Zoogdieren, het beschermen waard - Zoogdierwinkel

ZOOGDmR 2002 13 (2) 31TTE---~ INMeta- Rijkswm} SEOp 28 maart kondigde StaatssecretarisFaber van LNV aan dat in de zomer vandil jaar een begin gemaakt wordt met deherintroductie van de otter (Lutra lutra) inNederland. De otter is ondanks allerleiplannen om dit te voorkómen rond 1988uitgestorven in Nederland. De laatstewaarneming was een doodgereden dier,geen uitzonderlijk levenseinde voor eenNederlandse otter.De belangrijkste oorzaak van het uitstervenligt volgens deskundigen waarschijnlijkniet eens in het aantal overredenotters. Tot 1942 werd er immers gejaagdop otters, zonder dat dit direct leidde tothet uitsterven van de soort. WaarschîjnlijkerÎs dat de voortplanting van de ottersterk geremd is door giftige stoffen (voornameHjkPCB's en kwik) in het milieu. Alstoppredator krijgt een otter immers dezestoffen in grote hoeveelheden binnen viade vissen die bij eet. Deense onderzoekershebben aangetoond dat deze stoffeningrijpende gevolgen voor de stofwisselingen hormoonhuishouding hebben. Natuurlijkhebben aanrijdingen met zwervendedieren en het verdrinken van jonge dierenin fuiken de populatieafname versneld;net als de vernietiging en versnipperingvan de habitat, waardoor dieren bovendiengrotere afstanden moesten afleggenom een partner te vÎnden en zo nog vakerwegen moesten oversteken.Inmiddels is de waterkwaliteit sterk verbeterden de ophoping van gifs10ffen in deprooien van de otter in een aantal Overijsselseen Friese gebieden tot onder deveilige nOITl1 gedaald. Met EU-geldenwordt gewerkt aan het opheffen vanbarrières (wegen) en het aanleggen vanverbindingszones tussen gebieden metgeschikt otterhabitat. Ook hebben terreÎnbeheerdersen ministerie afspraken gemaaktmet vissers in de uitzetgebiedert.Zij zullen keerwandjes in hun fuikengebruiken om te voorkomen dat jongeotters de fuiken inzwemmen en er vervolgensin verdrinken. Het plan is dan ookom in juni zes otters in de Weerribben uitte zetten, gevolgd door nog zes als zichgeen onvoorziene tegenslagen voordoen.Daarna zullen er otters in de Wieden, deRottige Meenthe en de Lindevallei wor-Met EU-gelden wordt de otter in Overijsselgeherintroduceerd. Is een levensvatbarepopulatie in Nederland nu haalbaar?Foto: Rol/in Ver/indeden losgelaten. Uiteindelijk zullen er verspreidover vier jaar veertig otters uitgezetworden, ongeveer half-om-half mannetjesen vrouwtjes.De otters komen uit Letland of Wit­Rusland, omdat de Stichting OtterstationNederland (het fokstation bij Leeuwarden)op korte termijn niet voldoendeotters kon fokken. Dat otters uit een dermateverafgelegen gebied gehaald worden,vindt zijn oorzaak in de (terechte) eis dateen 'donorpopulatie' niet geschaad magworden door het wegvangen van dieren.Dichter bij huis zjjn alle populaties zo verzwaktdat het onverstandig zou zijn om erdieren weg te vangen. Een levensvatbarepopulatie in Nederland, op termijn verbondenmet populaties elders, is dus geenoverbodige luxe.In tegenstelling tot dieren uit gevangenschaphoeven wildvangotters niet eerst uitte wennen, en ze zullen dus zo snel mogelijknadat ze zijn voorzien van een zenderworden losgelaten. Naast telemetrie zalAIterra ook moderne moleculaire techniekeninzetten om de dieren te volgen:DNA uit hun uitwerpselen kan gebruiktworden om de identiteit van de individueledieren te achterhalen. Zo is het tochnog mogelijk om een soort te volgen diezich nagenoeg nooit laat zien. De informatiedie de onderzoekers zo verzamelenzal mede dienen om beheerders enbeleidsmakers bijtijds te láten ingrijp~n alsblijkt dat, ondanks alle maatregelen die algenomen zijn, de omstandigheden nogonvoldoende aan de eisen van de soortvoldoen.-rif