Kracht en steun voor ouderschap van mensen met ... - Expoo

aan te sluiten op de vraag van de ouders of is tot nu toe onvoldoende toepasbaar
in de hulpverleningssituaties.
Mogelijk kunnen in deze groep andere strategieën worden ontdekt, waarmee
herstel wordt bereikt. Dit kan gaan om informatie, steun, hulp of zorg. In het
eerder uitgevoerde behoefteonderzoek is vastgesteld welke onderwerpen van
belang zijn in de steun aan ouders (Van der Ende en Venderink, 2008). Ook is
via de ontwikkelde methodiek en de evaluatie daarvan duidelijk geworden dat
vanuit het perspectief van rehabilitatie gewerkt kan worden met deze doelgroep.
Informatie over wat effectief is vanuit het perspectief van deze ouders zelf,
ontbreekt.
Een deel van de mensen met psychische aandoeningen neemt zelf de stappen
om een naar de achtergrond verdwenen ouderrol weer op zich te nemen, een
ander deel wenst daarbij steun. Dit is niet alleen in de fase waarin de psychische
problematiek achter de rug is, maar ook in een de fase waar de psychische
problemen nog steeds aanwezig of terugkerend zijn.
De centrale vragen bij dit onderzoek luiden:
1. Hoe ervaren ouders met psychische aandoeningen hun ouderschap, hoe geven ze er
inhoud aan en welke rol spelen hun psychische aandoeningen daarin
2. Welke veranderingen zouden zij t.a.v. de ouderrol willen bewerkstellingen en welke
ondersteuning kunnen zij daarbij gebruiken
Het is de bedoeling dat informatie gebruikt kan worden bij het maken van
verbindingen tussen herstelbevordering in de ouderrol aan de ene kant en aan de
andere kant de omgeving van deze ouders en/of de professionele organisaties.
Het doel is na te gaan hoe de ouderrol bij mensen met psychische aandoeningen
het beste ontwikkeld kan worden, en om na te gaan waar steun nodig is.
Herstel en empowerment
Het gaat erom dat ouders vanuit hun eigen mogelijkheden en waarden aangeven
wat zij willen met hun ouderschap. Hierbij wordt gebruik gemaakt van het
gedachtegoed van de ‘herstel’-benadering. Anthony (1993) ziet herstel
(recovery) als:“een zeer persoonlijk en uniek proces waarin iemands
opvattingen, waarden, gevoelens, doelen en rollen veranderen. Het is een manier
van leven met tevredenheid en hoop zelfs met de beperkingen die veroorzaakt
worden door de aandoening. Herstel heeft te maken met de ontwikkeling van
een nieuwe betekenis en zin in het leven, terwijl men over de rampzalige
gevolgen van een psychische beperking heen groeit.“ Dit is door Boevink e.a.
(2008) kort en krachtig neergezet als “de unieke persoonlijke processen waarin
mensen met psychische beperkingen proberen om de draad weer op te pakken
en hun leven opnieuw inhoud en richting te geven”. Deegan (1996) schrijft dat
men bij herstel rekening moet houden met het gevoel een tweederangs burger te
zijn en dat er sprake kan zijn van een geïnternaliseerd stigma.
Aspecten van herstel van mensen met ernstige psychische problematiek zijn:
herstel van gezondheid, herstel van rollen en herstel van de persoonlijke
identiteit (Droës en Plooy, 2010). Herstel in het dagelijks functioneren, kan
daaraan nog worden toegevoegd (Oosterbaan e.a., 2011) In dit onderzoek gaat
het voornamelijk om herstel van rollen en daarin de ouderrol in het bijzonder.
Wel zijn er tijdens een herstelproces bewegingen in verschillende rollen en ook
op de andere terreinen zoals herstel van gezondheid en een ontwikkeling in
persoonlijke identiteit. Mogelijk komen in het onderzoek deze aspecten naar
voren. De focus zal op het ouderschap blijven. Hierbij is ook aandacht voor de
gerelateerde begrippen van competentie, balans en het in de psychologie veel
gebruikte begrip coping (Zie Van der Molen e.a. 1997).
7