download - Samenlevingsopbouw Brussel

December 2002 Nr 76
Huisvesting en Woonomgeving
De Begijnhof- en Chicagowijk heeft een overwegend
gemengde bebouwing. Het woningpark is
relatief oud. Driekwart werd gebouwd voor WO II
en een flink aantal panden dateert nog van voor de
Eerste Wereldoorlog. Wie door de Begijnhofwijk /
Chicagowijk wandelt stelt vast dat de wijk in volle
opwaardering is. Meer en meer actoren (particulieren,
stad Brussel, investeerders,......) hebben deze
oude havenwijk gedurende de afgelopen 10 jaar
herontdekt. De afgelopen 5 jaar werd er onder
impuls van het Brussels Gewest veel geïnvesteerd
in de openbare infrastructuur van de wijk.
We denken hierbij aan de Initiatiefwijk „Klein-
Kasteeltje - Vlaanderen” heraanleg Pantsertroepensquare,
trottoirs Kaaien, verhoogde plateau
Locquenghienstraat,..), het project van de heraanleg
van de Hooikaai door het Brussel Instituut voor
Milieubeheer (BIM) en de heraanleg van de trambedding
in de Houthulstbosstraat / Handelskaai
door de Maatschappij voor het Intercommunaal
Vervoer te Brussel (MIVB). Een tweede impuls
gaat uit van de historische binnenstad van Brussel
als toeristische trekpleister. Het feit dat de grote
schaatsbaan die voorheen op de Grote Markt stond
afgelopen winter op de Vismarkt werd geïnstalleerd,
spreekt in deze boekdelen. Daarnaast zijn het
vooral de oude kaaien die particulieren en investeerders
weten te verleiden. Met de recente aanbouw
van 8 huurappartementen in de Oppemstraat
en 10 appartementen in de Locquenghienstraat
heeft het OCMW van Brussel zijn patrimonium (64
appartementen) uitgebreid. Deze appartementen
zijn enkel betaalbaar door een middeklasse publiek.
Het gegeven uit de woningtelling, nl. dat het percentage
woningen zonder basiscomfort manifest
hoger lag dan het Gewestelijk gemiddelde (tot 34%
tegenover 16% gemiddeld) moet zeker bijgesteld
worden. De woningvoorraad breidt ook uit, deels
doordat nieuwe wooneenheden gewonnen worden
uit voorheen industriële panden (loften), deels
doordat de kanker van de leegstand versneld uit
het stadsbeeld verdwijnt. In de Begijnhofwijk
wordt nog steeds erg veel gehuurd. Maar liefst 81
% der woningen staat in de NIS-statistieken onder
deze bewoningstitel geboekstaafd. Eén in 1994
uitgevoerde studie over de structuur van de huurprijzen
op de Brusselse huisvestingsmarkt gaf aan
dat het beschouwde gebied in de lagere huurprijsklasse
viel, zonder daarom evenwel een homogeen
patroon aan lage huurprijzen te vertonen. Het gentrificatieverschijnsel
stuwt de huurprijzen in een
opwaartse spiraal. Dit is zeker het geval in de
privé-huisvestingsmarkt. Maar ook in de sector
van de sociale huisvesting is een opwaartse
beweging aan de gang, voornamelijk door toedoen
van renovatieoperaties.
Wat de sociale huisvesting betreft zijn er 4 sociale
bouwmaatschappijen actief in de wijk :
- de Brusselse Haard (Houthulstbos 152 appartementen
en de Werfkaai 67 appartementen);
-LOREBRU (De Witte de Haelenstraat 28 appartementen
en de Vlierwijk 26 appartementen);
-ASSAM (Oppemstraat 5 appartementen)
- Brusselse Thuis (Papenvest 18 appartementen).
Dat brengt ons op een totaal van 275 sociale
appartementen in de wijk. Opvallend is dat 2 van
deze woonblokken in renovatie zijn (Werfkaai en
Vlierwijk) en dat een ander complex recentelijk
(1998) vernieuwd werd. De woonblok Papenvest is
in aanbouw. Wat de samenstelling van de appartementen
betreft, stellen we vast dat de gerenoveerde
sociale woonblokken toch een aantal appartementen
met 4 of meer slaapkamers bevatten.
Niettegenstaande deze impulsen blijft het voor een
gezin dat een aanvraag heeft ingediend voor een
sociaal appartement met 4 of meer slaapkamers
zeer moeilijk om ook effectief een sociaal appartement
te kunnen huren. De sociale huisvestingsmaatschappijen
blijven kiezen voor een groot aanbod
van appartementen met 1 of 2 slaapkamers,
waardoor het aantal appartementen met 3 slaapkamers
in aantal afneemt. Een gerenoveerd sociaal
appartement biedt meer comfort, maar brengt ook
een verhoging van de basishuurprijs en de huurlasten
met zich mee.
Bij de renovatie van het wooncomplex Houthulstbos
(Brusselse Haard) hebben we vastgesteld dat de
renovatie van deze sociale woonblok geen sociale
verdringing veroorzaakt heeft : veel vroegere huurders
keerden terug en de nieuwkomers hebben een
zelfde economische status, ofschoon de gezinssamenstelling
wel anders is. Beide wooncomplexen
herbergen tot 80 % en meer Marokkaanse gezinnen.
Een reden wellicht waarom de panden, die
dateren uit de jaren 20 van de vorige eeuw, zolang
op een facelift hebben moeten wachten.
34 Opbouwwerk Brussel