Bioveiligheid in het laboratorium - VIB

34
Soort afval Geïnactiveerd Chemisch verontreinigd Bestemming
Vast/pasteus + - => restafval
Vast/pasteus + + => chemisch afval
Vast/pasteus - + of - => risicohoudend medisch afval
Vloeibaar + - => bedrijfsafvalwater
Vloeibaar + + => chemisch afval
Vloeibaar - + of - => risicohoudend medisch afval
Risicohoudend medisch afval (RMA) wordt verzameld in speciale gele containers die
geschikt zijn voor het transport van dit afval. Eenmaal gesloten, kunnen deze containers
niet meer geopend worden. Ze zijn bovendien zo stevig dat het vallen van hoogtes geen
probleem vormt. Deze speciale RMA containers moeten op regelmatige basis door een
erkende vervoerder afgevoerd worden naar een vuilverbrandingsoven die geschikt is voor
de verbranding van ziekenhuisafval. De volgende richtlijnen gelden voor de tijdelijke
opslag van de containers, voor afvoer naar de vuilverbranding:
- maximaal 2 maanden, bij een maximale temperatuur van 4 °C;
- maximaal 2 weken, bij een maximale temperatuur van 20 °C
- maximaal 1 week, indien de temperatuur van de opslagruimte boven de 20 °C uit kan komen.
Biologisch afval afkomstig uit proefdierverblijven
Het afval afkomstig uit proefdierverblijven behoort tot dezelfde categorieën als hierboven aangegeven.
Transgene laboratoriumdieren zoals ratten en muizen moeten worden gedood en in
een RMA container worden afgevoerd naar de vuilverbranding. Het beddingmateriaal en de uitwerpselen
van deze transgene dieren hoeven niet als GGO-afval te worden beschouwd. Dit kan
afgevoerd worden als restafval of GFT, zonder het vantevoren te inactiveren. Het wordt echter
anders wanneer het gaat om materiaal van dieren die behandeld zijn met genetisch gemodificeerde
en/of pathogene micro-organismen. De gebruikte micro-organismen kunnen dan het
beddingmateriaal en de uitwerpselen besmetten. Voor de met micro-organismen behandelde
dieren geldt hetzelfde als voor de transgene dieren: ze moeten worden gedood en als RMA
worden afgevoerd. Al het beddingmateriaal en de uitwerpselen moeten verzameld worden en
geïnactiveerd. Dit kan ofwel in-huis worden gedaan, of het materiaal wordt verzameld in RMA
containers en afgevoerd naar de vuilverbranding.
Afval van planten
Er moet ook voorzichtig worden omgegaan met afval van transgene planten. Alle bloemen
(die stuifmeel bevatten), zaden, en – afhankelijk van de plantensoort – de reproductieve delen
(zie hst 4 van dit boekje) moeten worden verzameld en geïnactiveerd.
Er zijn verschillende mogelijkheden om dit materiaal te doden: sterilisatie is de meest rigoreuze
methode, maar ook eenvoudiger methoden kunnen soms volstaan, zoals het verhakselen van
materiaal. Ook stomen is voor plantaardig materiaal en voor grond die in contact is gekomen
met transgeen plantenmateriaal, een uiterst geschikte methode van inactivatie.
Al het niet-reproductief materiaal kan worden gecomposteerd (nat of droog) en kan na de
compostering worden afgevoerd als restafval of tuinafval.
Wanneer planten zijn geïnfecteerd of behandeld met genetisch gemodificeerde en/of pathogene
micro-organismen dan moeten ze als geheel worden geïnactiveerd, zowel als de grond en
ander materiaal dat mogelijks besmet is.
VIB brochure bioveiligheid in het laboratorium