Een typologische benadering van de hopast in Vlaanderen - OAR ...

158f. becuwe & g. vandermarliereveel risico op kwaliteitsverlies veel speculatiever verkopen. Nietiedereen verstond echter de kunst van het zwavelen. Zeker in debeginperiode zwavelden sommigen hun hop veel te sterk. Ditbelette de hoptelers die op het einde van de 19de eeuw een(nieuwe) cokesast met open cokesvuur bouwden, niet om dezeveelal met een zwavelast uit te rusten. Deze bestond uit een lagergelegeneestvloer waaronder in een open zwavelpot zwavel werdgebrand. Dit was bijvoorbeeld het geval in de asten Lebbe98 enDekervel99 in Poperinge. Bij cokesasten met een bovenaan geslotenoven werd meestal geen aparte zwavelast voorzien. Om tezwavelen werd bovenop de eestoven een zwavelpan gezet dieonderaan de ronde of getoogde ovenvorm aannam. Op dezewijze werd bijvoorbeeld in de oude ast Russen100 in Poperingegezwaveld.3.5 De zogenaamde Engelse astMet de drie hopasten die hophandelaar François-Edmond DeWolf-Cosyns tussen 1851 en 1855 in Aalst bouwde, deed ook eenander asttype zijn intrede in Vlaanderen (fig. 16). Deze zogenaamdeEngelse ast liet toe om het hele jaar door met een minimumaan brandgevaar te werken. Bovendien liet hij bij het eestenook het aroma en lupulinegehalte van de hop onaangetast, watvan belang was voor de bierbereiding. Bij een gewone ast verminderdehet lupulinegehalte met meer dan de helft101. Door hunkegel- of puntdaken realiseerden de Engelse asten echter dehevigste luchtstromen. Dat ze daarbij lange tijd met open eestvurenwerkten, schaadde de kwaliteit van de hop helemaalniet102. De luchtstroom was te sterk opdat de rookgassen zich opde hopbellen zouden afzetten. De asten in Vlaanderen echterhadden omwille van hun zadeldak nooit hetzelfde schouweffecten konden dus nooit zo’n luchtstroming opwekken (fig. 17). Wanneerde eerste Engelse hopasten in de zuidelijke Westhoek werdengebouwd, is nog onduidelijk. Voorlopig geldt als oudstevoorbeeld de Engelse ast die landeigenaar de Bérancourtomstreeks 1897 op zijn pachthoeve in Dikkebus bouwde103. Doorde parlementaire commissie die in 1903 ter bestrijding van dehopcrisis werd opgericht, werd dit asttype aanbevolen. Ditgebeurde onder meer door de bouw van een modelast in Aalst104.Al dan niet onder invloed van deze parlementaire werkzaamhedenliet Hector Lebbe-Dufaux omstreeks 1905 nabij zijnhopboerderij in Poperinge twee Engelse hopasten optrekken(fig. 18)105. In de hopstreek van Asse/Ternat volgde Louis VanDroogenbroeck hem ongeveer een jaar later door op zijn hopboerderij,het Hof ter Brugghen, in Sint-Ulriks-Kapelle eveneenstwee Engelse hopasten te bouwen (fig. 19)106.3.6 De hopast met open cokesvuurVanaf 1860 werden hopasten meer en meer met cokes gestookt.Een hout- of kolenvuur gaf door zijn rookontwikkeling immersFig. 16 Hopast De Wolf-Cosyns in Aalst.Hop oast house De Wolf-Cosyns in Aalst.een slechte geur aan de hop. Cokes echter ontwikkelden geenrook maar zorgden bovendien ook voor een veel gelijkmatigerbranding en een veel grotere stralingswarmte107. De hopasten diena 1860 werden gebouwd, werden dan ook veelal voorzien vanopen cokesvuren in de vorm van cokesvuurkorven of -wagentjes(fig. 20). Op 1,5 m boven deze korven of wagentjes werd een metalenkap gehangen. Dit was zowel om te vermijden dat stof ofandere onzuiverheden in het cokesvuur zouden vallen en voorrookontwikkeling zouden zorgen, als om een betere spreidingvan de warme lucht te verkrijgen. De grote stralingswarmte vande cokesvuren zorgde ervoor dat de eestvloeren op een groterehoogte, bv. op ongeveer 2,20 m van de grond, konden geplaatstworden. Het grote voordeel hiervan was dat deze hopasten buitenhet hopseizoen ook als stal konden worden gebruikt. Ditdubbelgebruik laat zich veelal aflezen door een centrale vloergoot.Hooggeplaatste eestvloeren hadden bovendien het voordeelvan een optimalisatie van de luchtstroom. Dit werd onder98 Hoeve Lebbe, Krombeekse Weg 32, Poperinge(Inventaris Hoperfgoed Keteniers: ast 0002).99 Helleketelweg 18, Poperinge (InventarisHoperfgoed Keteniers: ast 0047). Intussengesloopt (mededeling van Herman Degryse, voormaligeconservator van het NationaalHopmuseum).100 Provense Weg 23, Poperinge (InventarisHoperfgoed Keteniers: ast 0010).101 Vandermarliere 2006, 23 & 73.102 Leplae 1894, 7-8.103 Journal d’Ypres, 30 oktober 1897; Vandermarliere2007b, 37-38. Deze Engelse ast is evenwelniet meer bewaard.104 Vandermarliere 2007b, 39.105 Deze asten langs de Krombeekse weg werdenomstreeks 1922 omgebouwd tot het landhuisZweerdhof (Delepiere & Huys 1989, 154-156).106 Bruggeveldstraat, Sint-Ulriks-Kapelle(Dilbeek). Plaatsbezoek dd. 22 mei 2008.107 Vandermarliere 2007a, 13.