Toekomstige behoefte verpleegkundig specialisten bij somatische ...

De tweede kolom in tabel 1, waarin de verpleegkundigen (artikel 3 Wet big met een aanvullende
opleiding) in kaart zijn gebracht, behoeft enige toelichting. Deze vertoont een
grote diversiteit aan typen aanvullende opleidingen (met name qua duur en omvang).
Niet alleen functiegerichte verpleegkundige vervolgopleidingen (vvo) – volgens door
het cbog vastgestelde criteria (Butterman 2008) – zijn opgenomen, maar in de interviews
en expertgroepen zijn ook andere aanvullende opleidingen naar voren gebracht.
Het cbog heeft in totaal 281 aanvullende verpleegkundige opleidingen en cursussen
geïnventariseerd en vervolgens criteria vastgesteld voor verpleegkundige vervolgopleidingen
(vvo). Van de totaal 281 geïnventariseerde aanvullende opleidingen en cursussen
blijven er 39 over die voldoen aan de volgende twee criteria:
• de opleiding bestaat uit een theoretisch en een praktisch gedeelte (duale opleiding)
• het theoretische gedeelte omvat minimaal 100 uur en de totale duur bedraagt meer dan
vijf tot zes maanden. 27
Verschillende vervolgopleidingen zijn zowel toegankelijk voor mbo- als hbo-verpleegkundigen.
Verpleegkundigen die een dergelijke functiegerichte vervolgopleiding hebben
afgerond worden door het cbog verpleegkundigen vvo genoemd. 28
Benadrukt moet worden dat zowel de vvo- als de andere aanvullende opleidingen functiegerichte
en niet-kwalificerende opleidingen zijn. Een verpleegkundige niveau 4 (mbo)
met een verpleegkundige vervolgopleiding (vvo) blijft niveau 4 en wordt niet niveau 5
(hbo). Ook blijven verpleegkundigen vvo (zowel mbo als hbo) artikel 3 geregistreerd.
Een (functiegerichte) vervolgopleiding is niet vereist om de opleiding tot nurse practitioner
c.q. verpleegkundig specialist te volgen. De eis is dat een verpleegkundige hbogekwalificeerd
is en minimaal twee jaar als verpleegkundige praktijkervaring heeft
opgedaan.
In de praktijk blijkt dat voor nurse practitioners in bijvoorbeeld de neonatologie en op
afdelingen spoedeisende hulp in ziekenhuizen wel als voorwaarde wordt gesteld, dat zij
eerder de vervolgopleiding neonatologieverpleegkundige of seh-verpleegkundige hebben
afgerond.
In tabel 1 valt verder op, dat de huisartsenzorg als generalistisch medisch specialisme
(buiten het ziekenhuis) bij vrijwel alle doel- en patiëntengroepen wordt genoemd. Net
als huisartsenzorg is ook spoedeisende hulp (seh) een generalistisch specialisme. Voor
de overzichtelijkheid is de seh-arts alleen genoemd bij het cluster ‘Acute patiënt in
nood’, maar ook binnen de seh kunnen vrijwel alle soorten zorgvragen zich voordoen.
Disciplines die niet aan de in tabel 1 genoemde clusters van ziekten en aandoeningen
zijn verbonden, maar waarin op dit moment wel nurse practitioners werken zijn: anesthesiologie,
leverziekten en hematologie (niet oncologie gerelateerd).
De huidige nurse practitioners zijn duaal opgeleid in een meester-gezelsysteem. Een
derde van de opleiding wordt verzorgd door de hogescholen en is generalistisch van
aard. Vanuit deze generalistische basis gaan nurse practitioners zich meer specialiseren
in het tweederde deel van de opleiding dat in de praktijk bij een bepaalde patiënten- of
27 Het gemiddelde aantal lesuren van de 39 vvo-opleidingen is 208 uur (variatie van 105 tot 420 uur). De totale duur van
de opleidingen is gemiddeld 12 maanden (variatie van 5 tot 24 maanden).
28 Andere criteria van het cbog voor vvo-opleidingen zijn: de opleiding wordt onafhankelijk geaccrediteerd (bijvoorbeeld
aan de hand van Canmeds competenties); de opleiding leidt op tot een functie die ook in de naamgeving duidelijk tot
uitdrukking komt; de opleiding kan alleen door big-geregistreerde verpleegkundigen worden gevolgd met minimaal
één jaar werkervaring en een vaste aanstelling.
38