Valkenburg (Limburg) - Alle Vestingsteden van Nederland

Valkenburg (Limburg) 1
Valkenburg (Limburg)
Valkenburg
Plaats in Nederland
Situering
Provincie Limburg
Gemeente Valkenburg a/d Geul
Algemeen
Inwoners (1 jan 2006) 6020
Overig
Postcode 6300-6301
Netnummer 043
Belangrijke verkeersaders A79, N298
Portaal
Nederland
Valkenburg (Limburgs: Valkeberg of Vallekeberg ;
Frans: Fauquemont) is een stad in de Nederlandse
gemeente Valkenburg aan de Geul, gelegen in
Zuid-Limburg. Het is de naamgever en de grootste
kern van deze gemeente. Valkenburg heeft een sterk
toeristisch karakter.
De plaats Valkenburg omvat ook de gehuchten
Emmaberg en Heek.
Historie
Al vele duizenden jaren voor de christelijke
jaartelling was er sprake van menselijke bewoning in
Kasteel Valkenburg
de Geulvallei. Talrijke gevonden
gebruiksvoorwerpen en diverse fundamenten van bouwwerken zijn het bewijs van een vrij intensieve bewoning in de
Romeinse tijd.
De eerste schriftelijke vermelding van Valkenburg dateert van het jaar 1041. Uit dat jaar wordt een

Valkenburg (Limburg) 2
oorkonde bewaard waarin de Duitse koning Hendrik
III (die enkele jaren later tot keizer zal worden
gekroond) vier dorpen schenkt aan zijn nicht
Irmgard. Het zijn de dorpen Herve, Epen, Vaals en
Valkenburg. De oorkonde draagt als datum 15
februari 1041 en de naam Falchenberch is duidelijk
leesbaar. Historici zijn het erover eens dat hier niet
de tegenwoordige stad aan de Geul mee wordt
bedoeld, maar het huidige Oud-Valkenburg. De
naam Valkenburg zou refereren aan de
middeleeuwse jacht met valken, die gemeengoed was
bij de adel.
Belegeringen en veroveringen kenmerken de
geschiedenis van Valkenburg. Toch blijft het Land
van Valkenburg min of meer zelfstandig onder
Brabants toezicht. Van het Kasteel Valkenburg is nu
niet meer dan een ruïne over. In december 1672
wordt het verwoest en niet meer opgebouwd. Slechts
twee stadspoorten (de Berkelpoort en de
Grendelpoort) en een deel van de stadswallen
overleven de vernietiging. Het vermoeden bestaat dat
Diederik van Heinsberg een van de heren van deze
burcht was. Vanuit de burcht werd Valkenburg vele
jaren bestuurd door de Heren van Valkenburg.
De Geul met zicht op de Old Hickory brug
Valkenburg is voortaan geen vestingstad meer, maar
blijft in bestuurlijk opzicht belangrijk. Zo zetelde in
het landhuis in het midden van de stad de rechtbank,
Grote Straat in Valkenburg
waar onder andere strafprocessen werden gevoerd
tegen de beruchte bende der Bokkenrijders in de achttiende eeuw. Een plaquette aan de muur van het streekmuseum,
dat ligt op de oorspronkelijke plaats van het landhuis, herinnert aan deze strafprocessen.
Toerisme
Rond het midden van de negentiende eeuw ontwikkelt zich een nieuwe bron van inkomsten: het toerisme.
Vakantiegangers en dagjesmensen krijgen oog voor de unieke omgeving waarin Valkenburg is gelegen en bezoeken
het plaatsje om er een vrije dag of een korte vakantie door te brengen. Dat is aanvankelijk slechts voorbehouden aan
de happy few, maar de drie hotels die Valkenburg in die dagen telt, worden er al snel meer.
De aanleg van de spoorlijn Valkenburg-Aken in 1853 met een station in Valkenburg is een voorname stap op de weg
naar ontsluiting van het tot dan toe betrekkelijk moeilijk bereikbare Geulstadje. Het huidige stationsgebouw van
Station Valkenburg is het oudste nog in gebruik zijnde stationsgebouw van Nederland en stamt uit 1853. Om de
toeristen beter van informatie te voorzien en voor aanvullende activiteiten te zorgen, werd in Valkenburg de
allereerste VVV van Nederland opgericht in 1885. Waar dat toe heeft geleid is bekend: Valkenburg is uitgegroeid tot
de belangrijkste toeristische trekpleister van de regio, met 1,2 miljoen overnachtingen per jaar en een veelvoud aan
dagjesmensen.

Valkenburg (Limburg) 3
Bezienswaardigheden
Bekende attracties zijn de sinds de Romeinse tijd ontgonnen onderaardse mergelgroeven, zoals de Gemeentegrot, de
Fluweelengrot beide met 's winters kerstmarkt, de Romeinse catacomben (een replica van de christelijke onderaardse
begraafplaatsen in Rome), het Grottenaquarium Valkenburg, de modelsteenkolenmijn en de Geulhemmergroeve met
zijn grotwoning. Valkenburg heeft zich ook ontpopt tot kuuroord door de aanwezigheid van Thermae 2000 op de
kop van de Cauberg. Andere attracties zijn het casino, attractieparken De Valkenier en Sprookjesbos Valkenburg, de
prehistorische vuursteenmijnen aan de Plenkertstraat, uitzichttoren de Wilhelminatoren, de kasteeltuin te
Oud-Valkenburg en diverse kastelen in en om Valkenburg.
Kasteel Oost dateert oorspronkelijk uit de veertiende eeuw, maar werd vooral in de negentiende eeuw ingrijpend
verbouwd. Thans is er een zaal in gehuisvest, waarin huwelijken worden voltrokken. Kasteel Den Halder was
oorspronkelijk een middeleeuwse vestingtoren, die in later eeuwen werd verbouwd tot landhuis. De katholieke
parochiekerk van de H.H. Nicolaas en Barbara heeft een romaanse toren, maar werd door de eeuwen heen diverse
malen verbouwd. Het huidige uiterlijk stamt grotendeels uit 1904, toen P.J.H. Cuypers de kerk vergrootte. Tot de
belangrijkste kerkschatten behoren een Marianum uit de veertiende eeuw en een kruis met een laatgotisch corpus.
In de wijk Broekhem aan de Koningswinkelstraat staat de St. Josephkerk. Deze kerk werd in de jaren 1930-1931
gebouwd naar ontwerp van de Maastrichtse architect Alphons Boosten.
Musea
• Streekmuseum Het Land van Valkenburg
Rijksmonumenten
• Lijst van rijksmonumenten in Valkenburg
Natuur
Niet in de laatste plaats is Valkenburg geliefd om zijn natuurschoon, met diverse natuurreservaten in de directe
omgeving. Bekend is het Gerendal met zijn orchideeëntuin, het Ravensbos, het Schaelsbergerbos en
natuurontwikkelingsgebied Ingendael bij Houthem.
Wielrennen
Valkenburg is (zowel nationaal als internationaal) bekend als locatie van wielerevenementen. Zo is er vier keer het
WK op de weg verreden (in 1938, 1948, 1979, 1998) en zijn twee keer etappes van de Ronde van Frankrijk
aangekomen (in 1992 en in 2006).
Op het nationale vlak is deze plaats herhaaldelijk het toneel van landskampioenschappen en aankomsten in
meerdaagse koersen. Sinds 2003 ligt de finish van de Amstel Gold Race in Valkenburg, op de top van de Cauberg.

Valkenburg (Limburg) 4
Geboren in Valkenburg
• Els Diederen (19 november 1946), dichteres, schrijfster
• Sjef Diederen (30 april 1932), zanger en liedjesschrijver
• Camiel Eurlings (16 september 1973), minister van Verkeer en Waterstaat in het Kabinet Balkenende IV
• Martin Eurlings (16 juni 1946), politicus en huidig burgemeester van de gemeente Valkenburg aan de Geul
• Jan van Hout (17 oktober 1908), wielrenner
• Marc Lotz (19 oktober 1973), wielrenner
• Raymond Meijs (13 maart 1968), wielrenner
• Gerlach Royen (18 oktober 1880), taalkundige
• Willem van der Vegte (7 januari 1895), NSB-er, ambtenaar
Gestorven in Valkenburg
• Erich Wasmann (1931), Pater, Entomoloog
Woonachtig in Valkenburg
• Jan Hanlo, dichter en schrijver
Literatuur
• H.J.H. Schurgers, J.G.M. Notten, L.W.G.N. Pluymaekers, Geschiedenis van Valkenburg-Houthem, Valkenburg
1979
Trivia
• Het album De jolige joffer uit de Suske en Wiske-reeks speelt zich af op verschillende locaties in en rondom
Valkenburg.
• Op 1 juli 2008 werd wereldwijd de single 'Valkenburg Song' van Valkenburger Jayme Xaya uitgebracht. Het
betreft een lied in het plaatselijk dialect. Op de hoes van de single staat ook de burgemeester, Martin Eurlings.
Externe link
• Officiële website van de gemeente [1] 50° 52' NB, 5° 50' OL [2]
Plaatsen in de gemeente Valkenburg aan de Geul
Dorpen: Berg · Broekhem · Houthem · Oud-Valkenburg · Schin op Geul · Sibbe · Valkenburg · Vilt
Gehuchten: Emmaberg · Engwegen · Geulhem · Heek · Heerstraat · IJzeren · Keutenberg · Schoonbron · Sint Gerlach ·
Strabeek · Strucht · Terblijt · Walem
Referenties
[1] http:/ / www. valkenburg. nl
[2] http:/ / www. nsesoftware. nl/ wiki/ maps. aspparams=50_51_52_N_5_49_54_E_type:city_zoom:14_region:NL&
pagename=Valkenburg_%28Limburg%29

Paginabronnen en auteurs 5
Paginabronnen en auteurs
Valkenburg (Limburg) Bron: http://nl.wikipedia.org/w/index.phpoldid=19575043 Auteurs: Alberto Marchal, Algont, ArnaudH, BaukeHusken, BertS, Busspotter, Christoffel K, Cicero, Ciell,
Cycn, Dolfy, Door de wol geverfd, DustSpinner, Ekki01, Encyacht, Flurp, Fnorp, G.Lanting, GeoNL, GijsvdL, Goodness Shamrock, Hardscarf, Hsf-toshiba, IKKe37b, JanB46, Jeroen, Jeurlings,
Johjak, Joris, Josq, Karel Anthonissen, Kevin raetsen, Kevin87, KevinW, Michiel1972, MoiraMoira, Natubes, Nikkels75, Obarskyr, Pivos, Pompidom, Quichot, Romaine, Siebrand, Streppel,
Tibor, Toth, Tukka, VanBeem, Vanveghel, Wiki08, Wikix, Wowu, Zanaq, 40 anonieme bewerkingen
Afbeeldingsbronnen, licenties en bijdragers
Afbeelding:flag of the Netherlands.svg Bron: http://nl.wikipedia.org/w/index.phptitle=Bestand:Flag_of_the_Netherlands.svg Licentie: Public Domain Auteurs: Anarkangel, Bawolff,
Dbenbenn, Fibonacci, Klemen Kocjancic, Madden, Ms2ger, Odder, Pumbaa80, RaakaArska87, Reisio, Rfc1394, SB Johnny, Upquark, Urhixidur, Wisg, Zscout370, 21 anonieme bewerkingen
Afbeelding:LocatieValkenburgLb.png Bron: http://nl.wikipedia.org/w/index.phptitle=Bestand:LocatieValkenburgLb.png Licentie: Public Domain Auteurs: User:Mtcv
Bestand:NL-LimburgVlag.svg Bron: http://nl.wikipedia.org/w/index.phptitle=Bestand:NL-LimburgVlag.svg Licentie: Public Domain Auteurs: Cycn, GeeKaa, HenkvD, Mattes, Phlegmatic,
Pumbaa80
Bestand:Flag of Valkenburg aan de Geul.svg Bron: http://nl.wikipedia.org/w/index.phptitle=Bestand:Flag_of_Valkenburg_aan_de_Geul.svg Licentie: Public Domain Auteurs: User:Quistnix
Bestand:Portal icon.svg Bron: http://nl.wikipedia.org/w/index.phptitle=Bestand:Portal_icon.svg Licentie: Creative Commons Attribution-Sharealike 3.0 Auteurs: WikiPedia
Bestand:Valkenburg burcht.JPG Bron: http://nl.wikipedia.org/w/index.phptitle=Bestand:Valkenburg_burcht.JPG Licentie: GNU Free Documentation License Auteurs: user:donarreiskoffer
Bestand:Valkenburg-De Geul1495.JPG Bron: http://nl.wikipedia.org/w/index.phptitle=Bestand:Valkenburg-De_Geul1495.JPG Licentie: GNU Free Documentation License Auteurs:
Original uploader was Algont at nl.wikipedia (Original text : )
Bestand:Valkenburg.JPG Bron: http://nl.wikipedia.org/w/index.phptitle=Bestand:Valkenburg.JPG Licentie: GNU Free Documentation License Auteurs: Cicero, Siebrand, Tukka
Image:Internet-web-browser.svg Bron: http://nl.wikipedia.org/w/index.phptitle=Bestand:Internet-web-browser.svg Licentie: onbekend Auteurs: Abu badali, Bdesham, Sasa Stefanovic,
SkyBon
Licentie
Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported
http:/ / creativecommons. org/ licenses/ by-sa/ 3. 0/