Essay-passend-onderwijs

4.3 Afschuiven en niveaus in de hiërarchieFeitelijk gaat er een hiërarchische ordening schuil achter alle onderlingerelaties die nodig zijn voor het structureren van het onderwijsaanbodvoor een kind. Het bovenliggende niveau bepaalt de grenzen vanhet onderliggende niveau.Op alle niveaus kan die ordening gebruikt worden om achter te verschuilen.Met opmerkingen als: ‘zolang het hogere niveau niet meermogelijkheden biedt, kunnen wij niks voor u betekenen’, wordt deeigen verantwoordelijkheid ontlopen.• Niveau 1 - tussen ouder/leerling en schoolZijn ouders en school het eens over wat het kind nodig heeft en kande school dat bieden met de benodigde kwaliteit? Gaat het aanbodvoor de betreffende leerling niet ten koste van de leeromgeving vanandere leerlingen? Zijn de leraren in staat om de gewenste kwaliteitte leveren of moeten zij daartoe bijgeschoold worden?• Niveau 2 - tussen school en bestuurWelke afspraken zijn er op bestuurlijk niveau gemaakt die voor scholende kaders bepalen? Wat is de financiële positie van het bestuur?Hoeveel invloed heeft het bestuur binnen de samenwerkingsverbanden?Hoeveel ruimte hebben de afzonderlijke scholen om in húnsamenwerkingsverband tot eigen oplossingen te komen?• Niveau 3 - tussen bestuur en samenwerkingsverbandZijn er genoeg voorzieningen in de regio? Werken besturen constructiefsamen om tot een passend onderwijsaanbod te komen? Is hethelder welke school binnen welk bestuur welke specialismen ontwikkelt?Zijn er scholen of besturen die verhoudingsgewijs meer doenen andere die te weinig doen? Is men daarop aanspreekbaar? Zijnde besturen ook in andere samenwerkingsverbanden actief?• Niveau 4 - tussen samenwerkingsverband en nationale overheidWorden de macro-doelen van passend onderwijs bereikt? Groeit er inhet hele land een effectiever systeem voor passend onderwijs? Wordende middelen doelmatig en rechtmatig besteed en herverdeeld?Is er een duidelijke afname van thuiszitters?Verder kan de toonzetting in de samenwerking tussen de verschillendeniveaus elkaar beïnvloeden. Als er bijvoorbeeld sprake is van grootonderling vertrouwen binnen een samenwerkingsverband zal dit meerruimte (en minder bureaucratische belemmering) bieden aan de afzonderlijkebesturen, hun scholen en hun professionals.De leerling centraalHet is cruciaal om te blijven zien dat besluiten op alle niveaus uiteindelijkleiden tot moeilijke keuzes voor één concreet kind uit éénconcreet gezin in één concrete klas. Het is bijna niet te voorkomen datmensen hun ‘eigen manier van kijken naar de werkelijkheid’ leidendmaken. Dat gebeurt bij ouders die primair kijken naar het welzijn vanhun kind, of de leraar die de situatie vanuit zijn perspectief bekijkt.En dat gebeurt dus ook op de hoogste niveaus. Zo is er de afgelopenjaren veel aandacht van samenwerkingsverbanden uitgegaan naar debestuurlijke inrichting. Maar wat logisch is voor een samenwerkingsverband,hoefthelemaal niet logisch te zijn voor ouder of leraar.Leraren moeten inzicht hebben in de ‘systemen’ waarin zij een rolspelen. Politici en bestuurders moeten voortdurend rekenschap gevenvan de uitvoerbaarheid van hun plannen en wat dit betekent voor deleerling, diens ouders, klas en leraar.Het slechtst denkbare resultaat is dat ouders en leerlingen uiteindelijkhet gevoel krijgen dat ze moeten gaan onderhandelen – of, erger nog,vechten – om hun gelijk te krijgen. Daarbij zal er bij een sommigenverharding optreden terwijl anderen afhaken. Als vanaf het begin rekeninggehouden wordt met de individuele zorgen van ouders, leerlingen2223