Zoogdieren van West-Europa - Zoogdierwinkel

6...ClC" w"w.cMolmuisgaten tellen bij Craubeek, Zuid-Limburg.Foto Jeroen van der KooijOndergrondse leefwijze?Doordat de molmuis (vóór het maaien)zo'n hoge dichtheid bereikte kregen wede gelegenheid om eens wat nauwkeurigerop dit dier te letten.Tijdens het bestuderen van de vegetatiein mei en juni hoorden we regelmatigdieren piepen. Soms zagen we ook molmuizendoor het gras rennen. Verderbleek uit knaagsparen, paadjes en keuteltjesdat de dieren wel degelijk bovende grond komen om te foerageren, integenstelling tot wat vaak wordtbeweerd. Wel vonden we de foerageersporelialleen in hoog gras (met nameglanshaver) en onder overhangendegraspollen. Hier voelden de dieren zichblijkbaar veilig voor gevaar uit de lucht.PaardebloemmethodeEén keer konden we een molmuiswaarnemen die de stengel van een paardebloemTaraxacul11 officinale velde,naar een nabijgelegen hol sleepte enFiguur 3. Uitbreiding van de grote centaurie vanaf deperceelrand (bedekking volgens schaal van Tansley)40,----------------------------------------,30 -20100--2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16aantal meIers vanaf de bermhem daar in stukjes begon te knagen.Toen de stengel verdwenen was stakenwe nog een stengel in het gat, die gretiggeaccepteerd werd. Zo konden we hetdier regelrecht voeren. Vier stengelswist het dier zo achter elkaar in stukjeste knagen. Door de laatste stengel vastte houden ontstond er zelfs een touwtrekkentussen het dier en de waarnemer.Hierbij piepte de molmuis af entoe en waagde zich zelfs even boven degrond. We vroegen ons af of we opdeze manier de activiteit en aanwezigheidvan molmuizen konden inventariseren.Als proef op de som staken wepaardebloemstengels in een reeks gaten.Binnen enkele uren tot l11aximaal eendag waren ze allemaal verdwenen. Weherhaalden het experiment enkeledagen, met hetzelfde resultaat. Eén keervonden we een hol dat na het weghalenvan de stengel door de molmuis metaarde was afgesloten. In ons onderzoeksgebiedbleek deze 'paardebloemmethode'dus een geschikte manier omaan te tonen dat de molmuis gatenbewoond waren. Als je zou willenweten welke gaten vaak en welke mindervaak worden gebruikt, zou je deverdwijnsnelheid van de paardebloemenin elk hol kunnen vastleggen.VoedselplantenInventarisatie van aangeknaagde plantedelenleverde ons een lijstje van dertienverschillende voedselplanten op (tabel1). Van bijna al deze planten werdenstukjes stengel gevonden. Waaromwordt de stengel nu niet in zijn geheelopgegeten? Corbet & Harris (1991) vermelden,dat de dieren met name deknopen en de knoppen van de planteneten. Dit is zeker een deel van het antwoordop de vraag, maar het verklaartniet waarom paardebloemstengels instukjes worden geknaagd. Zijn kleinerestukjes misschien minder handelbaar?Directe observatie van foeragerendemolmuizen geeft mogelijk meer uitsluitselover dit fenomeen. Bij de grassenkan ook de afstand tussen de knopengemeten en vergeleken worden met delengte van de gevonden stukjes stengel.Als het de muis om de knopen te doenis dan zou je tussen beide metingen eensterk verband moeten vinden.Opmerkelijk vonden we dat de stengelsvan zachte dravik en groot streepzaadniet worden versmaad, hoewel zeerg harig zijn. Ook stelden we vast, datnaast de stengels ook de bloemetjes vangroot streep zaad, paardebloem, veld-