Magazine Chronisch Ziek - Week van de chronisch zieken

WCZ 2008 7 laatstemet Guus:Opmaak 1 07-08-2008 09:53 Pagina 60
Psychische klachten en medicatie
Zorg voor
gepast gebruik
Veronique Huijbregts
Anti-depressiva, medicijnen tegen
ADHD, anti-psychotica, kalmeringsmiddelen
en slaappillen: steeds
meer Nederlanders gebruiken medicijnen
tegen psychische klachten.
De ene heeft er veel baat bij, voor
de ander is het middel erger dan de
kwaal.
Bert Aben is voorzitter van de
Cliëntenbond Utrecht. Hij heeft de
diagnose manisch depressief.
Medicijngebruik is voor hem onontbeerlijk
om goed te kunnen functioneren,
vertelt hij. ‘Ik slik nu zeventien
jaar medicijnen. Dankzij de pillen
kan ik me redelijk bewegen in de
maatschappij. Ik ben één keer
gestopt met innemen. Het resultaat
was een opname van zes maanden.
Therapietrouw is voor mij dus erg
belangrijk. Van mensen met mijn
aandoening is bekend dat 85 procent
binnen een jaar in de kliniek belandt
als ze stoppen met medicijngebruik.’
Abens ‘thuisfront’ steunt hem bij
zijn medicatiegebruik. ‘Ze maken
zich grote zorgen als ik een keer
mijn medicijnen vergeet. Logisch, zij
maken van dichtbij mee wat er misgaat
als ik niet slik. Mensen met
mijn ziektebeeld kunnen in hun
manische periode veel schade aanrichten.’
Door eerlijk te zeggen wat
het voor hen betekent als hun naaste
ophoudt met slikken, kan de omgeving
gebruikers blijven motiveren,
denkt Aben.
Aben kan zich wel goed voorstellen
dat iemand genoeg krijgt van al dat
slikken, zeker als de medicatie niet
lijkt te helpen of met veel bijverschijnselen
gepaard gaat. Zelf is hij
dikker geworden door de lithium die
hij gebruikt, ‘en als ik anti-psychotica
slik, moet ik niet gaan autorijden’.
Mensen die klachten hebben over de
medicatie die hen is voorgeschreven,
raadt hij vaak aan om een second opinion
te vragen.
Zoektocht
‘Therapietrouw is goed, op voorwaarde
dat de juiste diagnose is gesteld en
passende medicatie is voorgeschreven,’
zegt Froukje Bos, beleidsmedewerker
bij Stichting Pandora. De zoektocht
daarnaar kan soms jaren duren.
Dat blijkt uit de vele telefoontjes van
mensen met psychische klachten die
bij Pandora binnenkomen.
Belangrijker dan eenzijdig kijken
naar therapietrouw vindt Bos dan
ook gepast gebruik van medicijnen.
Behalve de juiste diagnose en passende
medicatie horen daar goede begeleiding
en gedegen voorlichting bij
over de effecten, risico’s en bijwerkingen.
‘Elk mens reageert anders op
voorgeschreven medicijnen. En bij
langdurig gebruik kunnen medicijnen
minder effectief worden of
gezondheidsschade veroorzaken.
Langdurig lithiumgebruik kan bijvoorbeeld
nierklachten geven. Aan
alle medicijnen kleven risico’s. Zo
kunnen medicijnen tegen depressie
in het begin gedachten over suïcide
oproepen. Krijg je te zware medicijnen
voorgeschreven, bijvoorbeeld
antidepressiva bij een lichte depressie,
dan is het middel soms erger dan de
kwaal. En wat te doen met je medicijnen
als je zwanger wilt worden’
Regelmatige controle
‘Medicijngebruik mag nooit in de
plaats komen van een therapeutische
behandeling,’ zegt Bos. ‘Het kan daarvan
een onderdeel zijn. Maar de
grote nadruk die er tegenwoordig
ligt op medicijnen,
vergroot het risico
dat de behandeling zich
beperkt tot medicatie.’
De beleidsmedewerker
pleit ervoor dat mensen
die medicijnen tegen
psychische klachten slikken,
regelmatig met hun
behandelaar nagaan of ze
nog nodig of zinvol zijn, en of
ze wel goed samengaan met medicatie
die ze vaak ook nog gebruiken
tegen lichamelijke klachten. ‘Bespreek
dan ook de invloed van de medicijnen
bij alcoholgebruik of, bijvoorbeeld, de
combinatie met homeopathische
Meer informatie op
www.stichtingpandora.nl
Op deze website staan ook
nieuwsbrieven over medicijngebruik
en links naar
www.medicijnwijzer.nl en
www.zogeknogniet.nl
60 Chronisch Ziek 2008