Migraine Contact - Neuro.be

More documents

Recommendations

Info

Migraine Contact Nr. 3 april 2005 24 Een persoonlijk overzicht benadrukt dit punt: In de loop van de laatste 24 maanden, hebben 46 «opeenvolgende» patiënten me geconsulteerd met een symptomatologie van laattijdige whiplash bestaande uit hoofdpijn en/of nekpijn. Alle patiënten waren verwezen door medico-legale experts om hun neurologische restverschijnselen te evalueren. Er waren 42 gevallen van whiplash graad I of II (25 en 17 respectievelijk), 1 van graad III, 3 van graad IV. De gemiddelde leeftijd was 38 jaar (23 à 67), met 52% vrouwen. Al deze patiënten die een klinisch onderzoek en een grondig radiologisch onderzoek ondergingen, klaagden zonder uitzondering van hoofdpijn of nekpijn (en vaak van allebei samen), gemiddeld 23 maanden na het ongeval (2 tot 84). De Litouwse prospectieve studie zou moeten herhaald worden in andere landen. De Griekse prospectieve studie (Partheni et al. 1999) (Ref. 7. - 1999) Evalueerde 130 opeenvolgende slachtoffers van autobotsingen. Het ging om whiplash traumata graad I en II. Alle patiënten vertoonden pijnsymptomen die optraden binnen de 48 uur na het ongeval en ze werden onderzocht onmiddellijk na het ongeval, alsook na 1 maand, 3 maanden en 6 maanden. Er waren 45% vrouwen. Na vier weken was 91% van de patiënten asymptomatisch; de overige 9% had beperkte symptomen die geen behandeling vereisten en die hun dagelijkse activiteiten niet verstoorden. De patiënten konden gemiddeld twee weken na het ongeval hun werk hernemen. Deze resultaten werden bevestigd als de studie werd uitgebreid tot 180 patiënten (Ref. 8. - ; 2000). De Duitse studie (Giebel, Bonk et al. 1997) Deze auteurs voerden een gerandomiseerde prospectieve studie uit bij 97 opeenvolgende patiënten die het slachtoffer waren van een auto-ongeval (botsing achteraan); graden III en IV werden uitgesloten. Een controlegroep van 50 patiënten werd onderzocht. De patiënten werden binnen de 3 dagen na het ongeval ingesloten in de studie en werden onderzocht na 2, 3, 6 en 12 weken. De studie vergeleek een actieve behandeling (mobilisatie van de hals, oefeningen voor het behoud van de normale positie van de hals) met een passieve behandeling met het dragen van een halskraag. De nekpijn bleef bestaan in 10% van de gevallen na 6 weken in de groep met actieve behandeling en in 60% van de gevallen in de groep met passieve behandeling; na 12 weken bedroegen de cijfers respectievelijk 2 en 15%. Bovendien meenden de auteurs dat hun studie de therapeutische aanbevelingen van de Quebec Task Force (zie hoger) had bevestigd. Bedenkingen over de variabele duur van het post-whiplash syndroom • De drie en enige gecontroleerde prospectieve epidemiologische studies van niet-geselecteerde patiënten die hierboven beschreven werden (Litouwse, Griekse, Duitse studies) hebben als eerste verdienste dat ze de onbetwistbare realiteit hebben aangetoond van het acuut en laattijdig (of chronisch) whiplash syndroom, maar dit laatste leek veel korter te zijn dan velen dachten. Het probleem is in te zien waarom een acute halsverrekking een algemeen goede prognose heeft in bepaalde landen en leidt tot langdurige chronische pijn (met name langer dan 6 weken) bij een groot deel van de populatie van andere landen (50% in Canada, 58% in Noorwegen, cf. ref. 6 en 12.-). • Deze studies, en in het bijzonder de Duitse studie die twee behandelingsmethoden vergeleek, laten toe om over het algemeen uit te sluiten dat de symptomatologie van het laattijdig whiplash syndroom het gevolg is van simulatie of zuiver psychosomatisch kan verklaard worden. Er bestaan uiteraard gevallen van bewuste overdrijving (overdrijven van de symptomen, gebrek aan medewerking tijdens vooral neuropsychologische testen, niet aangeven van de vroegere toestand – ref. 10 en 11.-). • De studies van experimentele botsingen bij vrijwilligers gaven aanleiding tot een acute maar geen chronische symptomatologie die ook ontbreekt bij bestuurders van «car crash contests» en van «demolition derbys» ondanks honderden botsingen (ref. 6.-). De kenmerken en de omstandigheden van dit type accident riskeren echter anders te zijn dan de whiplash die waargenomen worden in de klinische praktijk. • In de provincie Saskatchewan (Canada) leidde de vervanging van het systeem van schadevergoeding («tort compensation system») door een medische en sociale bijstand die niet gebonden was aan het bewijs van fout («no fault system») in 1995 tot een aanzienlijke daling van het aantal en de duur van de aanvragen voor schadevergoeding bij de verzekering in geval van whiplash (43% afname bij de man, 15% bij de vrouw) (ref. 12.-). De intensiteit van de pijn en de depressieve symptomatologie was gecorreleerd met het moment van afsluiting van de financiële vergoeding in beide systemen. Vergelijkbare resultaten werden geregistreerd bij een verandering van de sociale wetgeving in de staat Victoria in Australië in 1987 (afname van de aanvragen voor vergoedingen met 68%) (ref. 13.). Deze studies benadrukken dat de klinische manifestaties niet alleen afhangen van een fysiologische en psychologische stoornis maar ook
van sociale en economische factoren en stimulantia die we moeten opsporen en waarvan we het prognostisch belang moeten erkennen. («If you have to prove you are ill, you can’t get well»). • De anatomische en radiologische studies tonen ook aan dat het acuut trauma in de meeste gevallen bestaat uit een spier- of ligamentverrekking, een blessure die klassiek in enkele weken geneest, op andere plaatsen (ref. 10.-). Het bio-psycho-sociaal model (R. FERRARI) (Ref. 6. -) • R. FERRARI herinnert eraan dat de meerderheid van de normale populatie vaak een aantal symptomen vertoont die spontaan worden waargenomen en die meestal onverklaard blijven, en die uitgelokt worden door verschillende fysische en psychologische omstandigheden: episodische of chronische spanningshoofdpijn, nekstijfheid en nekpijn, lumbalgieën, diffuse paresthesieën, duizelig gevoel, lichte pijn in de gewrichten, verstijving, slechte concentratie, slaapstoornissen. Al deze symptomen stemmen volgens FERRARI overeen met een «gedrag van onaangepastheid». De gecontroleerde studies van OBELIENIENE en zijn team toonden aan dat de frequentie van deze symptomatologie identiek was bij de controlepersonen en bij de personen die een whiplash hadden opgelopen, enkele weken na het ongeval (ref. 3.- en 17.-). • In Noord-Amerika en in verschillende Europese landen circuleert er bij het grote publiek veel informatie over de potentiële vaak lange en ernstige sequelen van cervicale traumata (ref. 14.- en 15.-). Hoeveel keer worden we niet geconsulteerd door patiënten die reeds enkele maanden last hebben van hoofdpijn en die hun pijn spontaan toeschrijven aan een whiplash die vele jaren (soms meerdere tientallen jaren) geleden is optreden; dit illustreert hoezeer dit type traumata aanleiding tot alarmerende reacties. • De bio-psycho-sociale theorie van FERRARI en zijn team (ref. 6.-) beweert dat de mechanismen die verantwoordelijk zijn voor de uiteenlopende symptomatologie van het gedrag van onaangepastheid in sommige populaties gebaseerd zijn op de combinatie van VREES (te interpreteren in de zin van de Engelse term «expectation»), VER- STERKING EN TOEKENNING. VREES: Als de patiënt volgens zijn culturele achtergrond verwacht om een laattijdige symptomatologie te ontwikkelen na een cervicaal truma, zal hij bijzonder attent en zeer waakzaam zijn bij elk symptoom dat optreedt. Deze waakzaamheid is verhoogd ook door de houding die al te vaak en langdurig wordt aangenomen na dit soort accidenten: langdurig dragen van een halskraag, advies van langdurige rust, vaak overdreven preventieve onderzoeken. Uiteraard is voorzichtigheid vereist in het acute stadium maar als het initieel klinisch en radiologisch onderzoek aantoonde dat het ging om een whiplash type I of II, zou het gedrag van de therapeutische gemeenschap moeten veranderen. Het tweede mechanisme is de VERSTERKING van de symptomatologie door gebruik te maken van verschillende geneesmiddelen en van passieve behandelingen (fysiotherapie) die de patiënt terug op zijn symptomatologie focussen; het langdurig dragen van een halskraag en het herhaaldelijk verlengen van de invaliditeit dragen ook bij tot deze versterking. De symptomatologie wordt vervolgens TOEGE- KEND aan het cervicaal trauma, zelfs laattijdig. Elk nieuw symptoom wordt in verband gebracht met sequelen van het cervicaal trauma wat het bestaan van een «chronisch trauma», langdurige ziekte versterkt. Laattijdige whiplash, nocebo effect van culturele en iatrogene oorsprong S. SOLOMON (ref. 16.- 2001) herinnert eraan dat het placebo effect optreedt als de persoon een gunstige afloop verwacht (voorziet) en dat het nocebo effect daarentegen optreedt als de persoon een ongunstige evolutie, afloop vreest (voorziet). De aanpak van patiënten met een licht of benigne craniaal trauma en een cervicaal trauma die gekenmerkt wordt door geraffineerde diagnosen, onrustwekkende prognosen, dure en herhaalde onderzoeken, het voorschrijven van vele geneesmiddelen, heeft dit nocebo effect in de hand gewerkt. Volgens S. SOLOMON onderhoudt onze maatschappij het nocebo effect door chronische pijn te legitimeren en door er vaak overdreven secundaire voordelen aan toe te kennen. Zoals R. FERRA- RI, benadrukt S. SOLOMON het moeilijk te ontwarren verband van «interne» (biologische en psychologische) en «externe» (culturele, sociale, economische, wettelijke) factoren; het zijn deze laatste die het nocebo effect creëren dat verantwoordelijk is voor het chronisch karakter van de pijn. Laattijdige Whiplash, iatrogeen effect door misbruik van analgetica Uit een nauwgezette anamnese blijkt soms dat chronische posttraumatische hoofdpijn na een cervicaal whiplash trauma na eerst in frequentie en intensiteit te zijn afgenomen, opnieuw toeneemt zonder dat er een nieuw trauma is opgetreden. Deze heropflakkering komt vaak gelijktijdig voor met de overdreven inname van geneesmiddelen tegen hoofdpijn en de ontwenning van deze geneesmiddelen leidt vaak tot een spectaculaire afname van deze hoofdpijn. Migraine Contact Nr. 3 april 2005 25
Page 1 and 2: Migraine Contact 3 Officiële tijds
Page 3 and 4: Migraine Contact Nr. 3 april 2005 4
Page 17 and 18: Botuline toxine A in de behandeling
Page 19 and 20: 30% van de patiënten een aanvalsre
Page 21: werden (zie bijvoorbeeld ref. 2.-)
Page 25: Réf. 5.- SMETS Philippe (2000): co

Migraine Contact - Neuro.be

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?