07.11.2014 Views

Den Helder - Alle Vestingsteden van Nederland

Den Helder - Alle Vestingsteden van Nederland

Den Helder - Alle Vestingsteden van Nederland

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>Den</strong> <strong>Helder</strong> 1<br />

<strong>Den</strong> <strong>Helder</strong><br />

<strong>Den</strong> <strong>Helder</strong><br />

Gemeente in <strong>Nederland</strong><br />

Situering<br />

Provincie<br />

Coördinaten<br />

Noord-Holland<br />

52°58' NB 4°46' OL<br />

Algemeen<br />

Oppervlakte 178.83 km²<br />

- land 45.31 km²<br />

- water 133.52 km²<br />

Inwoners (30 nov. 2009)<br />

Hoofdplaats<br />

Belangrijke verkeersaders<br />

57439 ? (1268/km²)<br />

<strong>Den</strong> <strong>Helder</strong><br />

N9 N99 N250, spoorlijn K<br />

Politiek<br />

Burgemeester (lijst)<br />

Koen Schuiling (VVD)<br />

Economie<br />

Gemiddeld inkomen (2006) € 12.600 per inw.<br />

Gem. WOZ-waarde (2008) € 163.000<br />

WW-uitkeringen (2007)<br />

Autobezit (2007)<br />

12 per 1000 inw.<br />

383 per 1000 inw.<br />

Overig<br />

Postcode(s) 1780-1788<br />

Netnummer(s) 0223<br />

CBS-code 0400<br />

CBS-wijkindeling<br />

Website<br />

zie wijken en buurten<br />

www.denhelder.nl [1]


<strong>Den</strong> <strong>Helder</strong> 2<br />

Portaal<br />

<strong>Nederland</strong><br />

<strong>Den</strong> <strong>Helder</strong> ( uitspraak (info·uitleg)) is de noordelijkste gemeente op het vasteland <strong>van</strong> de <strong>Nederland</strong>se provincie<br />

Noord-Holland. De regio waar <strong>Den</strong> <strong>Helder</strong> in ligt noemt men de Kop <strong>van</strong> Noord-Holland of Noordkop. De gemeente<br />

telt 57439 inwoners (30 nov. 2009, bron: CBS) op een oppervlakte <strong>van</strong> 178,83 km², waar<strong>van</strong> 133,42 km² water. In<br />

de stad zelf wonen ongeveer 45.000 mensen.<br />

Bij <strong>Den</strong> <strong>Helder</strong> ligt de belangrijkste marinebasis <strong>van</strong> <strong>Nederland</strong>. <strong>Den</strong> <strong>Helder</strong> is ook een belangrijk knooppunt in de<br />

offshore-activiteiten op het <strong>Nederland</strong>se deel <strong>van</strong> de Noordzee. Niet alleen is de helihaven het belangrijkste<br />

knooppunt voor personenvervoer <strong>van</strong> en naar productieplatforms, ook komen er veel pijpleidingen aan land en is er<br />

een grote gasbehandelingsinstallatie <strong>van</strong> de NAM.<br />

Ten noordwesten <strong>van</strong> <strong>Den</strong> <strong>Helder</strong> ligt de zandplaat Noorderhaaks, ten noorden het eiland Texel en ten oosten de<br />

uitgestrekte waddenplaat Balgzand.<br />

Plaatsen binnen de gemeente<br />

Hoofdplaats:<br />

• <strong>Den</strong> <strong>Helder</strong><br />

Dorpen:<br />

• Huisduinen<br />

• Julianadorp<br />

Buurtschappen:<br />

• De Kooy<br />

• Friese Buurt<br />

• Noorderhaven<br />

Voormalig Buurtschap:<br />

• Blauwe Keet<br />

Badplaats (geen officiële woonkern):<br />

• Julianadorp aan Zee


<strong>Den</strong> <strong>Helder</strong> 3<br />

Wijkindeling/stadsdelen<br />

Inwonertallen per statistische CBS-wijk in de gemeente<br />

(2007).<br />

• Oud <strong>Den</strong> <strong>Helder</strong> (Ouwe <strong>Helder</strong>)<br />

• <strong>Den</strong> <strong>Helder</strong> Centrum<br />

• De Schooten<br />

• Huisduinen<br />

• Julianadorp<br />

• Nieuw-<strong>Den</strong> <strong>Helder</strong><br />

Aangrenzende gemeenten<br />

Aangrenzende gemeenten<br />

Texel<br />

Zijpe<br />

Anna Paulowna


<strong>Den</strong> <strong>Helder</strong> 4<br />

Geschiedenis<br />

De meeste inwoners <strong>van</strong> de gemeente <strong>Den</strong> <strong>Helder</strong> wonen in de<br />

gelijknamige stad, globaal genomen ong. 44.000. De belangrijkste<br />

delen <strong>van</strong> <strong>Den</strong> <strong>Helder</strong> zijn Nieuw-<strong>Den</strong> <strong>Helder</strong>, De Schooten en de<br />

<strong>Helder</strong>se binnenstad. De andere inwoners <strong>van</strong> de gemeente wonen in<br />

de kernen Julianadorp (rond de 15.000) en in Huisduinen (ong. 1000).<br />

Deze kernen worden inmiddels als wijken beschouwd, omdat ze dicht<br />

bij de stad <strong>Den</strong> <strong>Helder</strong> liggen. Huisduinen is trouwens het<br />

oorspronkelijke <strong>Den</strong> <strong>Helder</strong>; later kwam er nabij Huisduinen een<br />

tweede kern. Deze werd <strong>Helder</strong> genoemd en dat is het begin <strong>van</strong> het<br />

huidige <strong>Den</strong> <strong>Helder</strong>.<br />

Sommigen leggen de oorsprong <strong>van</strong> die naam in een zeegat genaamd<br />

Helledore, wat "deur tot de hel" betekent. Wegens de strategische<br />

ligging <strong>van</strong> het zeegat, wat nu het Marsdiep wordt genoemd, zou dit<br />

een hel zijn geweest voor de vijandelijke schepen die de Zuiderzee op<br />

wilden varen. Echter is deze betekenis meer dan waarschijnlijk<br />

Lemairs polder bij <strong>Den</strong> <strong>Helder</strong>. Kaart uit 1641<br />

ontstaan uit een fabel, sterke verhalen, propaganda of een enkele<br />

door Claes Jansz. Visscher<br />

gebeurtenis rondom dit gebied. Dit is ook terug te vinden in de wat<br />

modernistische benaming <strong>Den</strong> Helsdeur (waarschijnlijk uit de 18e of<br />

19e eeuw stammend). De naam <strong>Helder</strong> verwijst meer dan waarschijnlijk naar Helle/Helde, wat helling of aflopend<br />

stuk land betekent, of Helre, wat een kleine zandigere rug betekent. <strong>Den</strong> <strong>Helder</strong> heette voorheen ook 'Nieuwediep':<br />

de inwoners zijn nog steeds bekend als 'Nieuwediepers'. Ze worden ook wel 'Jutters' genoemd.<br />

<strong>Helder</strong> en de rest <strong>van</strong> het grondgebied <strong>van</strong> de huidige gemeente <strong>Den</strong> <strong>Helder</strong> behoorde in de Vroege Middeleeuwen<br />

tot de gouw Texla.<br />

In de Franse tijd werd begonnen met de aanleg <strong>van</strong> een marinehaven. Ook na het vertrek <strong>van</strong> de Fransen in 1814 [2]<br />

bleef de marine in <strong>Den</strong> <strong>Helder</strong>, die het uitbouwde tot haar belangrijkste steunpunt. Later nog kwam Julianadorp erbij.<br />

<strong>Den</strong> <strong>Helder</strong> is dus in feite een vrij nieuwe gemeente met een oud karakter.<br />

Algemeen<br />

<strong>Den</strong> <strong>Helder</strong> is bekend als de thuisbasis <strong>van</strong> de Koninklijke Marine, die<br />

een belangrijke werkgever voor de stad en de omgeving is. De meeste<br />

marine-activiteiten zijn dan ook in of nabij de stad geconcentreerd: de<br />

meeste schepen hebben er hun thuishaven. Daarnaast is er een<br />

(onderhouds-) werf, zijn er diverse werkplaatsen en opleidingen (o.a.<br />

het Koninklijk Instituut voor de Marine (K.I.M.) en zijn nabij de stad<br />

nog een marine-vliegveld (De Kooy) en een marinierskazerne (de Joost<br />

Dourleinkazerne op Texel).<br />

Op 22 januari 2005 brak er brand uit in het monumentale voormalige<br />

stadhuis <strong>van</strong> <strong>Den</strong> <strong>Helder</strong> aan de Kerkgracht. Inmiddels is het pand<br />

weer in de oude stijl gerestaureerd. Het pand is gebouwd in 1851. In de<br />

jaren '20 is er ook nog een weeshuis in gevestigd geweest.<br />

Satellietfoto <strong>Den</strong> <strong>Helder</strong> (NASA, 2007)


<strong>Den</strong> <strong>Helder</strong> 5<br />

De vuurtoren <strong>van</strong> <strong>Den</strong> <strong>Helder</strong> heet in de volksmond Lange Jaap en<br />

staat bij Huisduinen. Deze vuurtoren is de langste gietijzeren vuurtoren<br />

<strong>van</strong> Europa (63,45m). De 16-zijdige toren is gebouwd in 1877. Het<br />

licht kon op 1 april 1878 ontstoken worden.<br />

<strong>Den</strong> <strong>Helder</strong> is één <strong>van</strong> de 21 zogenaamde Antillianengemeenten. Er<br />

wonen ongeveer 1450 Antillianen. Daarnaast zijn er zo’n tweehonderd<br />

Antillianen die hier wel wonen, maar die niet zijn ingeschreven. Zij<br />

bewegen zich makkelijk tussen de verschillende Antillengemeenten.<br />

Vooral de jonge mannen zijn mobiel, en wonen niet op één vast adres.<br />

De meeste Antillianen wonen in Nieuw-<strong>Den</strong> <strong>Helder</strong>.<br />

Centrum <strong>van</strong> <strong>Den</strong> <strong>Helder</strong><br />

Stadsvernieuwing<br />

Sinds het begin <strong>van</strong> de eenentwintigste eeuw is de gemeente begonnen<br />

met het maken <strong>van</strong> plannen om de binnenstad <strong>van</strong> <strong>Den</strong> <strong>Helder</strong> te<br />

vernieuwen. Doel hier<strong>van</strong> is om het centrum <strong>van</strong> <strong>Den</strong> <strong>Helder</strong> meer<br />

bruisend en levendiger te maken. Diverse tegenslagen hebben er echter<br />

voor gezorgd dat de vernieuwing nog niet echt op gang gekomen is.<br />

Begin 2007 is de gemeente opnieuw <strong>van</strong> start gegaan en men verwacht<br />

de komende jaren flinke progressie te gaan maken.<br />

De stadsvernieuwing omvat drie projecten:<br />

Stationsgebied <strong>van</strong> <strong>Den</strong> <strong>Helder</strong> met de<br />

Watertoren<br />

Centrum<br />

Het Stadshart <strong>van</strong> <strong>Den</strong> <strong>Helder</strong> krijgt de komende jaren een compleet<br />

ander gezicht. Er komen nieuwe, eigentijdse horecavoorzieningen,<br />

woningen en kantoren. Bovendien staan een nieuw Stadhuis en een<br />

nieuwe centrale bibliotheek op de planning. Een netwerk <strong>van</strong> straten en<br />

pleintjes zorgt voor aantrekkelijke wandelroutes. Op die manier<br />

ontstaat naar verwachting een veelzijdig en levendig stadscentrum.<br />

Een belangrijk onderdeel <strong>van</strong> het vernieuwde centrum is de oude<br />

rijkswerf Willemsoord. De gemeente wil hier meer horeca en winkels<br />

realiseren. Sinds een aantal jaar zit er al een grote bioscoop en een<br />

entertainmenthal op Willemsoord. Verder is het doel om <strong>Den</strong> <strong>Helder</strong><br />

meer als havenstad te benadrukken. Er wordt dus veel gebruik gemaakt<br />

<strong>van</strong> thema's als "zee", "water", "haven" en "schepen". Men verwacht in<br />

2020 helemaal klaar te zijn met het centrum.<br />

Oude Rijkswerf <strong>van</strong> <strong>Den</strong> <strong>Helder</strong><br />

Nieuw <strong>Den</strong> <strong>Helder</strong> Centrum<br />

Tot ca. het jaar 2000 was het gebied in en rondom de Falgabuurt in<br />

Nieuw-<strong>Den</strong> <strong>Helder</strong> een achterstandsgebied. De buurt had te maken met<br />

drugsoverlast, werkloosheid, verloedering en criminaliteit. De overlast<br />

<strong>van</strong> de aldaar gevestigde Antillianen liep dermate uit de hand, dat de<br />

gemeente eind jaren '90 besloot dat het zo niet langer kon. Er werd<br />

Nieuw-<strong>Den</strong> <strong>Helder</strong> <strong>van</strong>uit de uitkijktoren in<br />

Mariëndal, Huisduinen met de Lange Jaap op de<br />

achtergrond


<strong>Den</strong> <strong>Helder</strong> 6<br />

begonnen met de sloop <strong>van</strong> veel verpauperde flats. Anno 2007 is de<br />

vernieuwing <strong>van</strong> de wijk volop aan de gang. Veel flats zijn gesloopt en<br />

al deels weer ver<strong>van</strong>gen door nieuwbouw. Een aantal flats zal de<br />

komende jaren nog gesloopt gaan worden en ver<strong>van</strong>gen worden door<br />

eengezinswoningen. De stedelijke vernieuwing <strong>van</strong> Nieuw <strong>Den</strong> <strong>Helder</strong><br />

zet in op een gevarieerd woningaanbod, met aantrekkelijke winkels en<br />

wijkvoorzieningen. Verder is er meer aandacht voor kleine bedrijven in<br />

de wijk. Bestaande winkels worden verplaatst naar het Duinparkplan,<br />

een nieuwe wijk met "Duinwoningen". Na de zomer <strong>van</strong> 2007 start de<br />

gemeente met het aanleggen <strong>van</strong> een nieuwe speeltuin.<br />

Vuurtoren <strong>van</strong> Huisduinen<br />

Stelling <strong>Den</strong> <strong>Helder</strong><br />

De Stelling <strong>van</strong> <strong>Den</strong> <strong>Helder</strong> is <strong>Nederland</strong>s oudste militaire<br />

verdedigingslinie. De aanleg <strong>van</strong> het eerste fort <strong>van</strong> de Stelling <strong>van</strong><br />

Amsterdam startte pas in 1880, zo’n 65 jaar na de voltooiing <strong>van</strong> het<br />

belangrijkste deel <strong>van</strong> het verdedigingscomplex in de Kop <strong>van</strong><br />

Noord-Holland. In tegenstelling tot haar Amsterdamse evenbeeld heeft<br />

de <strong>Helder</strong>se linie bovendien daadwerkelijk een militair gebruik gekend.<br />

Echter, de laatste decennia is weinig gedaan om de Stelling <strong>van</strong> <strong>Den</strong><br />

<strong>Helder</strong> te behouden. De gemeente heeft besloten om de Stelling weer<br />

Duingebied bij <strong>Den</strong> <strong>Helder</strong><br />

zichtbaar te maken. De diverse forten langs de stelling zullen worden<br />

opgeknapt. De Liniedijk wordt weer meer zichtbaar gemaakt en moet een mooie wandelroute worden en bovendien<br />

diverse recreatiemogelijkheden gaan bieden.<br />

Bezienswaardigheden<br />

Musea en andere bezienswaardigheden in <strong>Den</strong> <strong>Helder</strong> zijn:<br />

• Fort Kijkduin, in 1811 in opdracht <strong>van</strong> Napoleon Bonaparte gebouwd.<br />

• Oude Rijkswerf Willemsoord<br />

• Marinemuseum<br />

• Nationaal Reddingmuseum Dorus Rijkers<br />

• Käthe Kruse Poppen- en speelgoedmuseum<br />

• Marinedagen <strong>van</strong> de Koninklijke Marine<br />

• Oranjerie De Groene Parel<br />

• Kunst & Natuur project De Nollen<br />

Rijksmonumenten<br />

<strong>Den</strong> <strong>Helder</strong> telt ongeveer 40 rijksmonumenten.<br />

Verkeer en vervoer<br />

Openbaar vervoer<br />

<strong>Den</strong> <strong>Helder</strong> is het begin- en eindpunt <strong>van</strong> de spoorlijn in en uit de richting Alkmaar. Elk halfuur rijdt er een intercity<br />

<strong>van</strong> <strong>Den</strong> <strong>Helder</strong> naar Nijmegen. Deze trein stopt tussen <strong>Den</strong> <strong>Helder</strong> en Alkmaar op alle stations. Tussen <strong>Den</strong> <strong>Helder</strong><br />

en 't Horntje, op het eiland Texel onderhoudt de TESO een veerdienst. Daarnaast vertrekken er ook drie, door


<strong>Den</strong> <strong>Helder</strong> 7<br />

Connexxion geëxploiteerde, regionale bussen <strong>van</strong>uit <strong>Den</strong> <strong>Helder</strong>:<br />

• 135 Hoorn<br />

• 158 <strong>Den</strong> Oever<br />

• 652 Schagen (scholierenlijn)<br />

Zie Openbaar vervoer in <strong>Den</strong> <strong>Helder</strong> voor het hoofdartikel over dit onderwerp.<br />

Wegvervoer<br />

Verder wordt <strong>Den</strong> <strong>Helder</strong> ontsloten door twee Rijkswegen, namelijk de N9 naar Alkmaar (en verder als A9 richting<br />

Amsterdam) en de N99 naar <strong>Den</strong> Oever, waar deze aansluiting geeft op de autosnelweg A7. Aangezien dit<br />

twee-baanswegen zijn pleiten de Gemeente <strong>Den</strong> <strong>Helder</strong> en ondernemers voor een betere bereikbaarheid <strong>van</strong> <strong>Den</strong><br />

<strong>Helder</strong>. Suggesties hiertoe zijn het opwaarderen <strong>van</strong> de N9 of N99 tot snelweg en het aanleggen <strong>van</strong> een geheel<br />

nieuwe aftakking <strong>van</strong>af de A7 bij Wieringerwerf richting <strong>Den</strong> <strong>Helder</strong>. Vooralsnog is de Minister <strong>van</strong> Verkeer en<br />

Waterstaat niet <strong>van</strong> plan om veel geld te steken in de bereikbaarheid <strong>van</strong> de Kop <strong>van</strong> Noord-Holland.<br />

Vanaf de veerhaven naar Texel loopt dwars door <strong>Den</strong> <strong>Helder</strong> de provinciale weg N250, die bij De Kooy overgaat in<br />

de N9 richting Alkmaar.<br />

De luchthaven <strong>Den</strong> <strong>Helder</strong> airport ligt net te zuiden <strong>van</strong> <strong>Den</strong>-<strong>Helder</strong>. Verschillende bedrijven verzorgen<br />

chartervluchten en rondvluchten.<br />

Sluisbrug bij <strong>Den</strong> <strong>Helder</strong><br />

Politiek<br />

Het College <strong>van</strong> Burgemeester en Wethouders <strong>van</strong> <strong>Den</strong> <strong>Helder</strong> bestaat uit:<br />

• Burgemeester: Stefan Hulman (VVD) (afgetreden per 1 mei 2009, opvolger Koen Schuiling)<br />

• Wethouders:<br />

• Paul Kragt (PvdA)<br />

• Hans Boskeljon (PvdA)<br />

• Wiltrude Turnhout (CDA)<br />

• Bernard Fritzsche (VVD, ½ fte)<br />

• Linda Rose Smit (VVD, ½ fte)<br />

De gemeenteraad telt 31 zetels en bestaat uit:<br />

• PvdA (8 zetels)<br />

• VVD (6 zetels)<br />

• CDA (4 zetels)<br />

• CU (2 zetels)<br />

• D66 (2 zetels)


<strong>Den</strong> <strong>Helder</strong> 8<br />

• SP (2 zetels)<br />

• Progressief <strong>Den</strong> <strong>Helder</strong> (2 zetels) (afsplitsing SP)<br />

• GroenLinks (1 zetel)<br />

• KiesKees.nl (1 zetel)<br />

• Prins-Voor behoorlijk bestuur (1 zetel)<br />

• Stadspartij <strong>Den</strong> <strong>Helder</strong> (1 zetel)<br />

• Van Dongen & Van Dongen (1 zetel) (afsplitsing Stadspartij <strong>Den</strong> <strong>Helder</strong>)<br />

Bekende Nieuwediepers<br />

Nieuwediepers zijn mensen die in <strong>Den</strong> <strong>Helder</strong> geboren zijn. Namen <strong>van</strong> bekende personen die in <strong>Den</strong> <strong>Helder</strong><br />

geboren zijn:<br />

• Mien Abbo-Wenneker, bijvrouw <strong>van</strong> Prins Hendrik<br />

• Frans <strong>van</strong> Anraat, zakenman en crimineel<br />

• Filip <strong>van</strong> As, politicus<br />

• Feike Asma, organist<br />

• Jorina Baars, Wereldkampioen Kickboxen<br />

• Petrus Johannes Blok, geschiedkundige<br />

• IJf Blokker, acteur en musicus<br />

• Stella Bos, zangeres<br />

• Edith Bosch, judoka<br />

• Hans Bouman, drummer <strong>van</strong> de Rock-'n-roll band Jovink & The Voederbietels<br />

• Martin Buitenhuis, zanger Van Dik Hout<br />

• Johannes Frans <strong>van</strong> Dulm, onderzeebootcommandant tijdens WOII<br />

• Cas Enklaar, acteur, regisseur en schrijver<br />

• Benjamin Feliksdal, balletdanser en ballet-, jazz- en tapdanspedagoog<br />

• François <strong>van</strong> Geen, bankier<br />

• Coen Graaff, predikant en pionier op het terrein <strong>van</strong> het maatschappelijk opbouwwerk<br />

• Rijkman Groenink, bankier en topman<br />

• Karen <strong>van</strong> Holst Pellekaan, actrice<br />

• Gerard 't Hooft, natuurkundige, Nobelprijswinnaar<br />

• Hanco Kolk, striptekenaar<br />

• Bram Koopman, leraar, econoom en politicus (o.a. Eerste Kamer)<br />

• Eduard Meijers, jurist<br />

• Willem Nagtglas, acteur, regisseur, visuele effectenmaker<br />

• Ed Nijpels, politicus<br />

• Martijn Nuijens, atleet<br />

• Judith Osborn, ontwerpster<br />

• Anton Pieck, tekenaar, graficus en kunstschilder<br />

• Henri Pieck, architect, graficus en kunstschilder<br />

• Henk Rigters, acteur, regisseur, schrijver<br />

• Dorus Rijkers, visser en reddingswerker<br />

• Paul Rosenmöller, politicus<br />

• Paul Ruven, producer<br />

• François <strong>van</strong> 't Sant, politiecommissaris, vertrouweling Wilhelmina<br />

• Lambert Simon, kunstschilder en glazenier<br />

• Amanda Spoel, presentatrice, journaliste<br />

• Milly Scott, zangeres en actrice


<strong>Den</strong> <strong>Helder</strong> 9<br />

• F.C. Terborgh, schrijver<br />

• Van Dik Hout, deze nationaal bekende popgroep komt uit <strong>Den</strong> <strong>Helder</strong><br />

• Martin Verschoor, presentator TMF Gamekings<br />

• Willem Vogt, radiopresentator<br />

• Arjan Wisse, voetballer<br />

• Rudi <strong>van</strong> de Wint, beeldhouwer en kunstschilder<br />

• Sieme Zijm, voetballer (In <strong>Den</strong> <strong>Helder</strong> geboren aangezien Texel geen ziekenhuis heeft)<br />

• Wilco Zuijderwijk, wielrenner<br />

Partnerstad<br />

Sinds 1980 is Lüdenscheid in het Duitse Noord-Rijnland-Westfalen partnerstad <strong>van</strong> <strong>Den</strong> <strong>Helder</strong>.<br />

Foto's<br />

Luchtfoto <strong>van</strong> de Lange Jaap<br />

Eén <strong>van</strong> de oude kanonnen in <strong>Den</strong> <strong>Helder</strong>.<br />

Watertoren <strong>van</strong> <strong>Den</strong> <strong>Helder</strong><br />

Zie ook<br />

• Lijst <strong>van</strong> beelden in <strong>Den</strong> <strong>Helder</strong><br />

Externe links<br />

• Website <strong>van</strong> de gemeente [1]<br />

Referenties<br />

Plaatsen in de gemeente <strong>Den</strong> <strong>Helder</strong><br />

Hoofdplaats: <strong>Den</strong> <strong>Helder</strong> Dorpen: Huisduinen · Julianadorp Buurtschappen: Friese Buurt · De Kooy ·<br />

Noorderhaven<br />

Badplaats: Julianadorp aan Zee Voormalig buurtschap: Blauwe Keet · Kleine Keet


<strong>Den</strong> <strong>Helder</strong> 10<br />

Gemeenten in de provincie Noord-Holland<br />

Aalsmeer · Alkmaar · Amstelveen · Amsterdam · Andijk · Anna Paulowna · Beemster · Bergen · Beverwijk · Blaricum ·<br />

Bloemendaal · Bussum · Castricum · <strong>Den</strong> <strong>Helder</strong> · Diemen · Drechterland · Edam-Volendam · Enkhuizen · Graft-De Rijp ·<br />

Haarlem · Haarlemmerliede en Spaarnwoude · Haarlemmermeer · Harenkarspel · Heemskerk · Heemstede · Heerhugowaard ·<br />

Heiloo · Hilversum · Hoorn · Huizen · Koggenland · Landsmeer · Langedijk · Laren · Medemblik · Muiden · Naarden ·<br />

Niedorp · Oostzaan · Opmeer · Ouder-Amstel · Purmerend · Schagen · Schermer · Stede Broec · Texel · Uitgeest · Uithoorn ·<br />

Velsen · Waterland · Weesp · Wervershoof · Wieringen · Wieringermeer · Wijdemeren · Wormerland · Zaanstad · Zandvoort ·<br />

Zee<strong>van</strong>g · Zijpe<br />

<strong>Nederland</strong> · Provincies · Gemeenten<br />

52° 57′ 30″ N, 4° 45′ 32″ O (http:/ / www. nsesoftware. nl/ wiki/ maps.<br />

asp?params=52_57_30_N_4_45_32_E_type:city(59238)_region:NL-NH& pagename=<strong>Den</strong>_<strong>Helder</strong>)


Paginabronnen en auteurs 11<br />

Paginabronnen en auteurs<br />

<strong>Den</strong> <strong>Helder</strong> Bron: http://nl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=19549569 Auteurs: 3wisemen, Abigor, Afhaalchinees, Akoopal, Alankomaat, Algont, Andre Engels, Arch, ArjanH, ArjenW,<br />

ArnaudH, Bartflikweert, Bartvs, BaukeHusken, BertS, BesselDekker, BoH, Bxserver, Caseman, CrazyPhunk, Cycn, Daka, DavidD, <strong>Den</strong> Hieperboree, Dinsdagskind, Directaanzee, DirkV,<br />

Doitashimashite, Dolfy, Dolledre, DéRahier, E Giezen, Ed Stevenhagen, EdBever, EdwinS, Ellywa, Erik Baas, Eriksw, Eugene, Eurovisie..., FabioDekker, Flurp, Fogeltje, Frans311,<br />

Friedricheins, G.Lanting, Gangleri, GeeJee, GerardM, GijsvdL, Gmhogervorst, Gouwenaar, Greenday2, Grimmy, Hans B., Hardscarf, Hsf-toshiba, Husky, HyFa92, Ilonamay, JacobH, Japiot,<br />

Jarii94, Jaschacelie, JePe, Jeroen, Johan Lont, Johan N, Joost, Joris, Juttertje, KKoolstra, Ken123, Kwiki, LennartBolks, Lexw, Lidewij C J., Look Sharp!, M0, Maarten1963, Mac, Maniago,<br />

Manuel Trujillo Berges, Mark92, Marquez6, MartinD, Mexicano, Michiel1972, Michielverbeek, Migdejong, Mmeulens, MoiraMoira, Mouse, Mtcv, Muijz, N1k41, Niels, Oscar, Paul B, Pieter19,<br />

Plaats, Poellemuts, Quistnix, RenéV, Rex, Robby, Roelkeppel, Roepers, Ronald scott, RonaldB, RubenV, Rudolphous, STAAFF, Sandwalker, Serassot, Siebrand, Silver Spoon, Soliman,<br />

Sonty567, Sonuwe, Starless, Steinbach, T. Tichelaar, Template namespace initialisation script, Theunis48, Tibor, Tukka, Tupolev144, Vis met 1 oog, Waltertje, Wammes Waggel, We El,<br />

Wikifalcon, Wikix, Winniehell, Wutsje, 105 anonieme bewerkingen<br />

Afbeeldingsbronnen, licenties en bijdragers<br />

Bestand:Flag of the Netherlands.svg Bron: http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bestand:Flag_of_the_Netherlands.svg Licentie: Public Domain Auteurs: Anarkangel, Bawolff, Dbenbenn,<br />

Fibonacci, Klemen Kocjancic, Madden, Ms2ger, Odder, Pumbaa80, RaakaArska87, Reisio, Rfc1394, SB Johnny, Upquark, Urhixidur, Wisg, Zscout370, 21 anonieme bewerkingen<br />

Bestand:<strong>Den</strong>-<strong>Helder</strong> flag.svg Bron: http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bestand:<strong>Den</strong>-<strong>Helder</strong>_flag.svg Licentie: Public Domain Auteurs: User:Winniehell<br />

Bestand:<strong>Den</strong>-<strong>Helder</strong> wapen.png Bron: http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bestand:<strong>Den</strong>-<strong>Helder</strong>_wapen.png Licentie: Public Domain Auteurs: Ralf Hartemink, 1997<br />

Bestand:Map - NL - Municipality code 0400 (2009).svg Bron: http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bestand:Map_-_NL_-_Municipality_code_0400_(2009).svg Licentie: Creative<br />

Commons Attribution-Sharealike 3.0 Auteurs: User:Michiel1972<br />

File:Bevolkingspiramide 2008 - CBS gemeentecode 0400.svg Bron: http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bestand:Bevolkingspiramide_2008_-_CBS_gemeentecode_0400.svg Licentie:<br />

Public Domain Auteurs: Michiel1972<br />

Bestand:Portal icon.svg Bron: http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bestand:Portal_icon.svg Licentie: Creative Commons Attribution-Sharealike 3.0 Auteurs: WikiPedia<br />

Image:Loudspeaker.svg Bron: http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bestand:Loudspeaker.svg Licentie: Public Domain Auteurs: Bayo, Gmaxwell, Husky, Iamunknown, Nethac DIU,<br />

Omegatron, Rocket000, 5 anonieme bewerkingen<br />

afbeelding:Map - NL - Inhabitants 2007 - <strong>Den</strong> <strong>Helder</strong>.PNG Bron: http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bestand:Map_-_NL_-_Inhabitants_2007_-_<strong>Den</strong>_<strong>Helder</strong>.PNG Licentie: Public<br />

Domain Auteurs: User:Michiel1972<br />

Image:Brosen windrose_nl.svg Bron: http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bestand:Brosen_windrose_nl.svg Licentie: Creative Commons Attribution-Sharealike 3.0 Auteurs:<br />

User:GeertW<br />

Bestand:Detail met Lemairs polder bij <strong>Den</strong> <strong>Helder</strong>.jpg Bron: http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bestand:Detail_met_Lemairs_polder_bij_<strong>Den</strong>_<strong>Helder</strong>.jpg Licentie: Public Domain<br />

Auteurs: Claes Jansz. Visscher<br />

Bestand:NASA 20070501 <strong>Den</strong> <strong>Helder</strong> NL.jpg Bron: http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bestand:NASA_20070501_<strong>Den</strong>_<strong>Helder</strong>_NL.jpg Licentie: Public Domain Auteurs: "The<br />

featured astronaut photograph ISS015-E-5977 was acquired May 1, 2007, with a Kodak 760C digital camera using an 800 mm lens, and is provided by the ISS Crew Earth Observations<br />

experiment and the Image Science & Analysis Laboratory, Johnson Space Center."<br />

Bestand:<strong>Den</strong> <strong>Helder</strong>2.jpg Bron: http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bestand:<strong>Den</strong>_<strong>Helder</strong>2.jpg Licentie: GNU Free Documentation License Auteurs: w:nl:Gebruiker:DolfyDolfy<br />

Bestand:Stationsgebied-<strong>Den</strong><strong>Helder</strong>1.jpg Bron: http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bestand:Stationsgebied-<strong>Den</strong><strong>Helder</strong>1.jpg Licentie: GNU Free Documentation License Auteurs:<br />

Original uploader was Mouse at nl.wikipedia<br />

Bestand:<strong>Den</strong> <strong>Helder</strong> - Rijkswerf.jpg Bron: http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bestand:<strong>Den</strong>_<strong>Helder</strong>_-_Rijkswerf.jpg Licentie: GNU Free Documentation License Auteurs: Original<br />

uploader was Mouse at nl.wikipedia Later version(s) were uploaded by Erik Baas at nl.wikipedia.<br />

Bestand:Uitkijktoren-<strong>Den</strong><strong>Helder</strong>1.jpg Bron: http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bestand:Uitkijktoren-<strong>Den</strong><strong>Helder</strong>1.jpg Licentie: GNU Free Documentation License Auteurs: Original<br />

uploader was Mouse at nl.wikipedia<br />

Bestand:Vuurtoren-Huisduinen.jpg Bron: http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bestand:Vuurtoren-Huisduinen.jpg Licentie: GNU Free Documentation License Auteurs:<br />

user:Gmhogervorst<br />

Bestand:Duinen-<strong>Den</strong><strong>Helder</strong>1.jpg Bron: http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bestand:Duinen-<strong>Den</strong><strong>Helder</strong>1.jpg Licentie: GNU Free Documentation License Auteurs: Original uploader was<br />

Mouse at nl.wikipedia<br />

Afbeelding:1rightarrow.png Bron: http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bestand:1rightarrow.png Licentie: GNU Lesser General Public License Auteurs: David Vignoni<br />

Bestand:<strong>Den</strong> <strong>Helder</strong> sluis.jpg Bron: http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bestand:<strong>Den</strong>_<strong>Helder</strong>_sluis.jpg Licentie: GNU Free Documentation License Auteurs: w:nl:Gebruiker:DolfyDolfy<br />

Bestand:Luchtfoto <strong>van</strong> de Lange Jaap.jpg Bron: http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bestand:Luchtfoto_<strong>van</strong>_de_Lange_Jaap.jpg Licentie: GNU Free Documentation License Auteurs:<br />

Original uploader was Soliman at nl.wikipedia<br />

Bestand:<strong>Den</strong> <strong>Helder</strong>, watertoren 2006-08-06 10.28.JPG Bron: http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bestand:<strong>Den</strong>_<strong>Helder</strong>,_watertoren_2006-08-06_10.28.JPG Licentie: Creative<br />

Commons Attribution-Sharealike 3.0 Auteurs: User:Michielverbeek<br />

Bestand:Kanone in <strong>Den</strong> <strong>Helder</strong>.jpg Bron: http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bestand:Kanone_in_<strong>Den</strong>_<strong>Helder</strong>.jpg Licentie: GNU Free Documentation License Auteurs: Borsi112,<br />

Bukvoed, Dolfy, Rcbutcher<br />

Afbeelding:<strong>Den</strong>-<strong>Helder</strong> wapen.png Bron: http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bestand:<strong>Den</strong>-<strong>Helder</strong>_wapen.png Licentie: Public Domain Auteurs: Ralf Hartemink, 1997<br />

Afbeelding:Flag North-Holland, Netherlands.svg Bron: http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bestand:Flag_North-Holland,_Netherlands.svg Licentie: Public Domain Auteurs: Anime<br />

Addict AA, Deadstar, Dinsdagskind, GeeKaa, Slomox, 2 anonieme bewerkingen<br />

Image:Internet-web-browser.svg Bron: http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bestand:Internet-web-browser.svg Licentie: onbekend Auteurs: Abu badali, Bdesham, Sasa Stefanovic,<br />

SkyBon<br />

Licentie<br />

Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported<br />

http:/ / creativecommons. org/ licenses/ by-sa/ 3. 0/

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!