Migraine Contact - Neuro.be

Migraine Contact Nr. 3 april 2005
10
kliniek blijft volkomen verantwoord zolang als de
kennis op het vlak van de fysiopathologie en de
genetica embryonaal blijven. Prof. Olesen wijst in
zijn inleiding op de vooruitgang van de genetica en
overweegt de mogelijkheid van een latere classificatie
gebaseerd op de genetica maar, voorzichtigheidshalve,
vraagt hij zich af of migraine niet te
complex is om ooit op die manier geklasseerd te
worden. Zelfs als het mogelijk zou worden om alle
types hoofdpijn te analyseren volgens de betrokken
genen – wat weinig waarschijnlijk lijkt – mag
de classificatie van hoofdpijn niet zo esoterisch
worden dat ze niet meer bruikbaar is in de kliniek
voor de aanpak van de patiënten.
Eén van de beperkingen van de classificatie is het feit
dat ze types hoofdpijn en niet patiënten klasseert; er
wordt vaak een extrapolatie van de ene naar de
andere uitgevoerd met reducerende en soms verkeerde
gevolgen. Zo maakt de classificatie voor
migraine een onderscheid tussen «migraine zonder
aura» (MZA) en «migraine met aura» (MA), wat perfect
is om de crisissen te definiëren, maar niet de
patiënten die te verdelen zijn in 3 groepen: deze die
alleen crisissen van MZA hebben, deze die alleen
crisissen van MA hebben en deze die ze allebei hebben.
Aangezien de classificatie op arbitraire wijze
stelt dat het volstaat om 2 crisissen van MA doorgemaakt
te hebben om geklasseerd te worden als
migrainepatiënt met aura, omvat deze groep patiënten
waarvan het percentage crisissen met aura kan
variëren van 5% tot 100%, met alle nefaste gevolgen
die deze slechte fenotypische typering kan hebben
op het resultaat van het onderzoek, vooral op
fysiopathologisch en genetisch vlak.
Een potentieel risico van de classificatie is dat de
associaties van hoofdpijn – die zo frequent voorkomen
in geval van primaire hoofdpijn – miskend
worden in het voordeel van de dominante hoofdpijn,
meestal migraine. Zo gebeurt het in de praktijk
vaak dat er alleen antimigrainemiddelen voorgeschreven
worden bij een migrainepatiënt met
overconsumptie van geneesmiddelen, hoofdpijn
van cervicale oorsprong, dit alles verergerd door
heteroforie of een slecht gecompenseerde refractiestoornis.
Dit is niet de fout van de classificatie
die in dit geval voorstelt om de 4 types hoofdpijn
te coderen, te beginnen met het belangrijkste
type, maar het risico bestaat dat men in de praktijk
stopt bij de 1ste code! Dit geldt ook voor een
patiënt die meerdere types hoofdpijn in verschillende
perioden van zijn leven doormaakt. Ook in
dit geval ligt het probleem niet aan de classificatie
zelf die voorziet om de overeenkomstige codes
achtereenvolgens toe te kennen, maar met het
risico dat men bij de eerste code blijft en dat men
een ander type hoofdpijn miskent.
Een ander potentieel risico van de classificatie is dat
ze ertoe aanzet om geen rekening te houden met
de beïnvloedbare – en soms zelfs sommige uitlokkende
factoren – van hoofdpijn terwijl deze een cruciale
rol kunnen spelen in het ontstaan van de
hoofdpijn en een specifieke therapeutische benade-
ring kunnen vereisen. Dit is bijvoorbeeld het geval
met menstruele migraine die niet is opgenomen in
de classificatie en die, als ze zuiver en regelmatig is,
misschien doeltreffend kan voorkomen worden
door percutane oestrogenen. Dit geldt ook voor
angst en depressie die migraine of episodische spanningshoofdpijn
kunnen omvormen tot dagelijkse
chronische hoofdpijn, waardoor een vicieuze cirkel
ontstaat die enkel kan doorbroken worden door de
angst of depressie doeltreffend te behandelen.
Conclusie
De eerste internationale classificatie was een fundamentele
vooruitgang in het domein van hoofdpijn.
De tweede zou niet dezelfde invloed hebben,
maar ondanks enkele onvolkomenheden,
betekent ze ook een vooruitgang. Ze blijft in eerste
instantie een werkinstrument – gebaseerd op
een gemeenschappelijke taal – dat absoluut noodzakelijk
is voor het onderzoek omdat ze toelaat
om homogene patiëntengroepen te definiëren, en
alle studies, ongeacht of ze epidemiologisch, fysiopathologisch,
klinisch of therapeutisch zijn, kunnen
er zich op baseren. Ze is bovendien een buitengewone
bron van informatie, vooral dankzij
een uitgebreide bibliografie en de commentaar
die vermeld wordt na de diagnostische criteria
van elk type hoofdpijn en die de rigide en soms
arbitraire kant ervan nuanceert.
Haar invloed in de dagelijkse praktijk is minder
evident – niet voor de specialisten van hoofdpijn
die ervan doordrongen zijn – maar voor de huisartsen,
de urgentiegeneesheren en de andere
specialisten: gynaecologen, oftalmologen, ORL
enz …die vaak in eerste instantie worden geconsulteerd
( 18, 19 ). De details van de classificatie hebben
weinig belang voor hen, het belangrijkste is
vooreerst een onderscheid te kunnen maken tussen
primaire en secundaire hoofdpijn en daarna,
in geval van primaire hoofdpijn, een doeltreffende
behandeling te vinden, een aspect van de problematiek
van hoofdpijn dat volledig buiten het
domein van de classificatie valt.
De classificatie van hoofdpijn is – zoals elke classificatie
van ziekten – geen doel op zich: ze is
slechts een middel bestemd om de kennis te vermeerderen
en dus om de zorgkwaliteit voor de
patiënt te helpen verbeteren.
Marie-Germaine BOUSSER - Hélène MASSIOU
Dienst Neurologie, Hôpital Lariboisière
2 Rue Ambroise Paré, 75571 Paris cédex 10,
FRANKRIJK
Corresponderende auteur:
Marie-Germaine BOUSSER
Hôpital Lariboisière Service de Neurologie
2, rue Ambroise Paré 75571 PARIS cédex 10
01 49 95 25 98
Fax 01 49 95 25 96
e-mail: mg.bousser@lrb.aphp.fr