studiewijzer - Hogeschool Gent

HoGent • 2012-13studiewijzerToegepastebio-ingenieurswetenschappen

www.hogent.be/gtbBezoek ons!Live!Elk academiejaar bieden we je demogelijkheid om onze faculteit involle actie mee te maken. Je kuntindividueel of in groepjes deelnemenaan ons LIVE!-programma tijdens dekrokusvakantie. Klassen kunnen hethele jaar door op bezoek komen.De toegang is vrij, maar je moet onswel eerst laten weten dat je komt.Geïnteresseerd? Neem contact opmet Muriel De WolfE muriel.dewolf@hogent.beT 09 242 26 81opendeurdagOp zaterdag 21 april 2012, van 10tot 17 uur, houdt de HoGent haaropendeurdag. HoGent ToegepasteBio-ingenieurswetenschappen plantdan heel wat activiteiten. Er zijninformatiesessies over de opleiding,je kunt de cursussen inkijken en jekunt al je vragen stellen aan dedocenten. We plannen rondleidingenin de laboratoria, waar studentenhun eindwerken voorstellen endemonstraties geven. en natuurlijkzijn dan ook onze onderzoekersvan de partij.InfosessiesOp de infosessies stellen degeassocieerde faculteiten vande HoGent hun opleidingen enafstudeerrichtingen voor. Je kunteen kijkje nemen op de campus,de cursussen inkijken en vragenstellen aan docenten en studenten.De infosessies vinden plaats op:woensdag 29 februari 2012van 13.30 tot 16.30 uurzaterdag 30 juni 2012van 9.30 tot 12.30 uurzaterdag 1 september 2012van 9.30 tot 12.30 uurDe toegang is vrij: inschrijven hoeftniet. Meer informatie vind je opwww.hogent.be/agenda.sid-insDe HoGent is elk jaarvertegenwoordigd op de studieinformatiedagen(Sid-ins) die deVlaamse overheid in elke Vlaamseprovincie organiseert in samenwerkingmet de Centra voor Leerlingenbegeleiding(CLB). Donderdag envrijdag zijn gereserveerd voorschoolbezoeken. Op zaterdag staande Sid-ins open voor alle bezoekers.Meer informatie vind je opwww.ond.vlaanderen.be/sidin.Sid-in West-VlaanderenVan 12 tot 14 januari 2012Expohallen Roeselare – RoeselareSid-in Vlaams-Brabant enhet Brusselse Hoofdstedelijke GewestVan 19 tot 21 januari 2012Brabanthal – HaasrodeSid-in Oost-VlaanderenVan 26 tot 28 januari 2012Flanders Expo – GentSid-in LimburgVan 1 tot 3 maart 2012Limburghal – GenkSid-in AntwerpenVan 8 tot 10 maart 2012Antwerp Expo (Bouwcentrum)Antwerpen

HoGent studiewijzer 2012-13IntroBen je gebeten door wetenschappenen ben je op zoek naar een opleiding metruimte voor creativiteit ? Zoek je werk ineen ‘levende’ sector die talrijke uitdagingenbiedt? Dan zijn onze ingenieursopleidingenzeker iets voor jou!Aangerijkt met praktijkgerichte toepassingenen illustraties vormen onze opleidingen eenboeiende uitdaging. Je bent gespecialiseerdbinnen de agrosector, de tuinbouw, devoedingsindustrie of de biochemie, maaranderzijds ook voldoende polyvalent zodatje op heel wat terreinen aan de slag kan.1De opleidingen bachelor en master in debiowetenschappen richten zich op detoepassing van bio-, natuur- en technologischewetenschappen in plantaardige en/ofdierlijke productieprocessen of bij deproductie van voedingsmiddelen.De master in de industriële wetenschappen:biochemie legt de nadruk op biochemischeen biotechnologische processen die steedsvaker en op steeds grotere schaal ingeschakeldworden in onder andere deindustriële milieuzorg.Op de campus kan je je hart ophalen in heeldiverse laboratoria en in pilootinstallatiesvoor zuivel-, graan-, bak- en brouwerijtechnologie.Bovendien staat een proefhoeveen een biotechnologisch laboratorium terbeschikking om jouw eigen onderzoeksprojectenuit te werken.Meer info?Hogeschool GentToegepaste bio-ingenieurswetenschappenCampus SchoonmeersenGebouw CValentin Vaerwyckweg 19000 GentT 09 2242 42 72E gtb@hogent.beW www.hogent.be/gtbProefhoeve BottelareDiepestraat 19820 BottelareT 09 363 93 00HoofdzetelHogeschool GentKortrijksesteenweg 149000 GentT 09 243 33 33E info@hogent.beW www.hogent.beZie ook de adressenachteraan in dezebrochure.

Opbouw van de opleidingBachelorWil je master in de biowetenschappen worden,dan is de academische bachelor in de biowetenschappende juiste voorbereiding. Tijdensde drie jaar durende bacheloropleiding krijg jeeen mix van basisopleidinsgonderdelen.Biologisch georiënteerde opleidingsonderdelenzijn de ruggengraat van de opleiding:plant- en dierkunde, genetica, bodemkunde,ecologie en microbiologie. Chemie, wiskunde,natuurkunde, informatica en technologischevakken verbreden je basiskennis. Je zin voorinitiatief kan je demonstreren tijdens detalrijke projecten, bedrijfsbezoeken en jebachelorproef. Vanaf het tweede bachelorjaargeef je een persoonlijke toets aan je opleidingdankzij de keuzepakketten landbouwkunde,tuinbouwkunde, voedingsindustrie of biochemie.De rode draad in het keuzepakketlandbouwkunde is duurzame plantaardige endierlijke voedselproductie. Bij een keuze voortuinbouwkunde maak je kennis met de enormevariatie aan gewassen en sierplanten diesmaak en kleur aan ons leven geven. Hetkeuzepakket voedingsindustrie laat je proevenvan de verwerking van land- en tuinbouwproductentot smaakvolle en veilige voedingsmiddelen.De keuzevakken bij het pakket biochemiespitsen zich toe op biochemie, enzymologie,biochemische ingenieurstechnieken en biotechnologie.masterNa het behalen van je bachelordiploma kan jeje verder specialiseren in de masteropleiding.Je hebt keuze uit:• Master in de biowetenschappen:land- en tuinbouwkunde• Master in de biowetenschappen:voedingsindustrie• Master in de industriële wetenschappen:biochemie5BACHELOR180 studiepunten1ste bachelor2de bachelor3de bachelorVast pakket basisopleidingsonderdelenKeuzepakket 8 studiepuntenKeuzepakket 22 studiepunten}landbouwkundetuinbouwkundevoedingsindustriebiochemieMASTER60 studiepuntenMaster in de biowetenschappen:• Land- en tuinbouwkunde• Plantaardige en dierlijke productie• Tropische plantaardige productie• Tuinbouwkunde• VoedingsindustrieMaster in de industriële wetenschappen:• Biochemie

1bachelor in de biowetenschappenHet eerste jaarbachelorIn het eerste jaar krijg jeeen mix van algemene enwetenschappelijke basisvakken.Hierbij komt zowelde levende materie (plantenen dieren) als hun fysiologischeachtergrond aanbod. (Bio)chemie, fysica enwiskunde helpen je omverklaringen te vinden.Bovendien krijg je ookinzicht in micro- en macroeconomische begrippenen leer je programmerenin de informaticalessen.Hieronder vind je een korte inhoud van devakken terug:Wiskunde I: complexe getallen, vlakke-meetkundeen analyse. Wiskunde iseen essentieel opleidingsonderdeel van eeningenieursopleiding. Het verscherpt je kritischdenken en is de basis voor heel wat anderevakken. Het deel complexe getallen definieertde complexe getallen en de verschillendevoorstellingen. Je leert de elementaire bewerkingenin die verschillende voorstellingen enlost vergelijkingen op. Het deel meetkundebesteedt aandacht aan de vectorrekening. Inde vlakke meetkunde worden coördinatentransformatiesen tweedegraadskrommenbehandeld. Het deel analyse diept fundamentelebegrippen uit zoals continuïteit, afgeleidenen differentialen. Die begrippen wordenonder andere toegepast in functieonderzoeken extremumvraagstukken. Daarna worden deenkelvoudige integralen behandeld.Wiskunde II: Lineaire algebra, ruimtemeetkundeen analyse. Het deellineaire algebra start met matrixrekenen enbespreekt daarna stelsels van lineaire vergelijkingen.Verder worden eigenwaarden eneigenvectoren behandeld met onder anderetoepassingen uit meetkunde, statistiek ensterkteleer. Het deel ruimtemeetkunde bespreektde verschillende coördinatenstelselsin de ruimte en behandelt rechte, vlak, boloppervlak,cirkel en algemene tweedegraadsoppervlakken.De module reële analyse legt zichtoe op toepassingen van enkelvoudige, dubbelentripelintegralen en het begrip lijnintegraal.Ook functies van verscheidene veranderlijkenkomen aan bod. De module complexe analyseheeft onder andere als onderwerpen hetbegrip analytische functie en complexe lijnintegraal.7Fysica I: Mechanica, trillingen engolven. Een grondige kennis van mechanicaen trillings- en golfverschijnselen is nodig vooreen goed inzicht in verscheidene bedrijfsprocessenin de agro-industrie en voor een goedbegrip van de werking van toestellen en machinesgebruikt in deze industrie. Je krijgt eenoverzicht van de wetten van de klassieke

8mechanica (statica en dynamica) en eengrondige beschrijving van trillings- en golfverschijnselen,steunend op de wetten van deklassieke mechanica. Golven en trillingenvormen de basis van veel meettechnieken,gebruikt in biotechnologische toepassingen.Fysica II: Thermo- en fluïdomechanica.Stromende vloeistoffen engassen komen in bijna ieder industrieel procesin de bio-industrie voor. Veel van deze stromingengaan gepaard met uitwisseling van warmteen energie (koelprocessen, motoren, enz.).Inzicht in het gedrag van stromende vloeistoffenen gassen is dan ook nodig om deze processenbeter te kunnen begrijpen. Met behulpvan de wetten van de klassieke fysica wordendeze verschijnselen en processen verklaard,zodat je een beter inzicht krijgt in de reëletoepassingen.Informatica I. Dit opleidingsonderdeelvormt je tot een professioneel programmeurdie de algemene principes van moderneprogrammeertalen kan toepassen en metabstracte datatypering kan omgaan. Je leert debasisprincipes over de werking van een computerkennen en door te leren programmerenin Java ontwikkel je een analytisch vermogenen leer je problemen oplossen en correcteoplossingen formuleren.Algemene en anorganische chemie Ien II. De opleidingsonderdelen Algemene enanorganische chemie I en II geven een overzichtvan de algemene chemische principesaan de hand van een heleboel voorbeelden uitde biologische wereld met het oog op deberoepswereld waarin je later terechtkomt. Deatomaire/moleculaire opbouw, fenomenologieen reacties bij omzetting van materie en ditzowel in gasvormige, vloeibare fase, vaste faseals in opgeloste toestand worden behandeld.Deze leerstof vormt ook de basis voor ondermeer kennis / kunde van (bio)materialen, deanalytische chemie (kwaliteitscontrole),agrochemie, voedingsmiddelenchemie en-analyse.Je leert de fundamentele concepten en modellen,basisprincipes, chemische wetmatighedenen aanverwante berekeningsmethoden inhoudelijkbeheersen en toepassen. In de practicaleer je samenwerken met andere studentendoor bepaalde oefeningen in kleine groepjesuit te voeren.Anatomie en morfologie van hogereplanten. Een grondige kennis van de inwendigeen uitwendige bouw van planten is essentieelvoor het begrijpen van teelttechnischevakken, gewasbeschermingsmaatregelen envoor het goed verwerken van plantaardigegrondstoffen tot voedings- en voedermiddelen.Je start met de moleculaire opbouw en eigenschappenvan plantencellen om vervolgens dediverse weefseltypes en hun rol in het metabolismeen afweersysteem van hogere planten teleren kennen. De uitwendige en inwendigebouw van wortel, stengel, blad, bloem- envruchtstructuur en de bestuivingsmechanismenen –wijzen, bevruchting, zaad- en vruchtzettingkomen aan bod.De praktische oefeningen zijn meer dan eenillustratie van de leerstof. De grote diversiteitin het plantenrijk wordt ontdekt door hetindividueel maken van een herbarium. Hierbijleer je de morfologische kenmerken van deplanten kennen en leg je de relatie met deleefomgeving van de verschillende plantensoorten.Plantenfysiologie. Plantenfysiologie isbasiskennis voor het doorgronden van fytotechnischeen gewasbeschermingsmaatregelenen voor het leggen van de relatie tussengroeiomstandigheden (ecofysiologie) enopbrengst van gewassen enerzijds en dekwaliteit van plantaardige producten anderzijds.Tijdens de lessen krijg je inzicht in de fysiologievan de hogere planten (fotosynthese,transportprocessen, energie- en waterhuishouding,minerale voedingselementen, plantenhormonen)zodat je de verworven kenniskan toepassen bij de optimalisatie van deplantaardige productie, de gewasbescherming,plantenveredeling, e.a.Tijdens laboratoriumexperimenten moet jeonder andere de invloed van externe factorenen het effect van plantenhormonen bestuderen.Je doet zelf de waarnemingen en verwerktop een statistisch verantwoorde manier deresultaten in een verslag.Algemene dierkunde. Dierkunde en desystematiek van het dierenrijk is belangrijkebasiskennis voor een toekomstig industrieelingenieur in de biowetenschappen. De cursusalgemene dierkunde start met de embryologievan het dier en gaat vervolgens dieper in op debiodiversiteit van dieren en de classificatie van

het dierenrijk. Van elke taxonomische eenheidwordt een kort overzicht gegeven van typerendekenmerken van het bouwplan, de vormingervan en voorbeelden van relevante soortenmet hun levenscyclus. Zowel de invertebratenals de vertebraten komen aan bod.Tijdens de oefeningen leer je aan de hand vandeterminatiesleutels (en andere literatuur)groepen/soorten herkennen en situeren in decomplexe systematiek van het dierenrijk.Bouw en fysiologie van het dier. Eengoede basiskennis van de bouw en fysiologievan dieren is onontbeerlijk voor het begrijpenvan dierlijke productiesystemen in deBelgische en Europese landbouw. In dit opleidingsonderdeelkrijg je inzicht in biologischeevolutie en revolutie. Daarnaast wordt ingegaanop de beginselen van de cytologie en dehistologie van dierlijke cellen, weefsels enorganen om vervolgens een gedetailleerdebeschrijving van het bewegingsstelsel, hetzenuwstelsel, het spierstelsel, het circulatiestelsel,het ademhalingsstelsel, het gezicht enhet gehoor te geven.Per diersoort leer je de relatie tussen fysiologieen productieresultaten, invloedsfactorenop dierengezondheid, slachtkwaliteit, langleefbaarheidvan de dieren en vleeskwaliteitkennen.9Algemene economie. Je krijgt inzicht in dealgemeen economische begrippen (zowelmicro- als macro-economisch) die in de dagelijkseberoepswereld zullen voorkomen. Na eeninleiding met algemene begrippen bekijken wehet gedrag van de consument en de vraag enaansluitend het gedrag van de producent enhet aanbod. We staan stil bij de markt en deprijsvorming, macro-economische groothedenen de hoogte van het nationaal inkomen. Destudie van het geld, de monetaire theorie ende inflatie vormen het draagvlak voor eentoelichting van internationale handel eninternationaal betalingsverkeer. Tot slotbekijken we de rol en de verantwoordelijkheidvan de overheid.

10Het tweedebachelorjaarIn het tweede jaar bouw jeverder op de opleidingsonderdelenvan het eerstejaar en kan je bovendienkiezen voor landbouwkunde,tuinbouwkunde, voedingsindustrieof biochemie.In het opleidinsgonderdeel wiskunde van het2de bachelorjaar ligt de nadruk op het oplossenvan differentiaalvergelijkingen en in decursus statistiek leer je kansen berekenen,parameters schatten, hypothesen testen enkrijg je een introductie tot regressieanalyse.Je kennis over elektriciteit en mechanicawordt uitgebreid tijdens de lessen ingenieurswetenschappenen bij fysica ga je dieper in opoptica, atomaire en stralingsfysica en radioactiviteit.Aangezien levende materie grotendeels isopgebouwd uit koolstofverbindingen krijg je inde cursus organische chemie inzicht in deverschillende chemische vormen van koolstofderivaten.In biochemie vergaar je kennis overde cellulaire stofwisseling en over het verbandtussen de moleculaire structuur en de biologischefunctie.In bodemkunde en ecologie leer je de bodemvormendefactoren, de mineralogische samenstellingen fysische eigenschappen van debodem kennen en in het 'geïntegreerd ecologischgroepsproject' leer je verbanden leggentussen bodem, plant en dier.Inzicht in overervingsprocessen, de werkingvan genen en de opbouw van het genetischmateriaal krijg je tijdens de lessen geneticaterwijl de cursus microbiologie je de nodigekennis over de morfologie, fysiologie, taxonomie,ecologie en beheersing van bacteriën,gisten en schimmels en virussen bijbrengt.Vanuit de maatschappij komen heel wat ethischebedenkingen naar voren over heel diversebiotechnologische en medische toepassingen.Het vak ethiek wil de studenten aan het denkenzetten om nu en ook later een gezonde eigenmening te ontwikkelen over wat kan en niet kanbinnen de 'life-sciences'.Indien je kiest voor landbouw, staat plantengroeicentraal in plantaardige productiesystemen.De fysiologische grondslag van plantengroeien gewasproductie komt samen met debasis fytotechnie aan bod. Daarnaast wordtdieper ingegaan op de anatomie en fysiologievan het verteringsstelsel bij de verschillendelandbouwhuisdieren en de consequenties voorde voeding en de gezondheid van de dieren.Bij tuinbouwplantenteelt en –techniek maak jekennis met een aantal belangrijke eetbare enniet eetbare gewassen en met de generatieveen vegetatieve vermeerderingswijzen en krijgje inzicht in de moderne serre-technologie.De studenten die kiezen voor voedingsindustriekrijgen inzicht in de complexe samenstellingvan voedingsmiddelen tijdens de lessenlevensmiddelenchemie. Hier wordt de basisgelegd van je kennis van levensmiddelen.Tevens komen naast een uitgebreid overzichtvan de samenstelling ook het productieprocesen de bederfmechanismen aan bod.

Het derdebachelorjaarIn het derde jaar volg jereeds een groot pakketspecialisatievakken gerichtnaar je keuze landbouwkunde,tuinbouwkunde, voedingsindustrieof biochemie.Indien je kiest voor land- of tuinbouwkundekrijg je opleidingsonderdelen als plantenvoedingen bodembeheer en gewasbescherming.Studenten landbouwkunde krijgen bovendienlandbouwmechanisatie en –constructies envoortplantingsfysiologie van dieren. Studentenmet interesse in tuinbouw krijgen opleidingsonderdelenals plantenweefselteelt en beschermdeteelten. Als ingenieur voeding volg jede cursussen levensmiddelenmicrobiologie,instrumentele technieken en levensmiddelenanalyse,voedingsmiddelentechnologie eneenheidsprocessen in de voedingsindustrie.De keuzevakken bij het pakket biochemiespitsen zich toe op biochemie, enzymologie,biochemische ingenieurstechnieken en biotechnologie.Als algemene opleidingsonderdelen krijg jenog agro-ingenieurstechnieken waar je inzichtverwerft in het dimensioneren en functionerenvan productie- en verwerkingsunits in deagro-foodindustrie. In milieukunde word jebewustgemaakt van de specifieke milieuproblematiekdie samenhangt met de sectorenlandbouw, tuinbouw en voedingsindustrie, enkrijg je inzicht in de milieutechnologieëninzake water, bodem, lucht en afval. In decursus biotechnologie wordt toegelicht hoetransgene bacteriën, planten en dieren gecreëerden gekarakteriseerd worden. Er wordteen realistische kijk geboden op de problemen,huidige realisaties en toekomstmogelijkhedenvan de biotechnologie. Ook de belangenvan de verschillende betrokken partijen wordenbelicht.Hoewel de nadruk op planten wordt gelegd,komen ook toepassingen bij micro-organismenen dieren aan bod. In voedingsleer leer jeverband leggen tussen voeding, biochemischeomzettingen, benutting en malnutritie. Deaangewezen kwalitatieve en/of kwantitatievechemische analysemethoden leer je deskundigtoe te passen in analytische chemie. In ondernemersvaardighedenbouw je verder op jekennis van economie en leer je de juisteeconomische beslissingen te nemen binneneen onderneming. Je maakt kennis met hetwat en waarom van de meest gangbare kwaliteitsborgingsystemendie gebruikt worden inde agro-voedingsketen met aandacht voorconsumenten kwaliteitslabels en lastenboeken.Met het oog op een latere functie in deagro-food-sector word je tevens op de hoogtegebracht van de verplichting tot autocontroleen traceerbaarheid.Tot slot leer je hoe je een experiment moetopzetten en data moet verzamelen, verwerkenen analyseren. In de bachelorproef pas je dezetechnieken toe in een groepswerk met anderestudenten. De resultaten van je werk rond eenthema naar jouw eigen interessegebied bundelje in een verslag dat je ook mondeling moetvoorstellen.De actuele lestabellen en inhoud van deopleidingsonderdelen kan je raadplegen via dewebsite www.hogent.be.13

academische BachelorIN DE BIOWETENSCHAPPEN1412opleidingsonderdelen semester studiepuntentotaal 60Wiskunde I: Complexe getallen, vlakke meetkunde en analyse 1 6Wiskunde II: Lineaire algebra, ruimtemeetkunde en analyse 2 6Fysica I: Mechanica, trillingen en golven 1 6Fysica II: Thermo- en fluïdomechanica 2 6Informatica 1 2 3Algemene en anorganische chemie I 1 5Algemene en anorganische chemie II 2 5Anatomie en morfologie van hogere planten 1 5Plantenfysiologie 2 5Algemene dierkunde 1 5Bouw en fysiologie van het dier 2 5Algemene economie 2 3totaal 60Wiskunde III: differentiaal vergelijkingen en reeksen 1 4Statistiek 2 4Fysica III: Optica en fysische concepten uit de 20ste eeuw 1 4Informatica 2 1 4Ingenieurswetenschappen 1 7Organische chemie 1 5Biochemie 2 5Bodemkunde en ecologie 2 7Genetica 1 4Microbiologie 2 5Ethiek 2 31 cluster te kiezen uit: 8• Cluster landbouwkunde- Fytotechnie en ecofysiologie 2 4- Verteringsfysiologie van dieren 2 4• Cluster tuinbouwkunde- Tuinbouwplantenteelt en –techniek 2 8• Cluster voedingsindustrie- Levensmiddelenchemie 2 8De meest recente versies van de lestabellen vind je op www.hogent.be

academische BachelorIN DE BIOWETENSCHAPPEN3opleidingsonderdelen semester studiepuntentotaal 60Agro-ingenieurstechnieken 1 5Analytische chemie 1 6Biotechnologie 1 4Milieukunde 1 3Voedingsleer 1 3Ondernemersvaardigheden 2 5Kwaliteitszorgsystemen 1 3Proefopzet en dataverwerking 1 4Bachelorproef: geïntegreerd project J 51 cluster te kiezen uit: 22• Cluster landbouwkunde- Landbouwmechanisatie en agroconstructies 2 8- Gewasbescherming 2 6- Plantenvoeding en bodembeheer 2 4- Voortplantingsfysiologie en dieren 1 4• Cluster tuinbouwkunde- Beschermde teelten 2 8- Gewasbescherming 2 6- Plantenvoeding en bodembeheer 2 4- Plantenweefselteelt 1 4• Cluster voedingsindustrie- Instrumentele technieken en levensmiddelenanalyse 2 5- Levensmiddelenmicrobiologie 1 5- Voedingsmiddelentechnologie 2 5- Eenheidsprocessen in de voedingsindustrie 2 7BZL: begeleid zelfstandig lerenDe meest recente versies van de lestabellen vind je op www.hogent.be15

2Master in de biowetenschappen:land- en tuinbouwkundeAFSTUDEERRICHTINGPLANTAARDIGE ENDIERLIJKE PRODUCTIEBij landbouwkunde ligt het accent op devoedselproductie van plantaardige en dierlijkeoorsprong. Door de toename van de wereldbevolkingzal voedselvoorziening de komendedecennia immers een steeds prominentere rolspelen. Nieuwe biologische en (bio)technologischetechnieken krijgen een praktisch tintje:de theorie wordt in sectorgerichte toepassingengeïntegreerd. We houden uiteraard rekeningmet duurzaamheid, ecologische aspectenen kwaliteit. Naast de noodzakelijke kennis vande biologische productieprocessen en –omgevingkunnen studenten zich tijdens dit masterjaarvia onderzoek of een bedrijfsstage specialiseren.Deze wetenschappelijke opleiding,ondersteund door toegepast onderzoek enbedrijfsbezoeken, vormt je tot een ingenieurdie klaar is voor de bedrijfswereld.In dierlijke productie krijg je een grondigekennis van de fysiologie van dieren, selectiemethodenen productiesystemen. Je leert allesom economisch en milieutechnisch verantwoordedierlijke producten te maken die aande eisen van de consument voldoen. In plantaardigeproductie leer je de hedendaagsetechnische middelen kennen voor een duurzameplantenproductie. Onderwerpen alsgewasbescherming, plantenveredeling, plantenvoeding,bemesting en bodembeheerkomen ruimschoots aan bod. De nieuwetechnologieën (zoals genetische identificatietechnieken)worden in de bestaande productietechniekeningepast.Studiereisnaar Amerika!Ontdek samen met ons debelangrijkste agrarische streken enbezoek enkele megabedrijven alsafsluiter van je masteropleiding.Dierenmanagementop masterniveauJe kunt je, naast aandacht tebesteden aan de productiedieren,via het nieuwe keuzepakketdierenmanagement ook vervolmakenin de paardenhouderijen -voeding, selectie en voedingvan gezelschapsdieren, ethischeaspecten en dierenwelzijn vande productie- en gezelschapsdieren.ProjectwerkingProjecten rond voederformulering,bedrijfsontwerpen en-optimalisatie, management,beheersstrategieën voor ziektenen plagen integreren de kennis ende inzet van alle studiejaren in deopleidingen academische bacheloren master in de biowetenschappen.TroefEen unieke proefhoeve staat terbeschikking van onze studenten.Daarnaast hebben we goeduitgeruste laboratoria voorondersteunend onderzoek naarplantenziekten, gewassen enfysiologisch onderzoek bij dieren;het lopend onderzoek, casestudiesen een masterproef verkleinen dekloof met het werkveld en makenvan jou een echte applicatieingenieur.17

18AFSTUDEERRICHTINGTROPISCHEPLANTAARDIGEPRODUCTIEJe hebt interesse voor tropische landbouw?Dan ben je aan het goede adres: we zijn deenige hogeschool in Vlaanderen waar je tropischelandbouw kunt studeren. De opleidingricht zich vooral op een duurzaam beheer vande natuurlijke rijkdommen en voedselvoorzieningin de tropische en subtropische landbouwgebieden.Voor je eindwerk loop je driemaanden stage in de tropen, bij voorkeur ineen ontwikkelingsland. Heb je ambitie om in detropen te werken, dan zijn de tewerkstellingsmogelijkhedenzeer divers: ontwikkelingssamenwerking,beleidsfuncties in internationaleagrobedrijven en onderwijsTroefVoor je masterproef kan je stagelopen in de tropen. We werkensamen met organisaties in Azië,Afrika en Zuid-Amerika.AFSTUDEERRICHTINGTUINBOUWKUNDEWie groene vingers heeft en zich aangetrokkenvoelt tot de tuinbouwsector, zal niet ontgoocheldworden door een keuze voor tuinbouwkunde.In dit masterjaar kan je kiezen voor‘tuinbouwproductie’ of ‘landschaps- en groenbeheer’.Wie voor het keuzepakket ‘tuinbouwproductie’opteert, kiest voor een diepgaandinzicht in de intensieve plantaardige productie,meer specifiek in de groente-, (sier)boomenfruitteelt. Naast vakken als plantenveredelingen nutriëntenbeheer krijgen nieuwetechnieken als hydrocultuur en groei- enontwikkelingsbeheersing ruime aandacht.Bezoeken aan moderne tuinbouwbedrijven inbinnen- en buitenland concretiseren detheorie. Projectwerking en workshops laten jevan de praktijk proeven. Het keuzepakket ‘landschaps-en groenbeheer’ slaat een brug tussentwee werelden die meer en meer met elkaarmoeten communiceren: intensieve plantaardigeproductie en natuurbeheer. Een duurzameland- en tuinbouw heeft oog voor heteconomische aspect, voor milieu en natuur enneemt zelfs natuurbeheerstaken op zich. Viaterreinbezoeken en projecten wordt de theoriein de praktijk vertaald.StudiereisIn het masterjaar bezoekenwe gedurende een week diverseboeiende bedrijven en onderzoekscentrain het buitenland.De voorbije jaren reisden we naarItalië, Engeland, Frankrijk,Duitsland en Zwitserland.TroefHoGent heeft een volledig uitgerustbiotechnologisch laboratorium omplanten te klonen, te veredelen engenetisch te transformeren.

3Master in de biowetenschappen:voedingsindustrieIn de master voedingsindustrie ligt hetaccent op de verwerking van grondstoffen totkwaliteitsvolle en veilige voedingsmiddelen.Voedselveiligheid en -kwaliteit zijn zeer complexebegrippen. Erg belangrijk is het inzicht inde productieprocessen van levensmiddelen, inde bederfmechanismen en de mogelijkechemische en microbiële gevaren hieraanverbonden. Zowel praktisch als theoretischkan je je verdiepen in de zuiveltechnologie, degraan- en bakkerijtechnologie, de toegepastebiotechnologie, moleculaire identificatietechnieken,…Case studies in samenwerking met bedrijvenzorgen voor een optimale voorbereiding op jelatere job als kwaliteitsverantwoordelijke,productie-ingenieur, sales-ingenieur, productontwikkelaar…Je krijgt voldoende mogelijkheid kennis temaken met het werkveld door projectwerking,georganiseerde bedrijfsbezoeken of tevensdoor te kiezen voor een kortlopende stage ineen voedingsbedrijf.TroefHoGent beschikt over vollediguitgeruste laboratoria voor zuivel-,graan- en diervoedertechnologie,vergelijkbaar met kleineproductie-eenheden.Gezien de huidige wetgeving rondvoedselveiligheid, productauthenticiteiten naspeurbaarheidvan onze voeding is een grondigekennis van deze aspecten vanimmens belang. Daarnaast kunnendegelijk uitgeruste laboratoriagenetisch gewijzigde organismen,allergenen, bederfveroorzakendemicro-organismen encontaminanten detecteren.Dankzij casestudies, bedrijfsbezoeken,projectwerking en eenmasterproef realiseren we eenhechte band tussen de opleidingen het werkveld. Dit contact metdiverse voedingsbedrijven zorgtvoor een geactualiseerdonderwijsaanbod.19

4Master in de industriële wetenschappen:biochemieHet diploma bachelor in de industriële wetenschappen:chemie keuzepakket biochemie enbiotechnologie geeft rechtstreeks toegang totde master in de industriële wetenschappen:biochemie. Ook een bachelor in de biowetenschappenkeuzepakket voedingsindustrie heeftde perfecte voorbereiding om deze masteropleidingte starten. Bij deze master zijn er tweekeuzepakketten: biotechnologie en milieubiotechnologie.In het masterjaar kan je jezelf, via de masterproefen keuze van de oefeningen, verderbekwamen in het brouwen. De HoGentbeschikt over een eigen goed uitgerust laboratoriummet ook een volledig geautomatiseerdeproefbrouwerij met een capaciteit van 120liter. Ons brouwerijonderzoek is geen kleinbier. In 2012 bestaan we 125 jaar. We werkensamen met vier universiteiten en met meerdan dertig brouwerijen. Je vindt werk in mouterijen,brouwerijen en wereldwijd bij diversetoeleveranciers.20Biertje brouwen?België is nog altijd het bierland bijuitstek, met veel unieke bieren.Eén voorbeeldje: ons eigenBijlokebier, een blond, licht troebelbier van hoge gisting met eenromige schuimkraag en eenspecifieke smaak door nagisting opfles. Al jaren op rij nemen onzebrouwerijspecialisten deel aan deAccentajaarbeurs in Gent. Daardoorstaat ons Bijlokebier met glansde vergelijking met de 44 andereBelgische bieren aan de LangsteToog. Kom gerust met ons toostenop één van onze infodagen of op deopendeurdag.

iotechnologieDe biotechnoloog gebruikt het mooie enhet slimme van de natuur. Zo worden microorganismeningezet om nuttige producten temaken, bv. insuline, vaccins en vitaminen.Gezuiverde en aangepaste enzymen wordengebruikt in wasmiddelen, de voeding enpapierindustrie. Celkweektechnieken kunnendan weer een belangrijke hulp zijn in testprocedures,in fundamenteel onderzoek (bv.kanker) of bij de productie van typisch humaneproducten. De analysetechnieken en modificatietechniekenvan DNA zijn onmisbaar: denkmaar aan plantenveredeling, voedingssupplementenen de farmacie. Maar DNA-technologiekomt ook uitstekend van pas in de criminologieen andere vormen van identificatie, zoalsfylogenetisch onderzoek in de ruime zin.DNA-chips zijn een soort huwelijk tussenbiotechnologie en informatica en vormen eenbelangrijke pijler voor de nabije toekomst. Totslot is biotechnologie ook belangrijk voor deproductie van biobrandstoffen. Al deze facettenvan de biotechnologie komen aan bod inons studieprogramma.milieubiotechnologieDe laatste decennia is het bewustzijn over deimpact van menselijke activiteiten op hetmilieu sterk gegroeid. Dit leidde tot het ontwikkelenvan een gericht milieubeleid. Denkmaar aan milieuvergunningen voor bedrijven,het mestactieplan voor de landbouw en deophaling van gescheiden fracties huishoudelijkafval. Daarnaast ontwikkelde zich een volledignieuwe industriële tak, specifiek gericht op hetzuiveren, verwerken en valoriseren van afvalstromen.Naast fysisch-chemische techniekenwordt er steeds meer gebruik gemaakt vanbiotechnologische processen waarbij bacteriënop een nuttige wijze aangewend wordenom het beoogde eindresultaat te halen. Dezeomvatten aerobe en anaerobe zuivering vanafvalwater, biologische bodemsanering enbiologische luchtzuivering ter beperking vanbepaalde emissies en geurhinder. Ook hetvaloriseren van afvalstromen en dierlijke mesttot kwaliteitscompost, organische mestkorrelen groene energie onder de vorm van biogasbehoort tegenwoordig tot de mogelijkheden.De kennis en het inzicht om die biotechnologischeprocessen en technieken in de praktijkefficiënt te kunnen inzetten, verwerf je bij ons.Je kan je, gewapend met je basiskennis alsbachelor, specialiseren in de milieubiotechnologie.De problematiek van alle sectoren(water, bodem, afval en lucht) komt aan bodmet een klemtoon op biotechnologischetechnieken. Aan de hand van oefeningen enbedrijfsbezoeken wordt de theorie in depraktijk omgezet.21

Schakelprogramma’s naarmaster in de biowetenschappen22Met een diploma van professionele bachelorkan je een masteropleiding in de biowetenschappenvolgen na het afronden van eenschakelprogramma. Een schakelprogrammabrengt je de algemene wetenschappelijkecompetenties en de wetenschappelijkdisciplinairebasiskennis bij om de masteropleidingte kunnen aanvatten. Een schakelprogrammawordt afgesloten met een getuigschrift.De omvang van een schakelprogrammanaar master in de biowetenschappen bedraagttussen de 59 en de 65 studiepunten voorverwante vooropleidingen (zie lestabellen).Als professionele bachelor kan je dus eenmasterdiploma behalen na het volgen vantwee extra studiejaren.In het schakelprogramma volg je algemeneopleidingsonderdelen zoals fysica, wiskunde,statistiek, organische chemie naast enkelespecifieke ingenieursvakken als voorbereidingop de masteropleiding. Afhankelijk van jegevolgde vooropleiding en je gekozen masterkrijg je andere specifieke cursussen.Voor verdere vakinhoudelijke informatieverwijzen we je graag door naar de studiefiches(http://ects.hogent.be) waarin je alledetails over de lesinhoud, lesuren, vakspecifiekebegeleiding, enzovoort kanterugvinden.

Schakelprogramma tot Master in debiowetenschappen: land- en tuinbouwkundeAfstudeerrichtingen Plantaardige en dierlijkeproductie /Tropische plantaardige productievoor professionele bachelors agro- en biotechnologie(agro-industrie, dierenzorg en landbouw)opleidingsonderdelen semester studiepuntens totaalFysica I 1 6Wiskunde 1 1 6Fysica II 2 3Wiskunde 2 2 3Statistiek 1 3Organische chemie 1 5Ingenieurswetenschappen 1 7Proefopzet en dataverwerking 2 4Biochemie 2 5Fytotechnie en ecofysiologie 2 4Verteringsfysiologie van dieren 2 42 opleidingsonderdelen (min. 10 en max. 14 studiepunten)door de faculteit vast te leggen na onderzoek van het individueel dossier• Landbouwmechanisatie en agro-constructies 2 8• Gewasbescherming 2 6• Plantenvoeding en bodembeheer 2 4• Voortplantingsfysiologie en dieren 1 423Schakelprogramma tot Master in debiowetenschappen: land- en tuinbouwkundeAfstudeerrichting Tuinbouwkundevoor professionele bachelors agro- en biotechnologie(groenmanagement en tuinbouw)opleidingsonderdelen semester studiepuntens totaalFysica I 1 6Wiskunde 1 1 6Fysica II 2 3Wiskunde 2 2 3Statistiek 1 3Organische chemie 1 5Ingenieurswetenschappen 1 7Proefopzet en dataverwerking 2 4Biochemie 2 5Tuinbouwplantenteelt en -techniek 2 8Plantenweefselteelt 1 41 opleidingsonderdeel door de faculteit vast te leggenna onderzoek van het individueel dossier• Beschermde teelten 2 8• Gewasbescherming 2 6De meest recente versies van de lestabellen vind je op www.hogent.be

24Schakelprogramma tot Master in debiowetenschappen: voedingsindustrievoor professionele bachelors agro- en biotechnologie(voedingsmiddelentechnologie)opleidingsonderdelen semester studiepuntens totaalFysica I 1 6Wiskunde 1 1 6Fysica II 2 3Wiskunde 2 2 3Statistiek 1 3Organische chemie 1 5Ingenieurswetenschappen 1 7Proefopzet en dataverwerking 2 4Instrumentele technieken en levensmiddelenanalyse 2 5Levensmiddelenmicrobiologie 1 5Eenheidsprocessen in de voedingsindustrie 2 7Voedingsmiddelentechnologie 2 5Agro-ingenieurstechnieken 1 5De meest recente versies van de lestabellen vind je op www.hogent.beSchakelprogramma tot Master in debiowetenschappen: voedingsindustrievoor professionele bachelors in de voedings- en dieetkundeopleidingsonderdelen semester studiepuntens totaalFysica I 1 6Wiskunde 1 1 6Fysica II 2 3Wiskunde 2 2 3Statistiek 1 3Ingenieurswetenschappen 1 7Proefopzet en dataverwerking 2 4Instrumentele technieken en levensmiddelenanalyse 2 5Levensmiddelenmicrobiologie 1 5Eenheidsprocessen in de voedingsindustrie 2 7Voedingsmiddelentechnologie 2 5Agro-ingenieurstechnieken 1 5De meest recente versies van de lestabellen vind je op www.hogent.be

Schakelprogramma tot Master in debiowetenschappen: voedingsindustrievoor professionele bachelors in de biomedische lab. technologieopleidingsonderdelen semester studiepuntens totaalFysica I 1 6Wiskunde 1 1 6Fysica II 2 3Wiskunde 2 2 3Ingenieurswetenschappen 1 7Proefopzet en dataverwerking 2 4Levensmiddelenchemie 2 8Instrumentele technieken en levensmiddelenanalyse 2 5Levensmiddelenmicrobiologie 1 5Eenheidsprocessen in de voedingsindustrie 2 7Voedingsmiddelentechnologie 2 5Agro-ingenieurstechnieken 1 5De meest recente versies van de lestabellen vind je op www.hogent.beSchakelprogramma tot Master in debiowetenschappen: voedingsindustrievoor professionele bachelors in de chemieopleidingsonderdelen semester studiepuntens totaalFysica I 1 6Wiskunde 1 1 6Fysica II 2 3Wiskunde 2 2 3Statistiek 1 3Ingenieurswetenschappen 1 7Proefopzet en dataverwerking 2 4Eenheidsprocessen in de voedingsindustrie 2 7Levensmiddelenmicrobiologie 1 5Levensmiddelenchemie 2 8Voedingsmiddelentechnologie 2 5Agro-ingenieurstechnieken 1 5De meest recente versies van de lestabellen vind je op www.hogent.be25

Aan het werkDe volledige keten van de land- en tuinbouwsectoren voeding is technologisch sterkgeëvolueerd en doet een beroep op heel watkennis en creativiteit. Er is dus behoefte aaningenieurs in de toelevering, productie, handelen verwerking, in technisch-commerciëlefuncties, in onderzoek en onderwijs. Ook eenzelfstandige carrière als succesvol ondernemerbehoort tot de mogelijkheden. Er is ooksteeds meer aandacht voor groen en natuur.Zo zijn er op veel plaatsen beheersovereenkomsten,zijn er nieuwe mogelijkheden voor‘nichelandbouw’ zoals ‘agroforestry’ en is eraandacht voor de ‘valorisatie’ van natuur. Daarzijn masters nodig met een visie, die eenbrugfunctie kunnen vervullen tussen enerzijdsland- en tuinbouw en anderzijds natuur- enlandschapsbeheer.Als master in de industiële wetenschappen:biochemie vind je werk in biochemische,farmaceutische en biotechnologische bedrijvenen instellingen. Je kunt werken aan onderzoeksprojecten,in productie-eenheden, incommerciële afdelingen, in technische ondersteuningof je kunt technische opleidingengeven. Werkgelegenheid is er ook bij studie- enadviesbureaus, bij overheidsorganen zoalsOVAM en Aquafin, in de specifieke sectoren vanwater en luchtzuivering, bodemsanering enafvalverwerking. Maar je kunt ook aan de slagbij elk bedrijf dat bepaalde milieutechnischemaatregelen zelf uitvoert in het kader van deopgelegde milieuvergunning. En natuurlijk zijner ook carrièremogelijkheden in de academischewereld.Verder studerenVia een voorbereidingsprogramma kan jeverder studeren naar aanverwante masterdiploma’s.Met je diploma heb je ook toegang tot bepaaldemaster na master opleidingen en ookdoctoreren behoort tot de mogelijkheden.Voor meer informatie hierover verwijzen we jedoor naar de instelling waar de opleidingenworden ingericht.Het volgen van de specifieke lerarenopleiding(SLO) is een must voor wie in het onderwijs leswil geven. Na het volgen van de specifiekelerarenopleiding kan je lesgeven in de tweedeen derde graad van het secundair onderwijs.27

Faculteiten HOGENTMENS EN WELZIJN● Campus SchoonmeersenGebouw AVoskenslaan 362SCHOOL OF ARTSKASK-KONINKLIJK CONSERVATORIUM● Campus BijlokeJozef Kluyskensstraat 2TOEGEPASTE TAALKUNDE● Campus MercatorGroot-Brittanniëlaan 459000 Gent9000 Gent9000 GentT 09 224 97 00T 09 242 42 82T 09 267 01 00E gtt@hogent.beE fmw@hogent.beE schoolofarts@hogent.beW www.hogent.be/gtt30W www.hogent.be/fmw● Campus LedeganckK. L. Ledeganckstraat 89000 GentT 09 243 93 50● Campus VesaliusKeramiekstraat 809000 GentT 09 321 21 10NATUUR EN TECHNIEK● Campus SchoonmeersenGebouw C, vierde verdiepingW www.hogent.be/arts● Campus HoogpoortHoogpoort 649000 GentT 09 269 20 00TOEGEPASTEINGENIEURSWETENSCHAPPEN● Campus SchoonmeersenGebouw BValentin Vaerwyckweg 19000 GentT 09 243 87 87HANDELSWETENSCHAPPEN ENBESTUURSKUNDE● Campus SchoonmeersenGebouw CValentin Vaerwyckweg 19000 GentT 09 242 42 02E ghb@hogent.beW www.hogent.be/ghbValentin Vaerwyckweg 1E gti@hogent.be9000 GentW www.hogent.be/gtiT 09 242 42 42E fnt@hogent.beW www.hogent.be/fnt● Campus MelleBrusselsesteenweg 1619090 MelleT 09 210 45 00TOEGEPASTE BIO-INGENIEURSWETENSCHAPPEN● Campus SchoonmeersenGebouw CValentin Vaerwyckweg 19000 GentT 09 242 42 72BEDRIJF EN ORGANISATIE● Campus SchoonmeersenGebouw BValentin Vaerwyckweg 1E gtb@hogent.beW www.hogent.be/gtb● Proefhoeve BottelareDiepestraat 19000 Gent9820 BottelareT 09 243 87 87T 09 363 93 00E fbo@hogent.beW www.hogent.be/fbo● Campus MercatorHenleykaai 849000 GentT 09 267 11 00● Campus AalstArbeidstraat 149300 AalstT 053 73 07 00

Centrale diensten HOGENTCENTRALE ADMINISTRATIEKortrijksesteenweg 149000 GentT 09 243 33 33SOVOREG -STUDENTENVOORZIENINGENVoskenslaan 389000 GentT 09 243 37 38E sovoreg@hogent.beSPORTHALCampus SchoonmeersenSint-Denijslaan 2519000 GentT 09 244 79 20E sport@hogent.beALUMNIWERKINGKortrijksesteenweg 149000 GentT 09 243 33 36E emily.verte@hogent.beVERDER STUDERENKortrijksesteenweg 149000 GentE verderstuderen@hogent.beSTUDENTENHUIZENT 09 267 11 75E huisvesting@hogent.becampus VesaliusKeramiekstraat 809000 Gentcampus MercatorNonnemeersstraat 21, 9000 GentINTERNATIONALISERINGKortrijksesteenweg 149000 GentT 09 243 34 80E international@hogent.beSTUDIEADVIES EN STUDIEBEGELEIDINGKortrijksesteenweg 149000 GentVanessa ClaeysBoris SnauwaertT 0800 93 243E studieadvies@hogent.beSTUDENTENRAADCampus SchoonmeersenGebouw DValentin Vaerwyckweg 19000 GentT 09 243 35 98E studentenraad@hogent.be31FLEXIBELE LEERWEGENKortrijksesteenweg 149000 GentCharlotte VandenbergheT 09 243 34 74E fl exibel@hogent.beONDERZOEK EN DIENSTVERLENINGCampus SchoonmeersenValentin Vaerwyckweg 19000 GentT 09 242 42 54E onderzoek@hogent.be

facultaire dienstenToegepaste bio-ingenieurswetenschappendecaanGeert HaesaertT 09 242 42 70StudentenadministratieMarijke Van DepitteT 09 242 42 74E marijke.vandepitte@hogent.beStudietrajectbegeleiderBieke LybeerT 09 242 26 62E bieke.lybeer@hogent.beStudiebegeleiderAnn De BodtT 09 242 42 28E an.debodt@hogent.be32OmbudsdienstIngrid De LeynE ingrid.deleyn@hogent.beAnnie ClementE annie.clement@hogent.beInternationaliseringGeert BaertT 09 242 42 78E geert.baert@hogent.bePR & CommunicatieIngrid De LeynT 09 248 88 57E ingrid.deleyn@hogent.be

colofonHoofdredactie:Kristien LievensRedactie:Geert HaesaertBieke LybeerIngrid De LeynVormgeving:SignBoxFotografie:Luk MonsaertPeter DerksArchief Hogeschool GentDruk:Goekint GraphicsDatum:december 2011V.u.:Johan PersynDienst Communicatie en CultuurKortrijksesteenweg 149000 GentGeen enkele tekst, logo, foto ofillustratie mag worden gebruikt zonderuitdrukkelijke toestemming van deuitgever.HoofdzetelHogeschool GentKortrijksesteenweg 149000 GentT 09 243 33 33E info@hogent.beW www.hogent.be

www.hogent.be /gtb