12.07.2015 Views

Roermond (stad) - Alle Vestingsteden van Nederland

Roermond (stad) - Alle Vestingsteden van Nederland

Roermond (stad) - Alle Vestingsteden van Nederland

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>Roermond</strong> (<strong>stad</strong>) 1<strong>Roermond</strong> (<strong>stad</strong>)<strong>Roermond</strong>Plaats in <strong>Nederland</strong>SitueringProvincie LimburgGemeente <strong>Roermond</strong>AlgemeenInwoners (31 jan 2009)45.680 [1]OverigPostcode 6040-6045Netnummer 0475Belangrijke verkeersaders A73 N280 N293Foto'sPortaal<strong>Nederland</strong>


<strong>Roermond</strong> (<strong>stad</strong>) 2<strong>Roermond</strong> ( uitspraak (info·uitleg)) (in het Limburgs:Remunj) is een <strong>stad</strong> in de <strong>Nederland</strong>se provincieLimburg. Zij is de stedelijke kern <strong>van</strong> degelijknamige gemeente <strong>Roermond</strong>. De <strong>stad</strong> zelf in2008 een inwonertal <strong>van</strong> 45.680 [1] .<strong>Roermond</strong> ligt aan de samenvloeiing <strong>van</strong> de Roer inde Maas. De <strong>stad</strong> heeft een rijk verleden: zij was inde late middeleeuwen een hanze<strong>stad</strong>, en een <strong>van</strong> devier hoofdsteden <strong>van</strong> het oude Hertogdom Gelre,tweede in om<strong>van</strong>g en grootste qua handel.NaamHoewel de naam doet vermoeden dat zij naar demonding <strong>van</strong> de Roer verwijst, is dat niet zo. Hettweede woorddeel komt mogelijk <strong>van</strong> monte("landschappelijke verhoging"). Daarmee wordtgedoeld op een verhoging waarop een burchtgevestigd kon worden, een zogenaamde motte.<strong>Roermond</strong> betekent dan eigenlijk "Roerburg".Anderen leiden het terug op het Keltisch-Germaansemonde, wat "brug" betekende. De rivier de Roer isgenoemd naar Rura, een oude Keltisch-Germaansegodin die met water in verband werd gebracht. Denaam <strong>Roermond</strong> zou dan "brug <strong>van</strong> Rura" kunnenbetekenen. De betekenis "monding" moet echterworden uitgesloten. Aan de monding <strong>van</strong> de Roer lagde plaats oorspronkelijk niet. Pas in 14e eeuw (1338tot 1342) werd de Maas kunstmatig ongeveer 7 kmoostelijk naar de <strong>stad</strong> toe verlegd.De Roer in <strong>Roermond</strong>GeschiedenisMiddeleeuwenHet nu Limburgse <strong>Roermond</strong> was aan<strong>van</strong>kelijk eenGelderse <strong>stad</strong> (een deel <strong>van</strong> het huidige<strong>Roermond</strong>-Zuid lag echter binnen het toenmaligeDe Munsterkerkhertogdom Gulik.) Het later als Overkwartier <strong>van</strong> Gelre aangeduide gewest heeft aan de basis gelegen <strong>van</strong> hethuidige Noord-Limburg, maar ook <strong>Roermond</strong> maakte er deel <strong>van</strong> uit. <strong>Roermond</strong> wordt voor het eerst vermeld in1204 en in 1214 werd ze verwoest tijdens de Duitse troonstrijd. Graaf Gerard III stichtte er in 1224 een abdij. Aandeze


<strong>Roermond</strong> (<strong>stad</strong>) 3Munsterabdij herinnert het voornaamste monument<strong>van</strong> de <strong>stad</strong>: de romaanse Munsterkerk. <strong>Roermond</strong>kreeg in 1231 <strong>stad</strong>srechten <strong>van</strong> graaf Otto II. In 1441werd de <strong>stad</strong> aan de Maas lid <strong>van</strong> de Hanze en in1472 kreeg ze het muntrecht.16e en 17e eeuwDe hoofd<strong>stad</strong> <strong>van</strong> het Gelderse Overkwartier kwamin 1543 met de rest <strong>van</strong> Gelre in handen <strong>van</strong> keizerKarel V. In 1554 en 1665 vonden in <strong>Roermond</strong> grote<strong>stad</strong>sbranden plaats. In 1559 werd de <strong>stad</strong> eenbisschopszetel. In 1572 werd <strong>Roermond</strong> veroverddoor Willem <strong>van</strong> Oranje, maar datzelfde jaar nogheroverd door Don Frederik (zie Bezetting <strong>van</strong><strong>Roermond</strong> (1572)). Na de ondertekening <strong>van</strong> hetEeuwig Edict door Don Juan in 1577 trokken deSpaanse troepen zich terug. Vanaf 1579 kwam ze alsdeel <strong>van</strong> de Zuidelijke <strong>Nederland</strong>en onder Spaansbestuur te staan (Spaans Gelre), met eenonderbreking <strong>van</strong> 1632 tot 1637, waarin <strong>Roermond</strong>Staats was.<strong>Nederland</strong>s Instituut voor Forensische Psychiatrie en Psychologie,Kapellerlaan 15.18e en 19e eeuwOok <strong>van</strong> 1702 tot 1716 hoorde <strong>Roermond</strong> tot deRepubliek der Verenigde <strong>Nederland</strong>en. De Spaansesuccessieoorlog, die in deze periode werduitgevochten, leidde ertoe dat <strong>Roermond</strong> in 1716deel ging uitmaken <strong>van</strong> Oostenrijks Gelre.Belastingdienst, Kapellerpoort 1.De Fransen onder leiding <strong>van</strong> Francisco de Miranda bezetten de <strong>stad</strong> in 1792. Ze verschenen opnieuw in 1794,waarna de <strong>stad</strong> tot 1814 Frans bleef. De laatste <strong>van</strong> de vele kloosters in de <strong>stad</strong> werden in deze periode opgeheven.Pas sinds 1814 is <strong>Roermond</strong> een Limburgse <strong>stad</strong>, inmiddels als deel <strong>van</strong> het Koninkrijk der <strong>Nederland</strong>en. Van 1830tot 1839 maakte <strong>Roermond</strong> nog een periode onder Belgisch gezag door.20e eeuwTegen het einde <strong>van</strong> de Tweede Wereldoorlog lag <strong>Roermond</strong> een tijd in de frontlijn. De bevolking werd geëvacueerden de toren <strong>van</strong> de kathedraal werd door de Duitse bezetter opgeblazen.Na de Tweede Wereldoorlog (die voor <strong>Roermond</strong> op 1 maart 1945 eindigde) werd de gemeente uitgebreid met hetgrondgebied <strong>van</strong> Maasniel en Herten. De opkomst <strong>van</strong> de textielindustrie (onder anderen Van de Kimmenade)maakte (tijdelijk) een einde aan de werkloosheid die hier na de Tweede Wereldoorlog heerste. De inmiddels tot eenmiddelgrote <strong>stad</strong> uitgegroeide plaats kreeg in 1993 en 1995 te maken met overstromingen, waarbij delen <strong>van</strong> debevolking werden geëvacueerd.Na de Tweede Wereldoorlog had zo'n 90% <strong>van</strong> de bebouwing in <strong>Roermond</strong> schade opgelopen. Onder de algemeneleus die in <strong>Nederland</strong> heerste, "<strong>Nederland</strong> zal herrijzen", begon de <strong>stad</strong> aan de herstelwerkzaamheden. Eenbelangrijke gebeurtenis was de gereedkoming <strong>van</strong> de tunnel onder het spoor in 1956, waarmee het centrum <strong>van</strong> de<strong>stad</strong> met de nieuwe, oostelijk gelegen wijken werd verbonden. [2] Een <strong>van</strong> die wijken was het <strong>Roermond</strong>se Veld, en


<strong>Roermond</strong> (<strong>stad</strong>) 4later ontstonden ook de Kemp (zuidoosten) en de villawijk Roer (zuidwesten). Deze grootschalige wijken zorgdenvoor een snelle bevolkingsgroei, maar hadden als keerzijde dat de aan woningbouw toegekende grond <strong>van</strong> degemeente spoedig was volgebouwd. Ook werd in deze periode begonnen met de bouw <strong>van</strong> de 176-meter hogeradio-TV toren, deze kwam in 1964 gereed. Met de annexatie <strong>van</strong> Maasniel in 1959 kreeg de <strong>stad</strong> nieuwe grond, diezich uitstrekte tot aan de grens met Duitsland; de nieuwe gemeentegrens werd tevens Rijksgrens. [2] Dat deplattelandsgemeente Maasniel bij het stedelijke <strong>Roermond</strong> werd gevoegd vormde in 1959 de eerste grote herindelingin <strong>Nederland</strong>s Limburg. De kwestie Maasniel geeft een doorkijk op de ontwikkeling <strong>van</strong> <strong>stad</strong>-land relaties inMidden-Limburg. [3]De groei zette zich voort in de aanleg <strong>van</strong> een tweetal grote industrieterreinen: in het noorden openenden PrinsesBeatrix en Prins Claus in 1967 de Willem-Alexanderhaven, genoemd naar hun zoon, omdat het de eerste officiëlehandeling was die ze na zijn geboorte verrichtten. [2] In het zuidoosten werd het 450 ha grote industrieterrein Heide(nu beter bekend als Heide-Roerstreek) aangelegd, in samenwerking met vier andere Roerstreekgemeenten. Omdatde industriële ontwikkeling gelijk zou moeten lopen met de woningbouw, werd begonnen met de aanleg <strong>van</strong> deDonderberg. Deze wijk, die op grondgebied <strong>van</strong> de voormalige gemeente Maasniel werd gebouwd, bestond uit eenvijftal grote flats, die samen met de omliggende laagbouw 13.000 bewoners huisvesten. [2] . Deze flats waren deeerste eerste hoogbouwprojecten <strong>van</strong> <strong>Roermond</strong>. Ook de aanleg <strong>van</strong> de N280 tussen <strong>Roermond</strong> en Baexem en dekomst <strong>van</strong> Hema en V&D zorgden voor een impuls in de <strong>stad</strong>Met de fusie <strong>van</strong> Herten in 1991, kreeg <strong>Roermond</strong> nieuwe uitbreidingsmogelijkheden. Het <strong>van</strong> oorsprong kleinedorpje groeide in 15 jaar uit tot een volwaardige woonwijk en zal na de voltooiing <strong>van</strong> de wijk Oolderveste (900woningen) in 2012 nagenoeg zijn volgebouwd. De Maasplassen leggen de <strong>stad</strong> beperkingen op wat betreftuitbreiding in het westen, en hoewel er plannen bestaan voor woonwijken op het water (Nautisch Kwartier, 600woningen), richt de <strong>stad</strong> zich momenteel op het oostelijk gebied. In 2009 wordt begonnen met de bouw <strong>van</strong>Tegelarijeveld Oost (200 woningen), waarmee de eerste aanzet tot een dergelijke uitbreiding naar is begonnen. Op deplanning staat verder een woonwijk in het Melickerveld, globaal gelegen tussen de N293, Heinsbergerweg en dewijken Kitskensdal en Kitskensberg, waar 800 woningen moeten verrijzen. Hierdoor ontstaat een aaneengeslotenbebouwd gebied tussen <strong>Roermond</strong> en Melick. De <strong>stad</strong> aast verder al lange tijd op het Leropperveld, een grootschalignatuurgebied tussen <strong>Roermond</strong> en Lerop, waar ruimte is voor woningbouw. Weerstand <strong>van</strong> de gemeente Roerdalenen natuurbeschermingsgroepen en politieke belemmeringen zorgen ervoor dat een woningbouwplan (maximaal 3100woningen) hier voorlopig <strong>van</strong> de baan is. Verder krijgt de wijk Asenray er 2 buurten bij. Een wijk met 251 woningenen een (vedische) wijk met 71 woningenIn de <strong>stad</strong> zelf bouwt <strong>Roermond</strong> op een aantal locaties de hoogte in: Ernst Casimirtoren (44 meter),Kazernevoorterrein (45 meter), Kantoortoren Stationspark (69 meter), woontoren Toerist (40 meter) en Natalinitoren(61 meter) zijn enkele hoogbouwprojecten die tot 2011 worden gerealiseerd. Er bestaan plannen om hetstationsgebied opnieuw in te richten. Zo is er ook de toekomstige woon/cultuurwijk Roerdelta (1500 woningen),waarvoor al sinds de eeuwwisseling plannen bestaan. Ook wordt in 2010 gestart met de bouw <strong>van</strong> het nieuweziekenhuisDe IRA aanslag op de markt in <strong>Roermond</strong>Zie Aanslag <strong>van</strong> de IRA in <strong>Roermond</strong> voor het hoofdartikel over dit onderwerp.Vier Australische toeristen werden op 27 mei 1990 op de markt in <strong>Roermond</strong> onder vuur genomen, terwijl zij foto'smaakten <strong>van</strong> het <strong>stad</strong>huis. Twee <strong>van</strong> hen, de 24-jarige Stephen Melrose en de 28-jarige Nicholas Spanos, vonden dedood. Later bleek het om een vergissing te gaan. Een dag later verklaarde het Katholieke Noord-Iersebevrijdingsleger IRA, dat zij het gemunt hadden op Britse militairen die in Duitsland, vlakbij <strong>Roermond</strong>, gelegerdwaren. [4]


<strong>Roermond</strong> (<strong>stad</strong>) 5De aardbeving in <strong>Roermond</strong>Zie Aardbeving bij <strong>Roermond</strong> voor het hoofdartikel over dit onderwerp.In de vroege ochtend <strong>van</strong> 13 april 1992 werden om 03:20 uur veel <strong>Nederland</strong>ers opgeschrikt door een krachtigeaardbeving. Het epicentrum lag enige kilometers ten zuidoosten <strong>van</strong> <strong>Roermond</strong> in Sint Odiliënberg. [5] De aardbevinghad een sterkte <strong>van</strong> 5,8 op de Schaal <strong>van</strong> Richter. De aardbeving werd gevoeld tot in België,Tsjechië, Zwitserland,Frankrijk en Engeland en is voor zover bekend de sterkste die ooit in <strong>Nederland</strong> is waargenomen. In het gebiedtussen <strong>Roermond</strong>, Maaseik en Heinsberg is aanzienlijke schade aangericht met een intensiteit <strong>van</strong> ruim VII op de12-delige Schaal <strong>van</strong> Mercalli. In het landschap traden landafschuivingen, oeververzakkingen en zandfonteinen op.Dergelijke verschijnselen ontstaan door het trillen <strong>van</strong> de met water verzadigde bodem. De schade bleef beperktomdat de aardbeving ongeveer op een diepte <strong>van</strong> 17 kilometer optrad.WapenDe beschrijving <strong>van</strong> het oude wapen <strong>van</strong> <strong>Roermond</strong> is "Doorsneden, boven (I) in azuur een dubbelstaartige,klimmende leeuw <strong>van</strong> goud, getongd en genageld <strong>van</strong> keel, gekroond <strong>van</strong> goud, onder (II) in zilver een lelie <strong>van</strong>keel."Verklaring <strong>van</strong> het wapen: De leeuw is de Gelderse leeuw. Sinds de 13e eeuw vormde het land rond <strong>Roermond</strong>,Opper Gelre of Opper Kwartier, een belangrijk deel <strong>van</strong> Gelders. De kele (rode) lelie is waarschijnlijk ontleend aanhet wapen <strong>van</strong> de familie <strong>van</strong> Wachtendonck, tot welk geslacht meningeen voogden <strong>van</strong> <strong>Roermond</strong> in de 13e en 14eeeuw behoord zou hebben. Een zegelstempel is bewaard, waarop de <strong>van</strong> Wachtendonckse lelie voorkomt. Het oudstezegel <strong>van</strong> <strong>Roermond</strong> dateert uit 1250 en vertoont het wapen <strong>van</strong> de hertogen <strong>van</strong> Gelre.Dit wapen is ook opgenomen in het voormalige en huidoge gemeentewapen.BezienswaardighedenZie ook: Lijst <strong>van</strong> hoogste gebouwen <strong>van</strong> <strong>Roermond</strong> en Lijst <strong>van</strong> rijksmonumenten in <strong>Roermond</strong>De <strong>stad</strong> heeft een beschermd <strong>stad</strong>sgezicht. Hethistorisch centrum bezit vele monumenten, zoals:• Het historische <strong>stad</strong>huis aan de Markt, met in hettorentje een klokkenspel of beiaard waar bovenopdraaiende beelden voorbijkomen. De beiaard is in1982 geschonken ter gelegenheid <strong>van</strong> het 750-jarigbestaan <strong>van</strong> de <strong>stad</strong> <strong>Roermond</strong>. In 1995 werd hetklokkenspel aangevuld met een groep bewegendebeelden die elke middag om 12.00 uur rond de torenDe Markt in <strong>Roermond</strong> met links de Sint Christoffelkathedraal en<strong>van</strong> het <strong>stad</strong>huis draaien.rechts het <strong>stad</strong>huis• De Sint-Christoffelkathedraal. In 1410 werdbegonnen met de bouw <strong>van</strong> deze kerk. Het is een driebeukige hallenkerk gebouwd in Nederrijns gotische (somsmet minder recht als Gelders aangeduide) stijl.• Munsterkerk, een kruisbasiliek, gebouwd in de 13e eeuw en gerestaureerd door de beroemde architect PierreCuypers in de jaren 1864-1891. De kerk is gebouwd in de romaanse bouwstijl.• De Rattentoren uit de 14e eeuw, een overblijfsel <strong>van</strong> de vroegere <strong>stad</strong>sversterking die in de 18e eeuw werdgesloopt.• Hervormde kerk (1400) met vergrotingen uit de 15e eeuw en 16e eeuw.


<strong>Roermond</strong> (<strong>stad</strong>) 6• Voormalig Kartuizerklooster Bethlehem, waartoe de Caroluskapel behoort. Met de bouw <strong>van</strong> de kapel werdbegonnen in 1398. Het is één <strong>van</strong> de weinige religieuze gebouwen in <strong>Nederland</strong> met een Rococo-plafond en beziteen Robustelly-orgel uit 1760/1763.• De Cattentoren, een overblijfsel <strong>van</strong> de vroegere <strong>stad</strong>sversterking. Op 14 november 2008 wordt begonnen met derestauratie <strong>van</strong> dit torentje en de omliggende <strong>stad</strong>smuren. De Cattentoren eindigde in het AVRO-programma "deRestauratie" in 2007 op de 2e plaats en liep net 1 miljoen euro mis. Dankzij sponsors kan de restauratie nu alsnogbeginnen.Religie<strong>Roermond</strong> is (sinds 1559 en met een onderbreking <strong>van</strong> 1801-1840) de zetel <strong>van</strong> het gelijknamige bisdom. De huidigebisschop is mgr. F.J.M. Wiertz (sinds 1993). Zijn voorganger mgr. dr. J.M. Gijsen (<strong>van</strong> 1972 tot 1991) kreeglandelijke bekendheid <strong>van</strong>wege zijn orthodoxe standpunten. <strong>Roermond</strong> is een zelfstandig dekenaat.Het genadebeeld <strong>van</strong> Onze Lieve Vrouwe in 't Zand trekt in de gelijknamige kapel vele pelgrims naar <strong>Roermond</strong>.Zodoende is de <strong>stad</strong> een <strong>van</strong> de belangrijkste bedevaartsoorden <strong>van</strong> <strong>Nederland</strong>.Onderwijs<strong>Roermond</strong> kent in totaal 18 basisscholen en 6 scholen voor voortgezet onderwijs. Het Bisschoppelijk College kenteen lange en rijke traditie. De <strong>stad</strong> had per september 2007 twee HBO-opleidingen en verder enkelespeciaal-onderwijs instellingen. De Amsterdamse Theater Academie, een HBO-opleiding met een dependance in<strong>Roermond</strong>, sloot na het eerste jaar wegens te weinig animo; voor het tweede jaar hadden zich slechts drie leerlingenaangemeld.De enige HBO-opleiding die in <strong>Roermond</strong> is gevestigd is <strong>van</strong> Fontys Hogescholen. Ook deze instelling heeft tekampen met een dalend aantal studenten en zal na een grootschalige reorganisatie <strong>van</strong> Fontys met nog enkele anderevestigingen per 1 september 2010 worden gesloten.Economie<strong>Roermond</strong> is een belangrijke handels- en industrie<strong>stad</strong> en heeft een regionale verzorgingsfunctie. Het was ook langetijd een garnizoen<strong>stad</strong>. De <strong>stad</strong> herbergt een <strong>van</strong> de 19 arrondissementsrechtbanken in <strong>Nederland</strong> en bedient daarmeeNoord- en Midden-Limburg. Qua sfeer en historische allure komt deze oude hanze-en bisschops<strong>stad</strong>, afgaande op hetoordeel <strong>van</strong> weekblad Elsevier, in Limburg op de tweede plaats na Maastricht. Op de gecombineerde punten <strong>van</strong>werken, wonen, winkelen en cultuur komen deze beide Limburgse steden in de landelijke top-tien, zo oordeelt datopinieblad (9/11/06).<strong>Roermond</strong> bezit <strong>van</strong>ouds een zekere standing. Dit hangt samen met de omstandigheid, dat de <strong>stad</strong> tot voor kort eenregionaal bestuurscentrum was, de schrijftafel <strong>van</strong> Noord- en Midden-Limburg. <strong>Roermond</strong> was de hoofd<strong>stad</strong> <strong>van</strong> hetOverkwartier <strong>van</strong> Gelder. Ook in de achttiende en negentiende eeuw gold deze <strong>stad</strong> als relatief belangrijk. KoningWillem I maakte haar na de Franse tijd de hoofd<strong>stad</strong> <strong>van</strong> een groot arrondissement, op gelijk niveau als Hasselt enMaastricht. <strong>Roermond</strong> was tot in het begin <strong>van</strong> de twintigste eeuw de tweede <strong>stad</strong> <strong>van</strong> <strong>Nederland</strong>s Limburg.Recreatie en toerisme<strong>Roermond</strong> is een toeristische <strong>stad</strong> en dankt dat met name aan het winkelaanbod en aan de Maasplassen. Dezeplassen, die ontstaan zijn door het baggeren <strong>van</strong> grind, worden vooral in de zomer gebruikt door veel recreanten.Surfers, zeilers en zwemmers zijn in die tijd veel in en op de plassen te vinden. Boten kunnen aanmeren bij één <strong>van</strong>de vele jachthavens die <strong>Roermond</strong> rijk is, waaronder Het Steel, Hatenboer, Nautilus en Marina Oolderhuuske. Bijlaatstgenoemde jachthaven is een klein opgezet vakantiepark aanwezig bestaande uit een camping en een aantalvakantiehuisjes, ongeveer de helft hier<strong>van</strong> bestaat uit drijvende woningen. Ook liggen er tennisbanen, is er een


<strong>Roermond</strong> (<strong>stad</strong>) 7restaurant en een kleine speeltuin en liggen er kleine strandjes. Het vakantiepark is omringd door de Maasplassen enis slechts via één toegangsroute bereikbaar. ’s Zomers vaart er een klein fiets- en voetveer tussen MarinaOolderhuuske en Ool.Vanaf 15 juli 2009 zullen een miniatuurafbeelding <strong>van</strong> de muziekkiosk op het Munsterplein en het <strong>Roermond</strong>se<strong>stad</strong>huis in Madurodam te vinden zijn.Winkel<strong>stad</strong>Voor 2009-2011 is <strong>Roermond</strong> door detailhandel<strong>Nederland</strong> benoemd tot beste middelgrote winkel<strong>stad</strong><strong>van</strong> <strong>Nederland</strong>.De <strong>stad</strong> stond (volgens een onderzoek <strong>van</strong> weekbladElsevier) in 2006 op de derde plaats qua bestewinkel<strong>stad</strong>, na Maastricht en 's Hertogenbosch. Eenjaar daarvoor stond het op de tweede plaats. Ook veelDuitse kooptoeristen behoren tot het winkelendpubliek.<strong>Roermond</strong> heeft iedere woensdag en zaterdag eenvoedsel- en warenmarkt. Deze werd lange tijd op deDe Markt in <strong>Roermond</strong> met de Sint Christoffelkathedraal.markt gehouden, maar ligt tegenwoordig steeds vaker op het Munsterplein. Op koopzondagen (eerste <strong>van</strong> de maand)vindt hier eveneens een warenmarkt plaats.In 2003 opende in het westelijke centrum <strong>van</strong> de <strong>stad</strong> winkelpassage Roercenter. In dit overdekte winkelcentrum zijnhistorische, monumentale panden geïntegreerd die tevens in gebruik zijn als winkelruimte of horecavoorziening.Tegelijkertijd werd de aangrenzende Neerstraat omgevormd tot winkelpromenade en is een groot aantal historischepanden gerenoveerd. In 2009 wordt de laatste hand gelegd aan het gebied met de voltooiing <strong>van</strong> project de SteenenTrappen, waarmee extra woningen, winkels en een grotere openbare bewaakte fietsenstalling wordentoegevoegd aanhet centrum.Met de komst <strong>van</strong> de A73 en opwaardering <strong>van</strong> de N280 is de bereikbaarheid <strong>van</strong> <strong>Roermond</strong> verbeterd, waardoormeerdere grootschalige plannen voor uitbreiding <strong>van</strong> het winkelaanbod plaats hebben gevonden. Bij de kruising <strong>van</strong>de A73 met de N280 is in 2008 het Retailpark verschenen waar grote winkelketens zich inmiddels hebben gevestigd.In 2009 worden de laatste beschikbare winkelpanden op de Huis en Tuinboulevard gerealiseerd, waar uitsluitendmeubelbedrijven en tuincentra zijn gevestigd. Aan weerszijden <strong>van</strong> het Retailpark wordt in 2009 gebouwd aan eenMobility Park en een Outdoor Center, waar vestigingen komen <strong>van</strong> aan auto- en outdoorgerelateerde winkelketens.


<strong>Roermond</strong> (<strong>stad</strong>) 8Designer Outlet CenterIn 2001 werd in <strong>Roermond</strong> het Designer Outlet Center <strong>van</strong>McArthurGlen gevestigd. Dit merkendorp telt ruim 120 winkels entrekt jaarlijks ruim 2,9 miljoen bezoekers en behoort daarmee totde grootste toeristische trekpleisters <strong>van</strong> <strong>Nederland</strong>. Het aantalbezoekers stijgt jaarlijks. Het Outlet Center is met het historische<strong>stad</strong>scentrum <strong>van</strong> <strong>Roermond</strong> verbonden door middel <strong>van</strong> eentunnel onder de N280. Uit onderzoek is gebleken dat 40% <strong>van</strong> allebezoekers <strong>van</strong> het Designer Outlet Center ook het centrum <strong>van</strong><strong>Roermond</strong> bezoekt.Het merendeel <strong>van</strong> de bezoekers is Duitstalig en vooral in deweekenden ontstaan opstoppingen en files naar de <strong>stad</strong> toe. HetDesigner Outlet <strong>Roermond</strong>.Outlet Center ligt langs de N280, die in 2008 is uitgebreid tot eenvierbaansweg tot aan de Duitse grens waar het aansluit op deDuitse A52, die in 2009 zal zijn voltooid. Ook de A73 sluit aan op de N280.Naast het Outlet Center is begin 2009 <strong>Roermond</strong>s grootste bouwproject gerealiseerd. Hier zijn appartementen,winkels, een megabioscoop met zeven zalen, horeca, een amusementshal en 8000 m² kantoren gebouwd. Verder ligter een parkeergarage met plaats voor 400 auto's. Ook wordt de voetgangerstunnel onder de N280 met 10 meterverbreed en er komen liften en roltrappen voor een betere verbinding met de binnen<strong>stad</strong>. Na de voltooiing <strong>van</strong> ditproject is het de bedoeling om het project Jazz-City te realiseren, dat hier op aansluit. Verder bestaan er plannen omte starten aan de fase Outlet Center III.CriminaliteitHet stijgend aantal toeristen en winkelende bezoekers <strong>van</strong> buiten heeft ook een schaduwzijde. De potentiële buit iseen aantrekkelijk doelwit voor criminelen. Zo stond <strong>Roermond</strong> in 2007 op de derde plaats in de door het AlgemeenDagblad gepresenteerde misdaadmeter [6] . Hoewel er de nodige kritiek bestaat op de door het Algemeen Dagbladgebruikte methodiek [7] , besloot de gemeente zelf onderzoek te laten instellen naar criminaliteitsproblemen in degemeente. Het door de gemeente ingeschakelde bureau, het Instituut voor Veiligheids- en Crisismanagement (COT),stelde onder meer dat <strong>Roermond</strong> een <strong>stad</strong> is met een serieus criminaliteitsprobleem en dat door degrensoverschrijdende centrumfunctie criminele gelegenheidsstructuren worden gecreëerd. De daders, zoconcludeerden de onderzoekers, zijn overwegend afkomstig uit <strong>Roermond</strong> zelf [8] . Naar aanleiding <strong>van</strong> debevindingen <strong>van</strong> het onderzoeksbureau stelde de burgemeester <strong>van</strong> <strong>Roermond</strong>, Henk <strong>van</strong> Beers, dat decriminaliteitscijfers zo snel mogelijk met 20% moeten dalen. Hij verbond zijn politieke lot aan het al dan niet halen<strong>van</strong> deze doelstelling [9] .Cultuur en recreatieUitgaanslevenHet uitgaansleven <strong>van</strong> <strong>Roermond</strong> concentreert zich voornamelijk op en rondom het Stationsplein en de Roerkade,waar cafés en terrassen het straatbeeld bepalen. Bij het Stationsplein liggen ook een discotheek, amusementshal enbioscoop in de buurt. Vooral in de zomermaanden strekken de terrassen zich tot ver over het plein en de kade uit. DeRoerkade zal in 2010 opnieuw ingericht worden met eenrichtingsverkeer en verbreding <strong>van</strong> de terrassen. Naast hetDesigner Outlet Center is in 2009 een nieuw complex opgeleverd met onder andere een gokhal, bioscoop en enkeleeet- en drinkgelegenheden.


<strong>Roermond</strong> (<strong>stad</strong>) 9Op twee minuten loopafstand <strong>van</strong> het station ligt bioscoop Royal/Royaline. Deze bioscoop beschikt over een grotezaal met balkon en een kleine zaal. Naast het Designer Outlet Center is in 2009 een nieuwe bioscoop met zevenzalen geopend, Foroxity (met eveneens een vestiging in Sittard-Geleen). Bij cultureel centrum De Azijnfabriek ligttevens een filmhuis waar wekelijks films worden gedraaid voor een kleinschalig publiek.ArchitectuurZie ook Lijst <strong>van</strong> hoogste gebouwen <strong>van</strong> <strong>Roermond</strong>De meeste historische panden <strong>van</strong> <strong>Roermond</strong> zijn te vinden in de binnen<strong>stad</strong>. Een groot aantal oude gebouwen buitenhet centrum heeft in het kader <strong>van</strong> wijkaanpak moeten wijken voor nieuwbouw, hoewel verschillende stichtingenzich inzetten voor behoud <strong>van</strong> waardevol historisch erfgoed in de gemeente.Sinds het einde <strong>van</strong> de twintigste eeuw wordt ook hoogbouw gerealiseerd, voor <strong>Roermond</strong>se begrippen gebouwenmet een minimale lengte <strong>van</strong> 40 meter. Naast TheaterHotel De Oranjerie gaat het om recente toevoegingen als deSteenen Trappen, Soleatoren, Kazernevoorterrein, Casimir en de Natalinitoren.Musea en Cultuureiland ECIHet Stedelijk Museum <strong>Roermond</strong> is gevestigd in het voormaligewoonhuis <strong>van</strong> de nationaal bekende architect Pierre Cuypers. Hijbouwde dit huis in 1853 bij het Atelier Cuypers-Stoltzenberg, waarkerkelijke kunst en meubelstukken werden vervaardigd. Vandaag dedag zijn in het museum wisselende tentoonstellingen te zien en is erinformatie over de geschiedenis <strong>van</strong> de <strong>stad</strong> te vinden, in het bijzonderover architect Cuypers. De gemeente <strong>Roermond</strong> wil het museumomdopen tot Cuypershuis, waarin <strong>Roermond</strong>s bekendste architect eennog prominentere plaats inneemt.Stedelijk Museum <strong>Roermond</strong>.Al enkele jaren bestaan er plannen om het voormalige industrieterrein ten zuidwesten <strong>van</strong> het centrum om te toverentot een grootschalige woonwijk onder de naam Roerdelta. Deze woonwijk moet binnen 15 jaar gereed zijn en zalbestaan uit 1500 woningen. Verder voorziet het plan in een zogenaamd "Cultuureiland", waar plaats moet komenvoor de vestiging <strong>van</strong> een groot aantal culturele instellingen, waaronder De Azijnfabriek, Centrum voor de Kunsteninclusief het theater, en verplaatsing <strong>van</strong> een deel <strong>van</strong> de collectie <strong>van</strong> het Stedelijk Museum.Theater en muziekIn <strong>Roermond</strong> liggen twee theaters waar wekelijks diversevoorstellingen plaatsvinden. TheaterHotel De Oranjerie is eenmultifunctioneel gebouw dat in het bezit is <strong>van</strong> Van der Valk enbestaat uit een theaterzaal met 800 plaatsen, diversehorecagelegenheden, vergaderzalen en een hoteltoren met ruim 90kamers. Het CK Theater is onderdeel <strong>van</strong> het Centrum voor deKunsten (CK) en biedt plaats aan ongeveer 300 mensen; het wordt danook voornamelijk gebruikt door beginnende artiesten. Ook vinden erdans- en muziekoptredens plaats <strong>van</strong> cursisten die aan het Centrumvoor de Kunsten hun lessen volgen.De hoteltoren <strong>van</strong> TheaterHotel De Oranjerie.Poppodium De Azijnfabriek is een cultureel poppodium waar onder meer muziekgroepen optreden. Het richt zich opeen publiek tussen de 16 en 45 jaar en biedt naast alternatieve muziek ook plaats aan bijvoorbeeld comedy.Daarnaast kent <strong>Roermond</strong> een uitgebreid muzikaalvereningsleven. Buiten de 4 harmonieën, 4 fanfares, een


<strong>Roermond</strong> (<strong>stad</strong>) 10brassband en een trommel- en fluiterkorps zijn er nog vele drumbands en joekskapellen actief. De KoninklijkeHarmonie <strong>van</strong> <strong>Roermond</strong>, opgericht in 1775, is de oudste harmonie <strong>van</strong> <strong>Nederland</strong>.ParkenIn <strong>Roermond</strong> liggen twee <strong>stad</strong>sparken, al liggen deze relatief ver buiten het centrum. Stadspark De Karthuis is vooreen deel gelegen op het grondgebied <strong>van</strong> de voormalige tuinen <strong>van</strong> het Karthuizerklooster en ligt net buiten hetwinkelpromenadegebied, in het noordoosten <strong>van</strong> de binnen<strong>stad</strong>. Het park is relatief rustig te noemen, wat naast deligging te wijten is aan de oude muren die het park aan het oog onttrekken. Park Hattem ligt ten zuiden <strong>van</strong> debinnen<strong>stad</strong>, tussen de voormalige Rijksweg N271 en de spoorlijn Maastricht-Venlo. Jaarlijks vindt daar bij hetNationaal Indië-monument een herdenkingsbijeenkomst plaats.In de plannen voor de Roerdelta, ten zuidwesten <strong>van</strong> de binnen<strong>stad</strong>, is naast woningen en culturele instellingen ookeen nieuw <strong>stad</strong>spark voorzien. De realisatie <strong>van</strong> dit project zal <strong>van</strong>af 2010 plaatsvinden.EvenementenIn <strong>Roermond</strong> vinden wekelijks tot dagelijks diverse evenementen plaats, variërend <strong>van</strong> lokaal tot nationaal en zelfsinternationaal. Sinds 1991 is <strong>Roermond</strong> de Limburgse locatie <strong>van</strong> het jaarlijkse bevrijdingsfestival, waar meer dan30.000 bezoekers op af komen. Ook is de <strong>stad</strong> het decor <strong>van</strong> het Solar Weekend Festival, dat sinds 2005 aan deMaasplassen wordt georganiseerd en jaarlijks rekent op zo'n 15.000 toeschouwers. Sinds 2008 is <strong>Roermond</strong>etappeplaats <strong>van</strong> de Eneco Tour. Na 2009 zal de Tour ook de vier daaropvolgende jaren de <strong>stad</strong> aandoen.Verkeer en vervoerAutoZie voor meer informatie over de A73 en de tunnels: Rijksweg 73, Roertunnel, Swalmentunnel<strong>Roermond</strong> ligt aan verschillende doorgaande wegen:• N280. Deze weg verbindt <strong>Roermond</strong> met Weert en is in 2007 in oostelijke richting verlengd met enkelekilometers tot aan de grens bij Duitsland, de N280-west zal in de toekomst in westelijke richting verbreed wordentot regionale autoweg• N271. Deze noord-zuidverbinding loopt door <strong>Roermond</strong> en verbindt de <strong>stad</strong> met Venlo in het noorden en Echt inhet zuiden.• N293. Deze weg liep voorheen <strong>van</strong>af de Heinsbergerweg in <strong>Roermond</strong> naar Heinsberg. Met de aanleg <strong>van</strong> de A73is ook deze weg uitgebreid. Vanaf 2008 zal de N293 met circa vijf kilometer zijn verlengd tot aan deKoninginnelaan, waar de weg ook aansluit op de A73.• A73. De weg is op 18 februari 2008 opengesteld, waardoor <strong>Roermond</strong> een snelle verbinding heeft gekregen methet noorden (Venlo, Nijmegen) en het zuiden (Maastricht, via de A2). De tunnels bij <strong>Roermond</strong> en Swalmen zijnna een periode <strong>van</strong> periodieke sluitingen sinds december 2009 definitief geopend. De definitieve openstellingwerd opgeluisterd door verkeersminister Camiel Eurlings. <strong>Roermond</strong>se notabelen wilden uit protest voor de trageoplevering geen gehoor geven aan de uitnodiging om aanwezig te zijn.Parkeren in <strong>Roermond</strong> kan bij het Designer Outlet Center waar ruim 3600 parkeerplaatsen liggen. In de binnen<strong>stad</strong>wordt het gebruik <strong>van</strong> auto's zoveel mogelijk geluwd. Vanaf de singelring, die op de nominatie staat om te wordenaangepakt, is een groot aantal parkeerterreinen te vinden.<strong>Roermond</strong> beschikt begin 2009 over drie openbare parkeergarages en heeft voornemens om achter het treinstationeen vierde garage met 600 plaatsen aan te leggen.


<strong>Roermond</strong> (<strong>stad</strong>) 12Wijkindeling<strong>Roermond</strong> is in onderstaande wijken (vetgedrukt) en buurten verdeeld:• Centrum• Binnen<strong>stad</strong>• Roer-Roer-Zuid• Roerzicht-Voor<strong>stad</strong>• Maas/Maashaven• Maasniel• Kern Maasniel• De Wijher• <strong>Roermond</strong>-Noord• Leeuwen• Brikkenoven• Tegelarijeveld-Broekhin• Herten• Herten• Ool• Oolderveste• Merum• Aan de Rijksweg• Asenray• Asenray +Buitengebeid• Moethagen-Hertenpael• <strong>Roermond</strong>-West• <strong>Roermond</strong>se Veld• Vrijveld• Hammerveld• <strong>Roermond</strong>-Zuid• De Kemp• Kitskensberg• Kapel-Muggenbroek• <strong>Roermond</strong>-Oost• Hoogvonderen• Donderberg• Donderberg• Kastelenbuurt• Vliegeniersbuurt• Componistenbuurt• Planetenbuurt• Swalmen• Swalmen• Asselt• Boukoul• Wieler• Geplandewoonwijken• TegelarijeveldOost• Melickerveld• NautischKwartier• Roerdelta• Bedrijventerreinen• Broekhin• Broekhin II(gepland)• Willem-Alexander• Spickerhoven• Roerstreek Noord• Roerstreek Zuid (inontwikkeling)• Stadsrand-Zuid(gepland)• Merum/SolvayStedenband• Mönchengladbach (Duitsland), sinds 1971• Vinkovci (Kroatië)• Koszalin (Polen)• Marktredwitz (Duitsland), sinds 2007. Daarvoor partnergemeente <strong>van</strong> Swalmen sinds 2005• Nepomuk (Tsjechië), sinds 2007. Daarvoor partnergemeente <strong>van</strong> SwalmenGeborenBehalve Breda wordt soms ook wel <strong>Roermond</strong> als het Haagje <strong>van</strong> het Zuiden aangeduid. Daarmee wordt onder meergedoeld op het enigszins regenteske karakter en de statige bebouwing. Voor <strong>Roermond</strong> zou daarvoor nog eenspeciale reden genoemd kunnen worden. In <strong>Roermond</strong> zijn in de vorige eeuw drie minister-presidenten <strong>van</strong><strong>Nederland</strong> geboren. Statistisch gezien zou dat, voor een plaats met minder dan 50.000 inwoners, tot deonmogelijkheden behoren. Dat ze alle drie katholiek waren zal minder verwondering wekken.


<strong>Roermond</strong> (<strong>stad</strong>) 14DocumentaireIn 2005 maakte Joost Seelen de filmdocumentaire <strong>Roermond</strong>se Adel. Hierin staat niet de adel <strong>van</strong> <strong>Roermond</strong>centraal, maar wordt een portret geschetst <strong>van</strong> de familie Fermont, een typisch <strong>Roermond</strong>se familie, die in hetverleden tot de onderklasse <strong>van</strong> de <strong>stad</strong> behoorde.Externe links• Gemeentesite <strong>van</strong> <strong>Roermond</strong> [11]• Historie <strong>van</strong> <strong>Roermond</strong> [12]• Kaart 1868 en Satellietfoto 2006 [13]Bronnen en referenties[1] 54.450-8.770 (Swalmen) =45.680 CBS Statline (http:/ / statline. cbs. nl/ StatWeb/ publication/ ?VW=T& DM=SLNL& PA=70904NED&D1=9& D2=15154-15194& D3=l& HD=090331-1717& HDR=T& STB=G1,G2)[2] J.G.F.M.G. baron <strong>van</strong> Hövell tot Westerflier, <strong>Roermond</strong> vroeger en nu, Bussum 1968[3] Prof. dr. Theo Beckers, De kwestie Maasniel. Strijd om eigen identiteit. Utrecht: Matrijs, 2006[4] IRA pleegt aanslag in <strong>Roermond</strong> (http:/ / www. nieuwsdossier. nl/ dossier/ 1990-05-27/ IRA+ pleegt+ aanslag+ in+ <strong>Roermond</strong>),Nieuwsdossier[5] De aardbeving bij <strong>Roermond</strong> 13 april 1992 (http:/ / www. knmi. nl/ VinkCMS/ explained_subject_detail. jsp?id=37812) KNMI (20 april1992)[6] <strong>Roermond</strong> wil uit top 3 criminaliteit (http:/ / www. inoverheid. nl/ artikel/ nieuws/ 1354398/ roermond-wil-uit-top-3-criminaliteit. html)[7] Minister Ter Horst beriep zich, bij de beantwoording <strong>van</strong> kamervragen door de kamerleden Griffith en Weekers over de misdaadcijfers in<strong>Roermond</strong>, op het CBS dat in een artikel in het Tijdschrift voor de Politie, nr. 7-8, juli/augustus 2004, oordeelde dat de AD MisdaadMetergeen statistisch verantwoorde conclusies toelaat (bron: kamervragen Griffith en Weekers d.d. 4 mei 2007, beantwoording Ter Horst 4 juli2007)[8] Instituut voor Veiligheids- en Crisismanagement (COT) april 2008 Veel voorkomende criminaliteit in <strong>Roermond</strong> (http:/ / www. roermond. nl/Docs/ bestuur/ beleidsdocumenten/ 080421-Finaal_onderzoek_<strong>Roermond</strong>. pdf)[9] Dagblad De Limburger/Limburgs Dagblad d.d. 23 april 2008 Misdaadcijfers moeten twintig procent dalen (http:/ / www. limburger. nl/article/ 20080423/ REGIONIEUWS03/ 804230345/ 1055/ RSS_REGIONIEUWS)[10] CDA: Euregionaal treinverkeer moet flink verbeteren (http:/ / www. l1. nl/ L1NWS/ _rp_links4_firstElementId/ 1_2610634/_rp_links4_hasclickpage/ 1_1013/ _pid/ links4) L1 TV FM TXT .NL (2 juni 2008)[11] http:/ / www. roermond. nl[12] http:/ / www. historieroermond. nl[13] http:/ / www. atlas1868. nl/ li/ roermond. html51° 12' NB, 6°00' OL (http:/ / www. nsesoftware. nl/ wiki/ maps.asp?params=51_11_37_N_5_59_54_E_type:city_zoom:14_region:NL& pagename=<strong>Roermond</strong>_(<strong>stad</strong>))Gemeente <strong>Roermond</strong>Stad: <strong>Roermond</strong>Dorpen en gehuchten: Aan de Rijksweg · Asenray · Asselt · Boukoul · Einde · Herten · Leeuwen · Maasniel · Merum · Ool ·Swalmen · WielerWoonwijken: Donderberg · Gulker Weijde · Hammerveld West · Heide · Hoogvonderen · Kapel in 't Zand · De Kemp ·Kitskensberg · Oolderveste · Roer-Zuid · <strong>Roermond</strong>se Veld · Roerzicht · Schöndeln · Sterrenberg · Tegelarijeveld ·Thuserhof · Voor<strong>stad</strong> · Vrijveld · De WijherPlaats met start- of eindpunt aan het PieterpadPieterburen · Winsum · Groningen · Zuidlaren · Rolde · Schoonloo · Sleen · Coevorden · Hardenberg · Ommen · Hellendoorn · Holten ·Laren · Vorden · Hoch-Elten · Doetinchem · Millingen aan de Rijn · Groesbeek · Gennep · Vierlingsbeek · Swolgen · Venlo · <strong>Roermond</strong>· Pey · Sittard · Strabeek · Maastricht · Sint-PietersbergLange-afstand-wandelpad · Pieterpad


<strong>Roermond</strong> (<strong>stad</strong>) 15MariabedevaartsoordenInternationaal: Lourdes · Fatima · Częstochowa · Heede · Kevelaer · Altötting · Einsiedeln · Walsingham · Knock ·Loreto · Montserrat · Sevilla · Tinos · Mexico-<strong>stad</strong> · Medjugorje · San Juan de los Lagos · Wietmarschen ·Pontmain · Parijs · PellevoisinBelgië: Banneux · Beauraing · Conjoux · Oostakker · Halle · Scherpenheuvel · Gaverland<strong>Nederland</strong>: De Sterre der Zee · Onze Lieve Vrouw <strong>van</strong> het Heilig Hart · Onze Lieve Vrouwe <strong>van</strong> Schilberg · OnzeLieve Vrouwe in 't Zand · Onze-Lieve-Vrouwe <strong>van</strong> Ommel · Onze-Lieve-Vrouwe ter Eik ·Onze-Lieve-Vrouwe <strong>van</strong> Aarle-Rixtel · Onze-Lieve-Vrouwe <strong>van</strong> Handel · De Vreugderijke · De ZoeteMoeder · Onze Lieve Vrouw <strong>van</strong> Eiteren · De Vrouwe <strong>van</strong> alle Volkeren · Onze Lieve Vrouwe <strong>van</strong>Frieswijk · De Hertogin <strong>van</strong> Drenthe · Onze Lieve Vrouwe ter Nood · Onze-Lieve-Vrouwe <strong>van</strong>Sevenwouden · Onze Lieve Vrouwe <strong>van</strong> Leeuwarden · Bedroefde Moeder <strong>van</strong> WarfhuizenVoor meer mediabestanden zie de categorie [/wiki/Commons:Category:<strong>Roermond</strong>?uselang=nl#mw-subcategories <strong>Roermond</strong>] <strong>van</strong>Wikimedia Commons.


Paginabronnen en auteurs 16Paginabronnen en auteurs<strong>Roermond</strong> (<strong>stad</strong>) Bron: http://nl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=19417047 Auteurs: A1979s, AJW, Adnergje, Ad<strong>van</strong>ce, Akoopal, Alankomaat, Aleichem, Algont, Antipedos, Arafi, ArjanH,ArnaudH, Berkoet, Brabantvo, Bramvr, Campomayor, Chaemera, Chris, Cicero, C<strong>van</strong>denHil, Cycn, Daka, Danielm, DavidD, De Slager, Den Hieperboree, Dryke, DéRahier, Edwinb, Ekaterin,ElPierro, Ellywa, Ereshkigal, Erik Zachte, Eugene, F Lammers, Fnorp, Fogeltje, Frans<strong>van</strong>nes, Fred Lambert, G.Lanting, GeoNL, Geograaf, GerardM, GijsvdL, Goodness Shamrock, Gouwenaar,HannaLi, Hans B., Hardscarf, Hendrik F K, Hoogvonderen, Hoogvonderen.info, Hsf-toshiba, IIVQ, JRB, JanB46, Jcb, JePe, Jeroen, Jeroen linderhof, Johan Lont, Joostseelen, Jvhertum,KKoolstra, Karel Anthonissen, Knorrepoes, Koektrommel, LT-CA, Landen, Letterman, Lexw, Maarten Hagi, Maiella, MartinD, Martottenheim, Masch-ke, Mexicano, Michelhensen,Michiel1972, MoiraMoira, Mottealdeberg, Mtcv, Multichill, Namibconsult, <strong>Nederland</strong>se Leeuw, Niels, Nikio, Onderwijsgek, Ortjens, Pepijntje, Periergeia, Peter b, Pietersimons, Pivos, Pven,Quarium, Quichot, Quistnix, R'mond, Rekelbast, Remuunj, Rex, Rindert, Roelzzz, Ron4, RonaldB, Ronn, Serassot, Siebrand, Sijtze Reurich, Sindala, Sixtus, Sjouker, Sjtuf, Sonuwe, Starless,Steinbach, SterkeBak, TOM, Tekstman, Template namespace initialisation script, Teunie, Tfa1964, Tibor, Timjulian, Vijverln, Vincent Ofman, Vincent Steenberg, Vinvlugt, Vostok, WDVLWD,Waeyen, Waldo79, Wikix, Willemo, Woudpiek, Wtje, Wutsje, YeahYeah, collin.xs4all.nl, conversion script, 270 anonieme bewerkingenAfbeeldingsbronnen, licenties en bijdragersAfbeelding:flag of the Netherlands.svg Bron: http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bestand:Flag_of_the_Netherlands.svg Licentie: Public Domain Auteurs: Anarkangel, Bawolff,Dbenbenn, Fibonacci, Klemen Kocjancic, Madden, Ms2ger, Odder, Pumbaa80, RaakaArska87, Reisio, Rfc1394, SB Johnny, Upquark, Urhixidur, Wisg, Zscout370, 21 anonieme bewerkingenAfbeelding:Flag of <strong>Roermond</strong>.svg Bron: http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bestand:Flag_of_<strong>Roermond</strong>.svg Licentie: Public Domain Auteurs: User:QuistnixAfbeelding:Locatie<strong>Roermond</strong>-<strong>stad</strong>.png Bron: http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bestand:Locatie<strong>Roermond</strong>-<strong>stad</strong>.png Licentie: Public Domain Auteurs: User:MtcvBestand:NL-LimburgVlag.svg Bron: http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bestand:NL-LimburgVlag.svg Licentie: Public Domain Auteurs: Cycn, GeeKaa, HenkvD, Mattes, Phlegmatic,Pumbaa80Bestand:Flag of <strong>Roermond</strong>.svg Bron: http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bestand:Flag_of_<strong>Roermond</strong>.svg Licentie: Public Domain Auteurs: User:QuistnixBestand:Rur <strong>Roermond</strong>.jpg Bron: http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bestand:Rur_<strong>Roermond</strong>.jpg Licentie: GNU Free Documentation License Auteurs: bodokleckselBestand:Portal icon.svg Bron: http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bestand:Portal_icon.svg Licentie: Creative Commons Attribution-Sharealike 3.0 Auteurs: WikiPediaBestand:Roer bij <strong>Roermond</strong>.jpg Bron: http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bestand:Roer_bij_<strong>Roermond</strong>.jpg Licentie: Public Domain Auteurs: GouwenaarBestand:<strong>Roermond</strong>munster.jpg Bron: http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bestand:<strong>Roermond</strong>munster.jpg Licentie: GNU Free Documentation License Auteurs: User Bodoklecksel onde.wikipediaBestand:Kapellerlaan 15 <strong>Roermond</strong> 2.jpg Bron: http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bestand:Kapellerlaan_15_<strong>Roermond</strong>_2.jpg Licentie: Creative Commons Attribution-Sharealike 3.0Auteurs: User:Vincent SteenbergBestand:Belastingdienst <strong>Roermond</strong> 1.jpg Bron: http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bestand:Belastingdienst_<strong>Roermond</strong>_1.jpg Licentie: Creative Commons Attribution-Sharealike 3.0Auteurs: User:Vincent SteenbergImage:Loudspeaker.svg Bron: http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bestand:Loudspeaker.svg Licentie: Public Domain Auteurs: Bayo, Gmaxwell, Husky, Iamunknown, Nethac DIU,Omegatron, Rocket000, 5 anonieme bewerkingenAfbeelding:1rightarrow.png Bron: http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bestand:1rightarrow.png Licentie: GNU Lesser General Public License Auteurs: David VignoniBestand:<strong>Roermond</strong> markt.jpg Bron: http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bestand:<strong>Roermond</strong>_markt.jpg Licentie: GNU Free Documentation License Auteurs: Bodoklecksel, Frans<strong>van</strong>nes,SiebrandBestand:McArthur Glen Designer Outlet <strong>Roermond</strong>.jpeg Bron: http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bestand:McArthur_Glen_Designer_Outlet_<strong>Roermond</strong>.jpeg Licentie: CreativeCommons Attribution-Sharealike 2.5 Auteurs: User:DammitBestand:Stedelijk Museum <strong>Roermond</strong>.jpeg Bron: http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bestand:Stedelijk_Museum_<strong>Roermond</strong>.jpeg Licentie: Creative Commons Attribution-Sharealike2.5 Auteurs: User:DammitBestand:TheaterHotel De Oranjerie.jpg Bron: http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bestand:TheaterHotel_De_Oranjerie.jpg Licentie: Creative Commons Attribution-Sharealike 2.5Auteurs: User:DammitBestand:Station <strong>Roermond</strong>.jpeg Bron: http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bestand:Station_<strong>Roermond</strong>.jpeg Licentie: Creative Commons Attribution-Sharealike 2.5 Auteurs:User:DammitAfbeelding:Flag of Germany.svg Bron: http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bestand:Flag_of_Germany.svg Licentie: Public Domain Auteurs: User:Pumbaa80Afbeelding:Flag of Croatia.svg Bron: http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bestand:Flag_of_Croatia.svg Licentie: Public Domain Auteurs: Ante Perkovic, AnyFile, Denelson83, Denniss,Dijxtra, Klemen Kocjancic, Kseferovic, Minestrone, Multichill, Neoneo13, Nightstallion, O, PatríciaR, Platonides, R-41, Rainman, Reisio, Rocket000, Suradnik13, Zicera, Zscout370, 5 anoniemebewerkingenAfbeelding:Flag of Poland.svg Bron: http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bestand:Flag_of_Poland.svg Licentie: Public Domain Auteurs: User:Mareklug, User:WantedAfbeelding:Flag of the Czech Republic.svg Bron: http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bestand:Flag_of_the_Czech_Republic.svg Licentie: Public Domain Auteurs: special commission(of code): SVG version by cs:-xfi-. Colors according to Appendix No. 3 of czech legal Act 3/1993. cs:Zirland.Bestand:Beerenbrouck.jpg Bron: http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bestand:Beerenbrouck.jpg Licentie: Public Domain Auteurs: Dodo, Ilse@, JdH, RbraunwaImage:Internet-web-browser.svg Bron: http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bestand:Internet-web-browser.svg Licentie: onbekend Auteurs: Abu badali, Bdesham, Sasa Stefanovic,SkyBonBestand:Crystal 128 yast boot .png Bron: http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bestand:Crystal_128_yast_boot_.png Licentie: GNU Lesser General Public License Auteurs: Liquid 2003,Loyna, Mardus, Rocket000Bestand:jardinconclus.jpg Bron: http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bestand:Jardinconclus.jpg Licentie: Public Domain Auteurs: Original uploader was Broederhugo at nl.wikipediaAfbeelding:Commons-logo.svg Bron: http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bestand:Commons-logo.svg Licentie: logo Auteurs: User:3247, User:GruntLicentieCreative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unportedhttp:/ / creativecommons. org/ licenses/ by-sa/ 3. 0/

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!