alle contracten worden beoordeeld en opgenomen in
een contractregister. Alle uitbestedingen zullen periodiek
worden geëvalueerd rekening houdend met het nieuwe beleid.
De uitvoeringsorganisatie rapporteert daarover aan het
bestuur.
Gedragscode en integriteit
PGB heeft voor de aan het fonds verbonden personen
(bestuursleden en adviseurs) een gedragscode opgesteld. Die
code is gebaseerd op de modelgedragscode die door de
Pensioenfederatie is opgesteld. Doel is het stellen van regels en
richtlijnen voor verbonden personen ter voorkoming van
belangenconflicten en ter voorkoming van misbruik van
vertrouwelijke informatie voor privédoeleinden. De bestuurders
en adviseurs verklaren jaarlijks schriftelijk de code te hebben
nageleefd.
PGB vindt integriteit belangrijk en wil daar actief op sturen.
Voor integriteit is beleid ontwikkeld dat zich uitstrekt naar de
uitvoeringsorganisatie en alle andere belangrijke uitbestedings -
relaties. Het fonds beschikt over een incidentenregeling en
bewaakt de beheersing en opvolging in de adviescommissie
Audit en Risk.
Toezicht
Verantwoordingsorgaan
Over het gevoerde beleid legt het bestuur verantwoording af
aan het verantwoordingsorgaan. In 2012 kwamen het
verantwoordingsorgaan en het bestuur vier keer bijeen. Het
bestuur informeerde het verantwoordings orgaan daarnaast
over de actuele ontwikkelingen en vroeg onder meer advies
over de indelingssystematiek beloning en het communicatie -
plan. Buiten de vergaderingen om wordt het orgaan door het
bestuur op de hoogte gehouden door middel van periodieke
informatiebulletins. De verklaring van het orgaan over het in
2012 gevoerde beleid is opgenomen onder ‘Overige gegevens’
elders in het jaarverslag evenals de reactie op de verklaring
door het bestuur.
Deelnemersraad
In het kader van medezeggenschap overlegt het bestuur
periodiek met de deelnemersraad. In 2012 kwamen de raad en
het bestuur vijf keer bijeen. Het bestuur informeerde de raad
over actuele ontwikkelingen en vroeg advies over de Actuariële
en Bedrijfstechnische Nota (ABTN), het jaarverslag, voorge -
nomen wijzigingen in de statuten en reglementen waaronder
de uitbreiding van de werkingssfeer en nieuwe aansluitingen.
Buiten de vergaderingen om wordt de raad op de hoogte
gehouden door middel van periodieke informatiebulletins.
Visitatiecommissie
PGB kent een visitatiecommissie als vorm van intern toezicht
op de bedrijfsvoering. In 2012 is in overleg met het
verantwoordingsorgaan besloten om naast de gebruikelijke
algemene visitatie apart aandacht te vragen voor de kwaliteit
van de managementinformatie voor wat betreft de
pensioenadministratie, het proces van aansluiting van nieuwe
opdrachtgevers aan de hand van de praktijkcase Kartonnageen
Flexibele Verpakkingenbedrijf en de risico’s van derivaten
voor het fonds. Het verslag van de commissie en de reacties
van het verantwoordingsorgaan en het bestuur is onder
‘Overige gegevens’ in het jaarverslag opgenomen.
Toezichthouders DNB en AFM
PGB staat onder toezicht van DNB en de Autoriteit Financiële
Markten (AFM). Het financieel toezicht vanuit DNB richt zich
op de financiële soliditeit van het fonds en de stabiliteit van de
sector. Het gedragstoezicht door de AFM heeft betrekking op
transparante communicatie en de marktverhouding tussen
pensioenuitvoerders.
Het pensioenfonds en de toezichthouder DNB overleggen
regelmatig over de gang van zaken bij het pensioenfonds.
Daarbij komen onder meer aan de orde de wijzigingen in
PGB JAARVERSLAG 2012
1 5

VERSLAG VAN HET BESTUUR
statuten en reglementen, de ABTN en ontwikkelingen met
betrekking tot de dekkingsgraad en het herstelplan. In 2012
is ook gesproken over de inrichting van het premiebeleid. In
verband met het niet-kostendekkend zijn van de premie
benadrukt de toezichthouder voortvarend te werken aan een
structurele oplossing voor een deugdelijke financiële opzet.
Het fonds heeft in het verslagjaar voorbereidingen getroffen
voor een robuust premiebeleid, overlegde met sociale partners
en opdrachtgevers en verhoogde uiteindelijk met ingang van
2013 de premie met 2% punt en bracht de pensioenricht -
leeftijd naar 67 jaar. In het hoofdstuk ‘Pensioenbeheer’ zijn
deze ontwikkelingen weergegeven.
De toezichthouder heeft bij een tiental fondsen waaronder
PGB onderzoek gedaan naar de kwaliteit van de pensioen -
administratie. De uitkomst van het onderzoek is dat deel -
nemers en pensioengerechtigden bij PGB het pensioen krijgen
waar zij aanspraak op mogen maken. Er worden periodiek
steekproeven genomen waarbij aan de hand van ‘waarheids -
momenten’ zoals waardeoverdracht, pensioneren en
overlijden, extra wordt getoetst.
In het verslagjaar heeft de toezichthouder informatie
opgevraagd over de financiële opzet van de regeling
‘voorwaardelijk extra pensioen’. PGB voert deze regeling voor
een aantal opdrachtgevers uit waarbij de financiering in het
verleden separaat is opgezet. Voor deze regeling zal een aparte
uitvoeringsovereenkomst worden aangegaan tussen de
betreffende sociale partners of tussen werkgever en het
pensioenfonds.
Verder is PGB betrokken geweest bij een gegevensuitvraag
over beleggingen en onroerend goed en over het
renterisicobeheer met derivatencontracten. De uitvraag leverde
geen bijzonderheden op.
Vanwege het risico van cybercriminaliteit moet de
informatiebeveiliging optimaal zijn. De beveiliging voldoet aan
de gestelde normen maar kan op onderdelen nog worden
verbeterd. In 2011 was daarvoor een Plan van Aanpak
opgesteld. De uitvoeringsorganisatie werkte in het verslagjaar
aan verdere verbetering van de gegevensbeveiliging binnen de
geautomatiseerde systemen.
Klachten en geschillen
PGB kent een klachten- en een geschillenregeling. Een klacht
gaat over de manier waarop deelnemers of werkgevers door
de uitvoeringsorganisatie zijn behandeld en een geschil heeft
betrekking op de manier waarop de pensioenregeling wordt
toegepast.
Commissie van Bezwaar. Eén deelnemer is zonder gebruik -
making van de interne rechtsgang naar de rechter gestapt.
De eis van deze deelnemer werd niet ontvankelijk verklaard.
Het bestuur beschouwt het beperkte aantal klachten ten
opzichte van het transactievolume en het feit dat er geen
klachten werden voorgelegd aan de klachtencommissie mede
als een graadmeter voor de kwaliteit van de uitvoering van de
pensioenregeling.
Verbreding draagvlak en uitbreiding werkingssfeer
Pensioenfonds PGB wil voor branches en ondernemingen in
de grafimedia en verwante (industriële) sectoren waaronder
de informatie- en mediasector de pensioenregeling verzorgen.
Schaalgrootte wordt belangrijker om op een professionele en
kostenbewuste wijze de pensioenperspectieven van de
(gewezen) deelnemers en pensioengerechtigden op langere
termijn veilig te stellen.
Met ingang van 2012 verzorgt het fonds de pensioenregeling
voor het kartonnage- en flexibele verpakkingenbedrijf. Per
31 december 2012 besloten sociale partners in de verf- en
drukinktindustrie de pensioenregeling bij PGB onder te
brengen. De werkingssfeer werd daarvoor uitgebreid. PGB
verzorgt nu in opdracht van werkgevers- en werknemers -
organisaties de pensioenregeling voor de grafimediabranche,
het kartonnage- en flexibele verpakkingenbedrijf en de verf- en
drukinktindustrie. De pensioenregeling voor deze branches is
verplichtgesteld.
Op verzoek van verwante ondernemingen of branches heeft
PGB zijn werkingssfeer uitgebreid. In 2012 sloten zeven
bedrijven zich aan en met ingang van 2013 zes. In bijlage II
zijn de nieuwe aansluitingen per sector weergegeven.
Het vrijwillige bedrijfstakpensioenfonds voor de media, PNO
Media, dat ook in de mediasector actief is en PGB hadden
eerder de mogelijkheden van een samenwerking in de uit -
voering van het pensioen- en vermogensbeheer verkend.
Samenwerking biedt perspectief maar de meeste synergie is
te behalen als beide fondsen integreren.
In de eerste helft van 2012 is daarom een verkennend
vooronderzoek naar een mogelijke fusie uitgevoerd. Beide
besturen zien de meerwaarde van een fusie met het oog op de
doelmatigheid en de continuïteit op langere termijn. De
verschillen op actuarieel en financieel gebied (waaronder die
van de dekkingsgraden en de bestandskarakteristieken) zijn
gecompliceerd maar oplosbaar. Verdere besluitvorming is
doorgeschoven naar 2013.
In 2012 werden er 22 (v.j. 43) klachten in ontvangst genomen.
Het gaat vooral om klachten over de schriftelijke of
mondelinge communicatie, het verstrekken van onjuiste
informatie, achterblijvende service of trage reacties op inge -
diende verzoeken. De klachten konden worden afgehandeld
zonder dat er klachten werden voorgelegd aan de klachten -
commissie of dat er een bezwaarschrift werd ingediend bij de
1 6 PGB JAARVERSLAG 2012

VERSLAG VAN HET BESTUUR
PENSIOENBEHEER
ONTWIKKELING PENSIOENREGELING
De pensioenregeling die PGB uitvoert, is een zogeheten
uitkeringsovereenkomst op basis van een middelloon -
systematiek. Het PGB-pensioen is flexibel. Het fonds kent een
basisregeling die voor alle deelnemers en aangesloten
bedrijfstakken geldt en bepalingen die per sector of onder -
neming kunnen verschillen. Daarbij gaat het om variaties in het
opbouwpercentage, het partnerpensioen, de franchise, het
loonbegrip en natuurlijk ook de premie. PGB berekent de
premie voor uitvoering van een pensioenregeling naar rato van
een vastgestelde prijs per eenheid pensioen. Die is afgeleid van
de doorsneepremie voor de basispensioenregeling. Deze
bedraagt in 2012 17,5% voor de volgende componenten:
– 1,75% opbouw per jaar voor ouderdomspensioen;
– partnerpensioen voor 35% (van ouderdomspensioen) op
opbouwbasis en voor 35% op risicobasis;
– wezenpensioen (14% van ouderdomspensioen)
gemaximeerd op 5 wezen;
– premievrijstelling bij arbeidsongeschiktheid (maximaal
70%);
– premievrijstelling bij wettelijk ouderschapsverlof;
– pensioenrichtleeftijd 65 jaar;
– standaard ingangsdatum pensioen 65 jaar;
– voorwaardelijke toeslagverlening conform de wettelijk
voorgeschreven toeslagen formulering (financiering uit
overrendement).
Voor alle sectoren geldt dat deelnemers kunnen kiezen voor
extra pensioenopbouw en voor verschillende vormen van
uitbetaling na pensionering.
Wanneer een deelnemer na beëindiging van de deelname zijn
pensioen niet meeneemt naar zijn nieuwe pensioenuitvoerder
maar achterlaat bij PGB, wordt standaard - als dat nodig is -
een deel van het ouderdomspensioen uitgeruild voor een
hoger partnerpensioen (70% van het opgebouwde ouder -
domspensioen). De gewezen deelnemer die daar vanaf wil
wijken en de bestaande verdeling wil handhaven, kan deze
keuze doorgeven aan het pensioenfonds.
Het beleid ten aanzien van vervroegde pensionering is in het
verslagjaar verruimd. Vervroegde pensionering wordt in
sommige situaties ook toegestaan indien het dienstverband
reeds is beëindigd. Het PGB-pensioen kan ook bijvoorbeeld als
vervolguitkering op de WW worden ingezet of wanneer na de
WW-uitkering een IOAW- of IOW-uitkering wordt ontvangen
die toch al wordt gekort omdat sprake is van een ander eigen
inkomen of omdat de partner een eigen inkomen heeft. In het
pensioenreglement werd de toekenning van vervroegd
pensioen en uitstelpensioen gekoppeld aan het geheel of
gedeeltelijk beëindigen van een dienstverband respectievelijk
het geheel of gedeeltelijk voortzetten ervan.
Wijzigingen in 2013
In de pensioenregelingen die PGB uitvoert, zullen met ingang
van 2013 de pensioenrichtleeftijd en de standaardingangs -
datum (ook wel pensioendatum genoemd) gaan veranderen.
De pensioenrichtleeftijd is de leeftijd die wordt aangehouden
in de berekening van de jaarlijkse pensioenopbouw. Die
verschuift per 1 januari 2013 van 65 jaar naar 67 jaar. Deze
maatregel voert PGB een jaar eerder in dan de overheid via de
fiscale wetgeving verplicht. Het pensioen dat al is opgebouwd
tot en met 31 december 2012 verandert niet en behoudt de
richtleeftijd van 65 jaar.
Vanaf 2013 gaat de ingangsdatum van de AOW-uitkering
stapsgewijs omhoog. De standaardingangsdatum van het
PGB-pensioen schuift mee met de AOW-leeftijd. Dat betekent,
dat als een deelnemer niets anders doorgeeft aan PGB, het
fonds in 2013 zijn pensioen gaat uitbetalen vanaf 65 jaar en
1 maand, in 2014 vanaf 65 jaar en 2 maanden en in 2015
vanaf 65 jaar en 3 maanden. De pensioenrechten die zijn
opgebouwd met een pensioenrichtleeftijd van 65 jaar en die
van 67 jaar worden actuarieel herrekend naar het nieuwe
uitbetalingsmoment. Het fonds heeft daarvoor gekozen omdat
het voor de meeste deelnemers het gemakkelijkst zal zijn. De
eerste AOW-uitkering wordt dan in dezelfde maand uitbetaald
als het eerste PGB-pensioen. De deelnemer kan zijn pensioen -
datum echter zelf kiezen. De pensioendatum kan liggen tussen
55 en 70 jaar.
Verhoging AOW-leeftijd (huidige regeling)
Geboren... AOW in... Leeftijd bij
ingang AOW
voor 1-1-1948 2012 65
na 31-12-1947 en voor 1-12-1948 2013 65 + 1 mnd
na 30-11-1948 en voor 1-11-1949 2014 65 + 2 mnd
na 31-10-1949 en voor 1-10-1950 2015 65 + 3 mnd
na 30-9-1950 en voor 1-8-1951 2016 65 + 5 mnd
na 31-7-1951 en voor 1-6-1952 2017 65 + 7 mnd
na 31-5-1952 en voor 1-4-1953 2018 65 + 9 mnd
na 31-3-1953 en voor 1-1-1954 2019 66
na 31-12-1953 en voor 1-10-1954 2020 66 + 3 mnd
na 30-9-1954 en voor 1-7-1955 2021 66 + 6 mnd
na 30-6-1955 en voor 1-4-1956 2022 66 + 9 mnd
na 31-3-1956 en voor 1-1-1957 2023 67
na 31-12-1956 2024 nog niet bekend
Toelichting: het parlement heeft in de zomer van 2012 een wetsvoorstel
aangenomen waarbij vanaf 2013 de ingangsdatum van de AOW-uitkering
stapsgewijs opschuift. Wie bijvoorbeeld op 1 juni 1952 geboren is, krijgt op
grond van het huidige schema negen maanden na zijn 65e verjaardag AOW.
Het PGB-pensioen wordt standaard uitbetaald vanaf de eerste van de maand
waarin de AOW-leeftijd bereikt is. Deelnemers kunnen echter zelf kiezen
wanneer zij willen stoppen met werken. Dat moment kan liggen tussen 55
jaar en 70 jaar. De AOW-leeftijd wordt mogelijk sneller verhoogd. In het
regeerakkoord van VVD en PvdA zijn daar afspraken over gemaakt.
PGB JAARVERSLAG 2012
1 7

VERSLAG VAN HET BESTUUR
Regelingen voorwaardelijk extra pensioen
Voor een aantal opdrachtgevers voert PGB de regeling
‘voorwaardelijk extra pensioen’ uit. Deelnemers die daarvoor
in aanmerking komen, ontvangen op bepaalde voorwaarden
over hun achterliggende dienstjaren in hun branche of bij hun
werk gever extra opbouw over achterliggende dienstjaren vanaf
hun 22e tot 1 januari 2006: per dienstjaar 0,2%. De premie
voor financiering van deze voorwaardelijke aanspraken in de
grafimediabedrijfstak bedraagt in 2012 2%. In het kader van
de Vut-Prepensioen-Levensloopwetgeving moeten deze
aanspraken voor 2021 afgefinancierd zijn.
Het beleid van sociale partners in de grafimedia was erop
gericht om ieder kalenderjaar het voorwaardelijk pensioen van
twee geboortejaren onvoorwaardelijk te maken. Sociale
partners hebben besloten om de premie voor de regeling
voorwaardelijk extra pensioen voor 2013 en 2014 op te
schorten. In 2014 wordt overlegd of (en zo ja onder welke
voorwaarden) de regeling voor het voorwaardelijk extra
pensioen kan worden gecontinueerd. Uit de bestaande daar -
voor bestemde middelen kan, na de toekenning van geboorte -
jaar 1955 per 1 januari 2013, nog één á twee geboortejaren
worden gefinancierd. Per 1 januari 2012 werden de voor -
waardelijke aanspraken voor de geboortejaren 1953 en 1954
onvoorwaardelijk toegekend.
Pensioen Plus
Met PGB Pensioen Plus kunnen deelnemers een extra
periodieke pensioenpremie of een eenmalige koopsom storten
in het pensioenfonds PGB. Zij doen dan voor eigen rekening en
risico mee in het beleggingsbeleid van het gehele fonds. Bij
pensioensparen heeft de deelnemer een inleggarantie. Die
inleggarantie geldt als het oudste saldo minstens vijf jaar heeft
uitgestaan. Bij pensionering of overlijden voor pensionering
wordt dan minstens de som van alle stortingen uitgekeerd. In
2012 spaarden 1.465 deelnemers via PGB Pensioen Plus. Het
totale spaarbedrag liep op tot € 15 miljoen. Over 2012 kregen
ze een rendement over hun pensioenspaarrekening van 12,0%
(v.j. 5,6%), namelijk het PGB-rendement inclusief het effect
van de afdekkingsportefeuille (13,0%) onder aftrek van 1%
kosten.
Tariefswijzigingen en premieverhoging individuele aanvulling
Het bestuur heeft op basis van actuele ontwikkelingen
- waaronder de stijgende levensverwachting en de verschoven
pensioeningangsdatum - de tarieven voor uitruil van pensioen -
soorten, de premie voor het bijverzekeren van extra partner -
pensioen en de Anw-Plus premie aangepast.
De individuele premie voor extra partnerpensioen komt in
2013 uit op 1,75% (in plaats van 1,5%). De individuele
aanvulling van het partnerpensioen wordt op verzoek van
sociale partners aangeboden aan deelnemers die werken voor
grafimediabedrijven en Persgroep Nederland. In 2012 hadden
2.300 (v.j. 2.640) deelnemers voor hun partner zo’n extra
partnerpensioen verzekerd.
De Anw-Plus uitkering, die gezien kan worden als een vangnet
voor nabestaanden die geen recht of slechts gedeeltelijk recht
hebben op een nabestaandenpensioen van de overheid (Anwuitkering),
moet PGB als gevolg van het opschuiven van de
AOW-gerechtigde leeftijd langer uitbetalen. PGB heeft de
premie daarom moeten verhogen. De hoogte van de Anw-Plus
premie is afhankelijk van de leeftijd. In 2012 hadden 5.285 (v.j.
5.802) deelnemers voor hun partner zo’n extra verzekering
afgesloten.
De deelnemer kan er bij pensioneren voor kiezen om extra
partnerpensioen te verzekeren als dat nodig is. Voor € 100
aan partnerpensioen levert de deelnemer dan op basis van de
tarieven van 2013 € 22 aan ouderdomspensioen in. Dat was in
2012 € 19,90. Het partnerpensioen kan ook worden uitgeruild
voor extra ouderdomspensioen. Voor iedere € 100 aan
opgebouwd partnerpensioen ontvangt de deelnemer bij
pensioneren vanaf 2013 € 22 aan extra ouderdomspensioen.
Dat was € 19,90.
Ook de percentages waarmee het pensioen wordt verhoogd bij
uitstel en verlaagd bij vervroeging, zijn aangepast. De premies
en tarieven zijn opgenomen in het pensioenreglement.
Opschorting waardeoverdracht
Pensioenuitvoerders met een dekkingsgraad die onder de
100% ligt, mogen op grond van de Pensioenwet niet
meewerken aan een individuele waardeoverdracht. De
dekkingsgraad lag daar gedurende een groot deel van het jaar
onder. Vanaf oktober 2012 kan PGB weer meewerken aan de
overdracht van de waarde van de individuele
pensioenaanspraken.
ONTWIKKELING IN PENSIOENADMINISTRATIE
EN WERKGEVERS- EN DEELNEMERSBESTAND
PGB heeft de pensioenadministratie op basis van een
uitbestedingsovereenkomst uitbesteed aan zijn pensioen -
uitvoeringsorganisatie. Voor branches en ondernemingen die
zijn aangesloten bij het fonds zijn uitvoeringsovereenkomsten
opgesteld. Eens per jaar krijgen deelnemers informatie over de
ontwikkeling van hun pensioen.
Pensioenoverzichten
In 2012 is het voorgeschreven uniforme pensioenoverzicht
(UPO) tijdig aan actieve deelnemers verstrekt.
Pensioenspaarders ontvingen daarbij een aparte UPO. De
overzichten zijn ook digitaal te vinden via de besloten website
mijnpgbpensioen.nl. Ook gewezen deelnemers treffen hier hun
pensioenoverzicht aan. Naast de UPO worden pensioen -
overzichten bij einde deelname, bij echtscheiding, bij
arbeidsongeschiktheid en bij pensionering verstrekt.
Pensioenregister
De pensioenstanden van PGB zijn beschikbaar gesteld voor de
website www.mijnpensioenoverzicht.nl. Iedere Nederlander
kan daar via zijn of haar DigiD een totaal pensioenoverzicht
opvragen, inclusief de AOW.
1 8
PGB JAARVERSLAG 2012

VERSLAG VAN HET BESTUUR
Werkgevers
In het verslagjaar nam het aantal aangesloten werkgevers met
1,6% toe. De krimp in de grafimedia werd meer dan gecom -
penseerd door de nieuwe aansluitingen. Aan het einde van
2012 stonden 2.221 (v.j. 2.186) werkgevers ingeschreven.
De onderverdeling naar branche is als volgt:
Aantal werkgevers 2012 2011
Grafimedia en reprografie 1.981 2.137
Kartonnage- en flexibele
verpakkingenbedrijf 117 –
Verf- en drukinktindustrie 71 –
Uitgeverijbedrijf 43 49
Papierindustrie 4 –
Kunststof- en rubberindustrie 3 –
Chemische en farmaceutische
industrie 2 –
Stand per 31 december 2.221 2.186
Deelnemers
Het aantal deelnemers eind 2012 is gebaseerd op voorlopige
cijfers. Het totale aantal actieve deelnemers, inclusief arbeids -
ongeschikten, is gestegen met 12,5% (v.j. een daling van 5%)
van 40.187 naar 45.192. De toename van het aantal deel -
nemers wordt veroorzaakt doordat in 2012 de bedrijfstak van
de kartonnage en flexibele verpakkingen en de bedrijfstak voor
de verf-en drukinktindustrie de uitvoering van hun pensioen -
regeling bij PGB hebben ondergebracht. Verder dragen de
bedrijven die zich hebben aangesloten uit overige sectoren,
waaronder de papier-, kunststof- en rubberindustrie, ook bij
aan de positieve ontwikkeling van het deelnemers bestand. De
daling in de grafimediabranche en reprografie werd daarmee
meer dan gecompenseerd.
Het aantal deelnemers inclusief pensioengerechtigden en
gewezen deelnemers kwam eind 2012 uit op 223.918 (v.j.
193.017). In het onderstaande overzichten zijn de
ontwikkelingen in de deelnemerskring weergegeven.
Herkomst deelnemerskring
Grafimedia en Reprografie
Uitgeverijbedrijf
Kartonnage en Flexibele Verpakkingen
Verf- en Drukinktindustrie
Overige sectoren
Aantal deelnemers 2012 2011
Grafimedia en reprografie 26.846 29.190
Kartonnage- en flexibele
verpakkingenbedrijf 3.784 0
Verf- en drukinktindustrie 1.700 0
Uitgeverijbedrijf 6.000 6.507
Kunststof- en rubberindustrie 1.850 0
Papierindustrie 844 0
Met toerekening wegens
arbeidsongeschiktheid 4.168 4.490
Incl. de deelnemers met toerekening
wegens arbeidsongeschiktheid 45.192 40.187
Gewezen deelnemers 122.803 105.359
Pensioengerechtigden* 55.923 47.471
Stand per 31 december 223.918 193.017
* Toelichting: het aantal pensioengerechtigde deelnemers is hoger dan het
aantal ingegane pensioenen zoals vermeld in de kerncijfers en het onder
‘ontwikkeling toegekende pensioenen’ vermelde aantal pensioenontvangers
doordat een aantal pensioengerechtigden het pensioen nog niet heeft
aangevraagd. Het betreft hier 5.194 deelnemers (v.j. 4.058) van wie het
pensioenfonds PGB de woon- of verblijfplaats nog niet kent of van wie de
uitbetaling is geblokkeerd. PGB spant zich in om de woon- of verblijfplaats
te achterhalen.
Aantal verzekerden per einde van het jaar:
(in duizenden)
300
280
260
240
220
200
180
160
140
120
100
80
60
40
20
0
2008 2009 2010 2011 2012
Premiebetalenden
Arbeidsongeschikten
Pensioengerechtigden
Toelichting: de totale deelnemerskring bij PGB kwam eind 2012 uit
op 223.918 (v.j. 193.017). Daarvan is 70% afkomstig uit de grafimedia -
branche, 15% uit het uitgeverijbedrijf, 10% uit het kartonnage- en
flexibele verpak kingenbedrijf, 3% uit de verf- en drukinktindustrie en
2% van bedrijven uit de overige sectoren die onder de werkingssfeer
van het fonds vallen.
Premievrij verzekerden
PGB JAARVERSLAG 2012
1 9

VERSLAG VAN HET BESTUUR
De verdeling van de deelnemerskring binnen de bedrijfstakken
grafimedia, kartonnage en flexibele verpakkingen en de verfen
drukinktindustrie waarvoor een verplichte deelname geldt,
is in de onderstaande cirkeldiagrammen weergegeven.
Deelnemerskring Grafimedia en Reprografie
Deelnemerskring Verf- en Drukinktindustrie
Actieve deelnemers
Premievrije toerekening i.v.m. AO
Gewezen deelnemers
Pensioengerechtigden
Actieve deelnemers
Premievrije toerekening i.v.m. AO
Gewezen deelnemers
Pensioengerechtigden
Toelichting: het aantal actieve deelnemers afkomstig uit de grafimedia
en reprografie bedroeg eind 2012 30.663 (inclusief premievrije toere -
kening in verband met arbeidsongeschiktheid (AO) van 4.152 deel -
nemers). Het aantal pensioengerechtigden kwam uit op 40.989 en het
aantal gewezen deel nemers op 85.688. Het totaal aantal deelnemers
bedroeg 157.340. Ongeveer 70% van de PGB-deelnemerskring is
afkomstig uit de grafimedia-industrie.
Toelichting: sociale partners uit de verf- en drukinktindustrie kozen
met ingang van 31 december 2012 voor aansluiting bij PGB. Het aantal
actieve deelnemers afkomstig uit deze bedrijfstak bedroeg eind 2012
1.700 (inclusief premievrije toerekening in verband met arbeidsonge -
schiktheid (AO) van 56 deelnemers). Eind 2011 was dat 1.744. Het aantal
pensioen gerechtigden kwam uit op 1.132 (v.j. 1.112) en het aantal
gewezen deelnemers op 3.215 (v.j.3.221). Het totaal aantal deelnemers
bedroeg 6.047 (v.j. 6.077). Ongeveer 4% van de PGB deelnemerskring is
afkomstig uit de verf- en drukinktindustrie.
Deelnemerskring Kartonnage en Flexibele Verpakkingen
Uitkeringen
In 2012 werd uitgekeerd:
In miljoenen euro’s
Actieve deelnemers
Premievrije toerekening i.v.m. AO
Gewezen deelnemers
Pensioengerechtigden
Toelichting: sociale partners uit het kartonnage- en flexibele verpak -
kingen bedrijf kozen met ingang van 1 januari 2012 voor aansluiting bij
PGB. Het aantal actieve deelnemers afkomstig uit deze bedrijfstak
bedroeg eind 2012 3.784 (inclusief premievrije toerekening in verband
met arbeids ongeschiktheid (AO) van 149 deelnemers). Eind vorig jaar
was dat 5.038. Het aantal pensioengerechtigden kwam uit op 4.269
(v.j. 3.799) en het aantal gewezen deelnemers op 15.358 (v.j. 15.776).
Ongeveer 10% van de PGB-deelnemerskring is afkomstig uit het
kartonnage- en flexibele verpak kingenbedrijf.
2012 2011
Ouderdomspensioenen 300 266
Partnerpensioenen 84 78
Wezenpensioenen 1 1
Afkoopsommen 3 5
Vervroegd pensioen 16 21
Anw 3 3
Ten laste van de rekening van
baten en lasten 407 374
Toelichting: de stijging van het volume aan pensioenuitkeringen wordt
ver oorzaakt door de aansluitingen in 2012 van de bedrijfstak kartonnage
en flexibele verpakkingen en bedrijven uit de kunststof- en rubberindustrie
waarbij ook de pensioenverplichtingen zijn overgenomen.
2 0 PGB JAARVERSLAG 2012

VERSLAG VAN HET BESTUUR
Ontwikkeling van toegekende pensioenen
Onderstaand overzicht toont het verloop van de
pensioenuitkeringen in 2012.
Overzicht aantallen ingegane pensioenen Ouderdoms- Partner- Wezen- Totaal
pensioen pensioen pensioen
Stand per 31-12-2011 28.979 13.826 608 43.413
Ingegaan o.b.v. toekenningen 2.388 866 69 3.323
Ingegaan o.b.v. collectieve waardeoverdracht 4.592 1.810 148 6.550
6.980 2.676 217 9.873
Beëindigingen 1.703 745 109 2.557
Stand per 31-12-2012 34.256 15.757 716 50.729
Ontwikkeling 18,2% 14,0% 17,8% 16,9%
Toelichting: de stijging van het aantal pensioenuitkeringen wordt veroorzaakt door de aansluitingen in 2012 van de bedrijfstak kartonnage en flexibele
verpakkingen en bedrijven uit de kunststof- en rubberindustrie en verf- en drukinktindustrie, waarbij ook de pensioenverplichtingen zijn overgenomen.
ONTWIKKELING COMMUNICATIE
Het bestuur wil alle belanghebbenden goed voorlichten over
beleid, bestuur en organisatie van het pensioenfonds.
Daarnaast wil het fonds het pensioenbewustzijn van de
deelnemers versterken. Het daarvoor ontwikkelde
communicatieplan is in het verslagjaar afgestemd met het
verantwoordingsorgaan.
Communicatiedoelen
PGB streeft met zijn communicatie de volgende doelen na:
● Het juist, tijdig en begrijpelijk inlichten van (gewezen)
deelnemers, (gewezen) partners en pensioengerechtigden
over de ontwikkeling van hun opgebouwde aanspraken, te
bereiken aanspraken, pensioenrechten en de
voorwaardelijke toeslagverlening en de risico's daarbij
(bieden van overzicht).
● het tijdig inlichten van belanghebbenden over actuele
pensioenontwikkelingen en de rechten en plichten die
voortvloeien uit deelname aan de pensioenregeling (bieden
van overzicht).
● (gewezen) deelnemers, aanstaande pensioengerechtigden
en werkgevers in staat stellen afgewogen beslissingen te
nemen (bieden inzicht en actie).
● het bevorderen van een goede relatie tussen het fonds en
de belanghebbenden met het oog op het in het fonds
gestelde vertrouwen (bijdragen aan een goede reputatie
van het fonds).
● het verhogen van de naamsbekendheid van het fonds en
het positioneren van PGB als pensioenfonds voor de
informatie- en mediasector en aanverwante branches om
het draagvlak verder te verbreden (bijdragen aan
bekendheid van het fonds).
Methodiek en middelen
Om deze doelen te bereiken zet het fonds een evenwichtige
mix van massa- en persoonlijke communicatiemiddelen in. PGB
streeft ernaar de elektronische informatie-uitwisseling via
website, besloten site en e-mail te optimaliseren. Het wil
daarvoor daar waar mogelijk pensioentransacties automati -
seren en online aanbieden. Daarbij rekening houdend met de
behoefte aan persoonlijk contact van betrokkenen.
Communicatiemix in 2012
Het fonds communiceert sinds eind 2011 onder eigen label. In
2012 verschenen onder meer PGB Bericht en PGB Beeld. PGB
Bericht is de digitale nieuwsbrief van het fonds die minimaal
vier keer per jaar wordt verzonden, met aparte edities voor
deelnemers en voor werkgevers. Daarnaast heeft het fonds
PGB Beeld uitgebracht, een gedrukt pensioenmagazine dat
naar alle deelnemers, gewezen deelnemers en pensioen -
gerechtigden wordt verstuurd. Het magazine verschijnt mini -
maal eenmaal per jaar. Deelnemers en pensioen gerechtigden
die niet geabonneerd zijn op de digitale nieuwsbrief en de
website niet kunnen volgen, worden via het magazine op de
hoogte gehouden van de ontwikkelingen bij hun fonds.
PGB verspreidt het pensioenmagazine en digitale nieuws -
brieven niet alleen naar werkgevers en deelnemers maar ook
naar sectorvertegenwoordigers. In verband met de toene -
mende differentiatie van de klantenkring en het feit dat het
primaat van de pensioenregeling bij sociale partners en
opdrachtgevers ligt, worden de sectorvertegenwoordigers en
opdrachtgevers naast werkgevers en deelnemers als aparte
doelgroep beschouwd. Door middel van uitgebreide
PGB JAARVERSLAG 2012
2 1

VERSLAG VAN HET BESTUUR
kwartaalrapportages worden zij op de hoogte gehouden van
de ontwikkelingen bij PGB.
Maar ook via de website, de branchesites, het jaarverslag, de
populaire samenvatting daarvan en via diverse brochures en
hun pensioenoverzichten blijven belanghebbenden op de
hoogte van de strategie van het fonds, het bestuur, het
beleggingsbeleid en de veranderingen daarin, het rendement,
de dekkingsgraad en de ontwikkeling van hun pensioen.
De samenstelling, agenda’s en notulen van de deelnemersraad
en het verantwoordingsorgaan en het verslag van de jaarlijkse
klantenpaneldag publiceert het fonds op de website.
PERSOONLIJKE PENSIOENMETER
40
50
30
Te bereiken pensioen
70
60 80
20
10
90
Pensioen inclusief AOW
in percentage van het
pensioengevend salaris
100
De persoonlijke pensioen -
meter laat de stand van het
te bereiken brutopensioen
bij PGB zien inclusief de
AOW. Daarbij is ook
rekening gehouden met de
burgerlijke staat.
Weergegeven is het pensioen
op de standaardpensioen -
leeftijd die voor de deel -
nemer van toepassing is in
een percentage van het
laatste, bij het fonds
geregistreerde brutosalaris.
Bestuursblog
Naar aanleiding van de actuele thema’s zoekt het bestuur sinds
2012 ook het contact met deelnemers en pensioengerechtig -
den via de bestuursblog. De blogs zijn voor de PGB-website
‘trending topic’. De columns worden goed gelezen en regel -
matig van commentaar voorzien. In het verslagjaar werd onder
meer geschreven over het uitgevoerde onderzoek naar risico -
bereidheid onder de deelnemers, over de ergernis onder
pensioengerechtigden die een week later hun pensioen
ontvingen en over de vraag hoe het pensioen wordt
gefinancierd.
Persoonlijke pensioenmeter
De toezichthouder AFM verwacht dat veel deelnemers
teleurgesteld zullen zijn als zij op hun pensioendatum een
lagere uitkering krijgen dan ze hadden verondersteld. Dat
gevaar is groter nu de risico’s in de pensioenopbouw meer en
meer bij de deelnemer terecht lijken te gaan komen. De
toezichthouder rekent het tot de zorgplicht van pensioen -
fondsen om die verwachtingskloof zoveel mogelijk te dichten.
Nu een aantal ontwikkelingen elkaar kunnen gaan versterken
zoals het jarenlang achterblijven van de toeslagverlening, de
vergrote kans op korten van de pensioenen en de verschuiving
van de pensioenrichtleeftijd naar 67 jaar, is het raadzaam om
deelnemers meer bewust te maken van de opgebouwde
aanspraken in relatie tot het laatstgenoten brutoloon en van
eventuele risico’s. PGB heeft daarom in 2012 pensioenmeters
ontwikkeld. Naast de koopkrachtmeter die de verwachte
koopkracht laat zien en de risicometer die de kans op verlaging
van het pensioen aangeeft, is de persoonlijke pensioenmeter
geïntroduceerd. De meter wordt bij het inloggen op de
besloten website getoond. Sinds oktober 2012 hebben iets
minder dan 10.000 actieve deelnemers de meter inmiddels
geraadpleegd. Daarmee is in korte tijd zo’n 25% van de
doelgroep bereikt.
Klanttevredenheid
De monitoring en evaluatie van de dienstverlening en commu -
nicatie aan de hand van een klanttevredenheids onderzoek
(KTO) vindt jaarlijks plaats. Eind 2011 is onderzoek uitgevoerd
onder deelnemers, gewezen deelnemers en pensioengerech -
tigden. Pensioengerech tigden waarderen de begrijpelijkheid
van de informatie en de ingezette communicatie gemiddeld
hoger dan deelnemers dat doen. De waarderingscijfers van
pensioen gerechtigden schommelen rond de 8. Die van deel -
nemers rond de 7,4. De (transparante) manier waarop het
fonds zijn deel nemers informeert over het beleid, bestuur en
organisatie wordt gewaardeerd met een gemiddeld rapport -
cijfer van 7,5. Deelnemers zijn met 7,2 kritischer dan pensioen -
gerechtigden (7,9). PGB participeerde verder in het Benchmark
Onderzoek Pensioen (BOP) dat dit jaar voor het eerst in samen -
werking met TNS NIPO werd uitgevoerd en dat ook de waar -
dering van de communicatie en dienstverlening mat. In dit BOP
was eenzelfde beeld te zien als in het KTO: pensioen gerech -
tigden waren met een 7,7 meer tevreden over de kwaliteit van
de pensioencommu nicatie en ingezette middelen dan
deelnemers (7,2) dat waren.
Toetsen van communicatie
PGB voldoet aan de formele communicatievereisten van de
Pensioenwet. Het beschikt over een plan waarin een
uitvoeringsprogramma en een communicatiemonitor zijn
opgenomen. In de monitor zijn meetbare doelen opgenomen.
Het fonds is ook nagegaan of de verstrekte informatie
overkomt: het klantenpanel heeft pensioencommunicatie op
begrijpelijkheid beoordeeld en er is onderzoek onder
deelnemers en pensioengerechtigden uitgevoerd.
Over de gehele linie liggen de resultaten van de communicatie
in lijn met de beoogde doelen van het fonds. Mede naar
aanleiding van de opmerkingen van het klantenpanel en de
resultaten van het klanttevredenheidsonderzoek wordt de
communicatie jaarlijks op onderdelen aangescherpt.
Pensioeninformatiedagen
Deelnemers van PGB krijgen in het jaar voorafgaand aan hun
pensioneren een uitnodiging voor een pensioeninformatiedag,
samen met hun eventuele partner. In 2012 hebben 1.374
(v.j. 1.412) deelnemers/partners een voorlichtingsdag bijge -
woond.
2 2
PGB JAARVERSLAG 2012

VERSLAG VAN HET BESTUUR
FINANCIËLE ZAKEN
De dekkingsgraad laat over heel 2012 een lichte stijging zien.
PGB zit nog licht boven het minimale herstelpad om ultimo
2013 de vereiste dekkingsgraad te kunnen halen. Het fonds
hoeft daarom geen waarschuwing af te geven voor een
korting in april 2014. De stijging van de dekkingsgraad kan
worden toegeschreven aan het behaalde beleggingsrendement
en de gewijzigde rentemethodiek om de pensioenverplich -
tingen vast te stellen.
Dekkingsgraad
In 2012 hebben de beleggingen van PGB 13,04% opgebracht.
Het vermogen steeg mede als gevolg van collectieve waarde -
overnames (€ 0,94 miljard) van € 11,4 naar € 13,7 miljard. De
gewogen gemiddelde rente waarmee de pensioenverplich -
tingen moet worden berekend, daalde echter van 2,7% eind
2011 naar 2,4% eind 2012. Dit ondanks het positieve effect
van de door de overheid gewijzigde methode voor de
vaststelling van deze rekenrente.
In plaats van de actuele marktrente (driemaandsgemiddelde)
wordt sinds eind september een methode (ultimate forward
rate) gebruikt voor het berekenen van de verplichtingen
waarbij de rente bij zeer lange looptijden oploopt naar een
afgesproken vast percentage van 4,2%. De rekenrente die
pensioenfondsen mogen hanteren, komt daarmee gemiddeld
op een iets hoger niveau te liggen. Voor PGB komt die
rekenrente eind december uit op de vermelde 2,4%. De eerder
gebruikte risicovrije marktrente lag toen op 2,2%. De hogere
rente komt de dekkingsgraad ten goede. PGB kon daardoor
2,6% punt aan dekkingsgraad bijschrijven.
104,1% waar eerder 104,8% werd aangehouden. De
verplichtingen stegen van € 11,5 miljard naar € 13,6 miljard.
Daarvoor zijn verantwoordelijk de stijging van levens -
verwachting, gerealiseerde collectieve waardeovernames en
een verhoging van de voorziening voor nabestaanden pensioen
als gevolg van bijstelling van actuariële factoren. Door de
stijging van de levensverwachting leverde PGB ongeveer 1%
punt aan dekkingsgraad in. De aanpassing in de actuariële
factoren met betrekking tot het nabestaandenpensioen had
een negatief effect van 1,8% op de dekkingsgraad. Per saldo
steeg de dekkingsgraad in het verslagjaar van 99,4% naar
100,5%. Volgens het (eveneens bijgestelde) herstelpad had
PGB eind 2012 minstens een dekkingsgraad van 99,5% nodig.
Die werd dus gehaald.
In tabel 1 zijn de oorzaken in beeld gebracht die hebben
bijgedragen aan de ontwikkeling van de dekkingsgraad in
2012 en 2011.
Tabel 1: Verklaring ontwikkeling dekkingsgraad
2012 2011
▲%-punt % ▲%-punt %
Dekkingsgraad primo 99,4% 108,1%
M1 (premie) – 0,2% 0,0%
M2 (uitkering) 0,0% 0,3%
M3 (indexering) 0,0% 0,0%
M4 (rentetermijnstructuur) – 7,0% – 14,0%
M5 (overrendement) 11,1% 5,6%
M6 (overig) – 2,8% – 0,6%
Dekkingsgraad ultimo 100,5% 99,4%
Het fonds heeft het minimum vereist eigen vermogen (MVEV)
en zijn actuariële factoren bijgesteld. Ook de dekkingsgraden
van eind 2012 en van dit jaar zijn met de nieuwe factoren
geactualiseerd en ten opzichte van eerdere berekeningen licht
naar beneden bijgesteld. De benodigde dekkingsgraad die op
basis van het MVEV eind dit jaar moet zijn bereikt, komt uit op
In tabel 2 zijn relevante kengetallen van het Financieel
Toetsingskader weergegeven voor 2012 en 2011. In tabel 3
wordt op hoofdlijnen een overzicht gegeven van de baten en
lasten van het fonds over 2012 en voorgaande jaren. Het
overzicht is in de actuariële analyse uitgewerkt (zie pag. 26).
Grafiek 1: Rentetermijnstructuur DNB
4,5
4,0
3,5
3,0
2,5
2,0
1,5
1,0
0,5
0,0
1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 31 33 35 37 39 41 43 45 47 49 51 53 55 57 59
31-12-2009
31-12-2010
31-12-2011
31-12-2012
* De door DNB vastgestelde rentecurves zijn op basis van de swapcurve. De swapcurve per 31 december 2012 is vastgesteld
op basis van het gemiddelde van alle handelsdagen in de laatste drie maanden van 2012 met daarop de methodiek van de
Ultimate Forward Rate (UFR) toegepast. De toepassing van de UFR betekent dat de curve op lange termijn naar 4,2%
convergeert. Ondanks het verhogend effect van de UFR-systematiek ligt de gemiddelde rente behorende bij de
pensioenverplichtingen per 31 december 2012 lager dan die per 31 december 2011.
PGB JAARVERSLAG 2012
2 3

VERSLAG VAN HET BESTUUR
Tabel 2: Kengetallen Financieel Toetsingskader op basis van de
rentetermijnstructuur van DNB
Bedragen in miljoenen euro’s
eind 2012 eind 2011
Totaal vermogen 13.717 11.431
Pensioenverplichtingen 13.646 11.500
Reserves 71 – 69
Dekkingsgraad 101% 99%
Vereiste dekkingsgraad 114% 115%
Tabel 3: Overzicht baten en lasten
Bedragen in miljoenen euro’s
2012 2011 2010 2009
Premieresultaat – 14 14 22 42
Kostenresultaat – 1 1 3 4
Interestresultaat 485 – 903 125 1.289
Overig resultaat – 330 2 – 164 – 235
herstelpad daarvoor liep eind 2012 namelijk langs 99,5%. Dat
het fonds geen aanvullende maatregelen hoefde te nemen was
overigens een gevolg van de beslissing van de toezichthouder
om bij de berekening van de verplichtingen uit te gaan van de
eerder genoemde ultimate forward rate. Daardoor hoefde PGB
nog geen kortingswaarschuwing af te geven. De economische
omstandigheden blijven echter onzeker. Eind 2012 is het risico
op een verlaging van het pensioen ten opzichte van een jaar
eerder toegenomen van 27% naar 50%.
Dekkingsgraad en toeslagverlening
PGB geeft niet automatisch toeslagen op de pensioenen om de
prijs- of loonstijgingen bij te houden. Voor die toeslagen
betalen de deelnemers geen premie. Het geld moet komen uit
het extra rendement dat het pensioenfonds maakt op zijn
beleggingen. PGB kan de pensioenen alleen verhogen met
toeslagen als het bestuur oordeelt dat er genoeg geld voor is.
Daarbij gebruikt het bestuur een richtlijn, die hieronder staat.
Richtlijn dekkingsgraad en ontwikkeling pensioen
Totaal resultaat 140 – 886 – 14 1.100
Bij een dekkingsgraad:
kan de volgende toeslag
worden verleend:
Ontwikkeling kortetermijnherstelplan
In het herstelplan zit een prognose voor de nominale dekkings -
graad vanaf 31 december 2008 voor de volgende 15 jaar op
basis van de toen afgesproken herstelmaatregelen en door
DNB toegestane parameters. De verwachte lijn van herstel
staat in grafiek 2. PGB verwachtte na de vijfjaarsherstelperiode
uit te komen op ongeveer 106% en na 15 jaar (niet zichtbaar
in de grafiek) op ongeveer 132%. Dit alles op basis van de
inzichten eind 2008 en na correctie voor de eerder gestegen
levensverwachting. Zowel het kortetermijn- als het lange -
termijn herstel zouden zo voldoen aan de voorwaarden van de
toe zichthouder.
Volgens het herstelplan zou het fonds eind 2012 op een
dekkingsgraad moeten uitkomen van 104%. In werkelijkheid
was dat 101%. Hoewel PGB dus achterloopt op het uitgezette
schema, hoeft het nog geen aanvullende maatregelen te
nemen. Het fonds kan bij het uitkomen van de gemiddelde
verwachtingen nog steeds tijdig (eind 2013) op het wettelijk
vereiste minimumniveau van 104,1% komen. Het minimum -
onder 105%
van 105% tot 115%
van 115% tot 130%
van 130% tot 140%
van 140% tot 150%
van 150%
in het uiterste geval korting van
pensioen
compensatie van eventuele korting
+ geen toeslag
gedeeltelijke toeslag over prijsinflatie
van maximaal 4%
100% toeslag over prijsinflatie met
maximum van 4%
100% toeslag over prijsinflatie zonder
maximum
100% toeslag over prijsinflatie zonder
maximum + inhaaltoeslag + loonindex
Toelichting: ligt de dekkingsgraad gedurende drie jaar onder de 105% dan
kan het bestuur besluiten om de pensioenen te korten. De korting zal zodanig
zijn dat het fonds weer voldoet aan de wettelijk vereiste dekkings graad van
circa 105%. Bij een dekkingsgraad tussen de 105 en 115% wordt een even -
tuele korting ongedaan gemaakt voor zover het herstelplan dat toestaat. Om
voor compensatie van de korting in aanmerking te komen, moet iemand
zowel op het moment dat de korting werd doorgevoerd als op het moment
van het ongedaan maken (gewezen) deelnemer of de pensioen gerechtigde
van het fonds zijn. Zolang de dekkingsgraad onder de 115% ligt, kunnen de
pensioenen op basis van de richtlijn niet worden verhoogd.
Grafiek 2: Feitelijk versus verwachte en minimumherstelpad
120,0%
115,0%
110,0%
105,0%
100,0%
95,0%
90,0%
85,0%
2008 2009 2010 2011 2012 2013
MVEV
Herstelplan
Werkelijk herstel
Minimum Herstelpad
2 4 PGB JAARVERSLAG 2012

VERSLAG VAN HET BESTUUR
Besluit toeslagverlening
Op grond van de richtlijn zou de toeslagverlening bij een
dekkingsgraad van 115% (gedeeltelijk) kunnen worden hervat.
De gemiddelde dekkingsgraad over de maanden juli, augustus
en september die als referentie wordt gebruikt, lag daar met
ongeveer 100% ruim onder. Op grond van de richtlijn en
omdat er nog steeds sprake is van een herstelsituatie, heeft het
bestuur besloten de opgebouwde aanspraken en ingegane
pensioenen per 1 januari 2012 en 1 januari 2013 niet te
verhogen. De gemiste toeslagen bedragen resp. 2,61% en
2,26%.
Het fonds heeft vanaf 2003 aan deelnemers, gewezen deel -
nemers en pensioenontvangers van de PGB-regeling voor de
grafimedia de volgende toeslagen verleend:
Ontwikkeling vanaf 1-1-2004
datum verstrekte toeslag niet verstrekte verstrekte toegepaste compensatie
inhaaltoeslag inhaaltoeslag korting korting
1-1-2004 2,04% – – – –
1-1-2005 – 1,09% – – –
1-1-2006 1,00% 0,55% – – –
1-1-2007 1,50% 0,30% – – –
1-1-2008 1,00% – 1,09% – –
1-1-2009 – 3,00% – – –
1-1-2010 – 0,30% – – –
1-1-2011 – 1,50% – – –
1-1-2012 – 2,61% – – –
1-1-2013 – 2,26% – – –
Toelichting: De laatste jaren kunnen de pensioenen bij PGB de prijsontwikkeling niet volgen. Het totaal van de niet verstrekte toeslagen (=indexatie) bedraagt
momenteel 10,52% (samengesteld 10,96%) . De gemiste toeslag op 1 januari 2005 (1,09%) is ingehaald op 1 januari 2008. Wanneer de financiële situatie het
toelaat, kan het bestuur in de toekomst besluiten om gemiste toeslagen alsnog, al dan niet volledig, toe te kennen. Het bestuur heeft de bevoegdheid om op
grond van de financiële situatie in het uiterste geval de pensioenen van deelnemers en pensioengerechtigden te korten. Tot nu toe heeft PGB deze maatregel
niet behoeven te nemen.
Premiebeleid
Het bestuur bepaalt jaarlijks de kostendekkende premie voor
deelname aan de basispensioenregeling. Om premiefluctuaties
te dempen werd tot nu toe de kostendekkende premie
gebaseerd op het gemiddeld minimaal te verwachten
toekomstig rendement van 4,25%. Gebruikmakend van die
demping bleek de premie op het moment van besluitvorming
in 2011 nog steeds kostendekkend.
Zolang het fonds nog in onderdekking verkeert (wat bij PGB
het geval is), moet de premie bijdragen aan herstel, hetgeen
wordt vertaald in een eis dat de premiedekkingsgraad (de
verhouding tussen de premie en de actuariële lasten van de
jaarlijkse pensioentoezegging) minimaal 105% is. Daarbij
moeten de fondsen rekenen met de huidige lage rente. Op
basis van die rente bleek de huidige premie ontoereikend en
niet langer kostendekkend.
PGB heeft daarom voor 2012 een beroep gedaan op de
ontheffing die DNB voor één jaar kan geven aan fondsen
waarvan de premie ontoereikend is. De bijdrage voor
deelname aan de basispensioenregeling bij PGB bleef daardoor
voor 2012 17,5%. De premies worden berekend over de
pensioengrondslag (het brutoloon minus de franchise). De
premie voor de financiering van de regeling voorwaardelijk
extra pensioen (voorwaardelijke backservice) in de grafimedia -
sector bedraagt daar bovenop 2%.
Vanaf 2013 is het niet meer toegestaan om het premiebeleid
te baseren op een gemiddeld toekomstig rendement. Wel is
het nog mogelijk om de rekenrente te baseren op een gemid -
delde marktrente van (maximaal) de afgelopen 10 jaar. Het
nieuwe premiebeleid kan als volgt worden samengevat:
1. Op basis van de gedempte rente dient de premiedekkings -
graad minimaal 120% te zijn. Dat is dan een premie met
inbegrip van een solvabiliteitstoeslag die overeenkomt met
de eisen aan het vereist eigen vermogen (VEV).
2. Indien PGB een dekkingstekort heeft (ofwel een dekkings -
graad beneden de 105%), dient de premie dekkings graad
minimaal 105% te zijn, dat is dan een premie met inbegrip
van een solvabiliteitstoeslag die overeenkomt met de eisen
aan het minimaal vereist eigen vermogen (MVEV).
PGB JAARVERSLAG 2012
2 5

VERSLAG VAN HET BESTUUR
Indien niet aan de laatste eis kan worden voldaan, dan wordt
de opbouw van de rechten zodanig aangepast, dat wel wordt
voldaan aan de eis van een minimale premiedekkingsgraad van
105%. Dit is verankerd in artikel 32 lid1 van het pensioen -
reglement. Na overleg met sociale partners, opdrachtgevers en
de deel nemersraad is een combinatie van maatregelen over -
een gekomen. Enerzijds is de pensioenrichtleeftijd voor de
nieuwe opbouw vanaf 2013 opgeschoven van 65 jaar naar 67
jaar en anderzijds zal voor de basispensioenregeling een
hogere premie worden gevraagd. De premie stijgt met ingang
van 2013 met 2% punt van 17,5% naar 19,5%.
Premieresultaat
Binnen de eisen die de Pensioenwet stelt, mag het pensioen -
fonds naast de kostendekkende premie, een eigen kosten -
dekkende of gedempte premie vaststellen waaraan de feitelijke
premie wordt getoetst. De kostendekkende, gedempte en
feitelijke premie (17,5% van de pensioen grondslag, exclusief
VPL) volgens artikel 130 van de Pensioenwet is als volgt.
Bedragen zijn afgerond in miljoenen euro’s
2012 2011
DE ACTUARIËLE ANALYSE
Het pensioenfonds maakt voor zijn financiële opzet gebruik
van veronderstellingen. De actuariële analyse maakt inzichtelijk
welke verschillen er zijn tussen de vooraf gedane veronder -
stellingen en de werkelijkheid zoals na afloop van het jaar
vastgesteld. De actuariële analyse van het saldo van baten en
lasten, een samenvatting van alle componenten van de ver -
zekeringstechnische analyse, wordt als volgt weergegeven:
Kostendekkende premie ongedempt 1 250 177
Inkomsten op grond van feitelijke premie 2 192 161
Kostendekkende premie gedempt 173 150
1. Individuele koopsommen zijn niet meegenomen in de analyse van de
kostendekkende premie omdat deze koopsommen niet op een doorsnee -
premie worden gewaardeerd, maar op basis van de actuariële inkoop.
2. Deze feitelijke premie bestaat uit de premie ad € 218 miljoen + de kosten
ad € 6 miljoen, exclusief de koopsommen ad € 16 miljoen en exclusief
€ 16 miljoen onttrekking van de voorziening VPL.
Bedragen zijn afgerond in miljoenen euro’s
2012 2011 2010
Premieresultaat
Premiebijdragen 217 193 173
Pensioenopbouw (incl. risicokoopsommen) – 231 – 179 – 151
– 14 14 22
Kostenresultaat
In premie begrepen bedrag voor kosten 6 6 6
Vrijval voor kosten uit voorziening 8 7 7
Pensioenuitvoeringskosten (betaalde kosten) – 15 – 12 – 10
– 1 1 3
Interestresultaat
Beleggingsresultaten (direct en indirect, voor aftrek kosten vermogensbeheer) 1.545 686 1.048
Rentetoevoeging VPV – 184 – 128 – 118
Indexering en overige toeslagen 0 1 0
Wijziging marktrente – 876 – 1.462 – 805
485 – 903 125
Overig resultaat
Resultaat op waardeoverdrachten (saldo-overdracht van rechten) 5 1 38
Resultaat op kanssystemen (overige wijzigingen) – 5 9 5
Overgang op overlevingstafels 1 – 116 0 – 187
Correctie voorziening latent nabestaandenpensioen 2 – 212 0 0
Overige baten – 1 0 18
Overige lasten – 3 – 8 – 38
– 330 2 – 164
Totaal saldo baten en lasten 140 – 886 – 14
1. Resultaat als gevolg van de wijziging overlevingstafel AG Prognosetafel 2010-2060 in AG Prognosetafel 2012-2062.
2. Resultaat als gevolg van de correctie latent nabestaandenpensioen is gecorrigeerd op de beginstand 2012.
2 6 PGB JAARVERSLAG 2012

VERSLAG VAN HET BESTUUR
De gedempte en de ongedempte kostendekkende premie zijn
berekend op de grondslagen primo boekjaar. De rente bij de
berekening van de gedempte premie bedroeg 4,25% (evenals
in 2011). De gewogen gemiddelde rente bij de berekening
voor de ongedempte kostendekkende premie bedroeg primo
2012 2,74%, tegen 3,47% primo 2011.
Premieresultaat in actuariële analyse
De pensioenopbouw bestaat uit de onvoorwaardelijk inge -
kochte aanspraken op basis van ontvangen baten uit premies
en koopsommen. De premies worden gefinancierd op basis
van een doorsneepremie. De koopsommen worden gefinan -
cierd op basis van inkooptarieven die voor 2012 gelden.
De actuarieel benodigde premies zijn berekend op de grond -
slagen primo boekjaar 2012 waarbij de gewogen gemiddelde
marktrente op 2,74% stond. Mede door deze lage disconto -
voet waren in 2012 de baten uit de premies en koopsommen
minder dan de actuarieel benodigde premies.
Het premieresultaat is berekend exclusief VPL en de pensioen -
uitvoeringskosten, dat zijn de kosten eigen beheer, exclusief
vermogensbeheer. De pensioenuitvoeringskosten zijn in het
kostenresultaat opgenomen.
Kostenresultaat
Totaal beschikbaar voor kosten zijn het in de premie begrepen
bedrag aan directe kosten (€ 6 miljoen) en de vrijval van
excassokosten uit hoofde van reguliere uitkeringen (€ 8
miljoen). De pensioenuitvoeringskosten (exclusief kosten
vermogens beheer) bedragen € 15 miljoen. Het totale positieve
resultaat bedraagt € 1 miljoen (€ 4 miljoen – € 3 miljoen).
De sterftegrondslagen zijn ultimo boekjaar gebaseerd op de
prognosetafel 2012-2062 van het Actuarieel Genootschap
(AG) inclusief ervaringssterfte. Ultimo 2011 werd gewaardeerd
op de AG prognosetafel 2010-2060 inclusief ervaringssterfte.
Het negatieve resultaat op de wijziging van de overlevingstafel
bedraagt € 116 miljoen.
Het positieve resultaat op collectieve waardeoverdrachten
bedraagt € 5 miljoen en wordt veroorzaakt door de rente -
ontwikkeling tussen het moment waarop het contract is
gesloten en het moment van waardering van de betreffende
pensioenverplichtingen in de jaarrekening.
Het resultaat op kanssystemen bestaat met name uit het
resultaat op sterfte van € 6 miljoen. Het resultaat op sterfte
wordt verklaard doordat de werkelijke sterfte afwijkt van de
verwachte sterfte op basis van de in de voorziening gehan -
teerde overlevingstafels. Het fonds betaalt de ouderdoms -
pensioenen langer uit dan statistisch verwacht. De extra lasten
bedragen € 15 miljoen. Voor nabestaandenpensioen zijn de
lasten echter € 9 miljoen lager dan verwacht.
De overige baten zijn een positief resultaat op afkopen van
€ 1 miljoen. De overige lasten zijn een negatief resultaat op
uitkeringen van € 3 miljoen.
Interestresultaat
De benodigde interesttoevoeging aan de pensioen -
verplichtingen bedraagt 1,544% (dit is de eenjaarsrente per
31 december 2011) voor boekjaar 2012. In 2012 is de markt -
rente gedaald en dat heeft ertoe geleid dat het resultaat op
wijziging marktrente negatief is.
De positieve beleggingsopbrengsten (13,04%) waren hoger
dan de lasten uit hoofde van de benodigde interest en
wijziging marktrente waardoor er per saldo een positief
interestresultaat is van € 485 miljoen.
Overig resultaat
Het totaal van de overige resultaten bedraagt € 330 miljoen
negatief. De omvang van het overig resultaat heeft met name
betrekking op de aangepaste berekeningswijze van het latent
nabestaandenpensioen en de overgang naar de nieuwe
prognosetafel.
In 2012 heeft PGB de berekeningsmethodiek ter bepaling van
het nabestaandenpensioen aangepast. In voorgaande jaren is
gerekend met onbepaalde factoren voor nabestaanden -
pensioen bij bepaalde verplichtingen. Hierdoor werd de
pensioenverplichting te laag ingeschat. Het negatieve resultaat
op de gecorrigeerde voorziening bedraagt € 212 miljoen.
PGB JAARVERSLAG 2012
2 7

VERSLAG VAN HET BESTUUR
BALANS- EN VERMOGENSBEHEER
IN 2012
Hoe het bestuur van het pensioenfonds de (financiële) ambities
van het fonds probeert waar te maken, blijkt uit het balans- en
vermogensbeheer. Het bestuur heeft deze ambities vertaald in
een financieel kader. Daarvoor is in 2011 een uitgebreide ALMstudie
uitgevoerd en in 2012 een continuïteitsanalyse. De
conclusie is dat er onvoldoende stuurmiddelen zijn om de
pensioenen, inclusief de toeslagen voor koopkrachtbehoud,
veilig te stellen. Wijziging van het premie- of toeslagbeleid
creëert onvoldoende financiële middelen voor een sterke
solvabiliteit. Uiteindelijk resteert alleen het beleggingsbeleid
waarmee de kans op gedeeltelijk koopkrachtbehoud versus de
kans op kortingen kan worden beïnvloed.
ALM-studie
In de ALM-studie zijn duizenden economische scenario’s
doorgerekend, waarvan sommige pessimistische scenario’s tot
heel slechte pensioenuitkomsten leiden. De kans daarop wil
het bestuur tot een laag niveau beperken. Daarom heeft het
de volgende financiële maatstaven geformuleerd, die het
ambitieniveau van het bestuur het beste vertalen:
Tabel 4: Financiële maatstaven
Financiële maatstaven
Een over een periode van 15 jaar verwachte koopkracht van
minimaal 90%
Een over een periode van 3 jaar gemeten kans op korten van
maximaal 1,5%
Een over een periode van 3 jaar gemeten kans op korten van
meer dan 10% van maximaal 0,3%
Er zit altijd spanning tussen het streven naar een goed
beleggingsrendement om de toeslagen te kunnen bekostigen
en het beperken van het risico op tegenvallers. Bovenstaande
drie maatstaven vormen volgens het bestuur het optimum
tussen de koopkracht, die toch zoveel mogelijk behouden
moet blijven, en het risico dat daarvoor maximaal gelopen mag
worden. Gelet op de financiële positie van het fonds ultimo
2012 liggen de verwachtingen voor de koopkracht ongeveer
op het minimum ambitieniveau maar de kansen op korten van
circa 50% beduidend hoger dan ten tijde van de ALM-studie.
In lijn met de aanbevelingen van de Commissie Frijns die op
verzoek van de Minister van Sociale Zaken en
Werkgelegenheid in 2009 onderzoek deed naar de manier
waarop pensioenfondsen hun beleggingsbeleid, het
risicobeheer en de besturing hadden georganiseerd, is de
transitie naar een eenvoudiger beleggingsportefeuille in het
eerste kwartaal van 2012 afgerond.
Beleggingsplan 2012
De afweging tussen koopkrachtbehoud en kans op korten is
voor 2012 doorvertaald naar de volgende beleggingsmix:
Tabel 5: Beleggingsportefeuille
Beleggingsportefeuille Werkelijke Strategische
portefeuille portefeuille
31-12-2012
Matching portfolio, bestaande uit: 54% 50%
Euro-staatsobligaties 31% 32,0%
Euro-bedrijfsobligaties 16% 17,5%
Rentederivaten 6% 0,0%
Euro-liquiditeiten 2% 0,5%
Return portfolio, bestaande uit: 46% 50%
Aandelen 29% 30%
Alternatieve beleggingen 17% 20%
Alternatieve beleggingen, bestaande uit:
Onroerend goed 5% 6%
Infrastructuur 4% 5%
Inflatieobligaties 5% 5%
Grondstofderivaten 3% 4%
Renteafdekkingsbeleid 55% 60%
Valuta-afdekkingsbeleid 75% 100%
Matching portefeuille
De omvang van de matching portfolio is in het vierde kwartaal
van 2011 verhoogd van circa 41% naar 54% in 2012. De
matchingportefeuille heeft als primair doel om de kasstromen
van de beleggingen zoveel als mogelijk in lijn te brengen met
de kasstromen van de uit te keren pensioenen (matchen).
Vanwege de eurocrisis is binnen de matching portfolio in 2012
voorzichtig geopereerd met beleggingen in staatsobligaties van
de hoogst haalbare kredietwaardigheid (alleen Nederland,
Duitsland, Oostenrijk en Finland). Dit is goed voor de liquidi -
teitspositie van het fonds. Aan de andere kant blijft ook een
relatief grote positie in hoogwaardige eurocredits (bedrijfs -
obligaties) gehandhaafd, omdat het fonds ook rendement
nodig heeft. Door de uitbreiding van de matchingportefeuille is
er een kleinere swaprenteportefeuille nodig dan in voorgaande
jaren (voor 2012). Dit verkleint de kans dat er plotseling veel
extra liquiditeiten nodig zijn.
Returnportefeuille
De omvang van de return portfolio is in het vierde kwartaal van
2011 verlaagd van ca. 59% naar 46% in 2012. Daarmee daalt
het risico, maar uiteraard ook het verwachte rendement. Met
de returnportefeuille wordt beoogd een rendement op de
lange termijn te maken binnen de risicokaders die het fonds
bereid is te aanvaarden om toeslagverlening mogelijk te
maken.
2 8 PGB JAARVERSLAG 2012

VERSLAG VAN HET BESTUUR
Het percentage aan alternatieve beleggingen is in het vierde
kwartaal van 2011 gedaald van 26% naar 17% in 2012. Als
deze 17% wordt gespreid over veel categorieën leidt dat tot
versnippering. Daarom is ervoor gekozen het aantal
beleggingscategorieën beperkt te houden. Dit vermindert ook
de complexiteit van de totale beleggingsportefeuille en het
aantal mandaten.
Door enerzijds een relatief goed aandelenjaar en anderzijds
dalende rentes (stijgende obligatiekoersen) bleef de
verhouding tussen de matching portfolio en de return portfolio
het gehele jaar - opvallend - dicht in de buurt van fifty-fifty,
ondanks de volatiele perioden die zich ook weer in 2012 op de
financiële markten voordeden (voorbeeld: de AEX-index
bewoog tussen de 283 en 347 punten in 2012; de 10-jaars
Nederlandse staatsrente tussen 1,49% en 2,56%).
Renteafdekking omlaag
Het niveau van de renteafdekking is medio 2012 verlaagd van
60% naar 55%. Het ALM-onderzoek wijst uit dat zowel een
afdekking van 50% als van 70% verantwoord is, gegeven de
financiële maatstaven van PGB. Omdat het fonds in ‘herstel is’,
mag het zijn beleggingsrisico niet verhogen boven het risico
dat werd gelopen bij het indienen van het herstelplan. Daarom
heeft het fonds maar een beperkte ruimte om de renteafdek -
king te verlagen.
Het bestuur heeft medio 2012 van die beperkte ruimte gebruik
gemaakt toen de rentes in Europa nieuwe historische diepte -
punten bereikten. Bovendien heeft het bestuur voor de curve -
positionering de beleidskeuze gemaakt om kortere looptijden
van de verplichtingen voor 60% en langere looptijden voor
50% af te dekken (tezamen 55%). Deze keuze heeft een
positief resultaat opgeleverd. De rentes voor kortere looptijden
zijn meer gedaald dan voor de langere looptijden.
De invoering van de nieuwe rentetermijnstructuur (ultimate
forward rate) per 30 september 2012 leidde tot een daling van
de verplichtingen met 2,6%. De reden hiervoor is dat
verplichtingen van het fonds na 20 jaar contant worden
gemaakt tegen een hogere disconteringsrente (UFR) dan de
marktrente met dezelfde looptijden.
Het bestuur heeft er ook na 30 september 2012 voor gekozen
om de verplichtingen van het fonds op basis van de werkelijke
rentestanden (marktrente) te blijven afdekken en niet op basis
van de ultimate forward rate. Hierdoor blijft de aansluiting
behouden tussen de waardering van de bezittingen en de
verplichtingen die dan beiden op gelijke grondslagen, de
marktwaarde, blijven.
Valuta-afdekking omlaag
Voor wat betreft het valuta-afdekkingsbeleid heeft het bestuur
medio 2012 besloten om circa 1 miljard euro van de in totaal
ca. 4 miljard aan vreemde valuta niet langer af te dekken,
uitgevoerd op de posities in US dollar, Japanse yen, en
Zwitserse frank. Deze verruiming van de bandbreedte is
ingegeven door de ongewisheid rond de eurocrisis en de
mogelijkheid van een plotseling optredend liquiditeitsrisico.
Op dat moment werd een vermindering van valuta-afdekkings -
derivaten als risicomitigerend gezien in plaats van risico -
verhogend. Deze keuze heeft in 2012 negatief bijgedragen aan
het resultaat.
Maatschappelijk verantwoord beleggen
Bij het besluitvormingsproces met betrekking tot het balansen
het vermogensbeheer is ook een belangrijke rol weggelegd
voor maatschappelijk verantwoord beleggen (MVB). Maat -
schappelijk verantwoord beleggen is beleggen op grond van
financiële, sociale, governance en milieuoverwegingen.
Het fonds gaat ervan uit dat financieel en maatschappelijk
rendement op lange termijn kunnen samengaan. Daardoor kan
ook in de toekomst een goed en betaalbaar pensioen worden
verzorgd, waarvan genoten kan worden in een ‘leefbare’
wereld. Naast het behalen van een zo hoog en zo stabiel
mogelijk rendement - de financiële verantwoordelijkheid van
het fonds voor zijn deelnemers - is dus ook van belang waarin
wordt belegd. PGB kan niet alle MVB-onderzoeken of alle
MVB-strategieën zelf uitvoeren. Daarom werkt het met een
specialistisch netwerk van partners om het beleid uit te voeren.
Het beleid is gestoeld op de zgn. ‘United Nations Principles for
Responsible Investments’ en is uitgebreid met de uitsluiting van
controversiële wapens. De principes hebben betrekking op de
naleving van internationaal erkende mensenrechten, de
ondersteuning van arbeidsstandaarden, de aandacht voor het
milieu en de bestrijding van corruptie. Bij controversiële
wapens gaat het om oorlogsmaterieel dat wordt gebruikt om
veel slachtoffers te maken zoals anti-persoonsmijnen en
clusterbommen.
Het beleid geldt voor alle beleggingscategorieën, uitgezonderd
beleggingsfondsen en beursgenoteerde derivatencontracten,
omdat het fonds daarop geen invloed kan uitoefenen. Bij de
selectie van beleggingsfondsen genieten fondsen die
maatschappelijk verantwoord beleggen de voorkeur.
PGB maakt in zijn beleid zoveel mogelijk gebruik van
benchmarks waarbij voor de samenstelling van de
normportefeuille bedrijven in aanmerking komen die voldoen
aan de duurzaamheidscriteria. Het fonds heeft het MVB-beleid
langs de volgende sporen uitgezet:
– uitsluitingsbeleid;
– duurzaamheidsinvesteringen;
– stemmen;
– engagement.
PGB legt verantwoording af over het gevoerde beleid, de
samenstelling van de beleggingsportefeuille en de behaalde
resultaten in kwartaalberichten en in het jaarverslag. De
samenstelling van de beursgenoteerde aandelenbeleggingen
en de obligatieportefeuille en het stemgedrag worden
periodiek op de website van het fonds gepubliceerd.
PGB JAARVERSLAG 2012
2 9

VERSLAG VAN HET BESTUUR
BELEGGINGSRESULTATEN IN 2012
De wereld anno 2012
De wereld blijft de komende decennia snel veranderen. De
verhouding tussen de gewichten van de verschillende econo -
mische blokken wijzigt in een hoog tempo. De samenstelling
van de groei in de verschillende blokken en de handels -
verhoudingen tussen de blokken is aan veranderingen onder -
hevig. In opkomende landen wordt gelijktijdig een transitie
gemaakt van een landbouw-, naar zowel een industriële-,
diensten- en een kenniseconomie. Daarnaast blijft de
bevolking groeien. In economieën, zoals in Europa en Japan,
zorgen vergrijzing, schulden/tekorten en de toe genomen
afhankelijkheden in economische samenwerkings verbanden
voor een beperktere groeicapaciteit. De genoemde ontwik -
kelingen zijn met onzekerheid omgeven en hangen ook in
belangrijke mate af van de politiek en het beleid van centrale
banken. De euroschuldencrisis, de Amerikaanse begrotings -
problematiek (fiscal cliff), veranderende econo mische
activiteiten in China en andere opkomende landen hebben een
grote impact op wereldwijde economische groei en inflatie.
Beleggingsresultaten 2012
Het brutorendement van de beleggingsportefeuille voor 2012
bedraagt 13,04%. Het nettorendement kwam uit op 12,9%.
De matching portfolio rendeerde 9,3%, de aandelenporte -
feuille 17,2% en de alternatieve beleggingen 7,1%. Binnen
de alternatieve beleggingen rendeerde onroerend goed 3,6%,
infrastructuur 4,6%, grondstoffen -1,2% en inflatie gerela -
teerde obligaties 24,6%. Obligaties en aandelen rendeerden
vanwege de lagere rente en de zoektocht naar rendement.
Beleggingen in grondstoffen en vastgoed lijden onder de
groeivertraging van de grotere economieën. Inflatiegerelateerde
obligaties rendeerden vooral goed door een
gedaalde risicoperceptie op Frankrijk vanwege uitgesproken
ECB-garanties en acties om de euro te redden. De portefeuille
overige beleggingen, een relatief kleine portefeuille met
beleggingen die niet in één van de andere categorieën is onder
te brengen, rendeerde 4,4%.
Benchmarks
In het beleggingsplan worden de voor dat jaar gehanteerde
benchmarks (vergelijkingsmaatstaven) bepaald. Tegen deze
benchmarks worden de eigen prestaties van de beleggings -
portefeuille gemeten. De voornaamste benchmarks voor de
hoofd- en subonderdelen van de beleggingsportefeuille zijn
voor 2012 naar bron als volgt vastgesteld:
Vastrentende waarden
Aandelen
Vastgoed
Grondstoffen
Overige
– Citigroup WGBI, Barclays, JPM
EMBI, Merrill Lynch, Credit/ Suisse
– MSCI onderverdeeld per regio/land
– GPR/portefeuille gerelateerd
– S&P GSCI
– product of rentetarief gerelateerd
In relatieve zin presteerde de beleggingsportefeuille beter dan
het rendement van de samengestelde benchmark. Vooral goed
presterende aandelenfondsen hebben hieraan bijgedragen.
Tabel 6: Beleggingsresultaten 2012
In procenten
Beleggingsresultaten 2012 rendement rendement
PGB benchmark
Matching portfolio: 9,34 9,79
Euro-staatsobligaties 10,22 10,20
Euro-bedrijfsobligaties 8,87 9,30
Euroliquiditeiten 0,23 0,23
Return portfolio: 9,34 9,79
Aandelen 17,23 15,74
Alternatieve beleggingen 7,14 8,64
Alternatieve beleggingen:
Onroerend goed 3,6 6,56
Infrastructuur 4,61 4,44
Inflatie gerelateerde obligaties 1 24,58 24,40
Grondstofderivaten – 1,17 – 2,58
Totaal beleggingsportefeuille 11,44 11,33
Totaal beleggingen
Incl. afdekking rente/valutarisico,
incl. beheerskosten 12,91
Totaal beleggingen
Incl. afdekking rente/valutarisico,
excl. beheerskosten 13,04
1. De inflatie gerelateerde obligaties zijn opgenomen onder alternatieve
beleggingen omdat zij vanwege het inflatie gerelateerde karakter worden
aangehouden en niet vanwege de matching van de rentegevoeligheid
van de verplichtingen. In de jaarrekening worden de inflatie gerelateerde
obligaties onder vastrentende waarden gerubriceerd.
Tabel 7: Verwachte rendementen op lange termijn
Beleggingsportefeuille
Euro-staatsobligaties 3,3%
Euro-bedrijfsobligaties 4,2%
Aandelen 8,8%
Onroerend goed 7,6%
Infrastructuur 7,6%
Grondstofderivaten 6,4%
Inflatieobligaties 3,8%
Totaal 5,8%
15-jaars meetkundig
gemiddelde rendement
uit de ALM-studie
Toelichting: in de tabel zijn de rendementen opgenomen zoals die op de
lange termijn werden verwacht bij het uitvoeren van de ALM-studie in 2011.
In het beleggingsplan worden de verwachte rendementen voor zover nodig
geactualiseerd.
3 0 PGB JAARVERSLAG 2012

VERSLAG VAN HET BESTUUR
Z-score
In het kader van het Vrijstellingsbesluit Wet Bpf 2000 wordt
het behaalde rendement van het fonds vergeleken met het
rendement van de jaarlijks vooraf vastgestelde normporte -
feuille, uitmondend in een jaarlijkse score, de zogenaamde
Z-score. De Z-score over 2012 bedroeg 0,05 (v.j. 0,19). De
score was positief omdat het rendement van de beleggings -
portefeuille met 11,44% hoger was dan dat van de norm -
portefeuille met 11,33%. Bij de wettelijk voorgeschreven
jaarlijkse performancetoets dient het gemiddelde van de Z-
scores over de laatste vijf jaar ieder jaar te worden vastgesteld.
Indien het gemiddelde, berekend volgens een voorgeschreven
formule, negatief is dan heeft het fonds volgens de wet
onvoldoende gepresteerd. De performancetoets 2012 over de
jaren 2008 tot en met 2012 komt uit op een score voor het
fonds van + 1,49 (v.j. 1,51) wat ruim positief is.
De kansen die voor de middellange termijn toegekend worden
aan de verschillende scenario’s luiden als volgt:
I een grote kans op lage groei en lage inflatie op korte
termijn,
II een substantiële kans op lage groei en hogere inflatie op
langere termijn en
III een kleine kans op hoge groei, met lage inflatie, zowel op
korte als op langere termijn, zie tabel 8.
Tabel 8: Kans op wereldwijde inflatie groei scenario's
Inflatie/Groei
Lage groei
Hoge groei
Lage inflatie
Grote kans
korte termijn
Kleine kans
Hoge inflatie
Substantiële kans
langere termijn
Kleine kans
Vooruitzichten 2013
In navolging van genomen beleidsmaatregelen door de
toonaangevende centrale banken (Verenigde Staten, Verenigd
Koninkrijk, Europa, Zwitserland en Japan) in 2012 en reeds
daarvoor, wordt ook voor 2013 verwacht dat zij binnen hun
instrumentarium alles zullen doen om een terugval van de crisis
te voorkomen en derhalve een ruim monetair beleid zullen
blijven voeren. Het opkopen van staatsobligaties is daarbij een
belangrijk (onorthodox) middel. De korte en lange rentes zullen
relatief laag blijven.
Voor 2013 wordt mede door de onzekerheid over de fase
waarin de crisis zich bevindt een volatiel aandelenjaar ver -
wacht. De economie is nog niet in rustig vaarwater terecht -
gekomen, zodat bij economisch en/of politiek tegenvallend
nieuws, bijvoorbeeld een oplaaiende eurocrisis, grote koers -
bewegingen verwacht mogen worden. Het omgekeerde, beter
dan verwacht nieuws, valt uiteraard ook niet uit te sluiten (zie
de verbeterende huizenmarkt in de Verenigde Staten).
Bovendien zorgen de lage rente en het gebrek aan renderende
alternatieve beleggingen voor veel liquiditeit die relatief snel in
en uit (liquide) aandelenmarkten kan bewegen. Per saldo
wordt een positief jaar verwacht, mede door de lage waar -
dering van aandelenkoersen. Gebaseerd op hun relatieve
waardering genieten (Noord-)Europese aandelen de voorkeur
boven Amerikaanse aandelen. Ook aandelenmarkten in
opkomende landen zijn relatief gunstig gewaardeerd.
De middellangetermijn vooruitzichten
Het bestuur analyseert verschillende economische scenario’s,
van deflatie tot inflatie en van stagflatie tot hoge economische
groei, met lage inflatie. Hierdoor krijgt het bestuur meer inzicht
in de niveaus die de nominale dekkingsgraad van het fonds
zou kunnen bereiken, gegeven de geschetste scenario’s. Dit
inzicht ondersteunt het bestuur bij de uiteindelijke keuzes
tussen koopkracht enerzijds en de kans op korten anderzijds.
PGB JAARVERSLAG 2012
3 1

VERSLAG VAN HET BESTUUR
RISICOBEHEER
Het pensioenfonds streeft naar een integrale beheersing van
risico’s, waarbij de risicocultuur en de risicogovernance actief
gemanaged worden, waarbij de risicostrategie en het risico -
beleid helder zijn en waarbij hoogwaardige risicomanage -
mentprocessen worden uitgevoerd.
De strategische doelstelling van PGB is het beschermen van zijn
deelnemers en hun gezinnen tegen de financiële gevolgen van
ouderdom en overlijden. Meer concreet is de doelstelling het
uitkeren van de nominale pensioenverplichtingen met daarbij
de ambitie om toeslagen toe te kennen. De financiële maat -
staven daarbij zijn eerder in het hoofdstuk ‘balans- en ver -
mogensbeheer’ weergegeven.
Het risicomanagement van PGB is gericht op het beheersen
van de risico’s die bij het realiseren van zijn strategische doel -
stellingen bestaan. Daarbij zijn de volgende aandachtspunten
belangrijk:
– evenwicht tussen te nemen risico’s en te ontvangen
rendementen. Dat is noodzakelijk in een economische
omgeving waarbij premies laag zijn en de beleggingswereld
onzeker blijft.
– een doelmatig beleggingsbeleid. Het fonds streeft ernaar
om waarde toe te voegen bij een overzichtelijk risicoprofiel.
– inzicht in de ontwikkeling van risico’s. Het bestuur houdt bij
de besturing van het fonds rekening met de financiële,
actuariële en operationele risico’s.
Risicobereidheid
Het bestuur wil, mede op basis van het risicodraagvlak en de
risicobereidheid onder belanghebbenden, een bewust gekozen
hoeveelheid risico nemen om met de beleggingsaanpak de
strategische ambitie te bereiken. Dit zogeheten risicobudget is
beperkt. Het doel is niet meer risico in de beleggingsporte -
feuille te nemen dan een limiet van circa tien procentpunt van
de dekkingsgraad. Bij een dekkingsgraad van 100% en
uitgaande van een normale verdeling van de rendementen van
de dekkingsgraad, kan het beleggingsresultaat ertoe leiden dat
de dekkingsgraad over één jaar in tweederde van de gevallen
tussen 90% en 110% beweegt. (Op basis van de ALM-studie is
vastgesteld dat deze risicoruimte past binnen de grenzen van
het herstelplan van het fonds.)
Ieder kwartaal wordt het beslag op de risicoruimte berekend.
Daarbij worden economische veronderstellingen gemaakt en
statistische modellen gebruikt. Het beheersen van
beleggingsrisico gaat gepaard met modelrisico, want modellen
zijn slechts een benadering van de werkelijkheid. In 2012 heeft
het fonds hiermee te maken gehad. Het model voor
inschatting van de benutting van het risicobudget houdt meer
rekening met de korte- en langetermijneffecten, met
staartrisico’s, tijdsafhankelijke bewegelijkheid en niet-normale
verdelingen van rendementen. Het gevolg was dat het
geschatte risico van de theoretische normportefeuille steeg
met 1,2%. Omdat het pensioenfonds toch enige ruimte voor
actief beleggingsbeleid nodig heeft, is de limiet van het
risicobudget verhoogd naar 10,2%. Overwegingen waren
daarbij de conservatieve samenstelling van de beleggingsporte -
feuille, het reeds passieve profiel van de portefeuille en de
ruimte die er nog binnen de limiet van het Vereist Eigen
Vermogen (Herstelplan) was. De benutting van de risicoruimte
in de beleggingsportefeuille bedroeg ultimo 2012 9,4%.
Solvabiliteitsrisico
De introductie van de UFR-methodiek heeft een gunstig effect
op de schatting van de uitkomsten van de pensioendoel -
stellingen op langere termijn. Voor een completer beeld volgt
het bestuur de langetermijnverwachtingen ook op basis van de
actuele (lagere) marktrente en stuurt het balansmanagement
op basis van de werkelijke rentestanden. Het pensioenfonds
heeft te maken met het Herstelplan dat in 2008 is opgesteld.
Het fonds heeft daarin aangegeven een financieel beleid te
willen voeren dat op prudente wijze naar een langetermijn -
herstel van solvabiliteit zal voeren. Het risicoprofiel zal binnen
de destijds berekende buffer conform de solvabiliteitstoets
blijven. Het Vereist Eigen Vermogen (VEV) bedroeg 117,5%, op
basis van de destijds verwachte ontwikkeling in de normporte -
feuille en een renteafdekking van 70%. Vanaf 2011 is het
risicoprofiel van de beleggingsportefeuille aanzienlijk terug -
gebracht. Daarentegen is de renteafdekking lager geworden.
Het gevolg was dat het VEV daalde naar 114,8% (ultimo
2011). Het VEV op basis van de feitelijke beleggingsmix en de
huidige valuta-afdekking van circa 90% en renteafdekking van
ca. 55% bedroeg ultimo 2012 114,4%, inclusief verdere
verzwaring van het langlevenrisico.
Tabel 9: Overzicht solvabiliteitsbuffers ultimo 2012 versus 2011
2012 2011
%VEV %VEV
S1 renterisico 3,5% 3,2%
S2 risico zakelijke waarden 11,7% 12,5%
S3 valutarisico 2,2% 0,5%
S4 grondstoffenrisico 1,2% 0,9%
S5 kredietrisico 0,7% 0,2%
S6 verzekeringstechnisch risico 2,8% 2,9%
Diversificatie-effect − 7,7% − 5,6%
Totaal Vereist Eigen Vermogen 14,4% 14,8%
In het verslagjaar zijn de vereiste solvabiliteitsbuffers iets
gedaald. Op het terrein van renterisico en valutarisico zijn in
2012 aanpassingen in de risico-afdekkingsposities door -
gevoerd. Dat werd vooral ingegeven door de onzekerheid in
het eurogebied en vanwege de invoering van UFR-rentecurve.
3 2 PGB JAARVERSLAG 2012

VERSLAG VAN HET BESTUUR
Het gevolg van de aanpassing was vooral een stijging van de
aan te houden buffer voor valutarisico. De stijging van buffers
voor kredietrisico met 0,5% is het gevolg van een wijziging in
de rekenregels. Voorts een stijging van 0,3% voor aan te
houden buffers voor grondstoffenrisico door een wijziging in
de onderliggende samenstelling naar grondstoffensoort.
Tegenover de stijging van solvabiliteitsbuffers staat een daling
van 0,8% voor risico zakelijke waarden, grotendeels het gevolg
van een lager actief risico in de aandelenportefeuille. De toe -
name van het diversificatie-effect van 2,1% heeft grotendeels
te maken met de voorgeschreven berekenings methodiek
waarbij verondersteld wordt dat de meeste risico’s uit de
opstelling geen onderlinge correlatie hebben.
Het pensioenfonds houdt geen solvabiliteitsbuffers aan voor
liquiditeitsrisico, voor concentratierisico en voor operationeel
risico (S7 tot en met S9). Het fonds heeft veel liquide beleg -
gingen die relatief snel, zonder direct tot waardeverlies te
leiden, te gelde kunnen worden gemaakt om een eventuele
grote uitstroom van geldmiddelen te financieren. Het belang -
rijkste instrument dat PGB inzet tegen concentratierisico is
spreiding van de beleggingen over verschillende beleggings -
categorieën, regio’s, landen, sectoren en debiteuren.
Concentratierisico op hoogwaardige Europese staatsobligaties
wordt bewust geaccepteerd. Pensioenfonds PGB tracht
operationele risico’s zoveel als mogelijk te vermijden door het
stellen van hoge kwaliteitseisen aan de uitvoeringsorganisatie
en het opvragen en analyseren van zogeheten ISAE 3402-
verklaringen van vrijwel al haar uitbestedingsrelaties. Het fonds
heeft een incidentenmanagementbeleid.
Inrichting risicomanagement
De bestuurstaken van het fonds zijn verdeeld over porte -
feuillehouders. Elk bestuurslid heeft een primair aandachts -
gebied en een tweede aandachtsgebied om de continuïteit en
de kwaliteit van de besluitvorming te waarborgen.
Bestuursleden dragen gezamenlijk en ieder afzonderlijk
specifiek voor hun aandachtsgebied verantwoordelijkheid om
de risico’s te managen die met de eerder genoemde doel -
stellingen samenhangen. Risicomanagement is daarbij een
afzonderlijke portefeuille.
Het bestuur wordt ondersteund door het bestuursbureau dat
ook de vergaderingen van de risico- en auditcommissie
voorbereidt. Het bestuur beschikt over een integraal risico -
managementbeleid en risicoregister. Het toezichtkader ‘Focus’
van DNB wordt daarbij als referentiekader gehanteerd.
Overkoepelend worden het bedrijfsmodel en de bedrijfs -
strategie, het gedrag, de cultuur en de governance alsmede de
ICT- en infrastructuur van het pensioenfonds beoordeeld. Ver -
volgens worden alle prudentiële en integriteitsrisico’s geïden -
tificeerd, beoordeeld en daar waar nodig gemitigeerd. De
risico’s, de risicomaatstaven en het normatieve kader zijn
opgenomen in een risicoregister. Het bestuur van het fonds
maakt periodiek een risicoanalyse en behandelt regelmatig de
voortgang in de beheersing van belangrijke risico’s.
Ieder jaar wordt het herstelplan geëvalueerd en uit de stand
van zaken ultimo 2012 wordt geconcludeerd dat de kans om
op tijd te herstellen haalbaar maar geenszins zeker is. Gezien
de solvabiliteitsgraad en de onzekerheid in de financiële
markten is er een gerede kans dat het fonds alsnog een
bepaalde mate van korten zal moeten toepassen. De kans op
korten is bijna 50%, veroorzaakt door een combinatie van een
lage dekkingsgraad en een steeds kortere herstelperiode om
nog op het minimum eigen vermogen uit te komen. De strate -
gische doelen van het pensioenfonds zijn gedefinieerd in
termen van de dekkingsgraad. De UFR-dekkingsgraad is daarbij
leidend met een stand van 100,5%.
In 2013 zal worden gewerkt aan de verdere ontwikkeling van
het intern risicomodel om onderzoek te doen naar de relatie
tussen achterliggende risicofactoren en het pensioenresultaat.
In 2012 heeft het bestuur het integriteitsrisicobeleid aan -
gescherpt, evenals het uitbestedingsrisicobeleid en de docu -
mentatie voor vermogensbeheerders en tegenpartijen op de
Over-The-Counter markt. De beoordeling van de risico’s in
innovatieve beleggingen, bij PGB betreft het grotendeels
posities in onroerend goed en infrastructuur, leidde tot de
conclusie dat de stuurinformatie aanscherping behoeft en een
verdere doelmatigheid van de portefeuille nodig is. Alle
juridische structuren van de beleggingsfondsen zijn door de
uitvoeringsorganisatie in kaart gebracht.
PGB JAARVERSLAG 2012
3 3

VERSLAG VAN HET BESTUUR
KOSTEN PENSIOENFONDS
Pensioenfondsen innen de premie, houden de administratie bij,
beleggen het vermogen, keren de pensioenen uit en
informeren belanghebbenden. Daarvoor maakt het fonds
uitvoeringskosten, waarbij onderscheid gemaakt wordt in
pensioenbeheer- en vermogensbeheerkosten.
Het bestuur onderschrijft het belang van transparantie over
uitvoeringskosten die het pensioenfonds maakt. Daarom heeft
het pensioenfonds vanaf 2011 de aanbevelingen van de
Pensioenfederatie zoveel mogelijk overgenomen. Op sommige
aspecten heeft het pensioenfonds gewerkt met schattingen,
gebaseerd op informatie van vermogensbeheerders en
veronderstellingen van de Pensioenfederatie.
Tabel 10: Overzicht kosten pensioenuitvoering,
vermogensbeheer- en transactiekosten (in miljoenen euro’s)
2012 2011
Structurele pensioenuitvoeringskosten 136 126
in euro’s per deelnemer
Reguliere vermogensbeheerkosten
– excl. onroerend goed en infrastructuur 0,15 0,21 1
– incl. onroerend goed en infrastructuur 0,28 n.b.
als percentage gemiddeld belegd vermogen
Transactiekosten
– aandelen 0,02 0,03
– totaal 0,08 n.b.
als percentage gemiddeld belegd vermogen
1. Vorig jaar is 0,23 als reguliere vermogensbeheerkosten verantwoord.
Hierin zit 0,02% aan prestatievergoeding.
Kosten pensioenbeheer
De kosten voor pensioenbeheer zijn de kosten die het fonds
moet maken voor de deelnemersadministratie, de werkgevers -
administratie, besturing van het fonds, het financieel beheer en
voor de uitvoering van projecten. De kosten per deelnemer zijn
sterk afhankelijk van de schaalgrootte van een pensioenfonds,
het gewenste serviceniveau en de wijze van communiceren
met deelnemers.
De pensioenbeheerkosten bestaan uit toerekenbare kosten en
de helft van de indirecte kosten. De pensioenbeheerkosten zijn
in de tabel hiernaast weergegeven.
Tabel 11: Kosten pensioenbeheer (in miljoenen euro’s)
2012 2011
Kosten pensioenfondsorganisatie 2,3 1,8
Kosten uitvoeringsorganisatie 10,7 8,7
Subtotaal structurele kosten 13,0 10,5
Projecten bestuur PGB 0,2 1,0
Incidentele kosten uitvoeringsorganisatie 1,7 0,0
Subtotaal incidentele kosten 1,9 1,0
Totaal 14,9 11,5
De kosten pensioenfondsorganisatie betreffen de bestuurs -
kosten, de kosten voor het bestuursbureau, advies- en overige
kosten voor zover toe te rekenen aan pensioenbeheer. De
kosten van het bestuursbureau zijn in het verslagjaar gestegen
met € 0,7 miljoen en kwamen in 2012 voor een volledig jaar
ten laste van het fonds (in 2011 slechts gedeeltelijk). Elders in
de jaarrekening wordt de hoogte van de bestuursvergoeding
toegelicht.
De kosten van de uitvoeringsorganisatie zijn in het verslagjaar
met € 2,0 miljoen sterk gestegen. Het synergievoordeel door
het poolen van het administratief systeem voor de uitvoering
van meerdere sociale fondsen nam af. Dat was het gevolg van
het grotendeels wegvallen van activiteiten bij die sociale
fondsen. Het pensioenfonds kreeg daardoor meer kosten
(€ 1,7 miljoen) doorbelast.
De incidentele kosten van het bestuur namen af omdat het
project Reset ter versterking van het beleid en bestuur in het
verslagjaar werd afgerond. De incidentele kosten bij de
uitvoeringsorganisatie daarentegen namen toe en betreffen de
kosten voor een vooronderzoek (€ 1,1 miljoen) naar een
nieuw pensioenadministratiesysteem en de herinrichting van
pensioenprocessen. Vervanging van het systeem is noodzakelijk
om alle toekomstige wijzigingen in wet- en regelgeving op te
kunnen vangen. Daarnaast droeg PGB ook bij aan de kosten
van een sociaal plan in het kader van verdere versterking van
de kwaliteit van de uitvoeringsorganisatie (€ 0,6 miljoen).
De structurele pensioenbeheerkosten, dat zijn de kosten minus
de incidentele kosten en de projectkosten, bedragen over 2012
€ 13,0 miljoen. Omgerekend per (actieve en pensioen -
gerechtigde) deelnemer zijn de structurele kosten voor
pensioenbeheer met € 10 gestegen naar € 136. De in 2012
bereikte schaalvergroting heeft de kostenstijging kunnen
beperken. Indien alle kosten worden meegenomen, dan
bedragen de kosten per deelnemer € 155 in 2012 (vorig jaar
€ 138 per deelnemer per jaar).
3 4 PGB JAARVERSLAG 2012

VERSLAG VAN HET BESTUUR
Kosten vermogensbeheer
De kosten die het pensioenfonds maakt voor het beheer van
het vermogen bestaan uit kosten voor het portefeuillebeheer,
kosten voor selectie en monitoring door de uitvoeringsorganisatie,
kosten van bewaarloon, kosten voor accountants en
juridische adviseurs en prestatieafhankelijke vergoedingen.
Tabel 12: Kosten vermogensbeheer (in miljoenen euro’s)
2012 2011
Kosten pensioenfondsorganisatie 3,4 5,5
Kosten uitvoeringsorganisatie 6,2 5,4
Beheerkosten directe- en indirecte
beleggingen 1 10,1 12,4
Subtotaal 19,7 23,3
Beheerkosten onroerend goed en
infrastructuur 15,5 n.b.
Prestatievergoeding directe- en indirecte
beleggingen 5,3 2,1
Totaal 40,5 25,4
1. Dit betreft de beheerkosten voor alle (in)directe beleggingen
uitgezonderd beleggingen in onroerend goed en infrastructuur.
Toelichting: In de jaarrekening zijn bij de toelichting van de beleggings -
resultaten (toelichting 13) ook de kosten verantwoord. De in de jaarrekening
vermelde kosten bedragen € 25 miljoen. Dit zijn de bovengenoemde totale
kosten ad € 40,5 miljoen exclusief de beheerskosten onroerend goed en
infrastructuur ad € 15,5 miljoen. Deze beheerskosten zijn direct ten laste
van het rendement gebracht.
Tabel 13: Transactiekosten (in miljoenen euro’s)
Slechts bij vastrentende waarden is gebruik gemaakt van een
schatting van transactiekosten op basis van de aannames van
de Pensioenfederatie. De kostenontwikkeling van
vermogensbeheer voor pensioenfonds PGB ten opzichte van
het gemiddeld belegd vermogen geeft het volgende beeld.
Tabel 14: Kosten vermogensbeheer (procentueel)
2012 2011
Transactiekosten aandelen 2,6 2,9
Transactiekosten vastrentende waarden 4,3 n.b.
Transactiekosten onroerend goed en
infrastructuur 0,1 n.b.
Transactiekosten grondstoffen en
afdekkingsportefeuilles 3,9 n.b.
Totaal 10,9 2,9
2012 2011 2010 2009
Kosten t.o.v. gemiddeld
belegd vermogen 0,15 0,21 0,24 0,25
Kosten onroerend goed en
infrastructuur 0,13 n.b. n.b. n.b.
Subtotaal structurele kosten
vermogensbeheer 0,28 — — —
Kosten prestatievergoeding 0,04 0,02 0,00 0,00
Transactiekosten 0,08 0,03 n.b. n.b.
De kosten pensioenfondsorganisatie zijn gedaald met € 2,1
miljoen. De daling wordt vooral veroorzaakt door een een -
malige BTW-bate. De beheerkosten voor directe en indirecte
beleggingen zijn gedaald met € 2,3 miljoen door de omzetting
van actieve naar passieve mandaten en de concentratie van
externe mandaten met een lagere beheervergoeding.
In 2012 is voortgang geboekt met het transparant maken van
de ‘beheerkosten onroerend goed en infrastructuur’. Het
pensioenfonds belegt in onroerend goed en infrastructuur
door middel van beursgenoteerde en niet-beursgenoteerde
fondsen. De betreffende beheerkosten zijn weliswaar hoog
maar zijn inherent aan de aard van de beleggingen in
onroerend goed en infrastructuur.
Totaal kosten vermogensbeheer 0,40 0,26 n.b. n.b.
De toename van de kosten met 14 basispunten (bp) wordt
verklaard door:
– de toename prestatievergoeding als gevolg van een sterk
resultaat op aandelenmandaten;
– de lagere beheervergoeding als gevolg van aanpassing van
de mandaten van actief naar passief, concentratie van
externe mandaten tegen een lagere beheervergoeding en
door stijging van de assets under management (-6 bp);
– de opname van de kosten van onroerend goed (7bp) en
infrastructuur (6bp) in de kosten;
– toegenomen inzicht in de transactiekosten (5 bp).
Onder transactiekosten wordt verstaan de kosten die gemaakt
moeten worden om een beleggingstransactie tot stand te
brengen en uit te voeren. Deze kosten zijn impliciet onderdeel
van de aan- en verkoopprijs en onderdeel van het behaalde
rendement. Deze kosten zijn voor 2012 in kaart gebracht; de
informatie was een jaar eerder nog niet volledig voorhanden.
De toegenomen transparantie ten aanzien van de transactie -
kosten versterkt het inzicht in de afweging tussen rendement,
risico en kosten.
PGB JAARVERSLAG 2012
3 5

VERSLAG VAN HET BESTUUR
TOEKOMSTVERKENNING
Een overgangsjaar. Zo is 2013 aanvankelijk betiteld in de
pensioenwereld. Immers in 2014 zouden een nieuw Financieel
Toezichtskader (FTK) en de nieuwe pensioencontracten gaan
gelden. Maar de invoering van de nieuwe wetten is inmiddels
een jaar opgeschort naar 2015. De regelgeving wacht nog op
de zo onmisbare uitwerking en verfijning. Een pilot project van
het ministerie samen met een groot pensioenfonds zal in de
loop van 2013 laten zien welke hobbels er opduiken op de
weg naar nieuwe pensioencontracten en hoe die eventueel te
overwinnen zijn. Betekent dit dat PGB in 2013 alle ontwik -
kelingen vol verwachting aanziet? Integendeel, het fonds staat
voor nieuwe en ingrijpende beslissingen en uitdagingen.
Pensioenadministratie
De uitvoeringsorganisatie van PGB, Timeos geheten, voert de
pensioenadministratie uit met een automatiseringssysteem
‘Brains’ dat stamt uit 1994. Het voldoet nog, maar is
gebaseerd op verouderde technologie en loopt tegen de
grenzen van zijn mogelijkheden aan. Een verdere flexibilisering
van AOW en pensioenen en alle te verwachten wijzigingen in
wet- en regelgeving, kan het systeem niet meer aan. Het biedt
ook onvoldoende mogelijkheden om deelnemers zelfstandiger
zaken te laten regelen rond hun pensioen. Kortom het is aan
vervanging toe. Zelfbouw van een nieuw automatiserings -
systeem blijkt geen goede optie, zo hebben PGB en Timeos
rond de jaarwisseling samen geconcludeerd. Het pensioen -
fonds zal tijdig moeten beslissen over de aanschaf van een
nieuw automatiseringssysteem – dat een miljoeneninvestering
zal vergen – als er zich geen betere alternatieven voordoen.
Nieuwe pensioencontracten
Het Pensioenakkoord dat een paar jaar geleden is gesloten,
stuurde al aan op nieuwe pensioencontracten in Nederland.
Hoewel veel mensen dachten dat pensioentoezeggingen
spijkerharde garanties waren, bleek dat niet zo te zijn. Als een
fonds niet aan zijn verplichtingen op lange termijn kan voldoen
– lees: als de dekkingsgraad onvoldoende is – zal een fonds als
uiterste middel de pensioenen moeten korten. Dat werd
actueel toen de economische crisis uitbrak en de fondsen tot
hun schrik zagen dat de rekenrente razendsnel daalde, waar -
door zij hun toekomstige verplichtingen zagen stijgen en hun
dekkingsgraden dalen. Daar bovenop kwam nog de steeds
stijgende levensverwachting, die verrekend moest worden en
ook een hap uit de rendementen nam. Plotseling merkten
gepensioneerden en deelnemers dat hun fondsen niet meer
konden indexeren voor de gestegen prijzen en dat sommige
fondsen de pensioenen zelfs moesten gaan verlagen.
De pensioentoezeggingen bleken niet spijkerhard.
Verwachtingen van deelnemers en mogelijkheden van de
fondsen liepen ver uiteen. Besturen voelden zich klem zitten
tussen de dubbele doelstelling: een toegezegd pensioenbedrag
(nominaal) garanderen en tegelijk de geldontwaarding
bevechten om de koopkracht van de pensioenen in stand te
houden. Voor het eerste zou een fonds zo min mogelijk risico
moeten nemen, voor het tweede moet het juist een fors
rendement bereiken en dus wel risico nemen.
Om fondsen uit die spagaat te redden, construeerde het
Pensioenakkoord en later ook het ministerie in zijn Hoofd -
lijnen notitie twee verschillende contracten. Een ‘nominaal’
contract, dat vooral stuurt op het realiseren van het toe -
gezegde nominale pensioen, uitgedrukt in een vast bedrag.
Of een zogenaamd ‘reëel’ contract dat elk jaar het pensioen -
bedrag indexeert om de inflatie tegen te gaan maar indien
nodig tegelijk kort om de dekkingsgraad van het fonds altijd
op 100% te houden. Tegenvallende rendementen en stijgende
levensverwachtingen moet dit ‘reële’ contract automatisch
absorberen, al mag hun effect worden uitgesmeerd over een
aantal jaren.
PGB zal evenals alle andere fondsen moeten weten welk type
pensioencontract het vanaf 2015 gaat uitvoeren. Daarvoor zal
het fonds niet alleen zelf de voor- en nadelen van de twee
modellen op een rijtje moeten zetten in 2013 en begin 2014.
Het zal dat met alle betrokken partijen moeten doen. Een
commissie binnen het bestuur is daarmee begonnen en zal
volgens afspraak de Deelnemersraad (DR) en het Verantwoor -
dingsorgaan (VO) daar tijdig bij betrekken. Maar ook de sociale
partners zullen een beslissende rol spelen in de contractkeuze.
Bij PGB gaat het om verschillende sociale partners en andere
opdrachtgevers, met name ook van de vrijwillig aangesloten
bedrijven. In dit hele consultatieproces moeten de opvattingen
van de ruim 50.000 gepensioneerden en 45.000 actieve
deelnemers eveneens meewegen. Uit vragen in het kader van
het klanttevredenheidsonderzoek weet PGB dat de achterban
ermee instemt dat het fonds enig beleggingsrisico neemt in
zijn streven naar een mogelijke indexering en koopkracht -
behoud van de pensioenen. Ook dat een grote meerderheid
van degenen die aan het onderzoek meededen, nog steeds
vóór onderlinge solidariteit is tussen jong en oud.
Niettemin zal het fonds de voor- en nadelen van beide
contractvormen goed moeten afwegen, ook in hun effecten
op jongeren en ouderen. Enerzijds het nominale contract dat
waarschijnlijk minder vaak tot kortingen leidt, maar áls er
gekort moet worden, wel tot grotere ingrepen. Anderzijds het
reële contract dat vereist dat ook de pensioenen in het nieuwe
regime ‘invaren’ en dus jaarlijks gaan meebewegen met
indexering én afwaardering. De wetenschap dat PGB in het
reële contract zou starten met een lagere dekkingsgraad zal
het overleg niet vergemakkelijken.
Nieuw bestuursmodel
Alle pensioenfondsen zullen in 2013 en 2014 opnieuw naar de
samenstelling van hun besturen moeten kijken. De initiatiefwet
‘Koser Kaya Blok’ gaat per 1 juli a.s. in en schrijft voor dat
binnen een jaar (dus medio 2014) vertegenwoordigers van
3 6 PGB JAARVERSLAG 2012

gepensioneerden een plaats moeten krijgen in besturen van
pensioenfondsen. Rekenkundig zou dat betekenen dat in het
PGB-bestuur van (nu) maximaal tien personen er drie namens
de gepensioneerden moeten zitten.
Inmiddels werkt het ministerie aan een nieuwe Wet
‘Versterking bestuur pensioenfondsen’ die veel ingrijpender
consequenties krijgt en waarschijnlijk de eerder genoemde wet
zal achterhalen. Volgens dat ontwerp zal een bedrijfstak -
pensioenfonds als PGB in de meeste gevallen een (onafhanke -
lijke) Raad van Toezicht krijgen met een aantal goedkeurings -
bevoegdheden, een bestuur waarvoor verschillende modellen
bestaan en één raad van deelnemers- en gepensioneerden of
een nog breder belanghebbendenorgaan (in de plaats van
huidige DR en VO).
Het bestuur van PGB zal zich buigen over deze ingrijpende
wijziging van de besturingsstructuur, na alle verbeteringen die
juist zeer recent al zijn doorgevoerd in en rond het bestuur. Dat
zal weer gebeuren in overleg met de organen van het fonds
(DR en VO), de sociale partners en sectorvertegenwoordigers.
Drie modellen
Het nieuwe ingrijpende wetsontwerp inzake de versterking van
de bestuursstructuur schetst drie modellen en nog enkele
subvarianten:
– Een paritair model waarin - zoals nu - werkgevers -
organisaties en werknemersorganisaties afgevaardigden
benoemen, maar ook gepensioneerden hun vertegen -
woordigers kiezen. Bij PGB zouden op grond van het
wetsontwerp twee vertegenwoordigers namens de
gepensioneerden toetreden tot het bestuur.
– Een onafhankelijk bestuursmodel met een bestuur van
deskundigen los van de achterban. Werkgevers,
werknemers en gepensioneerden vormen samen een
belanghebbendenorgaan dat advies- en goedkeurings -
bevoegdheden heeft.
– Een gemengd (one tier) bestuursmodel waarin een
onafhankelijke Raad van Toezicht ontbreekt en in het
bestuur zowel uitvoerende als toezichthoudende
bestuurders zitten. Naast dit gemengde model bestaat -
evenals in het eerstgenoemde paritaire model - een
deelnemers- en gepensioneerdenraad.
Verbreding draagvlak
Los van alle bovengenoemde wijzigingen in wet- en regel -
geving zal PGB doorgaan op de ingeslagen weg met een
prudent beleggingsbeleid (50% obligaties, 30% aandelen en
20% alternatieven) en een renteafdekking van gemiddeld
55%.
De verwachting is dat de komende jaren opnieuw onder -
nemingspensioenfondsen en bedrijven uit aanverwante
bedrijfstakken zullen vragen hun pensioenregelingen bij PGB te
mogen onderbrengen. Dat kan een belangrijke versterking van
het draagvlak blijken, aangezien de kernsectoren (grafisch en
uitgeverij) nog steeds afslanken.
Op het gebied van het maatschappelijk verantwoord beleggen
(MVB) overweegt PGB nieuwe stappen. Het fonds volgt de
United Nations Global Compact Principles of Responsible
Investment. Die bevorderen de internationale mensenrechten
en arbeidsrechten en vragen aandacht voor milieu en
corruptiebestrijding. Aanvullend hierop heeft PGB ook
investeringen uitgesloten in zogeheten controversiële wapens
(zoals clusterbommen en bermbommen). Een wereldwijd
werkend orgaan adviseert PGB en licht de beleggingen door
op deze punten. Als gevolg daarvan sluit PGB bepaalde
bedrijven uit van beleggingen (op dit moment ongeveer 50).
Volledigheidshalve wil PGB ook expliciet bedrijven gaan
uitsluiten die eventueel betrokken zijn bij de productie van
chemische en biologische wapens. Daarnaast overweegt het
fonds niet alleen bedrijven uit te sluiten, maar met bedrijven
waar iets op aan te merken valt, eerst een dialoog aan te gaan.
Het doel is toch dat ondernemingen meer maatschappelijk
verantwoord te werk gaan. Daarvoor moeten wel bureaus
worden ingehuurd om ook in verre buitenlanden dit
‘engagement’ uit te voeren en dat kost natuurlijk geld. Over de
baten en lasten zal het bestuur zich binnenkort buigen in
overleg met het VO, dat de afgelopen jaren blijk heeft gegeven
van een onmiskenbare belangstelling voor dit onderwerp.
Voor alle pensioenfondsen en de daarbij betrokken partijen
betekent het een zorgvuldige afweging van de voor- en
nadelen van de verschillende modellen. Het huidige PGBbestuur
heeft kenmerken van de eerste twee modellen. De
bestuursleden zijn paritair benoemd door werkgevers- en
werknemersorganisaties. Maar de bestuursleden werken
binnen hun eigen portefeuilles reeds als deskundigen. In de
eerste twee modellen zal de onafhankelijke Raad van Toezicht
de huidige Visitatiecommissie vervangen, die veel minder
frequent in actie komt.
PGB JAARVERSLAG 2012
3 7

JAARREKENING
2012
Als gevolg van de toenemende digitalisering en innovatie groeien de grafische sector en het
uitgeverijbedrijf steeds meer naar elkaar toe. Om beter te kunnen aansluiten op deze ontwikkelingen
en overlap te voorkomen, breidt PGB zijn werkingssfeer in overleg met sociale partners in 2007 uit.
Eind 2012 maken 43 uitgevers daar gebruik van. Daardoor zijn 6.000 werknemers uit deze sector
voor hun pensioen bij PGB verzekerd.
3 8

JAARREKENING 2012
BALANS PER 31 DECEMBER 2012
(na voorgestelde bestemming van het saldo van baten en lasten)
Bedragen in miljoenen euro’s
Toelichting 1 2012 2011
Activa
Beleggingen: 2 4
– Vastgoed en infrastructuur 4.1 1.319 1.228
– Aandelen 4.2 3.969 3.411
– Vastrentende waarden 4.3 8.249 6.332
– Derivaten 4.4 422 639
– Overige beleggingen 4.5 1 130
13.960 11.740
Vorderingen en overlopende activa 5 238 278
Liquide middelen 6 8 18
14.206 12.036
Passiva
Stichtingskapitaal en reserves 7 71 – 69
Technische voorzieningen 8 13.646 11.500
Overige voorzieningen 9 27 26
Voorziening voor risico deelnemers 10 15 12
Overige schulden en overlopende passiva 11 447 567
14.206 12.036
Dekkingsgraad (in %) 101 99
1. De nummering verwijst naar de toelichting zoals opgenomen vanaf pagina 42.
2. In 2012 is voor alle indirecte beleggingen doorkijk toegepast. De vergelijkende cijfers voor 2011 zijn hierop aangepast.
PGB JAARVERSLAG 2012
3 9

JAARREKENING 2012
STAAT VAN BATEN EN LASTEN
OVER 2012
Bedragen in miljoenen euro’s
Toelichting 2012 2011
Baten
Premiebijdragen (van werkgevers en werknemers) 12 202 167
Beleggingsresultaten 13 1.545 686
Overige baten 14 23 25
1.770 878
Lasten
Pensioenopbouw 15 231 156
Indexering en overige toeslagen 16 ─ – 1
Rentetoevoeging voorziening pensioenverplichtingen 17 184 128
Onttrekking uit voorziening pensioenverplichtingen voor pensioenuitkeringen 18 – 401 – 366
Onttrekking uit voorziening pensioenverplichtingen voor pensioenuitvoeringskosten 19 – 8 – 7
Wijziging marktrente 20.1 876 1.462
Correctie voorziening latent nabestaandenpensioen 20.2 212 —
Wijziging overige actuariële uitgangspunten 20.3 116 —
Wijziging uit hoofde van overdracht van rechten 20.4 934 – 13
Overige wijzigingen in de voorziening pensioenverplichtingen 20.5 2 13
Totale wijziging voorziening pensioenverplichtingen 2.146 1.372
Wijziging overige voorzieningen 1 – 6
Pensioenuitkeringen 21 407 374
Pensioenuitvoeringskosten 22 15 12
Saldo overdracht van rechten 23 – 940 12
Overige lasten 1 —
1.630 1.764
Saldo van baten en lasten 140 – 886
Bestemming van het saldo van baten en lasten:
Onttrekking aan de vereiste reserve 267 – 140
Toevoeging / onttrekking aan de vrije reserve – 127 – 746
Toevoeging / onttrekking aan stichtingskapitaal en reserves 140 – 886
4 0 PGB JAARVERSLAG 2012

JAARREKENING 2012
KASSTROOMOVERZICHT
OVER 2012
Bedragen in miljoenen euro’s
2012 2011
Kasstroom uit pensioenactiviteiten
Ontvangen premies 223 181
Ontvangen waardeoverdrachten 842 11
Betaalde pensioenuitkeringen − 407 – 374
Betaalde waardeoverdrachten 0 – 25
Betaalde pensioenuitvoeringskosten − 15 – 12
Totaal kasstroom uit pensioenactiviteiten 643 – 219
Kasstroom uit beleggingsactiviteiten
Verkopen en aflossingen van beleggingen 1.866 8.905
Ontvangen directe beleggingsopbrengsten 378 434
Aankopen beleggingen − 2.965 – 9.313
Betaalde kosten van vermogensbeheer − 25 – 25
Ontvangen zekerheden in liquide middelen 100 240
Totaal kasstroom uit beleggingsactiviteiten − 646 241
Netto kasstroom − 3 22
Koers- en omrekeningsverschillen op liquide middelen − 7 – 12
Mutatie liquide middelen − 10 10
Liquide middelen einde boekjaar 8 18
Liquide middelen begin boekjaar 18 8
Mutatie liquide middelen − 10 10
PGB JAARVERSLAG 2012
4 1

TOELICHTING
JAARREKENING 2012
Er worden steeds hogere eisen gesteld aan de deskundigheid en beschikbaarheid van bestuurders en
aan de besturing bij pensioenfondsen. Schaalgrootte wordt belangrijker. PGB wil in dat kader zijn
financiële kracht verder versterken met verwante branches en ondernemingen, onder meer in de
informatie- en mediasector. Sociale partners uit het kartonnage- en flexibele verpakkingenbedrijf
besluiten de uitvoering van de pensioenregeling met ingang van 2012 bij PGB onder te brengen. Eind
2012 hebben 117 werkgevers afkomstig uit deze branche de pensioenregeling voor 3.784 werknemers
bij PGB verzekerd.

JAARREKENING 2012
TOELICHTING
BEHORENDE TOT DE JAARREKENING 2012
1.1 Inleiding
Het doel van de Stichting Pensioenfonds voor de Grafische
Bedrijven, statutair gevestigd te Amsterdam (hierna ‘het
pensioenfonds PGB’), opgericht in 1952, is het nu en in de
toekomst verstrekken van uitkeringen aan gepensioneerden
en nabestaanden ter zake van ouderdom en overlijden. Het
pensioenfonds PGB geeft invulling aan de uitvoering van de
pensioenregeling voor ondernemingen uit de grafimedia
bedrijfstak en het uitgeverijbedrijf. Met ingang van 2012 wordt
ook de uitvoering verzorgd voor ondernemingen uit het
kartonnage- en flexibele verpakkingenbedrijf, het karton- en
papierproducerend en verwerkend bedrijf, de kunststof- en
rubberindustrie, de verf- en drukinktindustrie en enkele
bedrijven uit de chemie en farmacie.
Alle bedragen zijn in miljoenen euro’s, tenzij anders vermeld.
1.2 Overeenstemmingsverklaring
De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de
wettelijke bepalingen zoals deze zijn opgenomen in Titel 9
Boek 2 BW en met inachtneming van de Richtlijnen voor de
Jaarverslaggeving, in het bijzonder Richtlijn 610 Pensioen -
fondsen.
Het bestuur heeft op 20 juni 2013 de jaarrekening vastgesteld.
1.3 Foutherstel - aanpassing berekeningsmethodiek
nabestaandenpensioen
In 2012 heeft PGB de berekeningsmethodiek ter bepaling van
het nabestaandenpensioen gecorrigeerd. Vanaf 2006 is ten
onrechte gerekend met onbepaalde factoren voor de voor -
ziening latent nabestaandenpensioen bij deelnemers met een
ingegaan ouderdomspensioen. Hierdoor ontstond in 2006 in
de actuariële berekening een inconsistentie en werd de
pensioenverplichting te laag berekend, die relatief vrijwel
ongewijzigd is gebleven, maar in absolute omvang is mee -
gegroeid met de omvang van de verplichtingen sedert 2006.
Naar aard en omvang heeft het bestuur geconcludeerd dat
geen sprake is van een fundamentele fout, zodat correctie
heeft plaatsgevonden in 2012. De aanpassing van de actuariële
factoren heeft geleid tot een verhoging van de voorziening
met 212 (1,8% van de pensioenverplichtingen) per begin 2012
en is in de staat van baten en lasten als mutatie pensioen -
verplichtingen verantwoord onder ‘Correctie voorziening
latent nabestaandenpensioen’. Naar aanleiding van de
geconstateerde fout heeft het bestuur gedetailleerde aan -
vullende actuariële controles laten verrichten alvorens het
jaarwerk 2012 af te ronden.
1.4 (Schattings-)wijzigingen
Overgang Prognosetafel
Eind 2012 heeft het bestuur besloten tot toepassing van de
meest recente overlevingstafel AG Prognosetafel 2012 2062 bij
de waardering van de voorziening voor pensioenverplich -
tingen. Als gevolg van de toegenomen levensverwachting is
de voorziening pensioenverplichtingen per 31 december 2012
met 116 (1,0% van de pensioenverplichtingen) gestegen.
Wijziging DNB rentecurve
Het pensioenfonds PGB hanteert onverkort de rentecurve die
De Nederlandsche Bank (DNB) publiceert ten behoeve van de
waardebepaling van de pensioenverplichtingen. Met de
introductie van het septemberpakket door het Ministerie van
Sociale Zaken is het pensioenfonds PGB overgestapt naar de
door DNB geïntroduceerde en voorgeschreven gemiddelde
rente, waarbij een zogenaamde Ultimate Forward Rate (UFR) is
toegepast. Introductie van de UFR betekent een aanpassing
van het deel van de rentecurve voorbij het zogenoemde laatste
liquide punt (20 jaar). Rentes voor looptijden tot en met 20 jaar
blijven gelijk aan de huidige methodiek: de gemiddelde euroswaprente
over de laatste 3 maanden. Voor looptijden vanaf
20 tot en met 60 jaar worden alternatieve rentes berekend op
basis van aangepaste termijnrentes. De aanpassing bestaat uit
een benadering van de rentepunten vanaf looptijd 21 jaar naar
de UFR rente op looptijd 60 jaar. Gevolg is dat de waarde van
de voorziening pensioenverplichtingen, welke afhankelijk is van
deze rentetermijnstructuur, zich stabieler ontwikkelt. De
toepassing van de nieuwe methodiek heeft ultimo 2012 een
positief effect van 2,6% op de dekkingsgraad.
Toepassing EONIA rentecurve voor de rentederivaten
Voor de waardering van rentederivaten is het pensioenfonds
PGB overgestapt van de Euro Interbank Offered Rate (EURIBOR)
naar de Euro OverNight Index Average (EONIA). Eerstge -
noemde rente kent als gevolg van de huidige kredietcrisis een
risico-opslag. Doordat het pensioenfonds PGB hoogwaardig
onderpand uitwisselt met tegenpartijen, is waardering tegen
de risicovrije EONIA curve gewenst. De overgang op de EONIA
rentecurve heeft ultimo 2012 een positief effect van 4 op de
waarde van de rentederivaten.
1.5 Presentatiewijzigingen
Doorkijk beleggingsfondsen
Tot 2012 zijn aandelenbeleggingsfondsen gerubriceerd onder
de aandelenbeleggingen. In 2012 heeft het bestuur er voor
gekozen doorkijk toe te passen. Daar waar deze fondsen zijn
belegd in vastgoed en infrastructuur, is de rubricering aan -
gepast. Voor de vergelijkende cijfers is in de beginstand van
2011 voor 370 aan beleggingsfondsen onder vastgoed en
infrastructuur opgenomen. Hiervoor zijn ook de aandelen
-299, vastrentende waarden -9 en overige beleggingen -62
aangepast.
Herrubricering niveau-indeling
In 2012 is de verhandelbaarheid van beleggingsfondsen nader
onderzocht. Voor beleggingsfondsen waarin PGB een aan -
PGB JAARVERSLAG 2012
4 3

JAARREKENING 2012
zienlijk belang heeft, is rekening gehouden met contractuele
beperkingen in de verhandelbaarheid. Op basis van deze
beperkingen wordt een deel van de fondsen niet meer onder
niveau 1 opgenomen, maar onder niveau 2. Op basis van de
huidige inzichten zijn ook de vergelijkende cijfers van 2011
aangepast door 571 uit niveau 1 te verplaatsen naar niveau 2.
2 ALGEMENE GRONDSLAGEN
Opname van een actief of een verplichting
Een actief wordt in de balans opgenomen wanneer het
waarschijnlijk is dat de toekomstige economische voordelen
naar het pensioenfonds PGB zullen toevloeien en de waarde
daarvan betrouwbaar kan worden vastgesteld. Een verplichting
wordt in de balans opgenomen wanneer het waarschijnlijk is
dat de afwikkeling daarvan gepaard zal gaan met een uit -
stroom van middelen en de omvang van het bedrag daarvan
betrouwbaar kan worden vastgesteld.
Indien een transactie ertoe leidt dat alle of nagenoeg alle
toekomstige economische voordelen en alle of nagenoeg alle
risico’s met betrekking tot een actief of een verplichting aan
een derde zijn overgedragen, wordt het actief of de verplich -
ting niet langer in de balans opgenomen. Dit betekent dat
transacties worden verwerkt op handelsdatum en niet op
afwikkelingsdatum. Als gevolg hiervan kan sprake zijn van een
post ‘nog af te wikkelen transacties’. Deze post kan zowel een
actief als een passief zijn. Verder worden activa en verplich -
tingen niet meer in de balans opgenomen vanaf het tijdstip
waarop niet meer wordt voldaan aan de voorwaarden van
waarschijnlijkheid van de toekomstige economische voordelen
en betrouwbaarheid van de bepaling van de waarde.
Saldering van een actief en een verplichting
Een financieel actief en een financiële verplichting worden
gesaldeerd als nettobedrag in de balans opgenomen indien
sprake is van een wettelijke of contractuele bevoegdheid om
het actief en de verplichting gesaldeerd en gelijktijdig af te
wikkelen en bovendien de intentie bestaat om de posten op
deze wijze af te wikkelen. De met de gesaldeerd opgenomen
financiële activa en financiële verplichtingen samenhangende
rentebaten en rentelasten worden eveneens gesaldeerd
opgenomen.
Verantwoording van baten en lasten
Baten en lasten worden toegerekend aan de periode waarop
zij betrekking hebben. Baten worden in de staat van baten en
lasten opgenomen wanneer een vermeerdering van het
economisch potentieel, samenhangend met een vermeerdering
van een actief of een vermindering van een verplichting, heeft
plaatsgevonden, waarvan de omvang betrouwbaar kan
worden vastgesteld. Lasten worden verwerkt wanneer een
vermindering van het economisch potentieel, samenhangend
met een vermindering van een actief of een vermeerdering van
een verplichting, heeft plaatsgevonden, waarvan de omvang
betrouwbaar kan worden vastgesteld.
Schattingen en veronderstellingen
De opstelling van de jaarrekening in overeenstemming met
Titel 9 Boek 2 BW vereist dat het bestuur een oordeel vormt en
schattingen en veronderstellingen maakt die van invloed zijn
op de toepassing van grondslagen en de gerapporteerde
waarde van activa en verplichtingen en van baten en lasten.
De schattingen en hiermee verbonden veronderstellingen zijn
gebaseerd op ervaringen uit het verleden en verschillende
andere factoren die gegeven de omstandigheden als redelijk
worden beschouwd. De uitkomsten hiervan vormen de basis
voor het oordeel over de boekwaarde van activa en verplich -
tingen die niet op eenvoudige wijze uit andere bronnen blijkt.
De daadwerkelijke uitkomsten kunnen afwijken van deze
schattingen.
De schattingen en onderliggende veronderstellingen worden
periodiek beoordeeld. Herzieningen van schattingen worden
opgenomen in de periode waarin de schatting wordt herzien
en in toekomstige perioden waarvoor de herziening gevolgen
heeft.
Verwerking van waardeveranderingen van beleggingen
Er wordt geen onderscheid gemaakt tussen gerealiseerde en
ongerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen. Alle
waardeveranderingen van beleggingen, inclusief valutakoers -
verschillen, worden als beleggingsopbrengsten in de staat van
baten en lasten opgenomen.
Bepaling vereiste reserve
De vereiste reserve wordt bepaald volgens de in het Financieel
Toetsingskader (FTK) voor pensioenfondsen gehanteerde
normen voor beleggingsrisico’s en verzekeringstechnische
risico’s. Voor de bepaling van de vereiste reserve wordt gebruik
gemaakt van een partieel intern model. Er wordt uitgegaan
van de feitelijke beleggingsportefeuille.
De belangrijkste afwijkingen ten opzichte van het standaard -
model van DNB zijn:
● Voor actief beheerde aandelen wordt een opslag
gehanteerd ten opzichte van het standaard model.
● Gezien de karakteristieken van inflatieobligaties zijn deze
separaat gemodelleerd.
Vreemde valuta
Activa en verplichtingen in vreemde valuta worden omgere -
kend naar euro’s, zijnde de functionele valuta, tegen de koers
per balansdatum. Deze waardering is onderdeel van de waar -
dering tegen reële waarde. Baten en lasten voortvloeiende uit
transacties in vreemde valuta’s worden omgerekend tegen de
koers per transactiedatum. Alle valutakoersverschillen zijn
verwerkt in de staat van baten en lasten. Valutaresultaten
voortvloeiend uit beleggingen zijn opgenomen in het resultaat
beleggingen.
4 4 PGB JAARVERSLAG 2012

JAARREKENING 2012
De koers van de euro ten opzichte van de belangrijkste valuta
is:
Vreemde valuta per euro 31 dec. 2012 Gemiddelde 31 dec. 2011 Gemiddelde 31 dec. 2010
2012 2011
GBP 0,8111 0,8232 0,8353 0,84605 0,8568
JPY 114,0000 106,9400 99,8800 104,3450 108,8100
USD 1,3184 1,3083 1,2981 1,3199 1,3416
CHF 1,20680 1,21035 1,21390 1,23220 1,25050
3 SPECIFIEKE GRONDSLAGEN
Beleggingen
Algemeen
In overeenstemming met de Pensioenwet en Richtlijnen voor
de Jaarverslaggeving worden beleggingen gewaardeerd op
actuele waarde. Participaties in beleggingsinstellingen die
gespecialiseerd zijn in een bepaald soort beleggingen, worden
gerubriceerd en gewaardeerd volgens de grondslagen voor die
soort beleggingen. Beleggingen voor risico pensioenfonds en
voor risico deelnemers worden op dezelfde wijze gewaardeerd.
Vastgoed en infrastructuur
Beleggingen in direct vastgoed worden gewaardeerd tegen de
actuele waarde, zijnde de reële waarde per balansdatum,
gebaseerd op door onafhankelijke deskundigen verrichte
taxaties. De taxaties vinden elk jaar plaats. Indien daartoe
aanleiding is, wordt bij de waardering rekening gehouden met
de feitelijke verhuursituatie en/of renovatieactiviteiten.
Resultaten door wijziging in reële waarde worden in de staat
van baten en lasten verantwoord.
Beursgenoteerde (indirecte) beleggingen in vastgoed en infra -
structuur worden gewaardeerd tegen de per balansdatum
geldende beurskoers. Niet-beursgenoteerde (indirecte) beleg -
gingen in vastgoed en infrastructuur worden gewaardeerd
tegen de actuele waarde, welke is bepaald op de netto
vermogenswaarde volgens opgave van de fondsbeheerder.
Aandelen
Beursgenoteerde aandelen en participaties in beursgenoteerde
beleggingsinstellingen zijn gewaardeerd tegen de per balans -
datum geldende beurskoers.
Niet-beursgenoteerde aandelen of participaties in beleggings -
fondsen worden volgens de grondslagen van de fonds -
beheerder gewaardeerd. Waar nodig worden correcties
gemaakt op basis van meer betrouwbare informatie aan -
gaande deze opgaven.
Vastrentende waarden
Beursgenoteerde vastrentende waarden en participaties in
beursgenoteerde beleggingsinstellingen zijn gewaardeerd
tegen de per balansdatum geldende beurskoersen. De lopende
rente wordt verantwoord onder ‘vorderingen en overlopende
activa’.
Indien vastrentende waarden of participaties in beleggings -
instellingen niet-beursgenoteerd zijn, vindt waardebepaling
plaats op basis van de geschatte toekomstige netto kasstromen
(rente en aflossingen) die uit de beleggingen zullen voort -
vloeien, contant gemaakt tegen de geldende marktrente en
rekening houdend met het risicoprofiel (kredietrisico en/of
oninbaarheid) en de looptijd, of anders conform opgave van de
fondsbeheerder.
Derivaten
Derivaten worden gewaardeerd tegen reële waarde, te weten
de relevante marktnotering of, indien die niet beschikbaar zijn,
de waarde die wordt bepaald met behulp van marktconforme
en toetsbare waarderingsmodellen. Derivaten met een posi -
tieve marktwaarde worden opgenomen onder de beleggingen.
Derivatenposities met een negatieve marktwaarde worden
opgenomen onder de overige schulden en overlopende
passiva.
Overige beleggingen
Overige beleggingen worden gewaardeerd op actuele waarde
en waar mogelijk tegen beurswaarde ultimo boekjaar. In geval
van hedgefunds en private equity wordt de waarde gebaseerd
op de opgave van derden, waarbij deze waarde is gebaseerd
op de reële waarde van de onderliggende beleggingen. Het
management van de betreffende beleggingsfondsen maakt
hierbij gebruik van schattingen, die later door het pensioen -
fonds PGB worden getoetst met gecontroleerde jaarreke nin -
gen.
Vorderingen en overlopende activa
Vorderingen en overlopende activa worden tegen nominale
waarde gewaardeerd, voor zover van toepassing onder aftrek
van noodzakelijk geachte voorzieningen voor het risico van
oninbaarheid.
Liquide middelen
Liquide middelen worden tegen nominale waarde opgenomen.
Stichtingskapitaal en reserves
Vereiste reserve
Onder de vereiste reserve wordt opgenomen het bedrag aan
PGB JAARVERSLAG 2012
4 5

JAARREKENING 2012
solvabiliteitsbuffers dat moet worden aangehouden in de
zogenaamde evenwichtssituatie van het vermogen van het
pensioenfonds PGB.
Vrije reserve
Het saldo van baten en lasten wordt, voor zover niet toege -
voegd aan de vereiste reserve, toegevoegd aan de vrije reserve.
Technische voorzieningen
Voorziening pensioenverplichtingen
De voorziening pensioenverplichtingen wordt gewaardeerd op
actuele waarde (marktwaarde). De actuele waarde wordt
bepaald op basis van de contante waarde van de beste inschat -
ting van toekomstige kasstromen die samenhangen met de
op balansdatum onvoorwaardelijke pensioenverplichtingen.
Onvoor waardelijke pensioenverplichtingen zijn de opgebouw -
de nominale aanspraken en de onvoorwaardelijke (toeslag-)
toezeggingen. De contante waarde wordt bepaald met
gebruikmaking van de door DNB voorgeschreven rente.
Bij de berekening van de voorziening pensioenverplichtingen is
uitgegaan van het op de balansdatum geldende pensioen -
reglement en van de over de verstreken deelnemersjaren
verworven aanspraken. Jaarlijks wordt door het bestuur
besloten of op de opgebouwde pensioenaanspraken een
toeslag kan worden verleend. Alle per balansdatum bestaande
toeslagbesluiten zijn in de berekening begrepen. Er wordt geen
rekening gehouden met toekomstige salarisontwikkelingen.
Bij de berekening van de voorziening wordt rekening
gehouden met premievrije pensioenopbouw in verband met
arbeidsongeschiktheid op basis van de contante waarde van
premies waarvoor vrijstelling is verleend wegens arbeidsongeschiktheid.
De actuariële uitgangspunten zijn bepaald op prudente
grondslagen, waarbij rekening is gehouden met de te
verwachten trend in overlevingskansen.
De actuariële grondslagen en veronderstellingen zijn:
● Onder de marktrente wordt verstaan de rentetermijn -
structuur per einde boekjaar zoals (maandelijks) gepubli -
ceerd door DNB. In oktober 2012 heeft DNB een aange -
paste rentecurve geïntroduceerd, welke mede is gebaseerd
op de zogenaamde UFR-swapcurve. Ten opzichte van de
3-maands gemiddelde swapcurve kent de UFR-swapcurve
een meer stabiele rente vanaf 20 jaar.
● Financieringssysteem van de jaarlijkse pensioenopbouw
door middel van doorsneepremie.
● Overlevingstafels: AG prognosetafel van de overlevings -
kansen 2012-2062 met startjaar 2013, zonder leeftijds -
terugtelling, waarbij een leeftijdsafhankelijke correctie factor
wordt toegepast op de overlijdenskansen op grond van een
intern (fondsspecifiek) ervaringssterfte-onderzoek,
uitgevoerd in 2011.
● De toeslagverlening van pensioenaanspraken gebeurt,
alleen indien de middelen dit toelaten en het bestuur
daartoe een besluit neemt, op basis van de Consumenten -
prijsindex voor alle huishoudens, zoals deze wordt
vastgesteld door het CBS.
● Voor de waardering van de pensioenverplichtingen geldt
dat de partner 3 jaar jonger is dan de verzekerde man en
3 jaar ouder dan de verzekerde vrouw.
● Voor alle actieve verzekerden in de PGB-basisregeling is een
partnerpensioen verzekerd, welke voor de helft op risico -
basis is verzekerd.
● Kostenopslag ter grootte van 2% van de voorziening voor
pensioenverplichtingen ten behoeve van toekomstige
administratie- en excassokosten.
● Financiering van de op te bouwen aanspraken ineens, tot
de pensioendatum, van verzekerden die langer dan 3 jaar
arbeidsongeschikt zijn.
● Bij de bepaling van de pensioenopbouw voor arbeidsonge -
schikte deelnemers is geen rekening gehouden met een
revalidatiekans.
● In 2012 is besloten om voor deelnemers aan de grafimedia -
regeling de voorwaardelijke backservicerechten van de in
1955 geboren deelnemers toe te kennen voor zover zij daar
reglementair voor in aanmerking komen.
● De standaarduitkering vindt plaats vanaf het moment van
het bereiken van de 65-jarige leeftijd.
● Voor niet-ingegane arbeidsongeschiktheid (langdurig
zieken) is een voorziening gevormd ter grootte van 6.
● Alle afwijkingen van de PGB-basisregeling zijn vastgelegd in
excedentcontracten en worden meegenomen bij de
bepaling van de voorziening pensioenverplichtingen.
De toezeggingen uit de excedentcontracten worden
conform bovenstaande grondslagen en veronderstellingen
gewaardeerd.
Overige voorzieningen
Onder ‘Overige voorzieningen’ wordt de reeds beschikbare
financiering voor de uitvoering van de voorwaardelijke back -
service verantwoord. Op grond van reglementaire of contrac -
tuele bepalingen wordt de door werkgevers in de grafimedia
verschuldigde premie (2% van de pensioengrondslag) aan de
voorziening toegevoegd. De toekenning van onvoorwaardelijke
pensioenrechten vindt plaats op basis van besluiten van sociale
partners. In het kader van de wet VPL (VUT, PrePensioen,
Levens loop) kunnen voorwaardelijke backservicerechten tot
2021 worden gefinancierd. Aan de voorziening wordt tot 2013
geen rente toegevoegd.
Voorziening voor risico deelnemers
De waardering van de voorziening voor risico deelnemers
wordt bepaald door de waarde van de tegenover deze voor -
ziening aangehouden beleggingen. De deelnemer belegt voor
eigen rekening en risico en heeft onder specifieke voorwaar -
den een inleggarantie. De garantie komt ten laste van het
pensioenfonds PGB en wordt verantwoord onder ‘overige
schulden en overlopende passiva’.
Overige schulden en overlopende passiva
Overige schulden en overlopende passiva worden tegen
nominale waarde gewaardeerd.
4 6 PGB JAARVERSLAG 2012

JAARREKENING 2012
Collectieve waardeovernames
Aansluitingen worden verwerkt op het overdrachtsmoment
van de verplichtingen. Het resultaat dat ontstaat vanaf het
moment dat het contract is afgesloten tot het overdrachts -
moment, wordt verantwoord onder het resultaat beleggingen.
Dekkingsgraad
De nominale dekkingsgraad van het pensioenfonds PGB wordt
berekend door op balansdatum het balanstotaal minus de
overige voorzieningen, voorziening voor risico deelnemers en
overige schulden en overlopende passiva te delen op de
technische voorzieningen zoals opgenomen in de balans.
Kasstroomoverzicht
Het kasstroomoverzicht is conform de directe methode
opgesteld. Dit houdt in dat alle ontvangsten en uitgaven ook
als zodanig worden gepresenteerd. Onderscheid wordt
gemaakt tussen kasstromen uit pensioenactiviteiten en
beleggingsactiviteiten. Onder de post waardeoverdrachten zijn
de ontvangen liquide middelen van overgedragen pensioen -
regelingen verantwoord.
4 BELEGGINGEN
De ontwikkelingen in de beleggingsportefeuille zijn als volgt
samen te vatten:
Bedragen in miljoenen euro’s
Vastgoed en Aandelen Vastrentende Derivaten Overige Totaal
infrastructuur waarden beleggingen
Stand per 1 januari 2011 1.328 3.626 5.713 – 53 219 10.833
Aankopen/verstrekkingen 253 3.251 5.648 — 19 9.171
Verkopen/aflossingen – 407 – 3.016 – 5.152 – 115 – 157 – 8.847
Herwaardering 54 – 450 123 511 49 287
Stand per 31 december 2011 1.228 3.411 6.332 343 130 11.444
Rubricering Overige Schulden — — — 296 — 296
Stand per 31 december 2011 1.228 3.411 6.332 639 130 11.740
Stand per 1 januari 2012 1.228 3.411 6.332 343 130 11.444
Aankopen/verstrekkingen 98 370 2.603 — 1 3.072
Verkopen/aflossingen – 21 – 310 – 1.137 – 115 – 129 – 1.712
Herwaardering 14 498 451 142 – 1 1.104
Stand per 31 december 2012 1.319 3.969 8.249 370 1 13.908
Rubricering Overige schulden — — — 52 — 52
Stand per 31 december 2012 1.319 3.969 8.249 422 1 13.960
PGB JAARVERSLAG 2012
4 7

JAARREKENING 2012
Van de beleggingen wordt 15 (2011: 12) aangehouden voor
risico van individuele deelnemers. De premiebijdragen voor
risico van deelnemers worden belegd in de beleggingsmix van
het pensioenfonds. Hiervoor wordt geen separaat beleggings -
depot aangehouden. Deelnemers beleggen voor eigen
rekening en risico en hebben onder specifieke voorwaarden
een inleggarantie. Vanwege de positieve beleggingsresultaten
in recente jaren is de garantie ultimo 2012 nihil (2011: nihil).
De transactievolumes zijn in 2012 substantieel lager dan in het
voorgaande jaar. In 2011 is de beleggingsportefeuille actief
omgevormd naar een meer defensieve portefeuille met minder
beleggingsrisico’s. Dit heeft eenmalig geleid tot een groot
volume aan aan- en verkopen.
In 2012 hebben een aantal collectieve waardeovernames plaats
gevonden, welke grotendeels in liquide middelen (842) en voor
een relatief klein deel in stukken (97) en overige (1) zijn
afgehandeld. Het totaal van deze waardeovernames ad 940
wordt toegelicht in paragraaf 23 Saldo overdracht van rechten.
Met de verkregen middelen heeft pensioenfonds PGB
beleggingen aangekocht, die passend zijn binnen de
strategische beleggingsmix en welke onder de juiste rubriek
zijn verantwoord. De overgenomen beleggingen zijn als
allocatie verwerkt en onder de juiste rubriek verantwoord.
De reële waarde van de beleggingen wordt bepaald volgens
een hiërarchisch onderscheid in waarderingsmethoden.
Niveau 1: De waarde van de belegging is gebaseerd op direct
waarneembare marktnoteringen in een actieve
markt.
Niveau 2: De waarde wordt vastgesteld aan de hand van
waarderingsmodellen waarin gebruik is gemaakt
van waarneembare marktdata.
Niveau 3: De waarde wordt vastgesteld met waarderings -
modellen en technieken, waarbij inschattingen zijn
gemaakt door het management vanwege het
ontbreken van volledig waarneembare marktdata.
Schattingen van de actuele waarde zijn een momentopname,
gebaseerd op de marktomstandigheden en de beschikbare
informatie over het financiële instrument. Deze schattingen zijn
van nature subjectief en bevatten onzekerheden en een signi -
ficante oordeelsvorming (bijvoorbeeld rentestand, volatiliteit,
schatting van kasstromen, etc.) en kunnen daarom niet met
precisie worden vastgesteld.
Op basis van de hiervoor beschreven indeling is de beleggings -
portefeuille als volgt in te delen:
Bedragen in miljoenen euro’s
Per 31 december 2012 Niveau 1 Niveau 2 Niveau 3 Totaal
Vastgoed en infrastructuur 153 203 963 1.319
Aandelen 3.406 517 46 3.969
Vastrentende waarden 8.234 ─ 15 8.249
Derivaten (incl. schuldpositie) ─ 370 ─ 370
Overige beleggingen ─ ─ 1 1
Totaal beleggingen 11.793 1.090 1.025 13.908
Bedragen in miljoenen euro’s
Per 31 december 2011 Niveau 1 Niveau 2 1 Niveau 3 Totaal
Vastgoed en infrastructuur 125 153 950 1.228
Aandelen 2.947 418 46 3.411
Vastrentende waarden 6.242 — 90 6.332
Derivaten (incl. schuldpositie) — 343 — 343
Overige beleggingen — 40 90 130
Totaal beleggingen 9.314 954 1.176 11.444
1. Zoals beschreven in de grondslagen is de presentatie van niveau-indeling over 2011 gewijzigd. Voor beleggingsfondsen waar PGB een aanzienlijk belang in
heeft, is rekening gehouden met specifieke beperkingen in de verhandelbaarheid. Deze zijn gerubriceerd onder niveau 2, waarvoor ook de vergelijkende
cijfers zijn aangepast.
4 8 PGB JAARVERSLAG 2012

JAARREKENING 2012
In het verslagjaar 2012 is een relatieve verschuiving opgetreden
naar meer liquide beleggingen met een waarde gebaseerd op
genoteerde prijzen in een actieve markt. Het bestuur heeft in
2011 de beleggingsstrategie gewijzigd naar een portefeuille
met een gematigder risicoprofiel. Als gevolg daarvan is een deel
van de participaties in niet-genoteerde beleggingsfondsen
vervangen door beursgenoteerde beleggingen. De transitie is
eind 2011 gestart en in het eerste kwartaal van 2012 afge rond.
Voor de meerderheid van de beleggingen is sprake van objec -
tief vast te stellen frequente marktnoteringen. De betreffende
aandelen, obligaties en beleggingsfondsen zijn opgenomen
onder niveau 1 en worden gewaardeerd tegen de slotkoers.
Bij de waardering van derivaten wordt gebruikgemaakt van
algemeen aanvaarde waarderingsmodellen en -technieken,
waarbij de inputvariabelen afkomstig zijn uit een actieve markt,
zoals interbancaire rentecurves, swaprentes, of valutakoersen.
De betreffende swaps en valutatermijncontracten zijn opge -
nomen onder niveau 2. De berekende waarden worden
dagelijks afgestemd met de tegenpartijen in het kader van het
collateral managementproces.
Niet-genoteerde beleggingsfondsen in vastgoed en infra -
structuur, direct onroerend goed en onderhandse leningen zijn
opgenomen onder niveau 3.
De waarde van niet-genoteerde beleggingsfondsen is
gebaseerd op de netto vermogenswaarde zoals gerapporteerd
door de beheerder. De aannames van de beheerder zijn afhan -
ke lijk van de specifieke beleggingen en zijn daarmee niet direct
waarneembaar en vragen een bepaalde mate van professionele
expertise op het betreffende marktsegment.
De gebruikte methoden om de waarde te bepalen bevatten
daarmee subjectieve elementen, waardoor de reële waarde kan
afwijken van de waarde die bij verkoop gerealiseerd zou
worden. Het pensioenfonds PGB bewaakt de kwaliteit van het
waarderings proces door de gerapporteerde waarden achteraf
te vergelijken met de gecertificeerde jaarcijfers van het
beleggingsfonds en tussentijdse waardeontwikkelingen te
monitoren en waar gewenst tussentijds te bespreken met de
beheerder. De waar dering kan hoger of lager zijn, maar het
bestuur verwacht op basis van verrichte interne controles,
waaronder vergelijking van prijzen afgegeven in het verleden
met later gecontroleerde jaarrekeningen, dat dit niet materieel
zal zijn. Voor het meren deel van de beleggingen in beleggings -
fondsen is bij de vast stelling van de jaarrekening een gecerti -
ficeerde opgave per 31 december 2012 ontvangen.
De waarde van directe vastgoedbeleggingen wordt tenminste
eenmaal per jaar extern getaxeerd door onafhankelijke,
gecertificeerde en beëdigde taxateurs. De taxateurs volgen de
taxatierichtlijnen van de stichting ROZ-IPD vastgoedindex en
stellen taxaties op in overeenstemming met de Practice State -
ments uit de International Valuation Standards, zoals gepubli -
ceerd door RICS (Royal Institutional of Chartered Surveyors).
De uitkomsten van de hertaxaties worden beoordeeld aan de
hand van het interne waarderingsmodel dat de uitvoerings -
organisatie van het pensioenfonds PGB hanteert. Daarbij wordt
rekening gehouden met de aanbevelingen van het Platform
Taxateurs en Accountants zoals dat in oktober 2012 is gepu -
bliceerd. Het taxatieproces is vooraf met het bestuur afge -
stemd.
De waarde van onderhandse leningen wordt bepaald aan de
hand van de netto contante waarde van de toekomstige kas -
stromen, waarbij de marktrente wordt gehanteerd met een
risico-opslag voor het debiteuren- en liquiditeitsrisico.
Onder niveau 3 zijn ook enkele beleggingen opgenomen die
resteren na de verkoop van de belangen in hedgefunds. Het
betreft 1 aan beleggingen die niet vrij verhandelbaar zijn. De
waarde is gebaseerd op de laatste prijsopgave van de fonds -
beheerder.
4.1 Vastgoed en infrastructuur
Bedragen in miljoenen euro’s
31 dec. 2012 31 dec. 2011
Direct vastgoed 56 80
Indirect vastgoed en infrastructuur
(via beleggingsfondsen) 1.263 1.148
Balanswaarde 1.319 1.228
De directe vastgoedportefeuille is volledig in Nederland belegd
en bestaat voor een bedrag van 29 (2011: 41) uit winkel -
bedrijven, 26 (2011: 37) uit kantoorgebouwen en 1 (2011: 2)
uit woningen. De huidige en verwachte leegstand heeft een
significante invloed op de waardering. De directe vastgoed -
portefeuille heeft naar de aard van de beleggingen een
beperkte verhandelbaarheid.
In de portefeuille is voor 3 (2011: 4) een kantoorgebouw
opgenomen dat verhuurd is aan de uitvoeringsorganisatie van
het pensioenfonds. Met betrekking tot de vrije verhandelbaar -
heid door het pensioenfonds PGB gelden geen restricties voor
dit kantoorgebouw.
De verslechterde toekomstverwachtingen in de Nederlandse
markt voor zakelijk vastgoed hebben geleid tot een sub -
stantiële afwaardering van het direct vastgoed. De afwaar -
dering in 2012 bedraagt 22 (2011: 11). De direct vastgoed -
portefeuille bestaat uit een tiental beleggingen, voornamelijk
kantoren. Alle objecten zijn ultimo 2012 getaxeerd en de
externe taxatie is onverkort doorgevoerd (conform bestaand
beleid). De lagere taxatiewaarde is in lijn met de uitkomst van
de marktscan die het bestuur medio 2012 heeft laten
uitvoeren.
De indirecte beleggingen betreffen participaties in
vastgoedmaatschappijen en infrastructuur. Indirecte
beleggingen in vastgoed zijn geconcentreerd in Nederland en
Europa (circa 70%) en Azië/Pacific (circa 25%). De beleggingen
PGB JAARVERSLAG 2012
4 9

JAARREKENING 2012
zijn gespreid over de segmenten woningen, winkels en
kantoren en logistiek. Participaties in infrastructuurfondsen zijn
gespreid over de verschillende sectoren (nutsbedrijven, water,
transport, schone energie, parkeren) en geconcentreerd in
Europa (circa 70%) en de Verenigde Staten (circa 20%).
4.2 Aandelen
Bedragen in miljoenen euro’s
31 dec. 2012 31 dec. 2011
Aandelen mature markets 2.903 2.527
Aandelen emerging markets 1.022 840
Overige 44 44
Onder leningen op schuldbekentenis is een lening inbegrepen
van 5 (2011: 9) aan de premiebijdragende onderneming
Persgroep Nederland en leningen aan overige premiebijdra -
gende ondernemingen van 3 (2011: 3).
4.4 Derivaten
Onderdeel van het beleggingsbeleid is het gebruik van finan -
ciële derivaten, voor zover dit passend is. De portefeuille -
structuur en het risicoprofiel, berekend inclusief de econo -
mische effecten van derivaten, dienen zich binnen de door het
bestuur vastgestelde grenzen te bevinden.
Bedragen in miljoenen euro’s
31 dec. 2012 31 dec. 2011
Balanswaarde 3.969 3.411
In bovenstaande opstelling is doorkijk toegepast op de
beleggingsfondsen en zijn de exposures zoveel als mogelijk
toegedeeld aan de verschillende marktsegmenten. De cate -
gorie Overige bestaat uit doelinvesteringen inzake maatschap -
pelijk verantwoord beleggen.
Per balansdatum zijn geen aandelen uitgeleend (2011: nihil).
4.3 Vastrentende waarden
Bedragen in miljoenen euro’s
31 dec. 2012 31 dec. 2011
Staatsobligaties 4.154 2.967
Bedrijfsobligaties 2.161 1.961
Deposito’s 1.291 921
Inflatieobligaties 628 394
Leningen op schuldbekentenis 15 24
Obligatiebeleggingsfondsen — 65
Balanswaarde 8.249 6.332
Staatsobligaties betreffen vastrentende waarden uitgegeven
door overheden in Nederland, Duitsland, Oostenrijk en Finland.
De inflatieobligaties betreffen obligaties uitgegeven door de
Franse overheid. De bedrijfsobligaties betreffen uitsluitend
emissies in euro en hebben een goede kredietwaardigheid
(zogenaamde investment grade credits). Per balansdatum zijn
geen vastrentende waarden uitgeleend (2011: nihil).
Het pensioenfonds PGB ontvangt liquide middelen als zeker -
heid voor de reële waarde van derivatencontracten. Deze
middelen worden in het kader van risicospreiding uitgezet op
kortlopende deposito’s. Eind 2012 bedraagt de omvang van de
liquide middelen inzake verkregen onderpand 340 (2011: 240).
Een deel van de obligatieportefeuille met een totale markt -
waarde van 7 (2011: 38) is gestort in een gesepareerd depot
als zekerheid voor derivaten met een negatieve marktwaarde.
Deze obligaties staan niet ter vrije beschikking van het
pensioenfonds.
Rentederivaten 325 596
Valutaderivaten 97 40
Grondstofderivaten — 3
Balanswaarde 422 639
Voor derivaten met een positieve waarde per 31 december
2012 zijn zekerheden ontvangen. Deze zekerheden bedragen
421 (2011: 445) en bestaan voor 340 uit liquide middelen
(2011: 240) en voor 81 uit staatsobligaties (2011: 205) met
een rating van minimaal A-.
Het pensioenfonds PGB monitort dagelijks de hoogte van de
ontvangen zekerheden. Indien hiertoe aanleiding is, worden
van tegenpartijen aanvullende zekerheden gevraagd. De
omvang van de ontvangen zekerheden moet, per individuele
tegenpartij, in samenhang worden gezien met derivaten -
posities met een negatieve balanswaarde.
4.5 Overige beleggingen
Het pensioenfonds PGB heeft in 2012 haar beleggingen in
hedgefondsen en private equity verder afgebouwd. Wat
resteert zijn enkele illiquide restposities. De waarde van deze
posities bedraagt 1 (totaal belang in 2011: 130). De illiquide
posities zullen tot het einde van de looptijd worden
aangehouden.
5 VORDERINGEN EN OVERLOPENDE ACTIVA
Bedragen in miljoenen euro’s
31 dec. 2012 31 dec. 2011
Lopende interest 195 185
Beleggingsdebiteuren 6 59
Premie 34 33
Overige vorderingen 3 1
Balanswaarde 238 278
Alle vorderingen hebben een resterende looptijd van korter
dan één jaar. Onder de post premie is een bedrag voor onin -
baarheid opgenomen. Het betreft een bedrag van 0,1 (2011:
0,1).
5 0 PGB JAARVERSLAG 2012

JAARREKENING 2012
6 LIQUIDE MIDDELEN
Onder de liquide middelen worden die kasmiddelen en
tegoeden op bankrekeningen opgenomen die onmiddellijk
dan wel op korte termijn opeisbaar zijn. Het bedrag van 8
(2011: 18) bestaat voor 9 aan liquide middelen die bij externe
vermogensbeheerders beschikbaar zijn (2011: nihil) en een
negatief saldo van 1 aan liquide middelen bij het pensioen -
fonds zelf.
7 STICHTINGSKAPITAAL EN RESERVES
Bedragen in miljoenen euro’s
●
●
●
●
In de vijfjaarsperiode 2009-2013 wordt verondersteld dat er
alleen conform de beleidsstaffel (zie voor deze staffel de
paragraaf risicobeheer) sprake is van toeslagverlening.
De premie voor de basis PGB-regeling is verhoogd naar een
vast niveau van 19,5%, waarvan 17,5% voor pensioen -
opbouw en risicodekking. Verder wordt 2% premie
geheven voor de financiering van de voorwaardelijke
backservice binnen de grafimedia.
Het beleggingsbeleid is aangepast: er zal geleidelijk worden
toegewerkt naar een vaste assetmix van circa 1/3 aandelen,
1/3 vastrentende waarden en 1/3 alternatives.
De Richtlijn besluitvorming toeslagverlening is aangepast.
Bij de vaststelling van de vereiste reserve wordt uitgegaan van
de feitelijke mix in de evenwichtssituatie. De vereiste reserve bij
de strategische mix in de evenwichtssituatie bedraagt 2.003
(2011: 1.675).
In de vrije reserve is 1.134 euro (2011: 1.134 euro) stichtings -
kapitaal opgenomen.
Vereiste reserve
Het minimaal vereist vermogen is vastgesteld op 4,1% van de
voorziening pensioenverplichtingen (2011: 4,8%). Uitgaande
van de vereiste reserve van 1.967 resteert een vereist eigen
vermogen van 1.408.
HERSTELPLAN
Vereiste Vrije Totaal
reserve reserve
Stand per 1 jan. 2011 1.840 – 1.023 817
Uit bestemming saldo van
baten en lasten 2011 – 140 – 746 – 886
Stand per 31 dec. 2011 1.700 – 1.769 – 69
Uit bestemming saldo
van baten en lasten 2012 267 – 127 140
Stand per 31 dec. 2012 1.967 – 1.896 71
Bedragen in miljoenen euro’s
31 dec. 2012 31 dec. 2011
Minimaal vereist eigen vermogen 559 552
Vereist eigen vermogen 1.408 1.148
Totaal 1.967 1.700
Het PGB bestuur heeft naar aanleiding van haar financiële
positie per 31 december 2008 een herstelplan opgesteld en
het na een positief advies van de Deelnemersraad ingediend
bij de toezichthouder. Dit herstelplan is in 2009 door de
toezichthouder goedgekeurd en ultimo 2012 nog van kracht.
De belang rijkste uitgangspunten van het oorspronkelijke
herstelplan waren:
Het herstelplan is nog steeds van kracht. Inmiddels zijn de
volgende aanpassingen doorgevoerd:
● In 2011 is op basis van een ALM-studie een aantal belang -
rijke aanpassingen doorgevoerd. Deze hebben betrekking
op het beleid toeslagverlening, de nood maatregel van
korting op pensioenen en uitkeringen welke een positief
effect hebben op het herstelpad. Tevens is het strategisch
beleggingsbeleid op basis van de studie aange past. Het
beleggingsbeleid is prudenter waardoor de verwachte
rendementen naar beneden zijn bijgesteld, hetgeen een
negatief effect heeft op het herstelpad.
● Het pensioenfonds PGB heeft een voorwaardelijke toeslag -
ambitie die gelijk is aan een over een periode van 15 jaar
verwacht behoud van koopkracht van minimaal 90%. De
koopkracht wordt gemeten met de ontwikkeling van de
Consumentenprijsindex voor alle huishoudens, zoals deze
wordt vastgesteld door het CBS.
● Als laatste middel om het noodzakelijke minimum niveau
van dekkingsgraad te bereiken staat het bestuur van het
pensioenfonds PGB korting van rechten en uitkeringen ter
beschikking. Dit middel wordt alleen ingezet als alle andere
middelen niet meer tot de oplossing leiden en zal met in
achtneming van de belangen van alle betrokkenen worden
gebruikt.
● Bij het nieuwe strategische beleggingsbeleid wordt uitge -
gaan van een principeverdeling van 30% zakelijke
waarden, 50% vastrentende waarden en 20% alternatieve
beleg gingen (vastgoed, infrastructuur, hedgefunds en
commo dities). Hiermee is gekozen voor een meer
defensieve rende ment/risico verhouding ten opzichte van
de oude verdeling van 1/3, 1/3, 1/3.
Feitelijke situatie herstelplan 31 december 2012
Ultimo 2012 is het minimaal vereist eigen vermogen (MVEV)
herrekend en vastgesteld op 104,1% (2011: 104,8%). Eind
2012 bedraagt de dekkingsgraad 100,5%, waarmee deze
zich onder het te bereiken niveau van het MVEV bevindt.
De evaluatie van het herstelplan heeft ertoe geleid, dat het
kritieke herstelpunt ultimo boekjaar kon worden verlaagd van
101,4% naar 99,5%. De dekkingsgraad ligt ultimo 2012 wel
boven het kritieke herstelpunt van 99,5%. De werkelijke
dekkingsgraad ligt onder de geprognosticeerde waarde uit het
oorspronkelijke herstelplan. Het te bereiken niveau van het
lange termijn herstelplan is nog niet bereikt, zodat het plan
onverkort blijft bestaan.
PGB JAARVERSLAG 2012
5 1

JAARREKENING 2012
Bijgesteld herstelpad
Op basis van de nieuwe beleidskeuzes en de lagere verwachte
toekomstige rendementen, zoals voorgeschreven door DNB, is
een nieuw herstelpad berekend. Dit laat zien dat de verwachte
dekkingsgraad ultimo 2013 de waarde 105,9% zou kunnen
bereiken, een niveau net boven het minimaal vereist eigen
vermogen. Hieruit blijkt net voldoende herstelkracht.
Naar verwachting wordt in 2017 de einddatum van het lange
termijn herstelplan afgerond. De dekkingsgraad bereikt dan
naar verwachting het niveau van 117,6%, ruim boven het
niveau van het vereist eigen vermogen dat is berekend op
114,7% in de evenwichtssituatie.
Tabel 15: vergelijking van feitelijk herstelpad met de prognose
conform Herstelplan van Pensioenfonds PGB (in percentages)
Jaar Werkelijk Prognose Prognose
verloop dekkingsgraad dekkingsgraad
dekkingsgraad (conform (conform
herstelplan) minimum
herstelplan)
8 TECHNISCHE VOORZIENINGEN
De pensioenverplichtingen van het pensioenfonds PGB zijn
gewaardeerd tegen de actuele waarde per balansdatum. Deze
actuele waarde wordt vastgesteld met behulp van de levens -
verwachting, de ervaringssterfte en de kostenopslag. Inherent
aan schattingen, zoals voor de ervaringssterfte, is dat deze
op een later moment op basis van meer recente informatie
bijgesteld moeten worden. De voorziening voor pensioen -
verplichtingen kan hierdoor hoger of lager uitvallen.
Het mutatieoverzicht voor de voorziening voor
pensioenverplichtingen is als volgt:
Bedragen in miljoenen euro’s
31-12-2012 31-12-2011
Voorziening voor pensioenverplichtingen 13.646 11.500
Bedragen in miljoenen euro’s
31 dec. 2012 31 dec. 2011
2008 96,8 96,9 95,5
2009 109,8 97,3 95,8
2010 108,1 98,5 96,4
2011 99,4 101,0 98,1
2012 100,5 103,5 99,5
2013 — 106,2 104,1
2014 — 109,0
2015 — 111,8
2016 — 114,7
2017 — 117,6
2018 — 120,0
2019 — 121,8
2020 — 123,6
2021 — 125,3
2022 — 128,1
2023 — 131,7
Stand 1 januari 11.500 10.128
Pensioenopbouw 231 156
Indexering en overige toeslagen — – 1
Rentetoevoeging 184 128
Onttrekking voor pensioenuitkeringen – 401 – 366
Onttrekking voor pensioenuitvoeringskosten
– 8 – 7
Wijziging marktrente 876 1.462
Correctie latent nabestaandenpensioen
212 —
Wijziging overige actuariële
uitgangspunten 116 —
Saldo van inkomende en uitgaande
waardeoverdrachten 934 – 13
Overige wijzigingen 2 13
Stand 31 december 13.646 11.500
Ultimo boekjaar bedraagt de gehanteerde DNB gemiddelde
marktrente 2,42% (2011: 2,74%). In 2012 is de methodiek
van de DNB-marktrente aangepast door toepassing van de
UFR. Op basis van een 3-maands gemiddelde actuele rente
(oude methodiek DNB-rente) zouden de pensioenverplich -
tingen ultimo 2012 op circa 13.995 zijn uitgekomen. Dit zou
een extra effect van 349 op de post wijziging marktrente
hebben gehad. De overgang naar de nieuwe DNB-UFRmethodiek
had ultimo 2012 een positief effect van 2,6% op
de dekkingsgraad. In 2012 is een aantal collectieve waarde -
overnamen uitgevoerd, welke onder de post saldo van inko -
mende en uitgaande waardeoverdrachten zijn verantwoord.
Verdere toelichting wordt verstrekt onder paragraaf 23 Saldo
overdracht van rechten.
Voor een toelichting op de verschillende posten wordt
verwezen naar de toelichting op de staat van baten en lasten.
5 2 PGB JAARVERSLAG 2012

JAARREKENING 2012
De voorziening voor pensioenverplichtingen is naar categorieën
van deelnemers als volgt samengesteld:
Bedragen in miljoenen euro’s
31 december 2012 31 december 2011
€ aantal € aantal
Actieve deelnemers 4.169 45.192 3.839 40.187
Pensioengerechtigden 5.678 55.923 4.587 47.471
Gewezen deelnemers 3.799 122.803 3.074 105.359
Netto pensioenverplichtingen inclusief 13.646 223.918 11.500 193.017
toekomstige kosten uitvoering pensioenregeling
De netto pensioenverplichtingen van 13.646 (2011: 11.500)
zijn de contante waarde van de verwachte toekomstige kas -
stromen, vermeerderd met een opslag van 2% (2011: 2%)
voor toekomstige uitvoeringskosten.
De methode voor de berekening van de pensioenverplich -
tingen is zodanig toegepast dat er geen sprake is van een
financieringsachterstand. Naar hun aard hebben de technische
voorzieningen in het algemeen een langlopend karakter.
Korte beschrijving van de basis pensioenregeling
De basis pensioenregeling kan worden gekenmerkt als een
voorwaardelijk geïndexeerde middelloonregeling met een
pensioenleeftijd van 65 jaar. Jaarlijks wordt een aanspraak op
ouderdomspensioen opgebouwd van 1,75% van de in dat jaar
geldende pensioengrondslag. Daarnaast bestaat de mogelijk -
heid excedentcontracten af te sluiten met specifieke aanvul -
lingen op de hoofdregeling. De pensioengrondslag is gelijk aan
het loon verminderd met de franchise. Onder loon wordt
verstaan het in een jaar werkelijk verdiende brutoloon inclu sief
alle vaste en variabele loonbestanddelen. De franchise wordt
jaarlijks vastgesteld. Tevens bestaat er recht op
nabestaandenpensioen. Jaarlijks beslist het bestuur van het
pensioenfonds PGB over de mate waarin de opgebouwde
aanspraken worden geïndexeerd. Overeenkomstig artikel 10
van de Pensioenwet wordt de pensioenregeling als een
uitkeringsovereenkomst gekwalificeerd.
Toeslagverlening
De toeslag in een jaar is voorwaardelijk en is afhankelijk van
een vastgestelde matrix gebaseerd op de hoogte van de
dekkingsgraad. De toeslag is maximaal gelijk aan de stijging
van de Consumentenprijsindex voor alle huishoudens, zoals
vastgesteld door het CBS, of indien hoger, de grafimedia
loonindex. Er is geen recht op toekomstige toeslagen. Het is
niet zeker of en in hoeverre, op basis van de Richtlijn dekkings -
graad en ontwikkeling pensioen, in de toekomst toeslagen
kunnen worden verleend. Het pensioenfonds PGB heeft geen
geld gereserveerd voor toekomstige toeslagen.
Voor het antwoord op de vraag of er voldoende financiële
middelen voor toeslagverlening zijn, toetst het bestuur jaarlijks
de dekkingsgraad van pensioenfonds PGB aan een afge -
sproken richtlijn. Met de Richtlijn dekkingsgraad en ontwik -
keling pensioen krijgen de (gewezen) deelnemer en de
pensioen gerechtigde inzicht in de mogelijke ontwikkeling van
hun pensioen. Het bestuur heeft besloten om op de pensioen -
aanspraken per 1 januari 2013 geen toeslag te verlenen. De
som van niet toegekende toeslagen bedraagt per 1 januari
2013: 10,52% (samengesteld 10,96%) en heeft betrekking
op de jaren 2005 tot en met 2012.
9 OVERIGE VOORZIENINGEN
De ‘Overige voorzieningen’ hebben betrekking op de reeds
beschikbare financiering voor de uitvoering van de
voorwaardelijke backservice. Binnen het pensioenfonds PGB
worden twee separate regelingen geadministreerd: voor de
grafimedia en voor de sector kartonnage- en flexibele
verpakkingenbedrijf.
Op grond van reglementaire of contractuele bepalingen wordt
de door werkgevers in de grafimedia verschuldigde premie
(2% van de pensioengrondslag) aan de voorziening toe -
gevoegd. De toekenning van onvoorwaardelijke pensioen -
rechten vindt plaats op basis van besluitvorming door sociale
partners. In het kader van de wet VPL (VUT, PrePensioen,
Levensloop) kunnen voorwaardelijke backservicerechten tot
2021 worden gefinancierd. Aan de overige voorziening wordt
geen rente toegevoegd.
Op grond van reglementaire bepalingen wordt binnen de
sector kartonnage- en flexibele verpakkingenbedrijf een premie
geheven van 1,5% van de pensioengrondslag. Met de premie
over 2012 is een voorziening gevormd. Toekenningen vinden
plaats voor 1 januari 2021 of indien van toepassing bij eerdere
ingang van het pensioen vanaf 1 januari 2013.
Het verloop in de voorziening voor de financiering van de
voorwaardelijke backservice is als volgt:
Bedragen in miljoenen euro’s
31 dec. 2012 31 dec. 2011
Stand 1 januari 26 32
Dotatie inzake premie 17 15
Onttrekking inzake backservicerechten – 16 – 21
Balanswaarde 27 26
PGB JAARVERSLAG 2012
5 3

JAARREKENING 2012
De dotatie van 17 bestaat uit een bijdrage vanuit de grafimedia
van 14 en een bijdrage vanuit de sector Kartonnage- en
Flexibele Verpakkingenbedrijf van 3.
Het onvoorwaardelijk maken van backservicerechten voor de
grafimedia vindt per geboortejaar plaats. Eind 2012 zijn voor
de grafimedia de voorwaardelijke rechten van de geboorte -
jaren tot en met 1955 onvoorwaardelijk gemaakt. In 2012 zijn
de rechten van het geboortejaar 1955 (2011: 1953 en 1954)
ingekocht voor een bedrag van 12 (2011: 22). Uit de premie -
opslag is 14 (2011: 15) toegevoegd aan de voorziening. De
definitieve afhandeling van de inkoop van de geboortejaren
1951 t/m 1954 heeft een additionele last van 4 opgeleverd.
In oktober 2012 is door sociale partners besloten om per
1 januari 2013 de financiering van de voorwaardelijke back -
service voorlopig op te schorten.
10 VOORZIENING VOOR RISICO DEELNEMERS
Het verloop in de voorziening voor risico deelnemers is als
volgt:
Bedragen in miljoenen euro’s
31 dec. 2012 31 dec. 2011
Stand 1 januari 12 11
Inleg en stortingen 2 1
Uitkeringen en onttrekkingen – 1 – 1
Beleggingsresultaten risico deelnemers 2 1
Balanswaarde 15 12
11 OVERIGE SCHULDEN EN OVERLOPENDE PASSIVA
Bedragen in miljoenen euro’s
Toelichting 31 dec. 2012 31 dec. 2011
Derivaten 11.1 52 296
Schulden uit hoofde van
onderpand in liquide middelen 11.2 340 240
Beleggingscrediteuren 11.3 23 8
Belastingen en premies
sociale verzekeringen 7 7
Overige schulden 25 16
Balanswaarde 447 567
Alle schulden hebben een resterende looptijd van korter dan
één jaar.
De derivaten met een negatieve balanswaarde worden onder
de overige schulden en overlopende passiva gerubriceerd. Deze
post derivaten betreft de marktwaarde van afgeleide financiële
instrumenten, die worden aangehouden voor het verminderen
van balansrisico’s, zoals rente- en valutarisico. Deze derivaten
hebben veelal een langdurige looptijd. De waardering is
afhankelijk van de waardeontwikkeling van de onderliggende
instrumenten en kan sterk fluctueren.
11.1 Derivaten
Per balansdatum zijn in het kader van derivaten door het
pensioenfonds PGB zekerheden gesteld ter waarde van 7
(2011: 38). De omvang van de gestelde zekerheden moet, per
individuele tegenpartij, in samenhang worden gezien met
derivatenposities met een positieve balanswaarde. Dit verklaart
het verschil tussen de balanspost en de omvang van de
gestelde zekerheden.
11.2 Schulden uit hoofde van onderpand in liquide middelen
Voor derivaten met een positieve reële waarde zijn liquide
middelen ontvangen als zekerheid voor de toekomstige
afrekening van de opgebouwde waarde. Dergelijke ontvangen
zekerheden zet het pensioenfonds PGB uit op deposito en zij
vergoedt een overeengekomen geldmarktrente aan de tegen -
partij. Eind 2012 bedraagt de corresponderende verplichting
aan tegenpartijen 340 (2011: 240).
11.3 Beleggingscrediteuren
Het saldo beleggingscrediteuren bestaat uit nog te betalen c.q.
vooruit ontvangen bedragen inzake beleggingen. Ultimo boek -
jaar is het saldo 23 (2011: 8).
RISICOBEHEER
Bedragen in miljoenen euro’s
31 dec. 2012 31 dec. 2011
Rentederivaten 46 19
Grondstofderivaten 6 2
Valutaderivaten — 275
52 296
Beleid en risicobeheer
Het bestuur beschikt over meerdere beleidsinstrumenten om
risico’s te beheersen. De belangrijkste financiële risico’s worden
beheerst met de normstelling, risicomaatstaven en afspraken
uit het beleggingsbeleid, premiebeleid, toeslagenbeleid,
korting beleid en de pensioenregeling. De inzet van deze instru -
menten is toegelicht in het bestuursverslag. Voorts beschikt het
bestuur over een specifiek risicobeleid en risicoregister met een
beschrijving van de gekozen risicomaatstaven en risiconormen.
Het bestuur voert periodiek een risicoanalyse uit en gebruikt de
uitkomsten om haar beleid bij te sturen.
Solvabiliteitsrisico
Het pensioenfonds PGB wordt bij het beheer van de pensioen -
verplichtingen en de financiering daarvan geconfronteerd met
risico’s. De belangrijkste doelstelling van het pensioenfonds
PGB is het nakomen van de pensioentoezeggingen. Voor het
realiseren van deze doelstelling wordt gestreefd naar een
toereikende solvabiliteit op basis van de marktwaarde van de
pensioenverplichtingen.
Het belangrijkste risico voor het pensioenfonds PGB betreft het
solvabiliteitsrisico, ofwel het risico dat het pensioenfonds PGB
niet beschikt over voldoende vermogen ter dekking van de
5 4 PGB JAARVERSLAG 2012

JAARREKENING 2012
pensioenverplichtingen. De solvabiliteit wordt gemeten op
basis van algemeen geldende normen zoals deze door de
toezichthouder worden opgelegd. Indien de solvabiliteit van
het pensioenfonds PGB zich negatief ontwikkelt, bestaat het
risico dat het pensioenfonds PGB de premie moet verhogen en
het risico dat er geen ruimte beschikbaar is voor een eventuele
toeslag van opgebouwde pensioenrechten. In het uiterste
geval kan het noodzakelijk zijn dat het pensioenfonds PGB
verworven pensioenaanspraken en pensioenuitkeringen moet
verminderen. Eind 2013 moet volgens het herstelplan een
dekkingsgraad zijn bereikt van 104,1%. De financiële stuur -
middelen van het pensioenfonds PGB zijn daarop gericht.
Dekkingsgraad
De dekkingsgraad heeft zich als volgt ontwikkeld:
2012 2011
% %
Dekkingsgraad per 1 januari 99,4 108,1
Premie – 0,2 0,0
Uitkering 0,0 0,3
Indexering 0,0 0,0
Renteverandering – 7,0 – 14,0
Overrendement 11,1 5,6
Overig – 2,8 – 0,6
Dekkingsgraad per 31 december 100,5 99,4
Ondanks een positief resultaat op de beleggingen van 13,04%
steeg de dekkingsgraad maar beperkt. De belangrijkste reden
hiervoor is een verdere daling van de marktrente van 2,74%
naar 2,42%. Als gevolg van de gedaalde rente stegen de
pensioenverplichtingen met een negatieve invloed op de
dekkingsgraad van 7,0%. De dekkingsgraad ultimo 2012 is
positief beïnvloed door de aanpassing van de door DNB voor -
geschreven rentecurve. De DNB-marktrente houdt naast de
bestaande driemaandsmiddeling rekening met een Ultimate
Forward Rate (UFR). Het positieve effect van deze aanpassing
was eind 2012 circa 2,6%.
De kans dat het pensioenfonds moet korten is nog steeds reëel
en in het verslagjaar verder gestegen. Het herstelplan geeft het
pensioenfonds steeds minder tijd om nog te herstellen tot het
minimum solvabiliteitsniveau. Het is binnen het resterende
tijdsbestek lastig om actief de kans op korten te verminderen;
het pensioenfonds is afhankelijk van de beweging op de
financiële markten.
Opstelling Vereist Eigen Vermogen
Om het solvabiliteitsrisico te beheersen dient het pensioen -
fonds PGB buffers in het vermogen aan te houden. Bij de
berekening van deze buffers past het pensioenfonds PGB een
partieel intern model toe. Dit betekent dat de standaard -
methode van DNB wordt aangevuld voor risico’s die niet
gemodelleerd zijn in het standaard model van DNB, maar die
het pensioenfonds PGB wel relevant acht. De belangrijkste
aanvullingen hebben betrekking op de separate modellering
van inflatieobligaties en actief beheerde aandelenportefeuilles.
Ter afdekking van renterisico’s heeft het pensioenfonds PGB
rentederivaten (nominale renteswaps) afgesloten. Bij het
bepalen van de vereiste buffer voor het renterisico is rekening
gehouden met de netto positie. Het berekende tekort aan het
einde van de boekjaren is als volgt:
Bedragen in miljoenen euro’s
31 dec. 2012 31 dec. 2011
Voorziening pensioenverplichtingen
(FTK-waardering) (a) 13.646 11.500
Buffers:
S1 Renterisico 484 374
S2 Risico zakelijke waarden 1.609 1.443
S3 Valutarisico 301 64
S4 Grondstoffenrisico 158 102
S5 Kredietrisico 91 23
S6 Verzekeringstechnisch risico 379 334
Diversificatie-effect – 1.055 – 640
Toetswaarde solvabiliteit (b) 1.967 1.700
Vereist eigen vermogen
(artikel 132 Pensioenwet) (a+b) 15.613 13.200
Aanwezig vermogen 1 13.717 11.431
Saldo vereist versus aanwezig
eigen vermogen – 1.896 – 1.769
1. Het Aanwezig vermogen bestaat uit het Stichtingskapitaal en reserves en
de Technische voorzieningen.
Bij de vaststelling van het vereist eigen vermogen wordt van de
feitelijke beleggingsmix uitgegaan om aan te sluiten bij de
actuele balans. Daarbij wordt gerekend met de evenwichts -
situatie. De evenwichtssituatie is de fictieve situatie waarbij de
algemene reserve exact toereikend is om het totale effect van
voorgeschreven negatieve scenario’s op te vangen. De eerste
stap (iteratie) bij de vaststelling van het vereist eigen vermogen
is ter bepaling van de buffer voor de feitelijke beleggingen en
verplichtingen. Eind 2012 bedraagt deze zogeheten toets -
waarde solvabiliteit 1.813 (2011: 1.548). Het vereist eigen
vermogen in de evenwichtssituatie bij de feitelijke beleggings -
mix bedraagt eind 2012 1.967 (2011: 1.700). De waarde in de
evenwichtssituatie is hoger dan de berekening volgens de
eerste iteratie, omdat er voor het verschil tussen het vereist
eigen vermogen en het aanwezige vermogen ook weer een
buffer moet worden aangehouden.
Het vereist eigen vermogen in de evenwichtssituatie van de
strategische beleggingsmix is 114,7% en bedraagt 2.003
(2011: 1.675).
Renterisico (S1)
Het renterisico is impliciet het risico dat het saldo van de
waarden van de beleggingsportefeuille in vastrentende
waarden en van de pensioenverplichtingen verandert als
gevolg van veranderingen in de marktrente. Hieruit volgt het
PGB JAARVERSLAG 2012
5 5

JAARREKENING 2012
expliciete renterisico op de dekkingsgraad wat ontstaat omdat
de kasstromen van de beleggingsportefeuille niet overeen -
komen met de kasstromen van de pensioenverplichtingen.
Voor de beheersing van het renterisico bewaakt het pensioen -
fonds PGB maandelijks de kasstromen van de beleggings -
portefeuille in vastrentende waarden en stemt die af op de
voorziening pensioenverplichtingen. Gedurende het verslagjaar
is de strategische renteafdekking bijgesteld van 60% naar
55%. De tactische ruimte is gehandhaafd op een bandbreedte
van 2,5%.
Op de balansdatum is de duratie van de totale beleggings -
portefeuille korter dan de duratie van de nominale verplich -
tingen. Er is derhalve sprake van een zekere vorm van ‘duratieongelijkheid’.
Dit betekent dat bij een rentestijging de waarde
van de totale beleggingen minder snel daalt dan de waarde
van de verplichtingen (bij toepassing van de actuele markt -
rentestructuur), waardoor de dekkingsgraad zal stijgen. Bij een
rentedaling zal de waarde van de totale beleggingen minder
snel stijgen dan de waarde van de verplichtingen, waardoor de
dekkingsgraad zal dalen.
Het renterisico is berekend met inachtneming van de kas -
stromen van de vastrentende waarden (kasstroommethode).
De stijging van de reservering voor het renterisico binnen het
vereist eigen vermogen houdt verband met de sterk gedaalde
marktrente en de neerwaartse aanpassing van de rente -
afdekking. Voor de verschillende looptijdsegmenten worden
limieten gehanteerd. De rentegevoeligheid wordt onder andere
gemeten door middel van de duratie. De duratie is de (met de
contante waarde van de kasstromen) gewogen gemiddelde
resterende looptijd in jaren.
Balans- 31 dec. 31 dec.
waarde 2012 2011
in miljoenen
euro’s
Het pensioenfonds PGB voert een actief beleid ten aanzien van
het renterisico door de toepassing van cashflow matching. De
kasstromen in de verschillende looptijdsegmenten van de
toekomstige pensioenverplichtingen worden voor 55%
afgedekt (‘gematcht’) met kasstromen uit de beleggings -
portefeuille. Het matchen van de kasstromen gebeurt door het
kopen van langlopende obligaties en door middel van het
inzetten van renteswaps.
Op basis van de verwachte kasstromen volgens actuariële
grondslagen ziet de planning van het pensioenfonds er op de
lange termijn als volgt uit:
Duratie van de:
- vastrentende waarden
(voor rentederivaten) 8.249 8,3 8,2
- rentederivaten 279 14,9 18,2
- (nominale) pensioenverplichtingen
13.646 16,2 16,5
Bedragen in miljoenen euro’s
Balans- Totale < 1 1 - 5 5 - 10 10 - 20 > 20
waarde nominale jaar jaar jaar jaar jaar
kasstroom
Vastrentende waarden 8.249 8.166 416 1.610 1.725 2.324 2.091
Derivaten 279 3.203 75 332 316 1.087 1.393
Pensioenverplichtingen 13.646 21.704 439 1.909 2.652 5.847 10.857
Saldo − 5.118 − 10.335 52 33 − 611 − 2.436 − 7.373
5 6 PGB JAARVERSLAG 2012

JAARREKENING 2012
Het pensioenfonds PGB heeft het verschil in de rentetypische
looptijd teruggebracht door het aangaan van renteswaps en
bewaakt bovendien de rentegevoeligheid op de looptijd van de
rentecurve.
Bij een renteswap wordt een vaste lange rente geruild tegen
een variabele korte rente. Het pensioenfonds PGB ontvangt in
dit geval een lange rente, vergelijkbaar met de kasstroom van
een langlopende obligatie en betaalt daarvoor een variabele
korte rente (bijvoorbeeld 6-maands Euribor). Hierdoor wordt de
ongelijkheid van de kasstromen verkleind, maar het pensioen -
fonds PGB wordt wel blootgesteld aan de ontwikkeling van de
korte rente die het aan de tegenpartij dient te betalen. Bij het
afsluiten van een renteswap kunnen dus ongelijkheidsrisico’s
worden afgedekt en worden nieuwe risico’s geïntroduceerd die
gepaard gaan met dit soort instrumenten (zoals liquiditeits-,
tegenpartij- en juridisch risico). Deze risico’s worden onder
meer afgedekt door het opeisen van onderpand en het
afsluiten van contracten.
Bedragen in miljoenen euro’s
Stand bij 1% Stand ultimo Stand bij 1%
rentedaling boekjaar rentestijging
Voorziening pensioenverplichtingen 15.870 13.646 11.491
Vastrentende waarden (exclusief derivaten) 8.830 8.249 7.471
Rentederivaten 734 279 − 7
Saldo ultimo boekjaar − 6.306 − 5.118 − 4.027
De looptijdverdeling van de vastrentende waarden is als volgt:
Bedragen in miljoenen euro’s
31 december 2012 31 december 2011
% %
Resterende looptijd < 1 jaar 1.490 18 1.107 17
Resterende looptijd 1 - 5 jaar 917 11 930 15
Resterende looptijd 5 - 10 jaar 1.127 14 932 15
Resterende looptijd > 10 jaar 4.715 57 3.363 53
Balanswaarde 8.249 100 6.332 100
Risico zakelijke waarden (S2)
Het vereist eigen vermogen voor aandelenrisico inclusief
vastgoedbeleggingen en infrastructuur is gebaseerd op een
grote koersdaling van de index. Daarbij geldt een onderscheid
tussen beursgenoteerde aandelen 'mature markets' (78%) en
aandelen 'emerging markets' (22%). De laatste categorie is
risicovoller dan de eerste: aandelen van dit type blijken grotere
waardeschommelingen te kennen dan beursgenoteerde
aandelen op volwassen markten.
PGB JAARVERSLAG 2012
5 7

JAARREKENING 2012
Binnen mature en emerging markets wordt het aandelenrisico
verder gesplitst naar actief en passief beheer voor de bereke -
ning van de buffer.
Een nadere detaillering van de beleggingen in vastgoed en
infrastructuur naar de aard van de belegging is als volgt:
Bedragen in miljoenen euro’s
31 december 2012 31 december 2011
% %
Kantoren 26 2 37 3
Winkels 29 2 41 3
Woningen 1 0 2 0
Fondsbeleggingen in vastgoed en infrastructuur 1.263 96 1.148 94
Balanswaarde 1.319 100 1.228 100
De segmentatie van vastgoed en infrastructuur naar regio is als
volgt:
Bedragen in miljoenen euro’s
31 december 2012 31 december 2011
% %
Europa 944 72 952 77
Noord-Amerika 110 8 56 5
Pacific 216 16 110 9
Emerging markets 49 4 110 9
Balanswaarde 1.319 100 1.228 100
Bij deze tabel is gebruikgemaakt van het inzicht in de feitelijke posities van de indirecte beleggingen. Van de beleggingen in
Europees vastgoed en infrastructuur bevindt 319 (2011: 360) zich in Nederland.
De segmentatie van de aandelenportefeuille naar sector is als
volgt:
Bedragen in miljoenen euro’s
31 december 2012 31 december 2011
% %
Financiële instellingen 530 13 432 13
Handel en industriële bedrijven 1.827 47 1.599 47
Serviceorganisaties 531 13 484 14
Andere instellingen 1.081 27 896 26
Balanswaarde 3.969 100 3.411 100
5 8 PGB JAARVERSLAG 2012

JAARREKENING 2012
De segmentatie van de aandelenportefeuille naar regio is als
volgt:
Bedragen in miljoenen euro’s
31 december 2012 31 december 2011
% %
Europa 1.151 29 1.361 40
Noord Amerika 1.470 37 994 29
Pacific 423 11 401 12
Emerging markets 925 23 655 19
Balanswaarde 3.969 100 3.411 100
Bij bovenstaande tabel is gebruikgemaakt van het inzicht in de feitelijke posities van de indirecte beleggingen.
Valutarisico (S3)
Valutarisico is het risico dat de waarde van een belegging
wijzigt als gevolg van veranderingen in valutakoersen. Met het
beleggen in vreemde valuta wordt een valutarisico genomen,
aangezien de verplichtingen in euro’s luiden. Het strategische
valutabeleid van het pensioenfonds PGB is gericht op het
groten deels afdekken van valutaposities met behulp van
valutatermijncontracten. Specifiek voor aandelen in de
Emerging Markets hanteert het pensioenfonds PGB een
pragmatische aanpak door een combinatie van valutatermijn -
contracten in te zetten, zijnde een derde US Dollar, een derde
(lokale) Emerging Markets valuta’s en een derde niet afdekken.
Het verschil tussen deze pragmatische aanpak en de daad -
werkelijk Emerging Markets valuta’s is een basisrisico. Dit risico
wordt geprefereerd boven het niet afdekken van valutarisico in
de Emerging Markets.
Het aandeel dat buiten de euro wordt belegd, bedraagt ultimo
boekjaar circa 33% (2011: circa 34%) van de beleggingsporte -
feuille. De belangrijkste vreemde valuta daarin zijn in
procenten: USD 46%, GBP 11% en JPY 8% (2011: USD 41%,
GBP 15% en JPY 9%).
Het strategisch beleid van het pensioenfonds PGB is om vrijwel
alle vreemde valutaposities af te dekken. In verband met de
onzekerheid in het eurogebied is in de loop van het tweede
halfjaar van 2012 besloten om maximaal een positie van 10%
in vreemde valuta aan te houden. Eind 2012 is 92,1% (2011:
97,6 %) afgedekt naar de euro. Mede vanwege de lagere
afdekking is de aan te houden buffer toegenomen tot 301
(2011: 64).
Eind 2012 is de waarde van de uitstaande valutatermijn -
contracten 97 (2011: – 235).
De beleggingen in vreemde valuta kunnen per categorie als
volgt worden gespecificeerd:
Bedragen in miljoenen euro’s
31 december 2012 31 december 2011
% %
Vastgoed en infrastructuur 687 15 218 6
Aandelen 3.357 75 3.259 85
Vastrentende waarden 458 10 356 9
Derivaten – 6 0 0 0
Overige 1 0 11 0
Balanswaarde 4.497 100 3.844 100
Bij deze tabel is gebruikgemaakt van het inzicht in de feitelijke posities van de indirecte beleggingen.
PGB JAARVERSLAG 2012
5 9

JAARREKENING 2012
De valutapositie voor en na afdekking door valutaderivaten is
als volgt weer te geven:
Bedragen in miljoenen euro’s
31-12-2012 31-12-2011
Voor Valuta- Netto positie Netto positie
derivaten (na) (na)
EUR 9.314 3.049 12.363 11.060
GBP 479 – 546 – 67 69
JPY 339 – 19 320 15
USD 2.089 – 1.714 375 -260
Overige 1.590 – 673 917 560
Bij deze tabel is gebruikgemaakt van het inzicht in de feitelijke posities van de indirecte beleggingen.
13.811 97 13.908 11.444
Grondstoffenrisico (S4)
De actuele waarde van de posities in grondstoffen bedraagt
– 6 (2011: 1). De posities zijn opgebouwd met behulp van deri -
vaten. De onderliggende waarde bedraagt 464 (2011: 293).
Het beperkte aandeel van grondstoffenexposure in de totale
beleggingsportefeuille zorgt ervoor dat het pensioenfonds PGB
slechts in geringe mate gevoelig is voor een daling in de
grondstoffenprijzen.
Kredietrisico (S5)
Kredietrisico is het risico van financiële verliezen voor het
pensioenfonds PGB als gevolg van faillissement of betalings -
onmacht van tegenpartijen waarop het pensioenfonds PGB
(potentiële) vorderingen heeft. Hierbij kan onder meer worden
gedacht aan partijen die obligatieleningen uitgeven, banken
waar deposito’s worden geplaatst en marktpartijen waarmee
over the counter (OTC)-derivatenposities worden aangegaan.
Beheersing van het kredietrisico vindt plaats door diversificatie,
het stellen van positielimieten voor tegenpartijen, zowel op
product- als op totaalniveau, het stellen van limieten voor de
kredietbeoordeling van de portefeuilles, tegenpartijen en het
land van hoofdtoezicht op deze tegenpartijen, het vragen van
onderpand en het hanteren van prudente verstrekkings -
normen. Ter afdekking van het settlementrisico wordt door het
pensioenfonds PGB enkel belegd in markten waar een vol -
doende betrouwbaar clearing- en settlementsysteem functio -
neert. Voordat in nieuwe markten wordt belegd, wordt eerst
onderzoek gedaan naar de waarborgen op dit gebied. Met
betrekking tot niet-beursgenoteerde beleggingen, met name
OTC-derivaten, wordt door het pensioenfonds PGB enkel
gewerkt met tegenpartijen waarmee ISDA/CSA-overeen -
komsten zijn afgesloten, zodat posities van het pensioenfonds
PGB adequaat worden afgedekt door onderpand. Deze
zekerheden bestaan alleen uit liquide middelen en hoog -
waardige staatsobligaties. Liquide middelen worden op
deposito uitgezet bij tegenpartijen met een kredietwaardigheid
van minimaal A-, gevestigd in een (toezicht)land met een
kredietwaardigheid van minimaal AA. Voorts worden positie -
limieten aangehouden voor deposito’s en voor een totaal -
bedrag aan vorderingen (bijvoorbeeld als gevolg van nettoderivatenposities).
Het kredietrisico is berekend op basis van de verwachte
kasstromen van alle vastrentende waarden (kasstroom -
methodiek).
In de onderstaande tabel wordt de verdeling van de
vastrentende beleggingen naar sector weergegeven:
Bedragen in miljoenen euro’s
31 december 2012 31 december 2011
% %
Overheidsinstellingen 5.232 63 3.562 56
Financiële instellingen 1.476 18 1.295 21
Handel en industriële bedrijven 1.148 14 1.042 16
Serviceorganisaties 319 4 295 5
Andere instellingen 74 1 138 2
Balanswaarde 8.249 100 6.332 100
6 0 PGB JAARVERSLAG 2012

JAARREKENING 2012
In de onderstaande tabel wordt de verdeling van de
vastrentende beleggingen naar perifere eurolanden
weergegeven:
Bedragen in miljoenen euro’s
Per 31 december 2012 Staatobligaties Staats Bedrijfsobligatie Totaal
gegarandeerde
bedrijfsobligaties
Italië — — 55 55
Spanje — — 2 2
Ierland — — 10 10
Portugal — — — —
Totaal — — 67 67
Bedragen in miljoenen euro’s
Per 31 december 2011 Staatobligaties Staats Bedrijfsobligatie Totaal
gegarandeerde
bedrijfsobligaties
Italië — — 130 130
Spanje — — 55 55
Ierland — 7 8 15
Portugal — — 6 6
Totaal — 7 199 206
Vanwege het besluit slechts in hoogwaardige Europese
staatsobligaties te beleggen, heeft het pensioenfonds PGB
bewust een concentratierisico geaccepteerd op voornamelijk
Nederland en Duitsland. Het pensioenfonds PGB heeft alleen
bedrijfsobligaties met een minimale kredietwaardigheid van
BBB en stuurt de portefeuille op een gewogen gemiddelde
kredietkwaliteit van A. Vanwege de risicoconcentratie in de
financiële sector in het universum van de benchmark heeft het
bestuur besloten een maximum van 25% in te stellen voor de
financiële instellingen. Voorts beperken beleggingen in banken
zich tot banken met een hoge kredietwaardigheid. Het
pensioen fonds PGB heeft geen posities in Hongarije en
Griekenland. Wel heeft zij een verwaarloosbare positie in
Cyprus.
Ten aanzien van de kredietwaardigheid van de debiteuren van
de vastrentende portefeuille kan het volgende overzicht
worden gegeven:
Bedragen in miljoenen euro’s
31 december 2012 31 december 2011
% %
AAA 3.511 43 3.378 54
AA 1.717 21 396 6
A 1.676 20 1.407 22
BBB 39 — 128 2
BB — — 3 —
B — — 5 —
Lager dan B — — 2 —
Geen Rating 1.306 16 1.013 16
Balanswaarde 8.249 100 6.332 100
PGB JAARVERSLAG 2012
6 1

JAARREKENING 2012
Bij deze tabel is gebruik gemaakt van het inzicht in de feitelijke
posities van de indirecte beleggingen. De categorie ‘Geen
rating’ bevat 1.291 (99%) aan deposito’s (2011: 921).
Actuariële risico’s (S6)
Verzekeringstechnische risico’s
De belangrijkste actuariële risico’s zijn de risico’s van lang leven,
kort leven en arbeidsongeschiktheid.
Het langlevenrisico is het belangrijkste verzekeringstechnische
risico. Langlevenrisico is het risico dat deelnemers langer blijven
leven dan gemiddeld verondersteld wordt bij de bepaling van
de voorziening pensioenverplichtingen. Als gevolg hiervan
volstaat de opbouw van het pensioenvermogen niet voor de
uitkering van de pensioenverplichtingen. Door toepassing van
de meest recente prognosetafel 2012 - 2062 van het Actua -
rieel Genootschap is het langlevenrisico nagenoeg geheel
verdisconteerd in de waardering van de pensioenverplich -
tingen.
Het kortlevenrisico betekent dat het pensioenfonds PGB in
geval van overlijden voor de leeftijd van 65 jaar mogelijk een
nabestaandenpensioen moet toekennen. Het arbeidsonge -
schikt heidsrisico betreft het risico dat het pensioenfonds
voorzieningen moet treffen voor premievrijstelling bij
invaliditeit. Voor de risico’s van overlijden voor de leeftijd van
65 en voor het arbeidsongeschiktheidsrisico wordt jaarlijks een
risicopremie in rekening gebracht. Het verschil tussen de
risicopremie en de werkelijke kosten wordt verwerkt via het
resultaat. De AG prognosetafel van de overlevingskansen
2012-2062 met startjaar 2013 is ingevoerd en toegepast bij de
technische analyse. Voorts heeft een kwalitatieve beoordeling
van de populatie van de recent aangesloten werkgevers en
collectief overgedragen pensioenverplichtingen (eveneens
industrie met volcontinue arbeid) niet tot aanpassing geleid in
de veronderstellingen voor door het pensioenfonds PGB
specifiek toegepaste ervaringssterfte. Het pensioenfonds PGB
bewaakt de sterfteresultaten. De uitkomsten in 2012 geven
geen aanleiding tot aanpassing van de ervaringssterfte. De
actuariële uitgangspunten voor de risicopremie worden perio -
diek beoordeeld.
Liquiditeitsrisico (S7)
Liquiditeitsrisico is het risico dat beleggingen niet tijdig en/of
niet tegen een aanvaardbare prijs kunnen worden omgezet in
liquide middelen, waardoor het pensioenfonds PGB op korte
termijn niet aan zijn verplichtingen kan voldoen. Waar de
overige risicocomponenten vooral de langere termijn betreffen
(solvabiliteit), gaat het hierbij om de kortere termijn. Dit risico
kan worden beheerst door in het strategische en tactische
beleggingsbeleid voldoende ruimte aan te houden voor de
liquiditeitsposities. Bij een oordeel over dit risico moet tevens
rekening worden gehouden met de directe beleggings -
opbrengsten en andere inkomsten zoals premies. Daarnaast
kan de financiële afwikkeling van derivaten grote mutaties
teweegbrengen in de liquide middelen.
Het pensioenfonds PGB heeft relatief grote posities in (passief
beheerde) staatsobligaties en (passief beheerde) aandelen in
Noord-Amerika en in Europa. Deze beleggingen kunnen
relatief snel, zonder direct waardeverlies te leiden, te gelde
worden gemaakt om een eventuele onvoorziene uitstroom van
geldmiddelen te financieren. Het pensioenfonds PGB volgt de
ontwikkeling van de liquiditeitspositie en het liquiditeitsrisico
op maandbasis. Op dit moment wordt geen buffer berekend
voor dit risico.
Concentratierisico (S8)
Grote posten zijn aan te duiden als een vorm van concen -
tratierisico. Het concentratierisicobeleid is erop gericht om te
voorkomen dat als gevolg van ontoereikende spreiding binnen
de portefeuille een specifieke ontwikkeling of gebeurtenis een
bovengemiddeld effect heeft op de waarde van de
beleggingsportefeuille van het pensioenfonds. Het belang -
rijkste instrument dat het pensioenfonds PGB hiertoe inzet
betreft spreiding over meerdere beleggingscategorieën, regio’s,
landen, sectoren en debiteuren.
Om het concentratierisico te bepalen, worden alle instru -
menten met dezelfde debiteur gesommeerd. Als grote post
wordt aangemerkt elke gesommeerde positie die meer dan
2% van het balanstotaal uitmaakt. Per 31 december 2012 is
hier alleen sprake van bij staatsobligaties van de volgende
landen:
Gezien de omvang van het pensioenfonds wordt geen gebruik -
gemaakt van herverzekering.
Toeslagrisico
Het bestuur van het pensioenfonds PGB heeft de ambitie om
op de pensioenen toeslag te verlenen. De mate waarin dit kan
worden gerealiseerd is afhankelijk van de ontwikkelingen in de
rente, beleggingsrendementen, prijsinflatie en demografie.
Wanneer deze componenten zich ongunstig ontwikkelen,
bestaat het risico dat het pensioenfonds PGB geen indexatie
kan verlenen. In het meest ongunstige geval bestaat het risico
dat de aanspraken zelfs verminderd moeten worden. Uit -
drukkelijk wordt opgemerkt dat de toeslagverlening voor -
waardelijk is. Het toeslagrisico betreft een risico voor de
deelnemers.
6 2 PGB JAARVERSLAG 2012

JAARREKENING 2012
Bedragen in miljoenen euro’s
31 december 2012 31 december 2011
% %
Nederland 1.924 13,5 1.371 11,4
Duitsland 1.450 10,2 1.071 8,9
Oostenrijk 667 4,7 454 3,8
Frankrijk 633 4,5 398 3,3
Balanswaarde 4.674 32,9 3.294 27,4
Vanwege het besluit uitsluitend in hoogwaardige Europese
staatsobligaties te beleggen, heeft het pensioenfonds PGB
bewust een concentratierisico geaccepteerd op voornamelijk
Nederland en Duitsland.
De belangrijkste vorm van concentratierisico in de verplich -
tingen van het pensioenfonds PGB is de demografische
opbouw van de deelnemers. Gegeven de aard is dit risico niet
te beïnvloeden. Voor het pensioenfonds PGB is ultimo 2012
een man-vrouwverhouding van 66:34 (2011: 64:36) van
toepassing. De gemiddelde leeftijd van de deelnemers,
gewogen naar de verplichtingen, is 61,2 jaar (2011: 61,1 jaar).
Het bestuur volgt de potentiële concentraties in de activa of
verplichtingen nauwlettend en beoordeelt de grote posities op
maandbasis. Er worden geen financiële buffers voor concen -
tratierisico’s aangehouden.
Operationeel risico (S9)
Operationeel risico is het risico van een onjuiste afhandeling
van transacties, fouten in de verwerking van gegevens, het
verloren gaan van informatie, fraude en dergelijke. Dergelijke
risico’s worden door het pensioenfonds PGB beheerst door het
stellen van hoge kwaliteitseisen aan de uitvoeringsorganisatie.
Het niveau van de dienstverlening is vastgelegd in een Service
Level Agreement. Op basis van periodieke rapportages wordt
de kwaliteit van de dienstverlening door het bestuur getoetst.
Aanvullend toont de uitvoeringsorganisatie met een ISAE 3402
type II-verklaring aan dat zij de operationele risico’s van de
uitvoering van de pensioenregeling en het vermogensbeheer
op een adequate wijze beheerst. Met deze verklaring bevestigt
de accountant van de uitvoeringsorganisatie dat de beheers -
maatregelen en de beheersstructuur in opzet, bestaan en
werking aanwezig is en dat door de beheersmaatregelen de
beheersdoelstellingen ook daadwerkelijk worden bereikt.
In maart 2013 heeft de uitvoeringsorganisatie de ISAE 3402
type II-verklaring over de periode 1 januari 2012 tot en met
31 december 2012 aan het pensioenfonds PGB overlegd.
Onder de scope van de verklaring vallen de processen inzake
vermogensbeheer en pensioenbeheer.
De uitvoeringsorganisatie van het pensioenfonds PGB
beoordeelt ieder jaar de ISAE 3402-verklaringen van de grote
uitbestedingsrelaties van het pensioenfonds. Op basis van het
uitbestedings- en integratiebeleid van het pensioenfonds PGB
wordt een analyse gemaakt en worden de aandachtspunten
gerapporteerd aan het risk- and audit committee van het
pensioenfonds. Van twee van de drie relaties is een dergelijke
verklaring beschikbaar. Indien nodig worden aanvullende
controlemaatregelen uitgevoerd, zoals een ad hoc operational
audit. Voor een derde partij zijn deze controlewerkzaamheden
uitgevoerd. In het verslagjaar is aandacht besteed aan de
juridische situatie van de zogenaamde non-custody assets,
waarbij per belegging is beoordeeld hoe het eigendomsrecht
vastgesteld wordt. Voorts is de documentatie met derivatenpartijen
aangescherpt. Voor het operationeel risico wordt geen
buffer aangehouden.
Specifieke financiële instrumenten (derivaten)
Voor de uitvoering van het beleggingsbeleid wordt
gebruikgemaakt van financiële derivaten. Als hoofdregel geldt
dat derivaten uitsluitend worden gebruikt voor zover dit
passend is binnen het algemene beleggingsbeleid.
Het pensioenfonds PGB gebruikt derivaten hoofdzakelijk om
grote financiële risico’s af te dekken binnen de door het
bestuur gestelde limieten. Een van de belangrijkste risico’s bij
derivaten is het kredietrisico. Dit is het risico dat tegenpartijen
niet aan hun betalingsverplichtingen kunnen voldoen. Dit risico
wordt beperkt door alleen transacties aan te gaan met te
goeder naam en faam bekend staande partijen. Bovendien
geldt dat zoveel mogelijk wordt gewerkt met onderpand.
Gebruik kan worden gemaakt van onder meer de volgende
instrumenten:
Valutatermijncontracten: dit zijn met individuele banken
afgesloten contracten waarbij de verplichting wordt aange -
gaan tot het verkopen van een valuta en de aankoop van een
andere valuta, tegen een vooraf vastgestelde prijs en op een
vooraf vastgestelde datum. Door middel van valutatermijn -
contracten worden valutarisico’s afgedekt.
Renteswaps: dit betreft met individuele banken afgesloten
contracten waarbij de verplichting wordt aangegaan tot het
uitwisselen van rentebetalingen over een nominale hoofdsom.
Door middel van renteswaps kan het pensioenfonds PGB de
rentegevoeligheid van de portefeuille beïnvloeden.
Grondstofderivaten: Grondstoffen ofwel commodities vormen
een beleggingscategorie waarin wordt geïnvesteerd door
middel van afgeleide financiële instrumenten in onder andere
energie en grondstoffen.
PGB JAARVERSLAG 2012
6 3

JAARREKENING 2012
Onderstaande tabel geeft inzicht in de derivatenposities per
31 december 2012:
Bedragen in miljoenen euro’s
Type contract Expiratiedatum Onderliggend Contractomvang Actuele waarde Actuele waarde
activa
passiva
Valutatermijncontracten 2013 AUD 92 5 —
2013 BRL 78 4 —
2013 CAD 106 7 —
2013 GBP 562 18 —
2013 HKD 53 3 —
2013 INR 45 1 —
2013 JPY 23 3 —
2013 KRW 80 — —
2013 NOK 28 — —
2013 SEK 65 2 —
2013 SGD 26 1 —
2013 TWD 75 3 —
2013 USD 1.758 47 —
2013 ZAR 45 3 —
3.036 97 —
Renteswaps 2013 t/m 2022 EUR 50 6 —
2023 t/m 2032 EUR 792 86 —
2033 t/m 2042 EUR 947 38 3
2043 t/m 2052 EUR 1.105 125 43
2053 t/m 2060 EUR 275 70 —
3.169 325 46
Grondstoffenswaps 2013 Index USD 278 — 4
2014 Index USD 186 — 2
464 — 6
Balanswaarde 422 52
6 4 PGB JAARVERSLAG 2012

JAARREKENING 2012
Onderstaande tabel geeft inzicht in de derivatenposities per
31 december 2011:
Bedragen in miljoenen euro’s
Type contract Expiratiedatum Onderliggend Contractomvang Actuele waarde Actuele waarde
activa
passiva
Valutatermijncontracten 2012 AUD 169 1 9
2012 BRL 74 — —
2012 CAD 104 — 5
2012 CHF 131 — 2
2012 GBP 599 1 15
2012 HKD 57 — 3
2012 INR 41 — —
2012 JPY 297 — 16
2012 KRW 71 — 2
2012 NOK 18 — —
2012 SEK 59 — 1
2012 SGD 31 — 1
2012 TWD 62 — 3
2012 USD 4.345 38 216
2012 ZAR 41 — 2
6.099 40 275
Renteswaps 2012 t/m 2021 EUR 50 5 —
2022 t/m 2031 EUR 1.415 183 —
2032 t/m 2041 EUR 1.005 201 19
2042 t/m 2051 EUR 850 145 —
2052 t/m 2061 EUR 380 62 —
3.700 596 19
Grondstoffenswaps 2012 Index USD 293 3 2
293 3 2
Balanswaarde 639 296
Per balansdatum zijn in het kader van derivaten door het
pensioenfonds PGB zekerheden ontvangen voor een bedrag
van 421 (2011: 445) en gesteld voor een bedrag van 7 (2011:
38). De omvang van de ontvangen/gestelde zekerheden wordt
per individuele tegenpartij bepaald, waarbij de netto waarde
wordt gehanteerd van de derivatenposities voor de desbetref -
fende tegenpartij. Dit verklaart het verschil tussen de balans -
post en de omvang van de ontvangen en gestelde zekerheden.
PGB JAARVERSLAG 2012
6 5

JAARREKENING 2012
Onderstaande tabel geeft inzicht in de samenstelling van het
ontvangen en gestelde onderpand inzake derivaten:
Bedragen in miljoenen euro’s
31 december 2012 31 december 2011
Onderpand ontvangen in liquiditeiten 340 240
Onderpand gesteld in liquiditeiten — —
Onderpand ontvangen in de vorm van (staats)obligaties 81 205
Onderpand gesteld in de vorm van (staats)obligaties – 7 – 38
Subtotaal onderpand 414 407
Derivaten met een positieve waarde 422 639
Derivaten met een negatieve waarde – 52 – 296
Opgelopen Interest 36 49
Subtotaal derivaten inclusief schuldpositie 406 392
Overdekking 8 15
Het pensioenfonds heeft eind 2012 421 (2011: 445) aan
onderpand ontvangen in de vorm van liquiditeiten en hoog -
waardige staatsobligaties als gevolg van een positieve waarde -
ontwikkeling van de derivatenposities. Het ontvangen onder -
pand in de vorm van liquiditeiten is herbelegd in deposito’s.
De ontvangen obligaties staan niet ter vrije beschikking van
het pensioenfonds.
Het pensioenfonds heeft voor een totaalbedrag van 7 (2011:
38) aan (staats)obligaties als onderpand verstrekt als gevolg
van een negatieve waardeontwikkeling van rentederivaten.
Dit bedrag is verantwoord onder de vastrentende waarden.
Het verstrekte onderpand staat niet ter vrije beschikking van
het pensioenfonds.
Het pensioenfonds heeft verschillende maatregelen genomen
om de posities in verstrekte en ontvangen zekerheden te
beheersen en te monitoren. Zo stelt het pensioenfonds
limieten aan tegenpartijen op totaalniveau. Daarbij volgt het
pensioenfonds op dagbasis de hoogte van de ontvangen en
gestelde zekerheden. De omvang van de zekerheden moet in
samenhang worden gezien met de gesaldeerde waarde van de
derivatenposities per tegenpartij. Indien hiertoe aanleiding is,
worden van tegenpartijen aanvullende zekerheden gevraagd of
gesteld. De afwikkeling hiervan vindt niet per dezelfde datum
plaats, waardoor kortstondig een over- of onderdekking
ontstaat. Op balansdatum heeft het pensioenfonds een
overdekking van 8 (2011: 15).
NIET IN DE BALANS OPGENOMEN ACTIVA EN
VERPLICHTINGEN
Investeringsverplichtingen
Vooruitlopend op verwachte inkomende kasstromen bestaan
er per balansdatum de volgende investerings- en stortingsverplichtingen:
Bedragen in miljoenen euro’s
31 dec. 2012 31 dec. 2011
Vastgoed 21 68
Infrastructuur 43 91
64 159
Deze verplichtingen zullen naar verwachting voor circa 50%
(2011: 60%) in het komend boekjaar worden afgewikkeld. Het
restant zal grotendeels in het daaropvolgende jaar worden
afgewikkeld.
Overnameverplichtingen
In 2012 is met een aantal bedrijven overeenstemming bereikt
over hun aansluiting per 1 januari 2013. In alle gevallen betreft
het een aansluiting voor toekomstige op te bouwen pensioen -
aanspraken. Aangezien er geen collectieve waardeover -
drachten plaatsvinden van elders opgebouwde aanspraken,
zijn er aan deze aansluitingen geen overnameverplichtingen
verbonden.
6 6 PGB JAARVERSLAG 2012

JAARREKENING 2012
Overige verplichtingen
Ten behoeve van het bestuursbureau is een kantoorruimte
gehuurd. De verplichting voor het lopende huurcontract met
een resterende looptijd van 3,25 jaar bedraagt 0,6.
Verplichtingen uit hoofde van onderhoudscontracten en
overige contracten bedragen 0,1.
Verbonden partijen
Identiteit van verbonden partijen
Er is sprake van een relatie tussen het pensioenfonds, zijn
uitvoeringsorganisatie, de aangesloten ondernemingen en hun
bestuurders.
Transacties met bestuurders
Voor informatie over de beloning van bestuurders wordt
verwezen naar de toelichting onder ‘Bezoldiging bestuurders
en leden commissies’. Er zijn geen leningen verstrekt aan, noch
is er sprake van vorderingen op (voormalige) bestuurders. Voor
zover bestuurders deelnemen aan de pensioenregeling,
gebeurt dit onder reguliere condities.
Overige transacties met verbonden partijen
Inzake de uitvoeringsovereenkomst tussen het pensioenfonds
PGB en werkgevers met betrekking tot de financiering van de
aanspraken en de uitvoering van de pensioenregeling, dienen
beiden zorg te dragen voor de verplichtingen die voortvloeien
uit de grafimedia-cao en het Pensioenreglement.
Medewerkers van de uitvoeringsorganisatie en het bestuurs -
bureau nemen deel aan de pensioenregeling van het pensioen -
fonds. Hierbij wordt gebruikgemaakt van reguliere excedent -
regelingen tegen standaardvergoedingen.
De uitvoeringsorganisatie verricht haar werkzaamheden in een
kantoorgebouw, welke in huur is van het pensioenfonds. De
huurovereenkomst betreft een transactie op zakelijke gronden.
Het kantoorgebouw is op 31 december 2012 gewaardeerd op
2,8 bij een jaarlijkse huurprijs van 0,6.
PGB JAARVERSLAG 2012
6 7

JAARREKENING 2012
TOELICHTING
OP DE STAAT VAN BATEN EN LASTEN
12 PREMIEBIJDRAGEN (VAN WERKGEVERS EN
WERKNEMERS)
Bedragen in miljoenen euro’s
2012 2011
Werkgeversgedeelte 115 99
Werknemersgedeelte 77 62
Eenmalige premiebijdragen 10 6
202 167
De totale bijdrage van werkgevers en werknemers aan de basis
PGB-regeling bedraagt 19,5% (2011: 19,5%) van de pensioen -
grondslag, waarin 2% is opgenomen voor de financiering van
voorwaardelijke backservicelasten. In de verantwoorde premie
over 2012 is een toename ter grootte van circa 35 het gevolg
van nieuwe aansluitingen.
De kostendekkende, gedempte en feitelijke premie volgens
artikel 130 van de Pensioenwet zijn als volgt:
Bedragen in miljoenen euro’s
2012 2011
Feitelijke premie 192 161
Kostendekkende premie 250 177
Gedempte premie 173 150
De gewogen gemiddelde marktrente aan het begin van 2012
bedroeg 2,74% (2011: 3,47%). Als gevolg van de lage rente -
stand was voor het boekjaar 2012 de kostendekkende premie
hoger dan de feitelijk ontvangen premie. Volgens de vereisten
van het herstelplan droeg de premie in 2012 niet bij aan
herstel. Het pensioenfonds heeft een zogenaamde ‘adem -
pauze’ ingelast. De gepresenteerde kostendekkende premie
is inclusief een solvabiliteitsopslag van 18%.
De aan het boekjaar toe te rekenen premie is als batig saldo in
de staat van baten en lasten verantwoord. De samenstelling
van de kostendekkende premie is als volgt:
Bedragen in miljoenen euro’s
2012 2011
Feitelijke premie 192 161
Kostendekkende premie
Inkoop aanspraken (ouderdoms- en
partnerpensioen) 199 143
Risicopremie nabestaandenpensioen
en arbeidsongeschiktheid 8 4
Kosten 6 4
Opslag solvabiliteit 37 26
250 177
De kostendekkende en gedempte premie worden bepaald op
basis van de grondslagen aan het begin van het boekjaar.
Het pensioenfonds PGB hanteert een systeem voor vaststelling
van de jaarlijkse inkoop van pensioen waarbij pas in het
volgende boekjaar vastgesteld kan worden wat de werkelijke
bedragen zijn. Met andere woorden, in het boekjaar werkt het
pensioenfonds PGB met een schatting. Voor zover de uitein -
delijke premie afwijkt van de schatting zal een correspon -
derende wijziging in de pensioenrechten worden verwerkt.
Het effect van eventuele verschillen in de afloop van de
premie schatting is per saldo nagenoeg nihil.
Daarnaast wordt gebruikgemaakt van de mogelijkheid om de
premie te dempen. Dit gebeurt door een rente te hanteren van
4,25%. Per jaar zal de werkelijke rente hiervan afwijken. Het
effect van demping dient over een langere periode (art 128
PW) zodanig prudent te zijn dat (tenminste) de aangroei van
de VPV voor pensioeninkoop gefinancierd is met de kosten -
dekkende premies (KDP’s) in die periode. De kostendekkende
premie conform artikel 130 van de Pensioenwet, fluctueert ook
met de door DNB voorgeschreven marktrente.
6 8 PGB JAARVERSLAG 2012

JAARREKENING 2012
13 BELEGGINGSRESULTATEN
Vastgoed en infrastructuur 45 14 – 1 58
Aandelen 80 498 – 16 562
Vastrentende waarden 227 451 – 8 670
Derivaten 50 205 — 255
Overige beleggingen – 1 1 — —
401 1.169 – 25 1.545
Bedragen in miljoenen euro’s
2012 Directe Indirecte Kosten Totaal
beleggings- beleggingsopbrengsten
opbrengsten
Bedragen in miljoenen euro’s
2011 Directe Indirecte Kosten Totaal
beleggings- beleggingsopbrengsten
opbrengsten
Vastgoed en infrastructuur 34 – 58 – 1 – 25
Aandelen 101 – 276 – 15 – 190
Vastrentende waarden 209 123 – 9 323
Derivaten 92 511 — 603
Overige beleggingen − 1 – 24 — – 25
435 276 – 25 686
De directe beleggingsopbrengsten zijn verlaagd met de directe
beleggingskosten van 25 (2011: 25) zoals door derden in
rekening gebracht. De kosten zijn naar rato van de gemiddelde
omvang van de beleggingen toegerekend.
14 OVERIGE BATEN
Bedragen in miljoenen euro’s
2012 2011
De kosten zijn als volgt opgebouwd:
Bedragen in miljoenen euro’s
2012 2011
Beheervergoeding uitvoeringsorganisatie
6 6
Beheervergoeding externe
vermogensbeheerders 13 13
Overige directe kosten vermogensbeheer
6 6
25 25
Beheervergoedingen van beleggingsfondsen zijn meegenomen
in de waardering van deze beleggingsfondsen. Voor deze
fondsen wordt derhalve het nettorendement verwerkt. Hier -
mee maken deze beheervergoedingen onderdeel uit van de
indirecte beleggingsopbrengsten.
Van het totale beleggingsresultaat van 1.545 is 2 (2011: 1)
voor rekening van deelnemers op hun inleg vergoed. De
vergoeding is gelijk aan het beleggingsrendement van het
pensioenfonds PGB onder aftrek van 1% kosten.
FVP bijdragen 3 6
Vrijwillige premies (Anw-hiaat) 3 4
Premie voorwaardelijke backservicerechten
17 15
15 PENSIOENOPBOUW
Onder pensioenopbouw is opgenomen de actuarieel
berekende waarde van de diensttijdopbouw. Dit is het effect
op de voorziening pensioenverplichtingen van de in het
verslagjaar opgebouwde nominale rechten ouderdoms -
pensioen en nabestaandenpensioen.
16 INDEXERING EN OVERIGE TOESLAGEN
23 25
De ambitie voor toeslagverlening is om pensioenrechten en
pensioenaanspraken jaarlijks zoveel mogelijk aan te passen aan
de procentuele stijging van de geschoonde prijsindex, zoals
vastgesteld door het CBS. Het bestuur beslist jaarlijks in
hoeverre pensioenrechten en pensioenaanspraken kunnen
worden aangepast. Met ingang van 1 januari 2013 heeft net
PGB JAARVERSLAG 2012
6 9

JAARREKENING 2012
als in 2012 geen toeslagverlening plaatsgevonden. De voor -
waardelijke toeslagverlening wordt gefinancierd uit over -
rendementen. De premie bevat dus geen opslag voor toe -
slagverlening. Er is geen geld gereserveerd voor toekomstige
toeslagen. Verder is in de richtlijn besluitvorming ‘dekkings -
graad en ontwikkeling pensioen’ als uitgangspunt gehanteerd
dat bij een dekkingsgraad vanaf de ondergrens (dekkingsgraad
van 115%) wordt getracht een gedeeltelijke toeslagverlening
te realiseren. Bij een dekkingsgraad van meer dan 150% zal in
eerste instantie gekeken worden naar nog openstaande inhaal -
toeslagen en vervolgens naar aanpassing op basis van de loon -
index en een eventuele premiekorting. Ook de inhaal toeslag
heeft een voorwaardelijk karakter.
17 RENTETOEVOEGING VOORZIENING
PENSIOENVERPLICHTINGEN
De pensioenverplichtingen zijn opgerent met 1,544% (2011:
1,296%), zijnde de rente uit het eerste jaar van de door DNB
voorschreven rentetermijnstructuur ultimo 2011 (2010).
18 ONTTREKKING UIT VOORZIENING
PENSIOENVERPLICHTINGEN VOOR
PENSIOENUITKERINGEN
Verwachte toekomstige pensioenuitkeringen worden actuarieel
berekend en opgenomen in de voorziening pensioen verplich -
tingen. De onder dit hoofd opgenomen afname van de voor -
ziening betreft het bedrag dat vrijkomt ten behoeve van de
financiering van de uitkeerbare pensioenen van de verslag -
periode.
19 ONTTREKKING UIT VOORZIENING
PENSIOENVERPLICHTINGEN VOOR
PENSIOENUITVOERINGSKOSTEN
Toekomstige pensioenuitvoeringskosten (in het bijzonder
excassokosten) worden actuarieel berekend en opgenomen in
de voorziening pensioenverplichtingen. De onder dit hoofd
opgenomen afname van de voorziening betreft het bedrag dat
vrijkomt ten behoeve van de financiering van de kosten van de
verslagperiode.
20 WIJZIGING VOORZIENING
PENSIOENVERPLICHTINGEN
20.1 Wijziging marktrente
Jaarlijks wordt per 31 december de marktwaarde van de
technische voorzieningen herrekend door toepassing van de
door DNB voorgeschreven rentetermijnstructuur. Het effect van
de verandering van de rentetermijnstructuur wordt verant -
woord onder het hoofd wijziging marktrente.
20.2 Correctie voorziening latent nabestaandenpensioen
In 2012 heeft het pensioenfonds PGB de berekenings -
methodiek ter bepaling van het nabestaandenpensioen
aangepast. In voorgaande jaren is gerekend met onbepaalde
factoren voor nabestaandenpensioen bij bepaalde
verplichtingen. Hierdoor werd de pensioenverplichting te laag
ingeschat. De aanpassing van de actuariële factoren heeft
geleid tot een verhoging van de voorziening met 212 (1,8%
van de pensioenverplichtingen) per begin 2012. In paragraaf
1.3 is een nadere toelichting opgenomen op deze aanpassing.
20.3 Wijziging overige actuariële uitgangspunten
Jaarlijks worden de actuariële grondslagen en/of methoden
beoordeeld en mogelijk herzien ten behoeve van de
berekening van de actuele waarde van de pensioenverplich -
tingen. Hierbij wordt gebruikgemaakt van interne en externe
actuariële deskundigheid. Dit betreft onder meer de verge -
lijking van veronderstellingen ten aanzien van sterfte, lang
leven en arbeidsongeschiktheid met werkelijke waarnemingen
voor zowel de gehele bevolking als voor de populatie van het
pensioen fonds. Met ingang van 31 december 2012 worden de
verplichtingen gewaardeerd op de door het Actuarieel
Genootschap gepubliceerde prognosetafel 2012-2062, met
toepassing van de PGB leeftijdsafhankelijke ervaringssterfte.
Als gevolg van de toegenomen levensverwachting is de voor -
ziening pensioenverplichtingen per 31 december 2012 met
116 (1,0% van de pensioenverplichtingen) gestegen.
20.4 Wijziging uit hoofde van overdracht van rechten
In 2012 hebben de bedrijfstakken kartonnage en flexibele
verpakkingen en verf- en drukinktindustrie en vier onder -
nemingspensioenfondsen de pensioenregeling ondergebracht
bij het pensioenfonds PGB. De collectief overgenomen
verplichtingen betreffen de aanspraken en toekenningen,
welke zijn vastgesteld op 935. Het saldo van individuele
waardeoverdrachten bedraagt 1. Verdere toelichting wordt
gegeven onder paragraaf 23 Saldo overdracht van rechten.
20.5 Overige wijzigingen in de voorziening
pensioenverplichtingen
Bedragen in miljoenen euro’s
2012 2011
Resultaat op kanssystemen:
Sterfte 6 11
Arbeidsongeschiktheid — 1
Mutaties − 1 – 15
Overig − 3 16
2 13
In 2011 heeft een ervaringssterfte onderzoek plaatsgevonden
waarbij de sterftekansen zijn gekalibreerd voor de deelnemers -
populatie PGB. Er wordt geen vaste opslag meer toegepast op
de voorziening pensioenverplichtingen. Zodoende moet het
resultaat op sterfte, rekening houdend met vergrijzings -
effecten, neutraler worden. Het sterfterisico in termen van
onzekerheid in de contante waarde van toekomstige
uitkeringen bij overlijden wordt versterkt door een daling van
de rente.
7 0 PGB JAARVERSLAG 2012

JAARREKENING 2012
Voor het verslagjaar is vastgesteld dat de sterfte in lijn ligt met
de uitkomsten van het onderzoek in 2011 en dat de populatie
van toetredende fondsen in hoge mate vergelijkbaar is met de
kern van pensioenfonds PGB: de grafische industrie. Het
betreft industriële arbeid, die in ploegendienst wordt uitge -
voerd. Hieruit blijkt, naar beste inschatting, dat op dit moment
geen aanpassing voor de ervaringssterfte noodzakelijk is.
21 PENSIOENUITKERINGEN
Door het bestuur is besloten om per 1-1-2012 en per 1-1-2013
geen toeslag op de pensioenuitkeringen toe te kennen. De
post afkoopsommen betreft de afkoop van pensioenen, die
lager zijn dan € 438,44 (2011: € 427,29) per jaar. De sterke
toename van de pensioenuitkeringen wordt verklaard door
autonome groei en pensioenuitkeringen van de nieuwe
aansluitingen.
22 PENSIOENUITVOERINGSKOSTEN
Bedragen in miljoenen euro’s
2012 2011
Ouderdomspensioen 300 266
Nabestaandenpensioen
(partnerpensioen) 84 78
Wezenpensioen 1 1
Premierestitutie/afkoopsommen 3 5
Vervroegd pensioen 16 21
Anw-hiaat 3 3
407 374
De pensioenuitvoeringskosten van 15 (2011: 12) hebben
betrekking op de kosten van de uitvoeringsorganisatie, de
kosten van het bestuursbureau (personeel en huisvesting), de
bezoldigingen van bestuurders en adviseurs en de inkoop van
overige diensten. De kosten vermogensbeheer van 25 (2011:
25) zijn in mindering gebracht op de directe beleggingsop -
breng sten (zie toelichting onder noot 13).
De opbouw van de pensioenuitvoeringskosten is als volgt:
Bedragen in miljoenen euro’s
2012 2011
Beheervergoeding uitvoeringsorganisatie
13 9
Overige kosten 2 3
15 12
De werkzaamheden worden voor het merendeel verricht door
werknemers die in dienst zijn bij de uitvoeringsorganisatie. In
de loop van 2011 heeft het pensioenfonds PGB een bestuurs -
bureau ingericht ter ondersteuning van de eigen bestuurs -
taken. Aan het eind van 2012 waren bij dit bureau 7 werk -
nemers (6,6 fte) in dienst. De pensioenuitvoeringskosten van
het bestuursbureau zijn verantwoord onder overige kosten en
bedragen in 2012 0,8 (2011: 0,4).
Aan het bestuur en medewerkers van het pensioenbureau zijn
geen leningen, voorschotten of garanties verstrekt. Ook zijn
aan het pensioenfonds PGB in het afgelopen jaar geen dwang -
sommen en boetes opgelegd.
Honoraria accountant
Onder de overige kosten zijn de honoraria opgenomen van de
externe accountant. Deze kosten bedragen 131 duizend
(2011: 50 duizend) en hebben betrekking op de controle van
de basisgegevens, ‘z-score en performancetoets’, normporte -
feuille, jaarrekening en verslagstaten. De kostenstijging houdt
voornamelijk verband met een afrekening over het vorige
verslagjaar.
Bezoldiging bestuurders en leden commissies
In het verslagjaar trad een nieuwe bestuurder tot het bestuur
toe die eerder voor het fonds werkzaam was als adviseur en is
per saldo het aantal vergoede bestuursdagen toegenomen. De
bezoldiging van de leden van het bestuur is mede daardoor
gestegen (van 730 duizend in 2011 naar 866 duizend in 2012),
terwijl de kosten voor adviseurs zijn gedaald (van 207 duizend
in 2011 naar 99 duizend in 2012). De bezoldiging van de leden
van het bestuur, inclusief bestuurs commissies, verantwoor -
dings orgaan en deelnemers raad is als volgt opgebouwd:
Bedragen in duizenden euro’s
2012 2011
Voorzitters 223 284
Overige bestuursleden,
verantwoordingsorgaan en
deelnemersraad 643 446
Adviseurs bestuurscommissies 99 207
965 937
Door sociale partners en een extern bureau is voor de
bestuursbeloningen in 2011 een nieuw vergoedingensysteem
ontworpen. Dat is gebeurd met behulp van de zogenaamde
CATS-methodiek, in de grafische sector gebruikelijk voor
functiewaardering. De vergoeding is afhankelijk van de te
besteden tijd (minimaal 1,5 dag en maximaal 3 dagen), de
zwaarte van de functie en de ervaring. Omdat bestuurders niet
in dienst zijn van het fonds zijn de vakantietoeslag, vakantie -
dagen, pensioenvoorziening, arbeidsongeschiktheidsvoor -
ziening en andere lasten die de werkgever normaal gesproken
betaalt, omgerekend en verwerkt in de vergoeding. Er worden
twee groepen onderscheiden. Als een bestuurder in groep 1
zit, ontvangt hij of zij maximaal € 725 per dag en in groep 2
maximaal € 950 per dag. Voor 2012 is géén prijscompensatie
toegepast op de uit 2011 stammende beloningen.
PGB JAARVERSLAG 2012
7 1

JAARREKENING 2012
Indien een bestuurslid werkzaam is bij een aanwijzende
organisatie, dan wordt de vergoeding uitgekeerd aan de
betreffende organisatie. Aan de leden van het bestuur zijn
geen leningen, voorschotten of garanties verstrekt.
Het verantwoordingsorgaan (met afgevaardigden van werk -
nemers, werkgevers en gepensioneerden) heeft in 2011
ingestemd met deze vergoedingsregeling.
23 SALDO OVERDRACHT VAN RECHTEN
In 2012 hebben twee bedrijfstakken hun pensioenregeling
ondergebracht bij het pensioenfonds PGB. Verder hebben
meerdere ondernemingspensioenfondsen zich aangesloten bij
de regeling van het pensioenfonds PGB. De aansluitingen
vinden zoveel mogelijk dekkingsgraadneutraal plaats, waarbij
de belangen worden bewaakt van zowel de aansluitende
partijen als het pensioenfonds PGB. De twee grootste aan -
sluitingen betreffen het bedrijfstakpensioenfonds Kartonnageen
Flexibele Verpakkingenbedrijf met een totaal aan pensioen -
verplichtingen van 586 en het bedrijfstak pensioen fonds voor
de Verf- en Drukinktindustrie met een totaal aan pensioen -
verplichtingen van 204. De overige aangesloten onderne -
mings pensioenfondsen en de individuele waardeovernamen
vertegenwoordigen een totaal aan pensioenverplichtingen van
145.
Bedragen in miljoenen euro’s
2012 2011
Inkomende waardeoverdrachten
(individueel) 1 11
Inkomende waardeoverdrachten
(collectief) 940 1
Uitgaande waardeoverdrachten – 1 – 24
Kasstroom (A) 940 – 12
Toevoeging aan de voorziening voor
pensioenverplichtingen 935 13
Onttrekking aan de voorziening voor
pensioenverplichtingen – 1 – 26
De collectieve inkomende waardeoverdrachten zijn voor 842
ingebracht middels liquide middelen, voor 97 door de over -
dracht van beleggingen en 1 voor het restant middels de
overdracht van vorderingen en schulden.
Op het moment dat het contract wordt afgesloten, is een
collectieve waardeoverdracht in principe dekkingsgraad
neutraal. Tot het overdrachtsmoment loopt het pensioenfonds
PGB echter het risico van een afwijkende ontwikkeling in de
dekkingsgraad van het overdragende fonds. Indien de verplich -
tingen een gelijksoortig karakter hebben, wordt dit resultaat
veroorzaakt door afwijkende beleggingsopbrengsten. In voor -
komende gevallen wordt het hiermede samenhangende
resultaat verantwoord onder de beleggingsopbrengsten. In het
boekjaar betreft dit een positief resultaat van 10, hetgeen is
verantwoord onder het resultaat op de overige beleggingen.
De waarde van de verplichtingen en de daarbij behorende
koopsom worden in het saldo van overdracht van rechten
verantwoord. Hierbij wordt tevens rekening gehouden met de
door de uitvoeringsorganisatie te maken kosten van het
inregelen van de aanspraken in de pensioenadministratie.
Een specificatie van de aansluitingen naar sector, onder
vermelding van de aantallen betrokken deelnemers en de
bijbehorende overgedragen verplichtingen, is opgenomen in
bijlage 2.
Belastingen
De activiteiten van het pensioenfonds PGB zijn vrijgesteld van
belastingheffing in het kader van de vennootschapsbelasting.
Het pensioenfonds PGB is wel btw verschuldigd over door
derden verleende diensten.
Vastgesteld in de op 20 juni 2013 gehouden vergadering van
het bestuur.
Voorzitter namens werkgevers:
drs. R. Degenhardt
Voorzitter namens werknemers:
F. de Haan
Mutatie voorziening pensioenverplichtingen
(B) 934 – 13
Resultaat overdracht van rechten (A-B) 6 1
In het verslagjaar is de waardeoverdracht van het bedrijfstak -
pensioenfonds Kartonnage- en Flexibele Verpakkingenbedrijf
afgerond. Datzelfde geldt voor de waardeoverdracht van twee
ondernemingspensioenfondsen. De waardeoverdracht eind
2012 van het bedrijfstakpensioenfonds voor de Verf- en
Drukinktindustrie is gebaseerd op de voorlopige cijfers zoals
aangeleverd door het pensioenfonds. De feitelijke afwikkeling
vindt plaats in 2013 en zal naar de huidige inzichten geen
materieel resultaat opleveren.
7 2 PGB JAARVERSLAG 2012

JAARREKENING 2012
GEBEURTENISSEN NA BALANSDATUM
De dekkingsgraad van het pensioenfonds PGB heeft zich na
balansdatum positief ontwikkeld. Eind mei 2013 is de
dekkings graad gestegen tot 101,6 %.
Begin 2013 hebben meerdere ondernemingen zich bij het
pensioenfonds PGB aangesloten. Voor twee ondernemingen is
daarbij een bedrag aan verplichtingen overgenomen van 380.
Er zijn voor beide aansluitingen geen dekkingsgraadgaranties
afgegeven. Voor de overige ondernemingen betreft het een
aansluitingsovereenkomst met de opbouw van pensioen vanaf
1 januari 2013.
PGB JAARVERSLAG 2012
7 3

OVERIGE
GEGEVENS
Schaalgrootte wordt ook belangrijker om de pensioenperspectieven van deelnemers en
pensioengerechtigden op de langere termijn veilig te stellen. Na het kartonnage- en flexibele
verpakkingenbedrijf besluiten ook de sociale partners uit de verf- en drukinktindustrie hun
pensioenregeling per 31 december 2012 bij PGB onder te brengen. Eind 2012 hebben 71 werkgevers
afkomstig uit deze branche de pensioenregeling voor 1.700 werknemers bij PGB verzekerd.
7 4

OVERIGE GEGEVENS
STATUTAIRE REGELING
OMTRENT DE BESTEMMING VAN
HET SALDO VAN BATEN EN LASTEN
Ten aanzien van de bestemming van het saldo van baten en
lasten is geen bepaling opgenomen in de statuten van het
pensioenfonds. Het saldo is toegevoegd (onttrokken) aan de
balanspost Stichtingskapitaal en reserves.
PGB JAARVERSLAG 2012
7 5

OVERIGE GEGEVENS
CONTROLEVERKLARING
VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT
Aan: Bestuur van Stichting Pensioenfonds voor de Grafische
Bedrijven
VERKLARING BETREFFENDE DE JAARREKENING
Wij hebben de in dit verslag op pagina 38 tot en met 73
opgenomen jaarrekening 2012 van Stichting Pensioenfonds
voor de Grafische Bedrijven te Amsterdam gecontroleerd. Deze
jaarrekening bestaat uit de balans per 31 december 2012 en
de staat van baten en lasten over 2012 met de toelichting,
waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde
grondslagen voor financiële verslaggeving en andere
toelichtingen.
Verantwoordelijkheid van het bestuur
Het bestuur van de stichting is verantwoordelijk voor het
opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het
resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het
opstellen van het verslag van het bestuur, beide in overeen -
stemming met Titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende
Burgerlijk Wetboek (BW). Het bestuur is tevens verantwoor -
delijk voor een zodanige interne beheersing als het nood -
zakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te
maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van
fraude of fouten.
Verantwoordelijkheid van de accountant
Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over
de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze
controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht,
waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat
wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften
en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een
redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de
jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat.
Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter
verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de
toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaam -
heden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste
oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de
risico's dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang
bevat als gevolg van fraude of fouten.
Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accoun -
tant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor
het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld
daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden
die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschat -
tingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking
te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van
de stichting. Een controle omvat tevens het evalueren van de
geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële
verslaggeving en van de redelijkheid van de door het bestuur
van de stichting gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie
van het algehele beeld van de jaarrekening.
Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controleinformatie
voldoende en geschikt is om een onderbouwing
voor ons oordeel te bieden.
Oordeel betreffende de jaarrekening
Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van
de grootte en samenstelling van het vermogen van Stichting
Pensioenfonds voor de Grafische Bedrijven per 31 december
2012 en van het resultaat over 2012 in overeenstemming met
Titel 9 Boek 2 BW.
VERKLARING BETREFFENDE OVERIGE BIJ OF
KRACHTENS DE WET GESTELDE EISEN
Ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder e en f BW vermelden wij
dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding
van het onderzoek of het verslag van het bestuur, voor zover
wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig Titel 9 Boek 2 BW
is opgesteld, en of de in artikel 2:392 lid 1 onder b tot en met
h BW vereiste gegevens zijn toegevoegd. Tevens vermelden wij
dat het verslag van het bestuur, voor zover wij dat kunnen
beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in
artikel 2:391 lid 4 BW.
Utrecht, 20 juni 2013
Ernst & Young Accountants LLP
w.g. N.M. Pul RA
7 6 PGB JAARVERSLAG 2012

OVERIGE GEGEVENS
VERKLARING
VAN DE ACTUARIS
Opdracht
Door Stichting Pensioenfonds voor de Grafische Bedrijven
te Amsterdam is aan Towers Watson Netherlands B.V. de
opdracht verleend tot het afgeven van een actuariële verklaring
als bedoeld in de Pensioenwet over het verslagjaar 2012.
Gegevens
De gegevens waarop mijn onderzoek is gebaseerd, zijn ver -
strekt door en tot stand gekomen onder de verantwoordelijk -
heid van het bestuur van het pensioenfonds.
Voor de toetsing van de fondsmiddelen en voor de beoordeling
van de vermogenspositie heb ik mij gebaseerd op de financiële
gegevens die ten grondslag liggen aan de jaarrekening.
In overeenstemming met de richtlijn ‘Samenwerking tussen
accountant en actuaris ter zake van de controle van verant -
woordingen van verzekeringsinstellingen’ heeft de accountant
van het pensioenfonds mij geïnformeerd over zijn bevindingen
ten aanzien van de betrouwbaarheid en de volledigheid van de
administratieve basisgegevens en de overige uitgangspunten
die voor mijn oordeelsvorming van belang zijn.
Werkzaamheden
Ter uitvoering van de opdracht heb ik onderzocht of is voldaan
aan de artikelen 126 tot en met 140 van de Pensioenwet.
Als onderdeel van de werkzaamheden voor de opdracht:
– heb ik onder meer onderzocht of de technische
voorzieningen, het minimaal vereist eigen vermogen en het
vereist eigen vermogen toereikend zijn vastgesteld; en
– heb ik mij een oordeel gevormd over de vermogenspositie
van het pensioenfonds.
Oordeel
De technische voorzieningen zijn, overeenkomstig de
beschreven berekeningsregels en uitgangspunten, als geheel
bezien, toereikend vastgesteld.
Het eigen vermogen van het pensioenfonds is op de balans -
datum lager dan het wettelijk minimaal vereist eigen ver -
mogen. Gemeten naar de wettelijke maatstaf is ten aanzien
van de verplichtingen, aangegaan tot balansdatum, sprake van
een dekkingstekort. Wij hebben geconstateerd dat het eigen
vermogen van het pensioenfonds positief is. Er is dus sprake
van dekking door waarden.
Met inachtneming van het voorafgaande heb ik mij ervan
overtuigd dat is voldaan aan de artikelen 126 tot en met 140
van de Pensioenwet, met uitzondering van artikel 131 (mini -
maal vereist eigen vermogen) en artikel 132 (vereist eigen
vermogen).
De vermogenspositie van Stichting Pensioenfonds voor de
Grafische Bedrijven is naar mijn mening slecht, aangezien
er sprake is van een dekkingstekort. De technische voor -
zieningen worden volledig door waarden gedekt waar door er
sprake is van een dekking door waarden. Op basis van de per
31 december 2012 door het pensioenfonds uitgevoerde
evaluatie van het herstelplan, constateer ik dat zowel het
dekkingstekort als het reservetekort naar verwachting binnen
de daartoe gestelde termijnen zullen zijn opgeheven.
Amstelveen, 20 juni 2013
B. den Hartog AAG
Verbonden aan Towers Watson Netherlands B.V.
Mijn onderzoek heb ik zodanig uitgevoerd, dat een redelijke
mate van zekerheid wordt verkregen dat de resultaten geen
onjuistheden van materieel belang bevatten. Ik heb mij een
oordeel gevormd over de waarschijnlijkheid waarmee het
pensioenfonds de tot balansdatum aangegane verplichtingen
kan nakomen, mede in aanmerking nemend het financieel
beleid van het pensioenfonds.
De beschreven werkzaamheden en de uitvoering daarvan zijn
in overeenstemming met de binnen het Actuarieel Genoot -
schap geldende normen en gebruiken, en vormen naar mijn
mening een deugdelijke grondslag voor mijn oordeel.
PGB JAARVERSLAG 2012
7 7

OVERIGE GEGEVENS
VERSLAG
VAN DE VISITATIECOMMISSIE (VC)
Het oordeel van de VC over de wijze waarop het pensioen -
fonds PGB in 2012 is bestuurd, is zonder meer positief. PGB is
in de afgelopen jaren duidelijk geprofessionaliseerd. Dit betreft
zowel de beleggingen als het risk management, maar ook de
inrichting van een bestuursbureau, de verbetering van het
proces van aansluitingen en de relatie met het Verantwoor -
dings orgaan en de Deelnemersraad. Aan communicatie met
deelnemers is veel aandacht besteed en er is een sectoroverleg
opgezet voor nieuw aangesloten partijen. Veel aandacht is
uitgegaan naar de uitvoering bij Timeos, waarbij de relatie is
verzakelijkt en duidelijkheid is afgedwongen aangaande de nu
geldende ‘single cliënt’-strategie.
Tot slot is niet onbelangrijk te vermelden dat na afloop van het
jaar 2012 vastgesteld is dat de pensioenen thans niet gekort
hoeven te worden.
De VC ziet het jaar 2012 als een sluitstuk van de afgelopen
jaren, maar tegelijkertijd ook als een startpunt voor een nieuwe
fase. Nu door de professionaliseringsslag met name de belang -
rijke operationele zaken beter op orde zijn, dient naar de
mening van de VC meer aandacht uit te gaan naar de strategie
en de verdere structuur en organisatie. Het bestuur is druk
doende te bepalen wat de beste keuzes zijn ten aanzien van de
uitvoering gelet op de vereiste kwaliteit, kostenniveaus en
investeringen. Naar het oordeel van de VC zijn nieuwe
besluiten aangaande de governance met betrekking tot Timeos
daarbij voorwaardelijk.
Met voorgaande rapportage menen wij aan onze opdracht
voor 2012 te hebben voldaan. We hebben onze opdracht
geïnteresseerd en met plezier verricht en hopen daarbij dat het
bestuur onze rapportage inclusief aanbevelingen als nuttig zal
ervaren en dat de aanbevelingen mogen leiden tot een nog
effectiever functioneren van het fonds.
De Visitatiecommissie:
- drs. O. Bisschop EMFC RC
- C.G. Boot RA
- drs. M.W. de Wijs
REACTIE VAN HET BESTUUR
Het bestuur dankt de commissie voor haar grondige aanpak
van de visitatie en voor het gedegen rapport. De waarderende
woorden aanvaardt het bestuur graag.
De aanbeveling van de commissie om meer aandacht te
besteden aan de strategie en minder aan de uitvoering,
herkent het bestuur en neemt het ter harte. De noodzakelijke
genoemde aanpassing van de governance structuur tussen
PGB en Timeos is in gang gezet. Daarbij speelt beheersing van
het kostenniveau zeker een rol. Ten aanzien van het toezicht in
de toekomst, beraadt het bestuur zich op de gewenste nieuwe
governance structuur, inclusief een Raad van Toezicht. Het
rapport van de visitatiecommissie zal het bestuur nader
bespreken met het eigen verantwoordingsorgaan.
De VC adviseert het bestuur een overkoepelende strategie uit
te werken gericht op de wensen en de positie van de
deelnemers mede in het licht van het nieuwe pensioen -
contract. Voorts raadt de VC het bestuur aan om, als afgeleide
strategieën, de ambities, doelstellingen en randvoorwaarden
aangaande nieuwe aansluitingen en kosten per deelnemer
expliciet nader uit te werken. Het bestuur zou naar het oordeel
van de VC in de voorliggende fase haar focus dienen te
verleggen van sterke sturing op de operatie naar meer
aandacht voor strategie en beleid.
Gelet op het belang van een gezonde oppositie adviseert de
VC tot slot het Verantwoordingsorgaan en de Deelnemersraad
nog beter toe te rusten door bijvoorbeeld meer training en
opleiding. De VC is van mening dat de huidige organisatie van
toezicht bij een pensioenfonds van het kaliber van PGB in het
huidige tijdsgewricht wellicht minder passend is. De VC
adviseert het bestuur hier nader beleid op te ontwikkelen in
samenhang of vooruitlopend op wettelijke ontwikkelingen ter
zake.
7 8 PGB JAARVERSLAG 2012

OVERIGE GEGEVENS
VERSLAG
VAN HET VERANTWOORDINGSORGAAN
In de gecombineerde vergadering van het Verantwoordings -
orgaan en de Deelnemersraad van PGB van 30 mei 2013 heeft
het bestuur zijn jaarverslag 2012 gepresenteerd en toegelicht.
Hierbij waren de onafhankelijke accountant van Ernst & Young
en de certificerende actuaris van Towers Watson aanwezig.
Naast de toelichting van het bestuur met betrekking tot de
jaarstukken van 2012 heeft de accountant van Ernst & Young
een toelichting gegeven op de controleprocedure en de
bevindingen ten aanzien van de jaarstukken. Tevens heeft de
certificerende actuaris van Towers Watson een toelichting
gegeven op het actuariële rapport.
In de navolgende interne vergadering heeft het Verantwoor -
dingsorgaan zich gebogen over het door het bestuur gevoerde
beleid in 2012 om zich daar een oordeel over te vormen.
In 2012 heeft het eerder ingezette beleid van het bestuur om
te komen tot verdere professionalisering zich duidelijk voort -
gezet. Tijdens de reguliere vergaderingen in het afgelopen jaar
van het Verantwoordingsorgaan met het bestuur, is de
voortgang van dit proces aan de orde geweest. De informatie
van het bestuur hierover is als open en duidelijk ervaren.
In 2012 herstelde de dekkingsgraad van PGB langzaam. Het
herstel was mede te danken aan het door het bestuur
gevoerde beleggingsbeleid. Het goede beleggingsresultaat,
waaraan ook de renteafdekkingsinstrumenten een positieve
bijdrage leverden, bedroeg 13% van de balanswaarde van de
beleggingen. Hoewel de stijging van de gemiddelde levens -
verwachting zijn aangename kanten heeft, drukte het in 2012
de dekkingsgraad. Ook de noodzakelijke aanpassing van de
actuariële factoren met betrekking tot het nabestaanden -
pensioen had een negatief effect. Helaas daalde, op basis van
een driemaandsgemiddelde marktrente, de door de DNB
bepaalde marktrente voor de berekening van de dekkings -
graad, in het afgelopen jaar verder van 2,74% eind 2011 naar
2,42% eind 2012.
Als gevolg van deze ontwikkelingen steeg in 2012 de
dekkings graad van PGB van 99% naar 101%. Op grond van
deze dekkingsgraad kon het bestuur wederom geen toeslag op
de pensioenen verlenen. De (geringe) positieve ontwikkeling
van de dekkingsgraad zorgde er wel voor dat het in 2012 niet
noodzakelijk was om een kortingswaarschuwing af te geven.
Het afgelopen jaar heeft de dalende trend van het aantal
actieve premiebetalende deelnemers werkzaam in de grafi -
media, reprografie en uitgeverijbedrijf zich voorgezet. Het door
het bestuur in het kader van verbreding van het draagvlak
gevoerde beleid om niet alleen de pensioenregeling voor
werknemers afkomstig uit de grafimedia, reprografie en het
uitgeverijbedrijf uit te voeren maar ook voor werknemers
afkomstig uit verwante sectoren en bedrijven, heeft ertoe
geleid dat het totaal aantal werknemers in het verslagjaar
ondanks de afkalving met meer dan 2.850 is toegenomen.
In 2012 heeft het bestuur geconstateerd dat het automatise -
rings systeem, in gebruik bij de uitvoeringsorganisatie die in
opdracht van PGB zorgdraagt voor het uitvoeren van de
pensioenregeling, dringend aan vervanging toe is. Het huidige
systeem, dat aan het einde van zijn technologische levensduur
is, kan de veranderingen die eraan komen (de wettelijke
verandering van de pensioengerechtigde leeftijd, het nieuwe
pensioencontract en de verdere flexibilisering van de pensioen -
richtleeftijd) niet meer aan. Het bestuur heeft samen met de
uitvoeringsorganisatie en externe deskundigen een uitvoerig
onderzoek geïnitieerd om tot een verantwoorde beslissing over
de herautomatisering te komen. Gedurende dit proces heeft
het bestuur het Verantwoordingsorgaan regelmatig op de
hoogte gehouden van de voortgang. Naar het zich nu laat
aanzien zal het nieuwe en toekomstbestendige automatise -
ringssysteem voor 1 januari 2015 operationeel zijn.
Het Verantwoordingsorgaan heeft in het afgelopen jaar
moeten constateren dat de kosten van het pensioenbeheer
verder zijn gestegen. Voor het Verantwoordingsorgaan is dat
een bron van zorg. Het Verantwoordingsorgaan heeft er bij het
bestuur op aangedrongen er alles aan te doen om een verdere
stijging van deze kosten te voorkomen.
In 2012 heeft de onafhankelijke Visitatiecommissie onderzoek
verricht naar het gevoerde beleid van het bestuur met als
aandachtspunten onder meer de beleggingen, risk manage -
ment, inrichting bestuursbureau, communicatie naar deel -
nemers en gepensioneerden en de relatie met het Verantwoor -
dings orgaan en Deelnemersraad. Het Verantwoordingsorgaan
heeft met instemming kennis genomen van de positieve
conclusie van de Visitatiecommissie met betrekking tot de
genoemde aandachtspunten en het gevoerde beleid. Daar -
naast heeft de Visitatiecommissie het bestuur geadviseerd een
strategie uit te werken inzake de wensen en de positie van de
deelnemers in het kader van het nieuwe pensioencontract.
Tevens raadt de Visitatiecommissie het bestuur aan de voor -
waarden, ambities en doelstellingen aangaande de nieuwe
aansluitingen en de kosten per deelnemer nader uit te werken.
Het Verantwoordingsorgaan sluit zich hierbij aan.
Concluderend wil het Verantwoordingsorgaan PGB een positief
oordeel uitspreken over het door het bestuur van PGB
gevoerde beleid in 2012.
Amsterdam, 11 juni 2013
PGB JAARVERSLAG 2012
7 9

OVERIGE GEGEVENS
REACTIE BESTUUR
Het bestuur waardeert het positieve oordeel van het
Verantwoordingsorgaan. Ook de zorgen die doorklinken in
zowel bovenstaande verklaring als in het advies van de
Deelnemersraad, herkent het bestuur. Inderdaad blijkt het al
een paar jaar niet mogelijk de pensioenen te indexeren om de
inflatie bij te houden. Een schrale troost daarbij is dat PGB
vooralsnog geen kortingen heeft hoeven doorvoeren.
Beide fondsorganen waarschuwen voor de oplopende kosten
voor de pensioenuitvoering. Het bestuur is zich zeer bewust
van die ontwikkeling en streeft ernaar de kosten omlaag te
brengen. Eerlijkheidshalve moet daarbij worden aangetekend,
dat het in 2013 en 2014 zeker niet zal lukken, als gevolg van
de eenmalige grote investering in de complete vernieuwing
van de pensioenadministratie en automatisering.
Verantwoordingsorgaan en Deelnemersraad zijn in 2013
betrokken bij de voorbereiding van de nieuwe pensioen -
contracten en de nieuwe bestuurlijke structuur van het fonds
(Wet versterking bestuur pensioenfondsen), inclusief de positie
van de deelnemers.
Dankzij de aansluitingen van fondsen en bedrijven uit andere
sectoren heeft PGB inderdaad zijn draagvlak weten te
behouden en zelfs kunnen verbreden ondanks de krimp in de
traditionele sectoren. Het beleid ten aanzien van nieuwe
aansluitingen zal in 2013 worden geherformuleerd en
besproken met beide organen.
Amsterdam, 20 juni 2013
Voorzitter
drs. R. Degenhardt
Plv. voorzitter
F. de Haan
8 0
PGB JAARVERSLAG 2012

PGB JAARVERSLAG 2012 8 1

BIJLAGEN
Op verzoek van bedrijven uit de karton- en papierindustrie, de kunststof- en rubberindustrie en de
chemie en farmacie besluit PGB zijn werkingssfeer voor deze sectoren uit te breiden. In 2012
brengen 7 bedrijven afkomstig uit deze sectoren hun regeling bij PGB onder en nog eens 6 met
ingang van 2013. PGB is nog met verschillende partijen in gesprek en verwacht dat meerdere
aansluitingen tot stand zullen komen.
8 2

BIJLAGE 1
PROFIEL
Stichting Pensioenfonds voor de Grafische Bedrijven (PGB),
statutair gevestigd te Amsterdam, is opgericht op 22 mei
1953. De laatste statutenwijziging was op 20 december 2012.
De stichting is ingeschreven bij de Kamer van Koophandel
onder nummer 41198535. Het pensioenfonds is een bedrijfs -
takpensioenfonds, aangesloten bij de pensioenkoepelorgani -
satie de Pensioenfederatie. Het PGB-pensioen is een aanvulling
op de wettelijke basisvoorzieningen voor ouderdomspensioen
en nabestaandenpensioen in Nederland. Het pensioenfonds is
door werkgevers- en werknemersorganisaties in de grafische
sector opgericht om werknemers en hun gezinnen te
verzekeren van een zo waardevast mogelijk pensioen bij het
bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd en bij overlijden
van de deelnemer.
PGB verzorgt in opdracht van werkgevers- en werknemers -
organisaties de pensioenregeling voor deelnemers en gewezen
deelnemers die werken of gewerkt hebben in de grafimedia -
branche, het kartonnage- en flexibele verpakkingenbedrijf en
de verf- en drukinktindustrie. De pensioenregeling voor deze
branches is verplicht gesteld. Zo willen cao-partijen door
eenvoudige toegang tot de regeling solidariteit onder alle
werknemers bereiken met als nevendoelstelling een kosten -
efficiënte levering zonder winstoogmerk. Het fonds biedt
verwante ondernemingen en verwante branches de mogelijk -
heid tot aansluiting. De uitgeverijsector maakt daar vanaf 2008
gebruik van. Veel uitgeverijen hebben hun pensioenregeling
sindsdien bij PGB ondergebracht. Met ingang van 2012
verzorgt het fonds ook de pensioenregeling voor een aantal
bedrijven uit de papier-, kunststof- en rubberindustrie. En met
ingang van 2013 nemen ook een aantal bedrijven uit de
chemische industrie deel. Op verzoek van ondernemingen uit
die sectoren is de werkingssfeer uitgebreid.
Missie pensioenfonds
PGB wil voor branches en ondernemingen in de grafimedia en
verwante (industriële) sectoren waaronder de informatie- en
mediasector hét loket zijn voor pensioen. Sociale partners,
werkgevers en werknemers kunnen rekenen op professionele
besturing van hun fonds, een solide en duurzaam beheer van
het vermogen op basis van een actief risicobeheer en maat -
schappelijk verantwoorde investeringen en een effectieve,
efficiënte en flexibele uitvoering van de pensioenregeling. Het
pensioenfonds stuurt in de uitvoering op betrokkenheid,
transparantie, professionaliteit en resultaatgerichtheid waarbij
de persoonlijke band met belanghebbenden wordt versterkt,
administratief gemak wordt bevorderd en relevante bench -
marks worden verslagen. Vanuit de missie zijn kernwaarden
geformuleerd waaraan door het pensioenfonds en zijn
uitvoeringsorganisatie invulling wordt gegeven.
Betrouwbaar en betrokken
PGB wil voor de branches en ondernemingen een betrouwbare
partner zijn. De betrouwbaarheid vertaalt zich in solide ver -
mogensbeheer onder verantwoorde risico’s, een door de jaren
heen betaalbaar en zoveel mogelijk waardevast pensioen en
een accurate administratie met oog voor service en gemak
voor werkgever en deelnemer.
Flexibel
Het productaanbod sluit goed aan bij de branches waar het
pensioenfonds voor werkt en bij de ontwikkelingen in de
samenleving. De systemen en processen worden zo ingericht
dat flexibel kan worden ingespeeld op gedifferentieerde
behoeften van branches, werkgevers en werknemers.
Resultaatgericht
Het bedrijfstakpensioenfonds levert zonder winstoogmerk een
compleet pensioenpakket tegen een zo laag mogelijke premie,
in combinatie met een bovengemiddeld serviceniveau. Bij de
uitvoering van het pensioen- en vermogensbeheer ligt de focus
op het verslaan van relevante benchmarks. Voor het pensioen -
beheer zijn dat de kosten per deelnemer en de klanttevreden -
heid. Voor het vermogensbeheer is dat, binnen het vastge -
stelde risicokader, een (structureel) hoger beleggingsrendement
dan de vooraf vastgestelde normportefeuille.
Transparant
PGB wil zijn belanghebbenden optimaal bruikbare informatie
verstrekken. Dat geldt zowel voor de communicatie over zijn
beleid als over de ontwikkeling van het pensioen en de
daaraan verbonden risico’s.
Evenwichtige solidariteit en duurzaamheid
Het pensioenfonds wil in zijn beleid op een evenwichtige
manier rekening houden met de belangen van deelnemers,
gewezen deelnemers, gewezen partners en pensioen -
gerechtigden, van jongere en oudere deelnemers en van
werknemers en werkgevers. Daarnaast wil het pensioenfonds
in het beleggingsbeleid bijdragen aan een duurzame
ontwikkeling van milieu en samenleving.
Strategie
De grafimedia sector is aan sterke veranderingen onderhevig.
De sector krimpt als gevolg van technologische ontwikkelingen
en internationale concurrentie. De conjunctuurgevoeligheid
van de producten en de financiële crisis versterken dit proces.
Dat heeft gevolgen voor het draagvlak van het pensioenfonds.
Daarnaast gelden steeds hogere eisen voor pensioenfonds -
bestuurders, risicomanagement, balans- en vermogensbeheer
en de wijze waarop verantwoording wordt afgelegd. Om de
pensioenperspectieven voor deelnemers en pensioengerech -
tigden veilig te kunnen stellen en aan alle eisen te kunnen
voldoen, is schaalgrootte steeds belangrijker. PGB streeft er
daarom naar om in samenwerking met bedrijfstak- en onder -
nemingspensioenfondsen en sociale partners in de grafimedia
en verwante sectoren, waaronder de informatie- en media -
sector, te komen tot verdere consolidatie.
PGB JAARVERSLAG 2012
8 3

BIJLAGE 2
NIEUWE AANSLUITINGEN
Met ingang van 2012 en 2013 hebben de volgende branches
en ondernemingen zich bij PGB aangesloten:
Overzicht aansluitingen 2012
Bedragen in miljoenen euro’s
Aantal bedrijven Aantal (gewezen) Overgedragen
deelnemers en
verplichtingen
pensioengerechtigden
Kartonnage- en flexibele verpakkingenbedrijf bedrijfstak 23.411 586
Verf- en drukinktindustrie bedrijfstak 6.047 204
Kunststof- en rubberindustrie 2 1.385 88
Papierindustrie 4 844 —
Chemische en farmaceutische industrie 1 2.385 56
Totaal 34.072 934
Overzicht nieuwe aansluitingen 2013
Bedragen in miljoenen euro’s
Aantal bedrijven Aantal Overgedragen
deelnemers en
verplichtingen
pensioengerechtigden
Uitgeverijbedrijf 2 n.b. 171
Chemische en farmaceutische industrie 4 n.b. 209
Totaal 6 380
Voor de aansluitingen die in 2012 zijn gerealiseerd is € 940
aan overdrachtswaarde ontvangen.
Toetredingsbeleid
PGB hanteert één doorsneepremie voor een eenheid op te
bouwen pensioen. Wanneer een aan te sluiten partij kiest voor
aanvullingen op de pensioenregeling die meer eenheden
pensioen kent dan de PGB-basisregeling, geldt voor die
regeling een pro rata premie. Het beleid ten aanzien van
toeslagverlening is uniform.
Uitgangspunt is dat een nieuwe aansluiting ook op langere
termijn geen nadelige gevolgen mag hebben voor verplichte
deelnemers van PGB. Bij collectieve waardeoverdrachten is het
uitgangspunt dat deze dekkingsgraadneutraal plaatsvinden.
Uittredingsbeleid
De voorwaarden bij toetreding en uittreding zijn symmetrisch:
partijen krijgen bij vertrek de verplichtingen tegen de vigerende
dekkingsgraad mee, rekening houdend met door PGB te
maken kosten en eventuele verzekeringstechnische nadelen
voor PGB.
8 4 PGB JAARVERSLAG 2012

BIJLAGE 3
BELANGRIJKSTE
STATUTEN- EN REGLEMENTSWIJZIGINGEN
Statuten
De statutaire werkingssfeer is in 2012 uitgebreid tot de sector
chemie (waaronder de verf- en drukinktindustrie) en farmacie.
De wijziging met betrekking tot de verf- en drukinktindustrie
leidde ook tot een aanpassing van de verplichtstelling
(gepubliceerd in de Staatscourant van 27 december 2012).
Voorts is de vrijwaringsclausule voor onder andere (voormalige)
bestuurders gewijzigd. Opzet en bewuste roekeloosheid is van
vrijwaring uitgesloten.
Pensioen- en Uitvoeringsreglement
Per 1 januari 2013 is de pensioenrichtleeftijd verhoogd van 65
jaar naar 67 jaar. Deze nieuwe pensioenrichtleeftijd geldt in de
basisregeling voor alle deelnemers van alle sectoren. Per sector
kunnen specifieke afspraken worden gemaakt ten aanzien van
de diverse parameters per pensioensoort, waardoor pensioen -
opbouw en pensioenpremie worden beïnvloed.
De tot 2013 opgebouwde aanspraken zijn niet gewijzigd,
de opbouw van pensioen voor de deelnemers wordt vanaf
2013 gericht op de pensioenleeftijd van 67 jaar. Voorts is per
1 januari 2013 het WIA-excedentreglement ingevoerd.
Aan het uitvoeringsreglement is een artikel toegevoegd waarin
de uitgangspunten en procedures van de besluitvorming over
vermogenstekorten en vermogensoverschotten zijn opge -
nomen.
PGB JAARVERSLAG 2012
8 5

BIJLAGE 4
PENSIOENCOMMUNICATIE
IN BROCHURES, DIGITALE NIEUWSBRIEVEN
EN MAGAZINES
PGB brengt over de pensioenregeling of onderdelen daarvan
periodiek de volgende brochures, nieuwsbrieven en magazines
uit:
Voor de deelnemer
● Flexibel pensioen voor de grafimedia, vragen en
antwoorden over de pensioenregeling voor de
grafimediabranche.
● Flexibel pensioen voor het kartonnage- en flexibele
verpakkingenbedrijf, vragen en antwoorden over de
pensioenregeling.
● Flexibel pensioen voor de verf- en drukinktindustrie, vragen
en antwoorden over de pensioenregeling.
● Flexibel pensioen, vragen en antwoorden: een algemene
editie en edities voor Koninklijke Wegener, Persgroep
Nederland en Teijin Aramid.
● PGB-Pensioen Plus: informatie over de mogelijkheden om
het pensioen van de werkgever aan te vullen.
● Waardeoverdracht van opgebouwde pensioenaanspraken:
informatie bij de start of het einde van de deelname bij het
pensioenfonds.
● Populaire samenvatting van het jaarverslag (in Nederlandse
en Engelse versie).
Voor de werkgever
● Richtlijn administratievoering PGB: informatie over
aansluiting, administratievoering, mutatieverwerking en
jaaropgave.
● Pensioensparen bij PGB, informatie over pensioensparen en
de administratieve verwerking.
● PGB Bericht, periodieke digitale nieuwsbrief voor de
werkgever na aanmelding.
● Kwartaalbericht, overzicht van de belangrijkste
ontwikkelingen bij PGB.
Voor de leden van de sectorcommissies
● Kwartaalbericht PGB, overzicht van de belangrijkste
ontwikkelingen bij PGB.
Bij veranderingen in de privésituatie
● Partnerpensioen voor ongehuwd samenwonenden:
informatie over de voorwaarden.
● Einde relatie en pensioen (vanaf 1 mei 1995): informatie
over pensioen en scheiding.
● Einde relatie en pensioen (vóór 1 mei 1995): informatie over
pensioen en scheiding.
● Anw Plus: informatie over de aanvullende risicoverzekering
voor de partner.
● PGB Partnerpensioen Plus: informatie over extra
pensioenopbouw voor de partner van grafimedia en
Persgroep Nederland deelnemers.
Bij pensioneren
● Binnenkort pensioen: informatie voor deelnemers die met
pensioen gaan.
Algemeen
● PGB Beeld, het pensioenmagazine: periodieke editie over
actuele pensioenontwikkelingen.
● PGB Bericht, periodieke digitale nieuwsbrief voor de
deelnemer na aanmelding.
8 6 PGB JAARVERSLAG 2012

BIJLAGE 5
BEGRIPPENLIJST
ABTN
Actuariële en bedrijfstechnische nota. In deze, door de wet
verplichtgestelde, nota worden naast de actuariële aspecten
van de reglementaire pensioenen ook de hoofdlijnen van het
interne beheersingssysteem en de opzet van de administratieve
organisatie en interne controle beschreven.
Actuele waarde
Waarde van verplichtingen of beleggingen op het moment van
berekenen.
ALM
Asset liability management. Een methode om modelmatig de
samenstelling van de strategische beleggingsportefeuille te
bepalen, rekening houdend met de pensioenverplichtingen.
Asset Mix
Verhouding tussen de onderscheiden beleggingscategorieën in
de beleggingsportefeuille.
Benchmark
Representatieve herbeleggingsindex waartegen de prestaties
van een beleggingsportefeuille worden afgezet.
Collateral
Onderpand. Manier om het kredietrisico op tegenpartijen uit
hoofde van over-the-counter derivatentransacties te beper ken.
Het risico is dat de tegenpartij op afloopdatum niet meer aan
haar verplichtingen kan voldoen. Het collateral reduceert dit
risico doordat er gedurende de looptijd van de transactie
onderpand in de vorm van kasgeld wordt gestort ter dekking
van de marktwaarde van de transacties.
Commodities
Bulkproducten waarvan de prijs in hoge mate door de actuele
vraag en het actuele aanbod wordt bepaald, zoals olie, graan
en metalen.
Contante waarde
De huidige waarde van lopende en toekomstige uitkeringen,
rekening houdend met een bepaalde renteopbrengst en
sterftekansen.
Cross currency swap
Een overeenkomst om rentestromen in verschillende valuta te
ruilen zonder uitwisseling van de hoofdsommen zelf.
Dekkingsgraad
Verhouding tussen het aanwezige pensioenvermogen en de
contante waarde van de opgebouwde pensioenaanspraken,
uitgedrukt in een percentage.
Dekkingstekort
Tekort dat ontstaat als de middelen ontoereikend zijn om naast
de voorziening pensioenverplichtingen, de reserve voor alge -
mene risico’s, te dekken.
Delta
In het geval van futures geeft de delta het renterisico weer.
Bij optiecontracten is de delta gelijk aan de onderliggende
waarde.
Derivaten
Van effecten afgeleide beleggingsproducten, zoals futures,
swaps, total return swaps.
Exposure
Marktwaarde van een asset of in het geval van derivaten de
waarde van de onderliggende asset.
Franchise
De franchise is het gedeelte van het salaris waarover geen
premie betaald wordt en waarover ook geen pensioenrechten
opgebouwd worden. De franchise verschilt per regeling.
FTK
Financieel toetsingskader. Methodiek voor toetsing van de
financiële opzet en toestand van pensioenfondsen en verze -
keraars door De Nederlandsche Bank.
Future
Op de beurs verhandeld termijncontract met verplichte levering
van waarden/goederen in de toekomst tegen een vooraf vast -
gestelde prijs. De onderliggende waarde kan een obligatie zijn
of een aandelenindex, een geldmarktrente of een commodity.
Futures stellen een belegger in staat beleggingsrisico’s af te
dekken.
Hedgefondsen
Beleggingsfondsen die op basis van een vastgelegde strategie
proberen een positief rendement te behalen onafhankelijk van
het marktrendement. Het zijn vaak fondsen met een besloten
karakter die met geleend geld opereren en gebruikmaken van
afgeleide producten (derivaten).
Inflation linked obligaties
Obligaties waarvan de hoofdsom en de rentebetalingen
worden geïndexeerd met de inflatie van een bepaald land.
Intrest Rate Swap
Overeenkomst om rentestromen in dezelfde valuta te ruilen
zonder uitwisseling van de hoofdsommen zelf.
PGB JAARVERSLAG 2012
8 7

BIJLAGE 5
Look-through
Diepere doorkijk in bijvoorbeeld de beleggingsfondsen.
Marktrente
De rente die op een bepaald moment op de kapitaalmarkt en
de geldmarkt geldt.
Modified duratie
Maatstaf voor de koersgevoeligheid van een obligatie. Als het
effectief rendement van de obligatie met 1 procentpunt stijgt,
dan daalt de koers van de obligatielening ongeveer met de
modified duratie als percentage.
Normportefeuille
De vooraf gedefinieerde samenstelling van de beleggings -
portefeuille met bijbehorende benchmarks, waaraan de
behaalde beleggingsresultaten achteraf worden getoetst.
Out- of underperformance
Er is sprake van een out- of underperformance als het gereali -
seerde rendement van een portefeuille hoger, respectievelijk
lager is dan het rendement van de benchmark. Bij een negatief
rendement is sprake van outperformance als het rendement
van de benchmark nog negatiever is.
Overlevingstafels
Tabellen die aangeven hoeveel mannen resp. vrouwen uit -
gaande van een bepaald aantal nuljarigen de leeftijd van 1, 2,
3 enz. jaar zullen bereiken. Ze zijn door het Centraal Bureau
voor de Statistiek berekend uit gegevens die door de
bevolkingsregisters in Nederland zijn verstrekt. Deze tabellen
worden gebruikt bij de berekening van de voorziening
pensioenverplichtingen.
Over-the-counter (OTC)
Over-the-counter contracten zijn contracten die buiten de
beurs verhandeld worden.
Rentetermijnstructuur
De rentetermijnstructuur is een grafiek die het verband
weergeeft tussen de looptijd van een vastrentende belegging
enerzijds en de daarop te ontvangen marktrente anderzijds.
Reservetekort
Tekort dat aangeeft dat er niet genoeg geld is om naast de
voorziening voor de pensioenen en voor de algemene risico’s,
ook nog de vereiste reserves te hebben voor o.m. de beleg -
gingsrisico’s.
Spread
Het rendementsverschil tussen twee vermogenstitels.
Tracking error
Risicomaatstaf die aangeeft in welke mate het rendement in
percentages kan afwijken van het benchmarkrendement,
gegeven een betrouwbaarheidsinterval.
UFR
De Ultimate Forward Rate wordt sinds september 2012
gebruikt voor de vaststelling van de pensioenverplichtingen.
Het is de risicovrije rekenrente voor langjarige contracten,
waarin wegens de lange looptijd onvoldoende handel bestaat.
Valutaswap
Uitwisseling van rentebedragen en hoofdsommen in ver -
schillende valuta tegen een vooraf overeengekomen ver -
houding tussen de valuta.
Verzekerden met toerekening wegens arbeidsongeschiktheid
Arbeidsongeschikte deelnemers voor wie de pensioenopbouw
gedeeltelijk ten laste van PGB wordt voortgezet.
Voorziening pensioenverplichtingen
De contante waarde van de reeds ontstane en gefinancierde
pensioenverplichtingen uit hoofde van pensioenaanspraken.
Peer group
Referentiegroep met vergelijkbare/gelijkwaardige activiteiten of
producten.
Premievrije verzekerden
Gewezen deelnemers met aanspraken, de zogenaamde
slapers.
Private equity
Beleggingen in niet aan de beurs genoteerde ondernemingen.
Renteswap
Een renteswap of Interest Rate Swap (IRS) is een afspraak
tussen twee partijen om gedurende een bepaalde periode
(variërend van 1 tot 30 jaar) rentebetalingen over een bepaalde
hoofdsom uit te wisselen.
8 8 PGB JAARVERSLAG 2012

Fotografie cover, pagina 10, 38, 42 en 74: Patricia Wolf Fotografie

JAARVERSLAG 2012
A.J. ERNSTSTRAAT 595-H
1082 LD AMSTERDAM
TELEFOON: (020) 753 29 50
INTERNET: WWW.PENSIOENFONDSPGB.NL