Essay-passend-onderwijs

10. Een goed gesprek doet ertoeBureaucratie bestrijden begint met vertrouwen wekken en onduidelijkhedenvoorkomen door middel van een goed gesprek. In samenwerkingsverbanden,binnen scholen en besturen, met mentoren, internbegeleiders, zorgcoördinatoren, ketenpartners en vooral ook metouders.Het ontbreken van een goed gesprek leidt tot allerlei misverstanden enproblemen. Zo worden er al snel allerlei beweringen gedaan die niet opdaadwerkelijke waarneming gebaseerd zijn. We kennen allemaal hetverschijnsel dat het doorvertellen van verhalen vaak tot verhalen vanmythische proporties leidt. Het is daarom belangrijk zowel de feiten alsde beleving van betrokkenen helder te krijgen.Onderstaand enkele voorbeelden van hoe het mis kan gaan:● Tussen het samenwerkingsverband en de overheid: ‘Van de inspectiemoeten we een ondersteuningsplan maken dat vier jaar vastligten niet aangepast kan worden. Maar dat kan helemaal niet met alleonzekerheid die er nu nog is.’ Overigens bleek dit later allemaal eenmisverstand: een opmerking die verkeerd geïnterpreteerd was, maardat kwam pas na een hele tijd boven tafel.Mensen kunnen het gevoel hebben dat ze niet begrepen worden en eralleen voor staan. Wanneer ze een verantwoordelijkheid delen en eenprobleem ervaren, gaan ze niet altijd het gesprek aan. Zeker als zeeen verantwoordelijkheid delen met mensen die hoger in de hiërarchiestaan. Maar het goed benoemen van een probleem gaat vooraf aan deoplossing. Het gesprek niet aangaan, ontneemt anderen ook inzicht inde situatie.● Tussen ouder, leerling en leraar: ‘Ouders leken er niet aan te willendat hun zoon niet goed mee kon op school. Ze verweten ons dat wehet niet hard konden maken en dat we er pas veel te laat meekwamen.’● Tussen collega’s op school en in het samenwerkingsverband: ‘Er isbij ons op school heel sterk een sfeer dat je het zelf moet oplossen.Als je er niet uitkomt met een leerling dan wordt dat als jouwprobleem, jouw zwakte gezien. Sowieso kregen we het bericht datinschakelen van externe deskundigen niet langer betaald kon worden.’● Tussen scholen en besturen in het samenwerkingsverband: ‘Wekregen van het samenwerkingsverband te horen dat we al voor eenflink aantal leerlingen extra middelen kregen. Als we voor nog meerleerlingen zouden aanvragen, had dat weinig kans van slagen. Wemoesten dat maar oplossen met de middelen die we voor de andereleerlingen al toegekend hadden gekregen.’We schrijven mensen vaak intenties toe die ze misschien helemaal niethebben. Het vervelende is dat dit een self-fulfilling prophecy wordt.Omdat ik denk dat de andere partij niet mee wil werken, ga ik alleopmerkingen ook in dit perspectief plaatsen en word ik argwanend.Signalen die ons eerste idee bevestigen, worden beter gehoord en onthoudendan andere signalen.10.1 Goede communicatie voorkomt verkeerd handelenHet gevaar bestaat dat samenwerkingsverbanden verkeerde werkwijzeninrichten, omdat er gereageerd wordt op verkeerde signalen.Daarnaast bestaat het risico dat er teveel geregeld wordt, met allerleicontrolemechanismen, vanwege een gebrek aan vertrouwen.Maar we moeten problemen durven zien, ook als de oplossing nietdirect evident is. Problemen zijn sociale constructies. Pas als we onzeperspectieven delen, kunnen we zien welk deel van het probleem wedelen. En precies daarin ligt het begin van de oplossing.5455