28e jaargang No. 108 April 2001 - Historische Vereniging ...

op schrift te stellen. Vier van hen reageerden en deze bijdragen
worden thans ten dele gepubliceerd, ook al weten we dat het geheugen
selectief is en dat de meeste belevingen goeddeels onbereikbaar zijn.
Toch menen we er goed aan te doen deze herinneringen voor een
groter publiek openbaar te maken. Kort voor de verschijning van deze
aflevering overleed mevrouw Maud van Beek-Spruijt op 10 maart
jongstleden in Leiden, zodat haar bijdrage postuum verschijnt.
Tot besluit van deze inleiding nog enige informatie omtrent Duitsgezinde
bewoners en oorlogsslachtoffers uit de Schilderswijk.
In de Johannes Vermeerstraat woonden in totaal 5 NSB'ers, waaronder
twee echtgenotes. Eén van hen werkte voor het Duitse Rode Kruis.
Een zoon van een ander NSB-lid sloot zich aan bij de Waffen SS. De
bewoner van nummer 35a noemde zich "makelaar van spoorwegmateriaal",
maar stortte zich op de bunkerbouw voor de Duitse Weermacht.
W.N.Willemse, Joh.Vermeerstraat 2, was vrijwel vanaf de
oprichting lid van de NSB en in 1937-1938 kringleider te Zandvoort.
Hij brak tijdig met de beweging en liet in zijn huis joden onderduiken.
Mogelijk door verraad van een NSB'er is hij uiteindelijk door de SD
gearresteerd en 24 oktober 1944 overleden in het kamp Sachsenhausen.
Als zodanig is zijn naam gegraveerd in het monument van de
gevallenen aan de Vrijheidsdreef. Dat geldt eveneens voor zijn zoon
W.N.Willemse junior, al in 1940 omgekomen op het schip waarop hij
in de Atlantische Oceaan voer, dat door een Duitse onderzeeboot is
getorpedeerd.
Andere oorlogsslachtoffers uit deze buurt zijn E.O.Moltzer (Anton
Mauvestraat 6), J.Nienhuis (Rembrandtlaan 18) en A.M.Deelder
(J.Vermeerstraat 40). Voorts kunnen worden genoemd dr.ir.J.J.Borren
(Pieter Marisplein 4) en T.Kerkman (Lucas van Leydenlaan 5).
In het najaar van 1940 verlieten 122 joden noodgedwongen Heemstede,
vrijwel unaniem naar het Gooi uitgeschreven, waaronder bijna 100
Duitse.
Acht joodse medeburgers, die bij het uitbreken van de oorlog in de
Johannes Vermeerstraat woonden, zijn uiteindelijk omgekomen in de
vernietigingskampen van Auschwitz, Mauthausen, Sobibor of Bergen-
Belsen. Voorzover kon worden nagegaan overleefden minstens 7
joden uit deze straat de oorlogsperiode, onder wie Richard Egon Culp
en Hedwig Culp-Ostwald (J.Vermeerstraat 7) en Johan Oppenheimer
(J.Vermeerstraat 11).
Hans Krol
90