PARKBESTUURSPLAN RICHTERSVELD ... - SANParks

candida, Gorteria diffusa var. diffusa, Osteospermum scariosum, Pegolettia oxyodonta en
Trichodesma africana - teenwoordig. Bolplante uit die families Iridaceae, Amaryllidaceae en
Liliaceae is ook volop in die plantegroei en maak gewoonlik hul verskyning na ‘n goeie
reënbui.
(3) Plantegroei van standhoudende fonteine
In die RNP kom verskeie standhoudende fonteine voor. Die fonteine kan in die
vlaktelandskap, heuwellandskap, asook in die berglandskap voorkom. Rhus pendulina,
Diospyros lycioides (karoobloubos) en Euclea undulata (gewone ghwarrie) is van die
dominante bome/struike by die fonteine. Die struik Lycium nova wat fyn dorinkies het, kan
ook by die fonteine voorkom. Die fonteine in die bergagtige landskap skep seker van die
mooiste tonele in die dorre bergwoestyn. Wanneer die wit aronskelke, Zantedeschia
aethiopica, blom, saam met die indrukwekkende groot namakwavy, Ficus cordata, en die
platgroeiende louriervy, F. Ilicina, vorm dit ‘n prentjie wat nie maklik vergeet kan word nie.
(4) Plantegroei van die rotsagtige droëlope en klowe in die bergagtige gebiede
Die plantegroei wat hoofsaaklik in die berg- en heuwellandskappe aangetref word, word tot
‘n groot mate deur die teenwoordigheid van bome en struike gekenmerk. Dit stem ooreen
met die droë sandslote van die vlaktelandskap, maar verskil omdat die terrein ruwer en meer
hoërliggend is. Van die mees prominente bome en struike wat in die plantegroeieenheid
voorkom is: Asclepias fruticosa, Diospyros ramulosa, Euclea tomentosa, Ficus cordata, F.
ilicina, Ozoroa concolor, Pappea capensis, Rhus undulata en Ziziphus mucronata. ‘n
Opvallende platgroeiende kruid wat ook hier voorkom, is Heliotropium ovalifolium.
(b) Acocks (1988) verdeel die xerofitiese plantegroei in Sukkulente Karoo plantegroei (Acocks
veldtipes no.31) wat voorkom in die westelike streek van die RNP; die Namakwalandse
Gebroke veld (Acocks veldtipes no.33) tot in die noorde, waar ‘n reënskadu en hoë
temperature verantwoordelik is vir skaars plantegroei; en die Berg-Karoo plantegroeitipes
(Acocks veldtipes no.28) wat voorkom in die suidoostelike gedeeltes van die RNP.
(i) Sukkulente Karoo (Veldtipe 31)
Hoewel die grootste deel van die Sukkulente Karoo (Acocks 1988) buite die park aangetref
word, is daar ‘n klein gedeelte van hierdie veldtipe op die westelike grens in die
vlaktelandskap (Ag 42) teenwoordig. Die liggolwende gebied is droog, en is onderhewig aan
somer- en winterwinde. Die vlaktegebied word soms deur ‘n interessante tweejarige vygie
Mesembryanthemum barklyi (soutslaai) met groot plat blare gedomineer. Wanneer daar
egter ‘n langdurige droogte is, is die gebied kaal en kan slegs die droë oorblywende stingels
van die spesie gevind word. Hierdie vlakte kan ook soms ‘n lae (>0,3m) grasbedekte vlakte
wees met Stipagrostis sp. dominant. Geofiete van die families Iridaceae, Amaryllidaceae en
Liliaceae kan teenwoordig wees. Verskeie ander kenmerkende plante soos die sukkulente
Stapelia gariepensis, Ceraria fruticulosa, Trichocaulon sp.,
Euphorbia gummiphora, Crassula pseudohemisphaerica en vier
Ruschia spesies word in die gebied aangetref. Enkele
kokerbome, Aloe dichotoma, wat kenmerkend van die
landskap is, kom ook in die gebied voor.
(ii) Die Namakwalandse Gebroke veld (Veldtipe 33)
Van Jaarsveld (1980) onderskei twee plantegroeieenhede in die
Richtersveldstreek. Die een plantegroei- eenheid wat in die
Park geleë is, word hier kortliks bespreek. Hierdie plantegroeieenheid
word in die heuwellandskap aangetref.
Die Euphorbia virosa, Commiphora en Tylecodon hallii veld sluit
die droogste en warmste gedeeltes van die egte Richtersveld
in. Die plantegroeieenheid is in die noordoostelike gebied van
die Park geleë waar ‘n reënskaduwee tesame met hoë
temperature verantwoordelik is vir yl of geen plantegroei. Die
skaars Pachypodium namaquanum (halfmens), Aloe pillansii
(basterkokerboom) en die meer algemene A. dichotoma
(kokerboom), asook die bekende Cotyledon paniculata
(botterboom) vorm deel van die unieke plantegroeieenheid. ‘n
Kokerboomwoud word in die omgewing van Tatasberg (Giant’s
Castle) op goedgedreineerde grond aangetref. Euphorbia
virosa, Commiphora cervifolia, C. capensis (Namakwakanniedood)
en Tylecodon hallii, vetstam sukkulente struike, is
prominent in die heuwellandskap. Bome en struike word
verspreid binne die sandslote aangetref. Die grasse Stipagrostis
hirtigluma, S. obtusa (kortbeenboesmansgras eenjarige) en
Enneapogon scaber (eenjarige) is volop na ‘n goeie winter of
somerdonderstorm. Plante van die volgende families word ook
in die gebied aangetref: Mesembryanthemaceae, Crassulaceae,
Euphorbiaceae, Asclepiadaceae, Portulacaceae,
Scrophulareaceae, Asteraceae, Verbenaceae, Acanthaceae,
Polygalaceae en Boraginacaea. Die geofiete van die families
Iridaceae, Amaryllidaceae en Liliaceae word in die landskap
aangetref.
Die Rosyntjie-Oems bergreeks wat die suidelike grens van die
Park vorm, is ‘n interessante ooswes-strekkende bergreeks in
die berglandskap. Dit verskil van die Vandersterrbergreeks
deurdat dit volgens Acocks (1988) in die Namakwalandse
Gebroke veld geleë is. Hoewel die reënval van die
Rosyntjieberg byna dieselfde is as die heuwellandskap s’n,
verskil die moedermateriaal van die res van die Namakwalandse
gebroke veld in die Park deurdat die geologie hoofsaaklik uit
harde kwartsietgesteentes bestaan. Die moeilik verweerbare
gesteentes gee aanleiding tot hoë berge met steil pieke. Aspek
speel dus hier ‘n belangrike rol deurdat die noordelike hange
tipies is van die Namakwalandse gebroke veld (Acocks 1988
Veldtipe 33), terwyl die steil suidelike hange ‘n totaal ander
plantegroeieenheid het met talle endemiese spesies. Onder
die endemiese spesies is daar ‘n Mitrophyllum spesie, ‘n
Ruschia spesie, ‘n Drosanthemum spesie, ‘n Crassula spesie, ‘n
Trichocaulon spesie en ‘n Hoodia spesie. Ander endemiese
spesies soos Conophytum quesetum, Crassula quadrangularis,
Tylecodon tuberosum, T. wallichii, T. racemosum, Pelargonium
praemorsum en P. echinatum word ook hier gekry. Prominente
bome en struike wat in die bergreeks teenwoordig is, is
Pachypodium namaquanum, Pappea capensis, Ficus cordata en
die vetstamstruik Othonna cyclophylla.
(iii) Die westelike Bergkaroo (Veldtipe 28)
Hierdie plantegroei word in die suidoostelike deel van die Park
aangetref. Dit vorm deel van die bergagtige landskap met die
Vandersterrbergreeks wat die basis van die eenheid vorm. Die
gebied verteenwoordig die hoërliggende, bergagtige
gedeeltes van die Park. Die digter struikagtige plantegroei
word deur ‘n merkbare hoër reënval gesteun. Weens die
gebied se onbereikbaarheid is groot dele van die gebied nog
botanies onbekend. Die derde lid van die kokerboomfamilie
wat in die Park voorkom, Aloe ramosissima
(nooienskokerboom), word in die gebied aangetref. Aloe
dichotoma en Tylecodon paniculata kom ook wyd verspreid in
die gebied voor. Die grootste vygiesoort in Suid-Afrika, naamlik
Ruschia utilus var. nova (rooivy) ontwikkel hier tot ‘n groot struik
van 2,5m hoog en volgens Van Jaarsveld (1980) verskaf dit die
beste vuurmaakhout in die gebied. Ander plante wat ook in die
gebied voorkom, is die groot Ficus cordata boom, die struike F.
ilicina, Rhus undulata en R. incisa. Die sukkulente is weer
dominant en sekere dele is oortrek met Aloe pearsonii. Die
bergagtige landskap is die noordelikste vesting van
Elytropappus rhinocerotis (renosterbos) en Testudinaria
elephantipes (olifantsvoet). Plantspesies van die families word
in die plantegroeieenheid aangetref: Mesembryathemaceae,
Crassulaceae, Liliaceae, Portulacaceae en Asteraceae.
R I C H T E R S V E L D N A S I O N A L E P A R K • P A R K B E S T U U R S P L A N
22
23