De Nederlandse vakbeweging in de branding: Pagina 1 - 37

31
heb ik op twee vragen zijnerzijds enkele mededelingen gedaan over
de omvangrijke vrouwenarbeid in Duitsland en over arbeiderswoningen
bij een paar fabrieken. Ik constateerde, dat volgens ons
verstrekte mededeling, toen reeds 8 millioen vrouwen, onder wie
heel veel gehuwde, in Duitsland in fabrieken en in de landbouw
werkzaam waren en dat de arbeiderswoningen in ons land in het
algemeen groter en gerieflijker waren.
Artikel in Verenigt U en uitspraak Ercraad S.D.A.P.
Na de reis had ik verder behoefte gevoeld enige door mij in Duitsland
opgedane indrukken neer te leggen in een artikel. Het werd
opgenomen in het bondsorgaan Verenigt U van 30 Nov. '40 onder
het opschrift: Twaalf dagen Duitsland,
Toen ik het artikel schreef, kon ik natuurlijk niet vermoeden, dat
vijf jaren later een door het Partijbestuur der S.D.A.P. ingestelde
Ereraad vooral op grond van de in dat artikel neergelegde indrukken
concludeerde, dat ik ,,de democratische beginselen der
S.D.A.P. heb verzaakt" en als straf daarvoor nooit meer „enigerlei
functie in of namens de Partij mag uitoefenen".
Teneinde de lezers niets te onthouden, laat ik hier het artikel,
ontdaan van enkele, niets terzake doende herhalingen, in zijn geheel
volgen:
„Men bedenke voortdurend: de delegatie heeft naar niets een diepgaand onderzoek
ingesteld. Daarnaar zelfs niet gestreefd, al werd daarvoor alle vrijheid
gelaten. Voor een dergelijk onderzoek zou toch de vereiste tijd hebben ontbroken.
En dan: de vier industriële ondernemingen, welke zijn bezocht (drie
te Berlijn en één te Düsseldorf) waren niet alleen grote (het merendeel met vele
duizenden arbeiders en bedienden) maar ook z.g. Muster-Betriebe (voorbeeldondernemingen).
Wat op de gehele reis de meeste indruk op ons heeft gemaakt?
De tot stand gekomen eenheidsorganisaties. In alle lezingen en gesprekken over
welke onderwerpen ook: Arbeidsfront, Kraft duren Freude (Kracht door
vreugde), vrouwenbeweging, jeugdorganisaties, sportbonden, enz. steeds was er
slechts sprake van gezamelijk optreden en handelen van alk „schaffende"
(werkende) Duitsers. In hoeverre deze eenheidsorganiasties de instemming hebben
van werknemers en -gevers, weten wij natuurlijk niet, echter wel, dat het Duitse
Arbeidsfront 30 millioen leden telt met een ontvangst van 720 millioen mark.
In de grote ondernemingen, welke wij bezochten, waren practisch alle arbeiders
en kantoorbedienden, aldus werd ons medegedeeld, lid van de organisatie. Wanneer
wij in antwoord op de aan ons gestelde vragen de samenstelling van de
Nederlandse delegatie weergaven en iets moesten vertellen over de verdeelde
vakbeweging in ons land, was, evenals zulks' ook in Engealnd en in de Scandinavische
landen steeds het geval was, bij de jongere Duitse arbeiders een
onbegrijpelijk hoofdschudden en een „Wij hebben als arbeiders toch allen
dezelfde belangen." Een lid van de vertrouwensraad bij de Henkel-Werke te
Düsseldorf, een vroeger christelijk georganiseerde, zeide: „Dat hebben wij éénmaal
in Duitsland gehad. Dat komt nooit terug!"
Wij geloven, .dat wij ons niet vergissen, wanneer wij zeggen, dat veel, wat
wij in Duitsland hebben gezien, slechts mogelijk is dank zij de eenheidsorganisaties.
In alle bezochte ondernemingen troffen wij buiten, maar ook in de