Toekomstige behoefte verpleegkundig specialisten bij somatische ...

van zorginstellingen en professionals om voor specifieke taken een (gespecialiseerde)
arts(assistent) in te zetten en andere taken over te laten aan verpleegkundigen of verzorgenden
van verschillende opleidingsniveaus. Historisch zien we een continue verschuiving
van taken in de zorg van hogere naar lagere niveaus (rvz 2002).
Deze historisch gegroeide taakverdeling doet geen recht aan recente wijzigingen in de
Wet big op het gebied van voorbehouden handelingen, noch aan de nieuwe competentieprofielen
en toekomstige registratie van verpleegkundig specialisten bij somatische
aandoeningen in de preventieve, acute, intensieve en chronische zorg.
Voor een vraaggerichte benadering van de capaciteitsbehoeften is het noodzakelijk om
per patiëntencategorie of doelgroep te bekijken wat voor zorg die patiënten nodig hebben
en wie de competenties (zouden moeten) hebben om die zorg – in goede onderlinge
samenwerking – te verlenen.
Op die manier vloeit de taakverdeling tussen verschillende soorten professionals voort
uit de vragen van patiënten en kom je uit op een andere mix van personeel met verschillende
deskundigheidsniveaus. Met deze werkwijze wordt bovendien de vraag naar capaciteit
van verschillende deskundigheidsniveaus gekoppeld aan de gewenste uitkomsten
van zorg voor de patiënt.
De onderzoeksvragen zijn verder uitgewerkt in deelvragen voor twaalf interviews en
vier expertgroepen (voor elk deelgebied één), die tweemaal bij elkaar kwamen.
Na een oriënterend literatuuronderzoek zijn per verpleegkundig specialisme twee semigestructureerde
interviews met experts gehouden, die inzicht hebben in de te verwachten
ontwikkelingen in de vraag naar zorg in dat specialisme en mogelijke veranderingen
in het aanbod, als antwoord op die vraag. Daarnaast zijn vier interviews gehouden met
deskundigen met een deelgebied overstijgende expertise (bijlage 2).
In deze toekomstverkenning hebben wij geprobeerd om zo vraaggericht mogelijk de toekomstige
behoefte aan verpleegkundig specialisten in de preventieve, acute, intensieve
en chronische zorg bij somatische aandoeningen te onderzoeken. Daartoe hebben wij
– gebaseerd op de Volksgezondheid Toekomst Verkenningen (vtv) van het rivm – negentien
patiënten- en doelgroepen onderscheiden, waarmee twee raamwerken zijn opgesteld.
Het eerste raamwerk brengt de huidige relatie tussen vraag en aanbod in kaart. Hierin
zijn – per patiënten- of doelgroep – de huidige nurse practitioners gepositioneerd tussen
aan de ene kant verpleegkundigen (artikel 3 Wet big, mbo en hbo met een aanvullende
opleiding) en aan de andere kant medisch specialisten, binnen en buiten het ziekenhuis.
Dit wordt uitgewerkt en toegelicht in tabel 1 (par. 2.3).
In het tweede raamwerk verbeelden wij schematisch de relatie tussen vraag en aanbod
in de toekomst. Hier wordt per patiënten- of doelgroep aangegeven in welke van de
vier verpleegkundig specialismen het zwaartepunt in de toekomst zal komen te liggen: in de
preventieve, acute, intensieve of chronische zorg (tabel 2, par. 3.2).
De twee voorlopig opgestelde raamwerken voor de huidige en toekomstige relatie tussen
vraag en aanbod zijn in de loop van het onderzoek samen met de deelnemers aan
de interviews en de expertgroepen steeds verder ingekleurd.
Op basis van de interviews en aanvullend literatuuronderzoek is een startnotitie opgesteld.
Deze startnotitie is – samen met een aantal discussievragen en de twee raamwerken
met de huidige en toekomstige relatie tussen vraag en aanbod – voorgelegd aan vier
expertgroepen (voor elk deelgebied een expertgroep).
28