Militair Strategische Visie 2010 - ProDef

en de politieke zeggenschap over de inzet van machtsinstrumenten zoals de krijgsmacht
niet afstaan.
De Nederlandse regering stelt in haar ‘Strategie Nationale Veiligheid’ dat: “de nationale
veiligheid in het geding is als vitale belangen van de Nederlandse staat en/of haar samenleving
zodanig worden bedreigd dat sprake is van -potentiële- maatschappelijke ontwrichting”.
Als vitale belangen zijn gedefinieerd: territoriale veiligheid, economische veiligheid,
ecologische veiligheid, fysieke veiligheid en sociale en politieke stabiliteit 6 . Het
Regeerakkoord van februari 2007 beschrijft onder pijler VI dat het veiligheidsbeleid wordt
afgestemd op de nieuwe situatie in de wereld, en zich richt op vredesmissies, terrorismebestrijding,
conflictpreventie en wederopbouw.
kwaadwillenden sneller en eenvoudiger voorhanden. De proliferatie van CBRN-wapens en
het vijandig opereren in de informatiedimensie (cyber warfare) kunnen grote gevolgen
hebben voor de veiligheid, welvaart en welzijn.
De zogenaamde global village als betiteling van de globaliserende wereld zorgt voor een
vervaging van het onderscheid tussen externe en interne veiligheid. Veelal hebben
veiligheidsrisico’s een oorzaak die geografisch ver weg ligt maar waarvan de invloed en
dreiging tot in Nederland reiken en onmiddellijk merkbaar zijn. Te constateren is dat veel
veiligheidsrisico’s ontstaan in regio’s waar - vaak recent onafhankelijk geworden - staten
instabiel zijn, en waarbij sprake is van grote welvaartsverschillen tussen de machthebbers
(statelijk en niet statelijk) en grote delen van de bevolking die onder het bestaansminimum
leven. Die bevolking leeft veelal in geürbaniseerde gebieden waarvan het merendeel in
kuststroken ligt. Deze regio’s zijn voornamelijk gesitueerd in Afrika, Azië en Zuid Amerika.
Ook is te constateren dat diverse veiligheidsrisico’s voortvloeien uit dezelfde oorzaken en
dat veiligheidsrisico’s vaak een niet-militaire oorsprong hebben waarvoor geen puur
militaire oplossing is. Het betreft een geïntegreerd probleem waartegen alleen een
geïntegreerde aanpak doeltreffend is. Militaire inzet zal in de toekomst dan ook deel
moeten uitmaken van een geïntegreerde aanpak waarmee Nederland zijn belangen in
binnen- en buitenland moet zekerstellen.
2.4.3 De belangen van Nederland
De verwachting is dat de staat een centrale rol behoudt in de internationale verhoudingen.
Nederland is een land dat nu en in de toekomst voor welvaart en noodzakelijke economische
groei afhankelijk is van een globaliserende wereld en daarom extern georiënteerd is en
blijft. Handhaving van de internationale rechtsorde, mensenrechten en het tegengaan van
humanitair leed blijven kernwaarden van het Nederlandse beleid. Nederland blijft ook in de
toekomst een actief lid van de VN, een trouw bondgenoot binnen de NAVO en is een
voorstander van verdere Europese integratie in EU-verband, waaronder ook de doorontwikkeling
van het EVDB als onderdeel van het GBVB valt. Ondanks de verdergaande integratie
binnen Europa zal elk land ook in de voorzienbare toekomst zelfstandig afwegingen maken
2.4.4 Militaire implicaties
De onderkende veiligheidsrisico’s en de weergegeven Nederlandse belangen bieden
voldoende basis om een analyse uit te voeren waaruit militaire implicaties volgen die
richtinggevend zijn voor de ontwikkeling van de krijgsmacht in de toekomst.
Twee belangrijke constateringen staan centraal in die analyse. Ten eerste de constatering
dat interne en externe veiligheid met elkaar zijn verweven. Dit betekent dat nationale
veiligheid, welvaart en welzijn moeten worden gewaarborgd door in staat te zijn wereldwijd
de oorzaken en gevolgen te bestrijden van veiligheidsrisico’s, die de Nederlandse belangen
bedreigen. Ten tweede de constatering dat de toekomstige operationele omgeving
dreigingen bevat met een hybride karakter en waarin geweldsniveaus onvoorspelbaar snel
kunnen wisselen. Deze constatering leidt tot de conclusie dat vanuit militair-operationeel
perspectief de belangen van Nederland alleen kunnen worden zekergesteld door een
krijgsmacht die beschikt over veelzijdige capaciteiten. Een krijgsmacht moet in staat zijn tot
traditionele oorlogvoering en gelijktijdig in staat zijn te opereren in de stabilisatiefase van
conflicten. Daarnaast moet de krijgsmacht door presentie, afschrikking en door haar
specifieke kennis adviseren en assisteren in de veiligheidssector om zo bij te dragen aan
conflictpreventie. De nieuwe situatie zoals die zich nu in de wereld ontwikkelt, vereist dat
de krijgsmacht gelijktijdig een breed scala aan taken en functies moet vervullen.
Territoriale veiligheid beperkt zich niet alleen tot het territorium van het Koninkrijk. De
bescherming van het bondgenootschappelijke grondgebied is één van de belangrijkste
waarden van het NAVO-bondgenootschap die wordt ingevuld vanuit de eerste hoofdtaak van
de krijgsmacht. Deze bescherming is veelzijdig en strekt zich uit van luchtruim- en grensbewaking
en kustwachttaken tot het bestrijden van bedreigingen waar ook ter wereld. De dimensies
ruimte en informatie dwingen tot andere vormen van bescherming. De afhankelijkheid
van in de ruimte geplaatste middelen vereist een verzekerde toegang tot die dimensie. De
ICT-afhankelijkheid van onze maatschappij en daarmee ook Defensie vraagt om adequate
digitale veiligheid, cyber warfare, capaciteiten. De dreigende proliferatie van CBRN-wapens
vraagt om beschermingscapaciteiten. Hierbij valt te denken aan capaciteiten ter bescherming
tegen ballistische raketten, maar ook de mogelijkheid om ver van huis op te treden tegen de
6
Programma Nationale Veiligheid, mei 2007
20 21