Migraine Contact - Neuro.be

More documents

Recommendations

Info

name van de hoofdpijn en het verschijnen van ontwenningsverschijnselen zoals nausea en autonome symptomen. Deze verschijnselen verdwijnen over het algemeen bij herhaald gebruik van analgetica, wat de patient de valse indruk geeft van de noodzaak ervan. Het mechanisme van het ontwikkelen van MOH is op heden onbekend maar MOH komt voornamelijk voor bij patiënten met een onderliggend primair hoofdpijnsyndroom, in het bijzonder (episodische) migraine. Andere primaire hoofdpijnsyndromen die geassocieerd zijn met MOH zijn chronische spanningshoofdpijn, hemicrania continua en new daily persistent headache. We hebben daarenboven recentelijk beschreven dat ook cluster hoofdpijn patiënten MOH kunnen ontwikkelen, in het bijzonder diegenen met een persoonlijke of familiale anamnese van migraine ( 3 ). De primaire maatregel bij de aanpak van MOH is het stopzetten van de oorzakelijke medicatie. Klinische ervaring leert dat medische en gedragstherapie faalt zolang de patient zijn of haar overgebruik van medicatie niet staakt. Stopzetten van deze medicatie zal gewoonlijk, zoals gezegd, resulteren in het ontwikkelen van ontwenningssymptomen en een periode van toegenomen hoofdpijn, voorafgaand aan een verbetering van de hoofdpijnklachten. Ontwenningsverschijnselen worden klassiek ervaren in de eerste 4 dagen maar kunnen soms weken aanhouden. Tot op heden is er geen klasse I evidentie uit placebogecontrolleerde, dubbelblinde, gerandomiseerde klinische studies voorhanden als leiddraad bij de behandeling van MOH. Diverse strategieën werden in de loop der tijd ontwikkeld waarbij het abrupt stopzetten van de oorzakelijke medicatie vaak de eerste keuze behandeling is. Strategieën varieren met programma's voor zowel gehospitaliseerde als ambulante patiënten. Talrijke medicaties kunnen daarbij aangewend worden, waaronder NSAIDs, dihydroergotamine, neuroleptica, corticosteroiden, natriumvalproaat en lidocaine. We vullen dit artikel aan met enkele nieuwe gegevens over de behandeling van MOH. In een open studie werd eerder gesuggereerd dat prednisone de ernst van de hoofdpijnklachten kan reduceren na abrupt stopzetten van analgetica bij MOH. Op het 15 th Migraine Trust International Symposium te Londen werden deze bevindingen bevestigd door een recente dubbelblinde, placebo-gecontrolleerde, gerandomiseerde pilootstudie over het gebruik van prednisone 100 mg per dag gedurende 5 dagen om de de ernst van de hoofdpijnexacerbatie na plotse stopzetting van analgetica te reduceren. Een groep van 18 patiënten werd geëvalueerd naar het primaire end-point van aantal uren met ernstige of matige hoofdpijn in de eerste 72 uur na stopzetting van de analgetica. De meerderheid waren vrouwen (n=17) en patiënten met een voorgeschiedenis van migraine (n=17). Prednisone 100 mg per dag of placebo werd peroraal toegediend voor een periode van 5 dagen, elk aan de helft van de patiënten (elke groep n=9). Het totale aantal uren met ernstige of matige hoofdpijn binnen de eerste 72 uur lag significant lager in de prednisone groep dan in de placebo groep (gemiddelde van 18.1 versus 36.7 uur). Voorlopig is deze pilootstudie enkel gepubliceerd als abstract ( 4 ). Men wacht nu op een studie van adequate omvang om deze gegevens te bevestigen, alvorens men het gebruik van peroraal prednisone als veilig alternatief bij het management van MOH algemeen kan aanbevelen. Een Italiaanse groep heeft het gebruik van topiramaat onderzocht bij een beperkte groep van patiënten met chronische migraine met overgebruik van analgetica door middel van een dubbelblinde, gerandomiseerde, placebo-gecontrolleerde studie ( 5 ). 28 consecutieve patiënten met een voorgeschiedenis van ten minste 10 jaar migraine zonder aura vóór het ontwikkelen van chronische migraine geassocieerd met analgetica overgebruik werden geïncludeerd. Alle patiënten hadden zonder succes op zijn minst 4 preventieve medicaties voor migraine geprobeerd gedurende een adequate periode. Profylactische medicatie voor migraine was ten minste 3 maand vóór de studie gestopt. De studie bestond uit 8 weken uitgangsfaze, waarna 1 week titratiefaze (waarbij patiënten werden gerandomiseerd om hetzij topiramaat hetzij placebo te krijgen) en tenslotte een 8 weken durende onderhoudsfaze. Tijdens de titratiefaze kregen patiënten in de verum groep 25 mg topiramaat per dag gedurende 1 week en vervolgens 2 maal 25 mg topiramate per dag. Gedurende de studie periode werd aan de patiënten gevraagd het gebruik van analgetica te verminderen en in elk geval niet meer dan éénmaal per dag een analgeticum te gebruiken. Het end-point voor efficaciteit was de reductie in het aantal dagen met hoofdpijn binnen een periode van 28 dagen. Slechts één patient van de 14 in de topiramaat arm beëindigde de studie niet wegens maagbezwaren tijdens de titratiefaze. Andere patiënten meldden enkele tijdelijke en milde bijwerkingen die niet tot verdere uitval leidden. De vergelijking tussen de placebo en de verum groep leerde dat er een significante progressieve reductie in het aantal dagen met hoofdpijn enkel optrad in de topiramaat groep. Gedurende de laatste 4 weken van de onderhoudsfaze was het aantal dagen met hoofdpijn per 28 dagen in de topiramaat groep gemiddeld 8.1 en in de placebo groep 20.6, terwijl er geen significant verschil was aan de baseline (topiramaat groep 20.9 versus placebo groep 20.8 dagen per 28 dagen). Op het einde van de behandelingsperiode was de 50 % responder rate in de topiramaat groep 71 % en 7 % (of 1 patient) in de placebo groep. Deze resultaten suggereren dat topiramaat een nieuwe therapeutische strategie voor patiënten met chronische migraine en geassocieerd overgebruik van analgetica kan worden. De bijwerkingen van topiramaat waren doorgaans mild. Hierbij moet worden opgemerkt dat de dosis van 50 mg topiramaat per dag lager Migraine Contact Nr. 3 april 2005 13
Migraine Contact Nr. 3 april 2005 14 ligt dan de dosis welke courant wordt aanbevolen voor de preventieve behandeling van episodische migraine (100 mg/dag in 2 giften) en dan de dosissen die bij de behandeling van epilepsie worden gebruikt. Alvorens men deze veelbelovende resultaten kan extrapoleren, is een grotere studie aangewezen. Men is ook benieuwd naar de resultaten van een dosis van 100 mg topiramaat met een langere follow-up. Desalniettemin is deze studie in verschillende opzichten uniek. Enerzijds ondergingen de patiënten geen acute medicatiestop zoals normaal als eerste keus wordt aanbevolen. Daarenboven nam men over het algemeen aan dat preventieve migrainetherapie niet of slechts weinig werkzaam is tijdens medicationoveruse, waarbij deze studie suggereert dat op zijn minst topiramaat op deze regel een uitzondering vormt. Als besluit kan men stellen dat MOH een belangrijk maatschappelijk gezondheidsprobleem is, dat zeker bijzondere aandacht van het medisch korps verdient. Recente epidemiologische studies bevestigen wel degelijk een reële associatie tussen overgebruik van analgetica en het ontwikkelen van MOH. Uiteraard moet men in de eerste plaats het ontwikkelen van MOH voorkomen door het adequaat behandelen van primaire hoofdpijnsyndromen, in het bijzonder migraine. Het management van MOH blijft gehinderd door het ontbreken van placebo-gecontrolleerde, dubbelblinde, gerandomiseerde klinische trials van voldoende grote omvang. Op het ogenblik is er gelukkig interesse voor het onderwerp wat blijkt uit enkele nieuwe pilootstudies, die op termijn kunnen leiden tot het uitbreiden van het armamentarium ter bestrijding van MOH. Prof. Dr. Koen Paemeleire Correspondentie adres: Prof. Dr. Koen Paemeleire Hoofdpijnpolikliniek Departement Neurologie Universitair Ziekenhuis Gent De Pintelaan 185 9000 Gent Referenties 1. Zwart J.-A., Dyb G., Hagen K., Svebak S. and Holmen J. (2003) Analgesic use: A predictor of chronic pain and medication-overuse headache. The Head-HUNT Study. Neurology 61:160-4. 2. Diener H.C. and Limmroth V. (2004) Medication-overuse headache: a wordwide problem. Lancet Neurol. 3: 475-83. 3. Paemeleire K., Bahra A., Evers S., Matharu M.S. and Goadsby P.J. (2004) Medication-overuse headache in cluster headache patients. Cephalalgia 24: 1101. 4. Pageler L., Katsarava Z., Limmroth V. and Diener H.C. (2004) Prednisone in the treatment of medication withdrawal headache following medication-overuse headache: a placebo-controlled, double blind and randomized pilot study. Cephalalgia 24: 792. 5. Silvestrini M., Bartolini M., Coccia M., Baruffaldi R., Taffi R. and Provinciali L. (2003) Topiramate in the treatment of chronic migraine. Cephalalgia 23: 820-4.
Page 1 and 2: Migraine Contact 3 Officiële tijds
Page 3 and 4: Migraine Contact Nr. 3 april 2005 4
Page 11: Migraine Contact Nr. 3 april 2005 1
Page 17 and 18: Botuline toxine A in de behandeling
Page 19 and 20: 30% van de patiënten een aanvalsre
Page 21 and 22: werden (zie bijvoorbeeld ref. 2.-)
Page 23 and 24: van sociale en economische factoren
Page 25: Réf. 5.- SMETS Philippe (2000): co

Migraine Contact - Neuro.be

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?