nl - Bureau fédéral du Plan

Working Paper 13-02IEnkele definitiesIn dit deeltje definiëren we enkele vaak voorkomende concepten die zowel in dealgemene literatuur over stedelijke thematieken als in dit werk meermaals aanbod zullen komen. We staan stil bij zes belangrijke concepten uit de Belgische stedelijkegeografie die we teruggevonden hebben in Van der Haegen et al. (1996).Deze concepten hebben allemaal te maken met het ‘stadsgewest’. Typerend vooreen stadsgewest is dat het minstens 80 000 inwoners moet tellen om als zodaniggecategoriseerd te worden. Dat verklaart waarom enkele belangrijke Belgischesteden zoals Aalst, Roeselare, Turnhout en Aarlen niet onder deze definitie vallenen dus geen stadsgewest zijn. Een stadsgewest wordt ingedeeld in zones die inmekaar passen zoals een Russische matroesjka:• Kernstad: de kernstad bestaat uit de stadskern 1 en de dichtbebouwde stedelijkewijken 2 . De kernstad wordt gekenschetst als het oude, dicht aaneengeslotencentrale deel van het stadsgewest.• Stedelijke woonkern (of morfologische agglomeratie): de stedelijke woonkernomvat de kernstad en de stadsrand 3 . Het is het landschapsdeel dat aaneensluitendbebouwd is met huizen, openbare gebouwen, industriële enhandelsuitrustingen, met inbegrip van de tussenliggende verkeerswegen,parken, sportterreinen enz. De stedelijke woonkern wordt begrensd door eenzone bestaande uit landbouwgrond, bossen, braakliggende en woeste grondenen verspreide bewoning.• (Geoperationaliseerde) Agglomeratie: de agglomeratie bekomt men door destedelijke woonkern aan te passen aan de gemeentegrenzen. Hiervoor berekentmen het relatief aandeel van de inwoners van een gemeente die in een woonkernwonen, ten opzichte van het totaal aantal inwoners van de gemeente. Degemeente wordt bij de agglomeratie opgenomen indien dit aandeel meer dan50 % bedraagt.• Banlieue: de banlieue sluit aan bij de agglomeratie. Het is de buitenste zonevan de stad. De bevolkingsontwikkeling wordt er in belangrijke mate doorsuburbanisatie vanuit het centrum bepaald. Morfologisch worden zowel de1. De stadskern is het hart van de stad. Hij vormt de beslissings- en activiteitenkern met de grootsteconcentratie aan regiogebonden kleinhandel en diensten.2. De stadskern is ingebed in een patroon van dichtbebouwde stedelijke wijken, die meestal overeenstemmenmet het geheel van de historische binnenstad en de negentiende-eeuwse uitbreidingen.De stadskern is een multifunctioneel gebied waarin hoofdzakelijk woongebouwen, maar ookactiviteiten zoals handel, ambachten , scholen, ziekenhuizen en nijverheid gemengd voorkomen.3. De kernstad is langs alle zijden omringd door de stadsrand die hoofdzakelijk bestaat uit een minderdichte, maar nog aaneengesloten twintigste-eeuwse bebouwing. De hoofdfunctie is hierwonen, terwijl talrijke groene ruimten bewaard blijven. In de stadsrand van de grotere stedenkunnen secundaire handels- en dienstenkernen voorkomen. Dat zijn meestal oude gemeentekernendie geïntegreerd werden in de expansieve stad. Gegroepeerd in uniforme zones vindt mener industriegebieden en verkeersinfrastructuur terug. In de stadsrand wordt de continuïteit vande bebouwing niet verbroken.7