10met iemand voor wie ze niets voelen of dat ze dit makkelijker zouden doen (De Graaf et al.,2005).Ook in andere Europese studies worden verschuivingen gevonden, afhankelijk <strong>van</strong> detijdspanne die wordt overzien. In Zweden is bijvoorbeeld het percentage jongeren dat vindtdat geslachtsgemeenschap alleen maar past binnen vaste relaties tussen 1987 en 1997 sterkafgenomen. Ook het percentage jongeren dat zegt wel eens <strong>seks</strong> te hebben gehad bij eeneerste ‘date’ is toegenomen, vooral bij meisjes (Forsberg, 2000). In Duitsland worden tussen1980 en 2001 ook wel dergelijke verschuivingen gevonden <strong>onder</strong> jongeren <strong>van</strong> 14 tot 18 jaar.Sinds 1998 vinden hier echter nog nauwelijks veranderingen plaats, zowel wat betreftervaring met <strong>seks</strong> in het algemeen als in ervaringen met de meer <strong>instrumentele</strong> <strong>vormen</strong> <strong>van</strong><strong>seks</strong> (bijvoorbeeld in het percentage dat aangeeft dat de eerste <strong>seks</strong>partner een vreemde was(Heβling, 2006).2.5 Risico’s <strong>van</strong> <strong>instrumentele</strong> <strong>seks</strong>Instrumentele <strong>seks</strong> hoeft niet voor iedereen riskant te zijn, maar <strong>van</strong>uit de literatuur komenwel aanwijzingen naar voren <strong>van</strong> eventuele risico’s. Om te beginnen is interessant tevermelden dat in een studie <strong>van</strong> het NJI (Nikken & Midzic, 2007), attitudes ten aanzien <strong>van</strong>verschillende <strong>vormen</strong> <strong>van</strong> <strong>instrumentele</strong> <strong>seks</strong> (te weten buiten de vaste relatie met iemandvrijen, je borsten laten zien voor de webcam en <strong>seks</strong> verlenen in ruil voor een breezer) eenbetrouwbare schaal bleken te <strong>vormen</strong> met de attitude ten aanzien <strong>van</strong> het dwingen <strong>van</strong> eenmeisje tot <strong>seks</strong>. Deze bevinding wijst op een sterk verband tussen attitudes ten aanzien <strong>van</strong><strong>instrumentele</strong> <strong>seks</strong> en ten aanzien <strong>van</strong> <strong>seks</strong>ueel geweld. Attitudes zijn echter uiteraard nogniet hetzelfde als gedrag.Ruil<strong>seks</strong> en <strong>seks</strong>ueel geweldDirecte verbanden tussen <strong>instrumentele</strong> <strong>vormen</strong> <strong>van</strong> <strong>seks</strong> en ervaringen met <strong>seks</strong>ueel geweldzijn vooral gevonden met betrekking tot ervaringen met ruil<strong>seks</strong>: jongeren die wel eens <strong>seks</strong>hebben gehad in ruil voor geld of een andere beloning, hebben ook vaker ervaring met<strong>seks</strong>ueel geweld. In een Amerikaanse studie <strong>onder</strong> middelbare scholieren wordt bijvoorbeeldgevonden dat 10% <strong>van</strong> de jongens die ervaring hebben met ruil<strong>seks</strong> wel eens iemand fysiekhebben gedwongen tot <strong>seks</strong>, tegenover bijna 2% <strong>van</strong> de jongens die geen ervaring hebbenmet ruil<strong>seks</strong>. Binnen de groep meisjes die wel eens ruil<strong>seks</strong> hebben gehad is de groep die weleens fysiek tot <strong>seks</strong> gedwongen is, twee keer zo groot (17%) als binnen de groep die hiergeen ervaring mee heeft (8%) (Edwards et al., 2006). Ook in een Zweedse populatiestudiekomt naar voren dat jongeren die ervaring hebben met ruil<strong>seks</strong>, zowel vaker <strong>seks</strong>ueelmisbruikt zijn, als zelf <strong>seks</strong>ueel geweld hebben gebruikt (Svedin & Priebe, 2007).Specifieke risico’s <strong>van</strong> <strong>seks</strong> op het InternetSeks op het Internet kent specifieke risico’s. Ten eerste kan het gevoel anoniem te zijn, dedrempel om over te gaan tot <strong>seks</strong>uele handelingen lager maken. Aan de andere kant kunnenbeelden <strong>van</strong> <strong>seks</strong>uele handelingen altijd worden opgenomen. Dergelijke beelden kunnen danbijvoorbeeld via Internet of op school worden verspreid, of gebruikt om iemand te dwingen
11nog verder te gaan op <strong>seks</strong>ueel gebied. Daarnaast kan iemand op Internet een andere identiteitaannemen. Op Internet weet je dus nooit helemaal zeker of degene met wie je praat of metwie men een afspraakje maakt, ook werkelijk degene is die hij of zij zegt te zijn.Verbanden met andere riskante cognities en gedragingenVerschillende studies vinden verbanden tussen <strong>instrumentele</strong> <strong>vormen</strong> <strong>van</strong> <strong>seks</strong> en factoren ofcontexten die mogelijk gerelateerd zijn aan <strong>seks</strong>ueel geweld en andere <strong>seks</strong>uele risico’s. Zo ishelder dat jongeren die ervaring hebben met dergelijke <strong>vormen</strong> <strong>van</strong> <strong>seks</strong>, in het algemeen<strong>seks</strong>ueel actiever zijn: ze hebben vaker ervaring met verschillende <strong>vormen</strong> <strong>van</strong> <strong>seks</strong> enhebben meer <strong>seks</strong>partners (Edwards et al., 2006; Manning et al., 2004; Svedin & Priebe,2007). Met losse partners is de interactiecompetentie lager dan met vaste partners: het wordtmoeilijker gevonden om over <strong>seks</strong> te praten, om de eigen wensen aan te geven, om naar dewensen <strong>van</strong> de partner te vragen en om controle te houden (De Graaf et al., 2005). Losse<strong>seks</strong>uele contacten vinden daarnaast vaker dan <strong>seks</strong>ueel gedrag binnen intieme relaties plaats<strong>onder</strong> invloed <strong>van</strong> alcohol of <strong>onder</strong> druk <strong>van</strong> leeftijdgenoten (Connor & Flesch, 2001; Paul,McManus & Hayes, 2000). Nederlandse MBO scholieren die <strong>seks</strong> hebben gehad met eenlosse partner zeggen vaker dat ze <strong>seks</strong> hebben om anderen een plezier te doen dan scholierendie deze ervaring niet hebben (Gebhardt, Kuyper & Greunsven, 2003). Al deze gedragingen,competenties, contextuele factoren en motieven zouden kunnen samenhangen met een groterekans op <strong>seks</strong>ueel geweld.ReputatieEen mogelijk risico <strong>van</strong> ervaringen met <strong>instrumentele</strong> <strong>seks</strong> en <strong>seks</strong>ueel geweld, kan zijn datdit gedrag een negatieve reputatie tot gevolg heeft. Voor meisjes geldt dit sterker dan voorjongens, <strong>van</strong>wege de nog steeds bestaande dubbele moraal dat <strong>seks</strong>ueel actieve meisjeseerder als ‘slet’ worden gezien dan <strong>seks</strong>ueel actieve jongens. De invloed <strong>van</strong> een dergelijkereputatie op <strong>seks</strong>ueel gedrag en <strong>seks</strong>uele verwachtingen is uitgebreid beschreven (Holland,Ramazanoglu, Sharpe & Thomson, 1996). Een dergelijke reputatie kan verwachtingenopwekken, die er vervolgens weer toe kunnen leiden dat anderen druk of dwang gaanuitoefenen. Anderen kunnen dan soms moeilijk begrijpen of accepteren dat men iets wat meneerder heeft gedaan, niet (nogmaals) wil doen op een ander moment, in een andere context ofmet een andere partner. Door dit mechanisme kan het wellicht moeilijk zijn om met bepaald<strong>seks</strong>ueel gedrag te stoppen.Dit mechanisme wordt <strong>onder</strong>steund door bevindingen uit empirisch <strong>onder</strong>zoek. Zo wordt ineen Amerikaanse studie <strong>onder</strong> dakloze jongeren bijvoorbeeld gezegd dat wanneer bekend isdat iemand aan ruil<strong>seks</strong> heeft gedaan, anderen dit komen ‘opeisen’ (Tyler, Whitbeck, Huyt &Cauce, 2004). In een andere Amerikaanse studie zegt meer dan de helft <strong>van</strong> de 12- tot 14-jarige jongens dat ze het goedkeuren dat een jongen <strong>seks</strong> verwacht <strong>van</strong> een meisje met een‘easy’ reputatie. Jongens die dergelijke verwachtingen hebben, hebben ook vaker zelf weleens iemand gedwongen tot <strong>seks</strong>uele handelingen (Anderson, Simpson-Taylor & Herrmann,2004). Ook in een kwalitatieve studie <strong>onder</strong> Nederlandse jongens wordt beschreven dat deopvatting over wat <strong>seks</strong>ueel geweld is en wat niet, <strong>onder</strong> andere afhankelijk is <strong>van</strong> eerdere<strong>seks</strong>uele activiteiten <strong>van</strong> het slachtoffer (Van der Linden, 1993). Dergelijke opvattingen
- Page 1: TIENERSEKSVORMEN VAN INSTRUMENTELES
- Page 5 and 6: SAMENVATTINGBegin 2007 werd door de
- Page 7 and 8: Vanuit de literatuur worden dergeli
- Page 9: Allereerst is, zoals eerder gezegd,
- Page 12 and 13: have (negative) experiences with In
- Page 14 and 15: 5) Which role do television, the In
- Page 17: VOORWOORDIn 2005 en 2006 klonken er
- Page 21 and 22: 11. INLEIDING1.1 Achtergrond en aan
- Page 23 and 24: 3onderzocht wat er bekend is over d
- Page 25 and 26: 52. LITERATUURSTUDIEIn dit hoofdstu
- Page 27 and 28: 7van de jongens (72%) en meisjes (8
- Page 29: 9en het is al helemaal niet bekend
- Page 33 and 34: 13puur fysieke activiteit is en dat
- Page 35 and 36: 153. MENINGEN VAN VELDEXPERTSIn de
- Page 37 and 38: 17De experts vinden het moeilijk te
- Page 39: invloed van media op seksueel gedra
- Page 42 and 43: 22verschillen van de totale groep (
- Page 44 and 45: 24Goedkeuren van seks zonder gevoel
- Page 46 and 47: 26Met de aard van de relatie met de
- Page 48 and 49: 28samen met informatief mediagebrui
- Page 50 and 51: 30zijn, vaker seks in ruil voor gel
- Page 52 and 53: 32contacten in het vervolg te weige
- Page 54 and 55: 34versnipperd en in sommige gemeent
- Page 57 and 58: 37BIJLAGE 1. SAMENVATTINGEN VAN PUB
- Page 59 and 60: 39eetproblemen bij meisjes drie jaa
- Page 61 and 62: 41effecten te rapporteren. Hoe veel
- Page 63 and 64: 43Vraagstelling(en)Wat zijn de kara
- Page 65 and 66: 45ResultatenVoorstellingen van seks
- Page 67 and 68: 47Hoe gaan jongens tijdens het expe
- Page 69 and 70: 49−−−−−−Het doorbreken
- Page 71 and 72: 51−−−−−−−−Hulpverle
- Page 73 and 74: 53Vraagstelling(en)Is de perceptie
- Page 75 and 76: 55van seksuele gedachten door TV-pr
- Page 77 and 78: 57Methode van dataverzameling en ve
- Page 79 and 80: 59DesignCross-sectioneel.Steekproef
- Page 81 and 82:
61LandNederland.Methode van dataver
- Page 83 and 84:
63Kwaliteit en relevantie− Brede
- Page 85 and 86:
65Er worden gevonden: positieve cor
- Page 87 and 88:
67Kwaliteit en relevantie− Geen g
- Page 89 and 90:
69Kwaliteit en relevantie− Er kan
- Page 91 and 92:
71van hem. De Marokkaanse jongens z
- Page 93 and 94:
73Kwaliteit en relevantie− Waarsc
- Page 95 and 96:
75eerdere ervaring met casual sex v
- Page 97 and 98:
77(Willingness en Expectation). Bij
- Page 99 and 100:
79Vraagstelling(en)Niet geformuleer
- Page 101 and 102:
81degenen met hookup(s) zonder gesl
- Page 103 and 104:
83Svedin, C. G., & Priebe, G. (2007
- Page 105 and 106:
85Vraagstelling(en)Wat zijn de risi
- Page 107 and 108:
87LandNederland.Methode van dataver
- Page 109 and 110:
89Ward, L. M. , Hansbrough, E., & W
- Page 111:
91−−−Bij 90 andere respondent
- Page 115 and 116:
95LITERATUURAmerican Psychological
- Page 117:
Nikken, P. (2002). Seks in de media